بررسی راهبردهای مقابله ای و میزان تنیدگی در مادران کودکان مبتلا به اتیسم و مقایسه آن با مادران کودکان عادی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی

2 دانشگاه شهید بهشتی

3 سازمان ملی جوانان

چکیده

   این پژوهش به منظور بررسی راهبردهای مقابله­ای و میزان تنید­گی در مادران کودکان مبتلا به اتیسم و مقایسه آن با مادران دارای کودکان عادی صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی مادران دارای فرزند شهر تهران می­باشد. نمونه آماری شامل  72 مادر (36 مادر دارای کودک مبتلا به اتیسم و 36 مادر دارای کودک سالم) بوده که با روش نمونه­گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار اندازه­گیری شامل مقیاس رتبه­بندی اتیسم گیلیام، فهرست مشکلات رفتاری کودک/ نوجوان، پرسشنامه منابع تنیدگی، فهرست مهارت­های مقابله‌ای استفاده می­شود. یافته­ها نشان می­دهند که بین مادران کودکان مبتلا به اتیسم و مادران کودکان سالم از لحاظ متغیرهای تنیدگی، راهبردهای مقابله‌ای مسئله­مدار و هیجان­مدار تفاوت معناداری وجود دارد، اما از لحاظ راهبرد مقابله‌ای غیر­مفید و غیرمؤثر تفاوت معناداری مشاهده نگردید. هم­چنین میان تنیدگی مادران کودکان مبتلا به اتیسم با راهبردهای مقابله­ای هیجان­مدار و غیر­مفید و شدت علائم کودک مبتلا به اتیسم رابطه معناداری وجود دارد، اما بین تنیدگی مادران و راهبرد مقابله­ای مسئله­مدار، رابطه معناداری به دست نیامد. در مجموع اکثر مادرانی که کودک مبتلا به اتیسم داشتند راهبردهای مقابله‌‌ای هیجان­مدار داشته و شدت علائم اتیسم با افزایش میزان تنیدگی مادران همراه بوده، به نحوی که شدت علائم اتیسم کودک، 66 درصد تنیدگی مادران را تبیین می‌کند.

کلیدواژه‌ها


  1. آخنباخ، ت. و رسکورلا، ل. (1384). کتابچـه راهنمـای فـرم‌های سن مـدرسه نظام سنجش مبتنی بـر تجربـه آخنبـاخ (ASEBA) (ساخت و هنجاریابی) (ترجمه ا. مینایی). تهران: پژوهشکده کودکان استثنایی.
  2. اتکینسون، ر.، اتکینسون، ر.، اسمیت، ا.، بم ،د. و هوکسما، س. (1380). زمینه روان‌شناسی (ترجمه م. ن. براهنی و همکاران). تهران: انتشارات رشد.
  3. افشاری، ر. (1383). بررسی راهبردهای مقابله‌ای و سلامت روان در مادران کودکان اتیستیک. پایان‌نامه دکترای تخصصی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران.
  4. تاجری، ب. (1378). بررسی تنیدگی، نگرش مذهبی و آگاهی مادران کودکان عقب‌مانده‌ذهنی و رابطه آن‌ها با پذیرش کودک. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم پزشکی ایران، انستیتو روان‌پزشکی تهران، تهران.
  5. محمدخانی، پ. (1371). بررسی راهبردهای مقابله با تنیدگی و علایم در مبتلایان به اختلال وسواس- اجبار. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران.
  6. Bebko, T. M., Konstantareas, M. M., & Springer, J. (1987). Parent and professional evaluations of family stress associated with characteristics of autism. Journal of Autism and Developmental Disorder, 17(4), 565-576.
  7. Duarte, C. S., Bordin, I. A., Yazigi, L., Mooney, J. (2005). Factors associated with stress in mothers of children with autism. Autism, 9(4), 416- 427.
  8. Gray, D. (2003). Gender and coping: The parents of children with high functioning autism. Social Science and Medicine, 56, 631-642.
  9. Hastings, R. P., Kovshoff, H., Ward, N. T., Espinosa, F. D., Brown, T., & Remington, B. (2005). Systems analysis of stress and positive perceptions in mothers and fathers of pre-school children with autism. Journal of Autism and Developmental Disorder, 35(5), 635-644.
  10. Hyenes, G. J., Callan, V. G., Terry, D. J., & Gallois, C. (1992). The psychological well-being of infertile women after a failed IVF attempt: The effect of coping. Journal of Medical Psychology, 65, 269-278.
  11. Konstantareas, M. M., & Homatidis, S. (1980). Assessing child symptom severity and stress in parents of autistic children. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 30(3), 459-466.
  12. Kuhn, C. J., & Carter, A. S. (2006). Maternal self-efficacy and associated parenting cognitions among mothers of children with autism. Topics in Early Childhood Special Education, 18, 144-159.
  13. Lazarus, R. S., & Folkman, S. (1984). Coping and adaptation. In W. D. Gentry (Ed.), Handbook of Behavioral Science (pp. 282-325). New York: Gilford Press.
  14. Rellini, E., Tortolani, D., Terillo, S., Carbone, S., & Montecchi, F. (2004). Childhood Autism Rating Scale (CARS) and autism behavior checklist (ABC) correspondence and conflicts with DSM-IV criteria in diagnosis of autism. Journal of Autism and Developmental Disorders, 34(6), 703-708.
  15. Sadock, B. J., & Sadock, V. A. (2003). Synopsis of psychiatry IX. Baltimore: Lippincott Williams & Wilkins.
  16. Shu, B. C., Lung, F. W., Chang, Y. Y. (2000). The mental health in mothers with autistic children: A case-control study in southern Taiwan. Kaohsinung Journal of Medical Science, 16(6), 308-314.
  17. Tunali, B., & Power, T. G. (2002). Coping by redefinition: Cognitive appraisals in mothers of children with autism and children without autism. Journal of Autism and Developmental Disorders, 32(1), 25-34.