نوع مقاله : علمی - پژوهشی
نویسنده
گروه جامعه شناسی جهاد دانشگاهی واحد علامه طباطبایی
چکیده
این مقاله به شیوه استقرایی و کیفی و با استفاده از روش مردم‌نگاری به مطالعه طلاق توافقی در بستر اندیشه و نگرش زنان متقاضی این نوع طلاق، پرداخته است. بر اساس روش نمونه‌گیری کیفی ـ هدفمند با 30 نفر از زنانی که برای طلاق توافقی به دادگاه خانواده شهرستان کرج مراجعه نموده بودند، مصاحبه عمیق انجام یافت. یافته‌های به دست آمده شامل شش مقوله عمده به شرح ذیل است: بازاندیشی در نقش مرد به عنوان نان‌آور خانواده، روابط جنسی نامطلوب، درگیری عاطفی، اختلافات فرهنگی ـ اجتماعی، فشار هنجاری اطرافیان و اختلالات شخصیتی و رفتاری. مقوله هسته ـ محوری این بررسی «جهت‌گیری زنان نسبت به طلاق توافقی» است که سایر مقولات عمده را در بر می‌گیرد و خود می‌تواند در تغییر و جهت‌دهی معنایی طلاق توافقی نزد زنان مؤثر واقع شود. با توجه به نتایج تحقیق، لفظ توافق در این گونه طلاق‌ها قابل تأمل است، زیرا تأمل در شرایط منجر به طلاق توافقی و کمی‌سازی مقولات، حاکی از آن بود که در نزدیک به %32 طلاق‌های توافقی، واژه توافق برازنده نیست، زیرا زن کاملاً با اجبار و از روی استیصال، اجبار و تهدید تن به آن داده است.
عنوان مقاله [English]
Semantic Representation of Mutual-Consent Divorce
نویسنده [English]
- Mehri Sadat Mousavi
Iranian Academic Center for Education, Culture and Research (ACECR) Alla-meh Tabatabai Branch
چکیده [English]
This article discussed mutual-consent divorce in the context of thoughts and attitude of female applicants of this type of divorce with an inductive qualitative and ethnographic method. Based on the qualitative purposive sampling, 30 women of those who had referred for divorce to family court of Karaj, were selected and deeply interviewed. The results obtained in six major categories as follows: Rethinking the role of men as families’ breadwinners, inappropriate sexual relationships, emotional conflicts, cultural- social dissensions, normative pressures of family and relatives, and personality and behavioral disorders. The core-oriented category of this study is "Women's attitude towards mutual-consent divorce" that includes other major categories and can semantically alter and redirect women’s opinion about mutual-consent divorce. According to the results, the term of mutual-consent is thought-provoking in this type of divorce; because considering the situations which were leaded to mutual-consent divorce and quantifying them revealed that nearly 32% of mutual-consent divorces were not mutual in fact; since, these women accepted divorce with desperation, coercion and threat.
کلیدواژه‌ها [English]
- Mutual-Consent Divorce
- Semantic Representation
- Others Normative Pressure
- Improper Sexual Relations
- Rethinking the Men role in Family
- اسحاقی، م.، محبی، س. ف.، پروین، س. و محمدی، ف. (1391). سنجش عوامل اجتماعی مؤثر بر درخواست طلاق زنان در شهر تهران. فصلنامه زن در توسعه و سیاست، دوره 10، شماره 3، 124-97.
- بالوی، م. و بیات کمیتکی، م. (1387). طلاق توافقی: حوزه خصوصی یا قلمرو عمومی؟ فصلنامه خانواده‌پژوهی، سال چهارم، شماره 1/16، 584-565.
- راد نصرتی، ف. (1391). عوامل جامعه‌شناختی مؤثر بر طلاق توافقی در مراجعین به مرکز مداخله در خانواده بهزیستی شهر تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی، دانشگاه آزاد رودهن.
- ساروخانی، ب. و قاسمی، ع. (1391). بررسی جامعه‌شناختی عوامل مؤثر بر افزایش طلاق توافقی در شهرستان کرمانشاه. فصلنامه فرهنگی ـ تربیتی زنان و خانواده، سال هفتم، شماره 21، 49-7.
- سالنامه آمارهای جمعیتی سال 1393 (1394). شماره 11. تهران: سازمان ثبت احوال کشور.
- شیخی، خ.، خسروی، ج.، غریبی، ح.، قلی‌زاده، ز. و حسین‌زاده، م. (1391). درک معنایی طلاق و کشف پیامدهای مثبت آن: مطالعه‌ای کیفی. فصلنامه مشاوره و روان‌درمانی خانواده، ویژه‌نامه خانواده و طلاق، شماره 2، 78-64.
- مقدس جعفری، ن. (1390). تأثیر مقررات طلاق بر نرخ طلاق در جامعه ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته حقوق خصوصی، دانشگاه قم.
- منوچهری، ع. (1390). رهیافت و روش در علوم سیاسی. تهران: انتشارات سمت.
- موسوی، م. س. (1394). بررسی زمینه‌های مطالعاتی و پژوهشی مسائل اجتماعی در ایران. تهران: معاونت پژوهشی جهاد دانشگاهی واحد علامه طباطبایی.
- ویتگنشتاین، ل. (1953). پژوهش‌های فلسفی. ترجمه فریدون فاطمی (1389). تهران: نشر مرکز.
- Balavi, M., & Bayat Komitaki, M. (2009). [Compromising Divorce: Private Domain or Public Domain?] Journal of Family Research, 16.1, 565-584 [in Persian].
- Denzin, N. & Lincoln, Y. (2005). The Sage Handbook of Qualitative Research. London: Sage Publication Ltd.
- Eshaghi, M., Mohebi, S. F., Parvin, S., & Mohammadi, F. (2012). [Evaluating Social Factors Affecting Women’s Divorce Request in Tehran]. Women in Development and Politics, 10(3), 97-124 [in Persian].
- Manoochehri, A. (2011). [Approaches and Methods in Political Science]. Tehran: SAMT Publication [in Persian].
- Moghadas Jafari, N. (2011). The impact of divorce law on divorce rate of Iran’s sosiety. Master's Degree in Private Law, University of Qom [in Persian].
- Mooney, L. A., Knox, D., & Schacht, C. (2011). Understanding social problems. 7th Edition. Canada: Nelson Education.
- Mousavi, M. S. (2015). [Investigating the potentials of studying and investigating the social problems in Iran]. Tehran: Research Department of Jihad Daneshgahi, Branch of Allameh Tabatabai [in Persian].
- Demographic Year book of 1393 (2015). No. 11. Tehran: National Organization for Civil Registration [in Persian].
- Patton, M. (2002). Qualitative Research & Evaluation Methods. London: Sage Publication Ltd.
- Rad Nosrati, P. (2012). Sociological factors affecting agreement divorce among clients referred to Family Intervention Center of Tehran Welfare Organization. Master thesis in sociology, Islamic Azad University, Roudehen Branch [in Persian].
- Saroukhani, B. & Ghasemi, A. R. (2012). [A Sociological Study on the influential factors of increased agreement divorce in Kermanshah city]. Cultural and Educational Journal of Women and Family, 21, 7-49 [in Persian].
- Sheikhi, K., Khosravi, J., Gharibi, H., Gholizadeh, Z., & Hosein zadeh, M. (2012). [Semantic understanding of divorce and discovery of its positive consequences: qualitative study]. Journal of Family Counseling and Psychotherapy, family and divorce Special Issue, 2(1), 64-78 [in Persian].
- Wittgenstein, L. (1953). Philosophical Investigations (F. Fatemi. Tran.). Tehran: Markaz Publication [in Persian].
)