خانواده پژوهی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

عشق به‌مثابه بلوغ مراقبتی نقدی بر نظریه مثلث عشق و ارائه رویکردی نوین به عشق در روابط زوجین

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

نیاز به عشق، یکی از نیازهای حیاتی بشر و از مهم­ترین انگیزه­های تشکیل و تداوم خانواده است؛ اما به زعم متخصصان در کنار سایر عوامل، فهم نادرست از مفهوم «عشق»، این نهاد را در معرض تهدید قرار داده­است. هدف از این پژوهش ارائه نگاهی تحلیلی به ادراک رایج زوجین به مفهوم «عشق» در روابط زوجین، خصوصاً با تاکید بر نقد نظریۀ «مثلث عشق» استرنبرگ(1986) -بعنوان رویکرد رایج به مفهوم­سازی «عشق» نزد روان­شناسان و مشاوران ایرانی- است. در همین راستا با استعانت از رویکردهای نوکلاسیک و سه ظرفیتی ذهن، تعریف تفکر مراقبتی و مولفه­های آن، و همچنین ساختار شخصیت در نظریه تحلیل رفتار متقابل، رویکردی بدیل و جامع از «عشق پایدار» ارائه خواهیم داد تحت عنوان «عشق به­مثابه بلوغ مراقبتی». برای دستیابی به این هدف از روش پژوهش توصیفی، تحلیل مفهومی و تحلیل استنباطی  بهره گرفته­ایم. وجه تمایز اساسی این رویکرد با رویکردهای پیشینی که یا عشق را در جدال با عقل توصیف می­کنند، یا یکی ازاین دو را برده دیگری می­خوانند، و بطور کلی «عشق» را تحت جبر ناهشیار بشر تلقی می­کنند، در این حقیقت است که عشق منبعث از عقلانیت با هر سه ظرفیت شناختی، عاطفی و ارادی است و گرچه متاثر از الگوها و طرحواره­های ناهشیار می­باشد، اما پدیده­ای چندوجهی و انتخابی است. در این مقاله میان مفاهیم «عشق» و «شبهِ عشق» تمایز قایل می­شویم و با پیشنهاد رویکرد «هرم عشق» که دارای رأس «بلوغ مراقبتی» به معنای آگاهی دائمی نسبت به دلایل ایجاد و تداوم عشق می‎باشد، در پی ارائه تصویری کامل‎تر از معنای عشق حقیقی در روابط زوجین هستیم، عشقی که دارای ماهیت تحولی است و در هر مرحله از حیات خانواده با آگاهی از مضامین همان دوره، خود را تغذیه نموده و پایدار و شاداب بماند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

عشق به‌مثابه بلوغ مراقبتی نقدی بر نظریه مثلث عشق و ارائه رویکردی نوین به عشق در روابط زوجین

نویسنده [English]

  • mehrnoosh hedayati

faculty member IHCS

چکیده [English]

نیاز به عشق، یکی از نیازهای حیاتی بشر و از مهم‌ترین انگیزه‌های تشکیل و تداوم خانواده است؛ اما به زعم متخصصان در کنار سایر عوامل، فهم نادرست از مفهوم «عشق»، این نهاد را در معرض تهدید قرار داده‌است. هدف از این پژوهش ارائه نگاهی تحلیلی به ادراک رایج زوجین به مفهوم «عشق» در روابط زوجین، خصوصاً با تاکید بر نقد نظریۀ «مثلث عشق» استرنبرگ(1986) -بعنوان رویکرد رایج به مفهوم‌سازی «عشق» نزد روان‌شناسان و مشاوران ایرانی- است. در همین راستا با استعانت از رویکردهای نوکلاسیک و سه ظرفیتی ذهن، تعریف تفکر مراقبتی و مولفه‌های آن، و همچنین ساختار شخصیت در نظریه تحلیل رفتار متقابل، رویکردی بدیل و جامع از «عشق پایدار» ارائه خواهیم داد تحت عنوان «عشق به‌مثابه بلوغ مراقبتی». برای دستیابی به این هدف از روش پژوهش توصیفی، تحلیل مفهومی و تحلیل استنباطی بهره گرفته‌ایم. وجه تمایز اساسی این رویکرد با رویکردهای پیشینی که یا عشق را در جدال با عقل توصیف می‌کنند، یا یکی ازاین دو را برده دیگری می‌خوانند، و بطور کلی «عشق» را تحت جبر ناهشیار بشر تلقی می‌کنند، در این حقیقت است که عشق منبعث از عقلانیت با هر سه ظرفیت شناختی، عاطفی و ارادی است و گرچه متاثر از الگوها و طرحواره‌های ناهشیار می‌باشد، اما پدیده‌ای چندوجهی و انتخابی است. در این مقاله میان مفاهیم «عشق» و «شبهِ عشق» تمایز قایل می‌شویم و با پیشنهاد رویکرد «هرم عشق» که دارای رأس «بلوغ مراقبتی» به معنای آگاهی دائمی نسبت به دلایل ایجاد و تداوم عشق می‎باشد، در پی ارائه تصویری کامل‎تر از معنای عشق حقیقی در روابط زوجین هستیم، عشقی که دارای ماهیت تحولی است و در هر مرحله از حیات خانواده با آگاهی از مضامین همان دوره، خود را تغذیه نموده و پایدار و شاداب بماند.

کلیدواژه‌ها [English]

  • عشق- نظریه مثلث عشق-بلوغ مراقبتی-هرم عشق
مراجع
  1. Acer,M., Davis, M. (1992). Intimacy, passion and Commitment in Adult romantic relationships: A test triangular theory of love. Journal of Social and personal Relationships, 9, 21-50.
  2. Ahmadi, V., Davoudi, I., Ghazaei, M., Mardani, M., Seifi, S. (2013). Prevalence of Obsessive Love and its Association with Attachment Style. Social and Behavioral Sciences, 84, 6990-700.
  3. Armstrong, John. (2003). Condition of love: the philosophy of Intimacy. (M. Salasi, Trans.). Tehran: qoqnoos Publication [in Persian].
  4. Aron, A. & Aron, E. N. (1986). Love and the expansion of self Understanding attraction and satisfaction. New York: Hemisphere Publish Corporation.
  5. Azad, Peyman. (2011). [Love and Rationality]. Tehran: Alborz Publication[in Persian].
  6. Badiou, Alain. Translated by Peter Bush. (2012). In Praise of Love. (M. Abdolrahim-e-kashi, Trans.). Tehran: qoqnoos Publicatio. [in Persian].
  7. Barnes, M.L. &Sternberg, R.J.A. (1997). Hierarchical model of love and its prediction of satisfaction in close relationships. New York: Guilford Press.
  8. Bergman, R. (2004). Caring for the ethical ideal: Nel Noddings on moral education. Journal of Moral Education. Volume 33, 2004 - Issue 2. 149-162.
  9. Born, Eric. (1975). Transactional Analysis. (E. Fasih, Trans.). Tehran: Fakhte Publication [in Persian].
  10. Bowlby, J.(1982). Attachment and loss. Retroespect and prospect. American Journal of Orthopsychiatry, 52, 664-678.
  11. Brardo, F.M.; Owens, E. (2000). Love in Gale Encyclopedia of Sociology. Vol. 3, USA: McMillan Reference.
  12. Cozzarelli, C., Hoekstra, S. J., & Bylsma, W. H. (2000). General versus specific mental models of attachment: Are they associated with different outcomes? Personality and Social Psychology Bulletin, 26(5), 605-618.
  13. Das, J. (2014). Emotional Maturity among Love Marriage Couples - With Special References to Agartala. International Journal of Humanities and Social Science. Vol. 3, Issue 7, PP.01-04.
  14. Diessner, R.;Frost, N. E.& Smith, T. (2004). Describing the neoclassical psyche embedded in Sternberg's Triangular Theory of Love. Social Behaviorand Personality, 2004, 32(7), 683-690.
  15. Ebrahimi Dinani, Gholamhosein. (2013). [The Notebook of Reason and the Sin of Love] (Vol. 1). Tehran: Tarh-e-no Publication[in Persian].
  16. Erber, R.& Erber, M.W. (2011). Intimate Relationships: Issues, Theories, and Research (2nd Edition). (A. Abedin-e-Javaheri; T. Esmaiili, Trans.). Tehran: Arjmand Book Publication[in Persian].
  17. Evans, Mary. (2002).Love: An Unromantic Discussion. (P. Ghaemi, Trans.). Tehran: Ashtian Publication. [in Persian].
  18. Fehr,B. (1988). Prototype analysis of the concepts of love and commitment. Journal of Personality and Social Psychology, 55, 557–579.
  19. Fisher, Helen (2004). Why We Love – the Nature and Chemistry of Romantic Love. Henry Holt and Company.
  20. Fisher, Helen. (2014). "Browse Talks – TED.com". Ted.com. Retrieved December 2, 2014.
  21. Fraley, R. C., Niedenthal, P. M., Marks, M. J., Brumbaugh, C. C., & Vicary, A. (2006). Adult attachment and the perception of emotional expressions: Probing the hyperactivating strategies underlying anxious attachment. Journal of Personality, 74, 1163-1190.
  22. Frankfurt, Harry G. (2004).The Reasons of Love. STU - Student edition ed. Princeton University Press.
  23. Frankl, M. (1946/2006)). Man's Search for Meaning. An Introduction to Logotherapy. (M. Milani & Salehian, N. Trans.). Tehran: Dorsa Publication [in Persian].
  24. Fromm, E. (1956/2006).The Art of Loving. (P. Soltani, Trans.). Tehran: Morvarid Publication [in Persian].
  25. Glasser, W. (1998). Choice Theory: A New Psychology of Personal Freedom. (M. Firouzbakht, Trans.). Tehran: Agah Publication [in Persian].
  26. Gottman, J. M. &Gottman, J. S. (2006). 10 lessons to transform your marriage. New York: Crown Publishers.
  27. Gregory, M. 2008. Philosophy for Children as a Process and a Content Approach to Philosophy Education: A Response to Judith Suissa, proceedings of Annual Conference of the Philosophy of Education Society of Great Britain, New College, Oxford University. Available at: http://www.philosophy-of-education.org
  28. Harris, T. (1967). I'm ok, you're Ok. (E. fasih, Trans.). Tehran: farhang-e-nashre No Publication [in Persian].
  29. Hefazi Torqabeh, M.; Firouz Abadi,A. & Haqshenas,H. (2006). [Relations between love styles and marital satisfaction]. Journal of Mazandaran University of Medical Sciences. 16(54) 99-109.
  30. Held, V. (2006). The Ethics of Care: Personal, Political, Global, Oxford: Oxford University Press.
  31. Helm, Bennet. (2014). Stanford Encyclopedia of Philosophy. (N. Moslemi, Trans.). Tehran: qoqnoos Publication [in Persian].
  32. Kerns, K.A. (1994). A Developmental Model of the Relations Between Mother-Child Attachment and Friendship, in R. Erber & R. Gilmour (eds) Theoretical Frameworks for Personal Relationships, pp. 129-156. Hillsdale, NJ: Erlbaum.
  33. Kim, J., & Hatfield, E. (2004). Love types and subjective well-being: A cross cultural study. Social Behavior and Personality, 32, 173–182.
  34. LeDoux, J. (2002). Synaptic self: How our brains become who we are. NY: Penguin Books.
  35. Lemieux, R. & Hale, J.L. (2002). Cross-sectional analysis of intimacy, passion and commitment, the assumption of the triangular theory of love. Psych Rep, 90:109-14.
  36. Levine, R., Sato, S., Hashimoto, T., &Verma, J. (1995). “Love and marriage in eleven cultures”, Journal of Cross-Cultural Psychology, Vol.26, pp 554-571.
  37. Lipman, M. (1995). Caring as Thinking. Inquiry: Critical Thinking Across the Disciplines (15, 1), pp. 1-13.
  38. Lipman,M. (2003).Thinking in Education (Second Edition), Cambridge University Press, Cambridge.
  39. Mokhtari, Z.; Kianpour,M.; Agha Babaei, E.(2016). [Phenomenological study of marital love before marriage (lived experience of newly married individuals of Isfahan from encounter to wedding moment)]. Journal of Woman in Culture and Arts. 8(4) 517-538.
  40. Noddings, N. (1984). Caring: A Feminine Approach to Ethics and Moral Education. Berkeley: University of California Press.
  41. Noddings, N. (1998). Awakening the Inner Eye: Intuition in Education (co-author with Paul J. Shore). Troy, NY: Educator's International Press.
  42. Noddings, N. (2002). Starting at home: Caring and social policy. Berkeley, CA: University of California Press.
  43. Orage, A.R.(2007). Counscious Love: Gurdjieff Guide. (R. Monajem, Trans.). Tehran: Elm Publication [in Persian].
  44. Ortega y Gasset,Jose. (1957/2012).On Love: Aspects of a Single Theme. (M. Soraya, Trans.). Tehran: Javane Roshd Publication [in Persian].
  45. Sarokhani, M.(1996). [An introduction to family sociology].Tehran: Soroush Publication. [in Persian]
  46. Sharp A. M. (2014). The Other Dimension of Caring Thinking (with a new commentary by Phillip Cam). Journal of Philosophi in School. Vol. 1, No.1. 15-21.
  47. Siren, H. K. (2011). “The warm water in my heart”—The meanings of love among the Finnish country population in the second half of the 17th century. The History of the Family, 16(1): 47-61.
  48. Sperechr, S. & Hatfield, E. (2015). The importance of love as a basis of marriage: revisiting Kephart (1967). Journal of Family Issues, Vol. 38(3), Pp. 312-335.
  49. Sprod, T. (2001). Philosophical discussion in moral education: The community of ethical inquiry. New York: Routledge.
  50. Steiner, Claude.(2009). The heart of The matter: Love, Information and Transactional Analysis. (P. Azimi, Trans.). Tehran: Donyayeno Publication[in Persian].
  51. Sternberg RJ. (1986). A triangular theory of love. Psychological Review, 93: 119-135.
  52. Sternberg, ed. (2004). International Handbook of Intelligence. Cambridge: Cambridge University Press.
  53. Sternberg, R. J. (1997). Construct validation of a triangular love scale. European Journal of Social Psychology, 27(3), 313-335.
  54. Strenberg, Robert.J. (2014). Love Is a Story: A New Theory of Relationships. (A. A. Bahrami, Trans.). Tehran: Javane Roshd. Publication[in Persian].
  55. Tan, Sh.; Leong T. C.; Meng, J. C. S.; Lau E. (2012). Teaching Caring Thinking: Vision, Clarifications, Justifications and Applications. Caring Thinking and the Raffles Program by Shirley Tan.
  56. Zeki,S. (2007). The neurobiology of love. FEBS letters. Vol. 581, Issue 14, Pp. 2575-2579.
خانواده پژوهی
دوره 15، شماره 4 - شماره پیاپی 4
تیر 1398
صفحه 437-466
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار