نوع مقاله : علمی - پژوهشی
نویسنده
دانشگاه شهید بهشتی
چکیده
خانواده همواره شاخص‌ترین محیط در جامعه‌پذیر کردن انسان‌ها‌ست. در این بستر است که کودکان با معیارهای اخلاقی و ارزش‌های اجتماعی آشنا شده و به‌تدریج، به‌سوی احترام گذاردن به بایدها و نبایدهای کیفری هدایت می‌شوند. با وجود این، گاه محیط خانواده به عرصه‌ای برای متمایل کردن کودکان به ارتکاب بزهکاری تبدیل می‌شود؛ از همین‌رو تربیت کودکان در این محیط و نیز چگونه تربیت شدن آنان اهمیت بسیاری پیدا می‌کند.در گسترۀ تقنینی ایران، به الزام خانواده‌ها به تربیت کودکان و ایجاد بستر مناسب برای درست تربیت شدن این دسته و نیز حمایت مالی ـ اقتصادی از آنان توجه شده است. طبیعتاً، این الزام که در قالب حق ـ تکلیف حضانت تبلور یافته، علاوه‌بر اینکه دارای جنبۀ حقوقی‌مدنی است، کارکردی جرم‌شناسانه نیز دارد. در این نوشتار، از جنبه‌های جرم‌شناسانه حق‌ـ تکلیف پدر و مادر (۱) و دور ساختن کودکان از پدر و مادر در پرتو قانون مدنی ایران (۲) سخن به‌میان می‌آید.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Criminological Analysis of Iranian Civil Code in Family Rules
نویسنده [English]
- Amir Hosein Niazpour
Shahid Beheshti University
چکیده [English]
Family has been the most important atmosphere for socialization process of children. In this context children learn social and ethical values and gradually are guided towards what they have to respect. However, some time family is becomes an inappropriate context for children and may lead them towards delinquency. In Iranian criminal policy, it is a duty for family to provide training and education for as a civil code. Custody of children and maintenance are of importance initiative from criminological aspect. Thus, in this paper, the criminal aspect of parents rights and duties in Iranian civil code are discussed.
- ابراهیمی، ش. (۱۳۹۰). جرمشناسی پیشگیری. تهران: میزان.
- بانگرد، ا. (۱۳۸۰). روان‌شناسی نوجوانان. تهران: فرهنگ اسلامی.
- روشن، م. (۱۳۹۰). حقوق خانواده. تهران: جنگل.
- شاملو، ب. (۱۳۹۰). عدالت کیفری و اطفال. تهران: جنگل.
- صفاری، ع. (١٣٨٠). «مبانی نظری پیشگیری وضعی از جرم». مجلۀ تحقیقات حقوقی، شماره‌های ۳۳ و ۳۴.
- عظیم‌زاده، ش. (۱۳۹۰). جرمشناسی تطبیقی (پایداری در بزهکاری). تهران: جنگل.
- علم‌الهدی، ج. (۱۳۸۸). «مناسبات تربیتی خانواده و دولت». فصلنامۀ خانواده‌پژوهی، شمارۀ ١٧.
- قائمی، ع. (١٣٨١). کودک و خانوادۀ نابسامان. تهران: انتشارات انجمن اولیا و مربیان.
- کاتوزیان، ن. (١٣٧٧). قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی. تهران: دادگستر.
- کاری‌یو، ر. (۱۳۸۱). «مداخلۀ روان‌شناختی‌اجتماعی زودهنگام در پیشگیری از رفتارهای مجرمانه». ترجمۀ علی‌حسین نجفی ابرندآبادی، مجلۀ تحقیقات حقوقی، شمارۀ ۳۵ و ۳۶.
- گراهام، ج. (۱۳۸۳). «تأثیر مداخله‌های زودهنگام روان‌شناختی‌اجتماعی در پیشگیری از بزهکاری». ترجمۀ یاسمن خواجه‌نوری، مجلۀ حقوقی دادگستری، شمارۀ ۴۸ و ۴۹.
- گرجی، ا. (١٣٨٤). بررسی تطبیقی حقوق خانواده. تهران: دانشگاه تهران.
- مارش، ی و دیگران. (۱۳۸۹). نظریه‌های جرم. ترجمۀ حمیدرضا ملک‌محمدی، تهران: بنیاد حقوقی میزان.
- معظمی، ش. (۱۳۸۸). بزهکاری کودکان و نوجوانان. تهران: دادگستر.
- موسوی بجنوردی، م. (١٣٨٦). اندیشه‌های حقوقی (١)؛ حقوق خانواده. تهران: مجمع علمی و فرهنگی مجد.
- مهدوی، م. (۱۳۹۰). پیشگیری از جرم (پیشگیری رشدمدار). تهران: سمت.
- نجفی ابرندآبادی، ع. ح. (۱۳۸۳). «پیشگیری عادلانه از جرم» در علوم جنایی (مجموعه مقالات در تجلیل از استاد دکتر محمد آشوری). تهران: سمت.
- نجفی ابرندآبادی، ع. ح. (۱۳۹۰). مباحثی در علوم جنایی. تهران: دانشکدۀ حقوق دانشگاه شهید بهشتی.
- نوابی‌نژاد، ش. (۱۳۸۱). رفتارهای بهنجار و نابهنجار کودکان و نوجوانان و راه‌های پیشگیری و درمان نابهنجاری. تهران: انتشارات انجمن اولیا و مربیان.
- نیازپور، ا. ح. (١٣٨٢). «پیشگیری از بزهکاری در قانون اساسی و لایحۀ پیشگیری از جرم». مجلۀ حقوقی دادگستری، شمارۀ ٤٥.
- نیازپور، ا. ح. (١٣٨٧). بزهکاری به عادت؛ از علت‌شناسی تا پیشگیری. تهران: فکرسازان.
- Dykeman, Cass and Appleton, Valerie. E. (2000). the impact of dysfunctional family dynamics on children and adolescents, in Capuzzi and Gross, youth at risk, American counseling association.
- Farrington, David. (2002). Developmental Criminology and Risk; Focused Prevention, The Oxford Handbook of Criminology.
- Geson, Susan and Wilson, Paul, R. (1998). Crime prevention, Australlian Institute Criminology.
- Siegel, J., Larry. (2009). Criminology, (Tenth Edition), Thomson and Wadsworth.
)