نوع مقاله : علمی - پژوهشی
نویسنده
اداره کل تدوین لوایح قوه قضائیه
چکیده
تخصصی نمودن دادگاه ها در رسیدگی به دعاوی، ضرورتی است که امروزه در جهان مورد توجه قرار گرفته است. این ضرورت گاه برخاسته از اهمیت موضوع دعوی و گاه ناشی از پیچیدگی آن است. در دعاوی خانوادگی علاوه بر علل فوق، ارتباط عملکرد دادگاه ها و نتیجه دعوی با مصالح جامعه که نتیجه غیرمستقیم آن، پیشگیری از وقوع جرم و آسیبهای اجتماعی است، ایجاب می‌نماید دادگاه تخصصی برای رسیدگی به دعاوی خانوادگی در نظر گرفته شود. اما آنچه امروزه در سیستم قضائی ایران به عنوان دادگاه خانواده موجود است، صرفاً دادگاه اختصاص یافته به این دعاوی است، نه دادگاه متخصص. لایحه حمایت خانواده نیز اگرچه به سمت بهبود وضعیت گام برداشته، اما نکات مهمی را از نظر دور داشته است. به نظر می رسد تکمیل لایحه حمایت خانواده در بخش مربوط به دادگاه خانواده نیازمند توجه بیشتر به شرایط قاضی دادگاه، الزامی نمودن حضور قضات زن، برقراری امتیازاتی برای قضات محاکم خانواده به لحاظ صعوبت کار و بالاخره فراهم نمودن ابزارها و واحدهای مورد نیاز این دادگاه ها، از جمله داوری، مددکاری، مشاوره تخصصی، پلیس ویژه و واحد اجرای احکام است. لحاظ نمودن این موارد، دادگاه خانواده را که در وضعیت فعلی صرفاً یک دادگاه تخصیص یافته به دعاوی خانوادگی است به یک دادگاه تخصصی تبدیـل می نمایـد تـا بتـواند بـا به کارگیری کادر قضائی متخصص و بهرهمندی از واحدها و تشکیلات مورد نیاز به سمت یک دادرسی مطلوب در دعاوی خانوادگی با هدف ریشه یابی اختلاف و تحکیم خانواده حرکت کند.
- آخوندی، دکتر محمود، «آیین دادرسی کیفری»، ج 2، تهران، نشر جهاد دانشگاهی، 1368.
- آشوری، دکتر محمد، «آیین دادرسی کیفری»، ج2، تهران، انتشارات سمت، چاپ پنجم، 1384.
- اسدی، لیلا سادات، «جایگاه عسر و حرج ـ قانون و رویه»، ندای صادق، ش 35-34، تابستان و پاییز 1383.
- جعفری لنگرودی، دکتر محمدجعفر، «ترمینولوژی حقوق»، تهران، گنج دانش، چاپ چهارم، 1368.
- مجتمع قضائی خانواده یک تهران، «تعالی خانواده»، ش17-16، بهمن و اسفند 1384.
- مجتمع قضائی خانواده یک تهران، «تعالی خانواده»، ش 8، خرداد 1383.
- مدنی، دکتر سید جلال‌الدین، «آیین دادرسی مدنی»، ج 1، تهران، نشر گنج دانش، چاپ دوم، 1368.
- معاونت آموزش دادگستری تهران،«مجموعه دیدگاه‌های قضائی قضات دادگستری تهران»، ج 2، نشر دادیار، چاپ اول و دوم، 1380.
- معاونت آموزش قوه قضائیه، «مجموعه نشست‌های قضائی»، ج 15، قم، نشر قضا، چاپ اول، 1384.
- معاونت آموزش قوه قضائیه، «مجموعه نشست‌های قضائی ـ مسائل آیین دادرسی مدنی»، ج 3، قم، چاپ اول، 1383.
- نجفی، شیخ محمدحسن، «جواهر الکلام»، ج 11، لبنان- بیروت، مؤسسه المرتضی العالمیـﺔ، 1412 هـ..
)