نوع مقاله : علمی - پژوهشی
نویسنده
دانشگاه تهران
چکیده
برخورداری کودکان و نوجوانان از شرایط حساس دوران رشد و ضرورت برخوردی متفاوت با آن ها در صورت ارتکاب رفتارهای مخالف اوامر و یا نواهی قانون گذار، از یک طرف و آثار مخرب و جبران ناپذیر ورود این اشخاص به دادرسی کیفری بزرگسالان، موجب شده است تا مسئولان و دست اندرکاران عدالت کیفری در این خصوص چاره اندیشی کنند و با اتخاذ شیوه هایی متفاوت در مقام اصلاح و پیشگیری از فرو غلطیدن آنان در ورطه بزهکاری برآمده و با پیشبینی نظام دادرسی کیفری افتراقی در راستای باز اجتماعی کردن کودکان و نوجوانان گام بردارند. اسناد بین المللی حقوق بشر و رهنمودهای سازمان ملل متحد در اتخاذ این رویه از سوی دولت ها تأثیری غیرقابل انکار داشته است. لایحه رسیدگی به جرائم اطفال و نوجوانان که در اجرای بند دوم از اصل یک صد و پنجاه و هشتم قانون اساسی از سوی قوه قضاییه تهیه و پس از تصویب دولت، اکنون در کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس شورای اسلامی در دست بررسی است، می تواند به عنوان نمونه ای از تلاش جمهوری اسلامی ایران در جهت انطباق با تعهدات بین المللی ناشی از تصویب و الحاق به کنوانسیون جهانی حقوق کودک در سال 1372 محسوب گردد. این تحقیق در ابتدا مبانی، اهداف و الزامات دادرسی ویژه کودکان و نوجوانان را مورد بررسی قرار داده و سپس لایحه رسیدگی به جرائم اطفال و نوجوانان را در پرتو اسناد بین المللی حقوق کودک، مورد نقد و بررسی قرار می دهد.
- اردبیلی، م. ع، (1380). حقوق جزای عمومی، جلد دوم، نشر میزان، چاپ دوم.
- بلیغ، ن و دیگران، (زمستان 1383). زیر نظر دکتر نسرین مصفا، طرح تقویت ظرفیت‌های آموزش و پژوهش حقوق بشر. کنوانسیون حقوق کودک و بهره‌وری از آن در حقوق داخلی ایران، نشر گرایش.
- پاک‌نهاد، ا، (1382). رویکرد نوین حقوق انگلستان به بزهکاری اطفال، مجله تخصصی دانشگاه علوم رضوی، شماره 19.
- راب‌وایت، فیوناهنیس، (1381). درآمدی بر جرم و جرم‌شناسی، ترجمه: میر روح الله صدیق بطحایی اصل. نشر دادگستر.
- زراعت، ع، (تابستان 1385). گذشت در جرائم قابل گذشت، مجله حقوقی دادگستری، شماره 55، سال هفتادم، دوره جدید.
- سیدفاطمی، م.ق، (1388). حقوق بشر در جهان معاصر، دفتر دوم، جستارهایی تحلیلی از حق‌ها و آزادی‌ها، مؤسسه مطالعات و پژوهش های حقوقی، چاپ اول، تهران.
- شرح مذاکرات تدوین لایحه دادگاه اطفال و نوجوانان بزهکار، شورای عالی توسعه قضایی.
- عباچی، م، (1379). حقوق کیفری اطفال بزهکار در اسناد سازمان ملل متحد، انتشارات مجد، چاپ اول.
- غلامی، ح، (زمستان 1385). عدالت ترمیمی، انتشارات سمت، چاپ اول.
- گلدوست، ر. و سیداصفهانی، ح، (بهار ـ تابستان 1383). مرحله پیش از محاکمه در دادرسی ویژه نوجوانان، مجله تحقیقات حقوقی دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی، شماره 39.
- محسنی، م، (1376). دوره حقوق جزای عمومی، مسئولیت کیفری، انتشارات گنج دانش، چاپ اول.
- محمودی جانکی، ف، (1384). حق دفاع متهم، گزیده مقالات برای ارتقاء دانش دست‌اندرکاران مبارزه با مواد مخدر در ایران، جلد نخست، انتشارات سلسبیل.
- موذن زادگان، ح، (بهار 1383). دادرسی کیفری ویژه کودکان و نوجوانان، مجله ندای صادق، سال نهم.
- مهرا، ن، (پاییز و زمستان 1382). عدالت کیفری اطفال از منظر حقوق بین‌الملل، مجله تحقیقات حقوقی دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی، شماره 38.
- نجفی توانا، ع، (1382). نابهنجاری و بزهکاری اطفال و نوجوانان از دیدگاه جرم‌شناسی، مقررات داخلی و اسناد بین-المللی، انتشارات راه تربیت، تهران.
)