بررسی تأثیر آموزش مهارت های حل مسئله در کاهش تمایل به فرار دختران نوجوان در معرض فرار

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

هدف از این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش مهارت­ های حل مسئله درکاهش تمایل به فرار، میزان تنیدگی، عزت­ نفس و راهبردهای مقابله­ ای دختران نوجوان در معرض فرار می­ باشد. نمونه اولیه شامل 760 دانش­ آموز دبیرستانی بود که به ­وسیله نمونه­ گیری تصادفی خوشه­ ای از شهر تهران، مناطق 19،16،15،14،4،2، انتخاب و با پرسشنامه تمایل به فرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. از بین این افراد تعداد 54 نفر از افرادی که دقیقاً بالای برش با تفاوت دو انحراف استاندارد  بودند، انتخاب و در گروه­ های کنترل و آزمایش به­ صورت تصادفی قرار داده شدند. سپس گروه آزمایش به طور میانگین 10 جلسه تحت آموزش قرار گرفت. بعد از اجرای آموزش­ها، پس­ آزمون روی هر دو گروه آزمایش و کنترل اجرا شد. تحلیل نتایج نشان داد که آموزش مهارت­ های حل مسئله در کاهش میزان تنیدگی و افزایش عزت­ نفس دختران در معرض فرار تأثیر داشته است. در مورد کاهش تمایل به فرار و راهبردهای مقابله­ ای اگرچه کاهش وجود داشته ولی از نظر آماری معنادار نبود.

  1. استادی، ر. (1375). بررسی رابطه باورهای غیرمنطقی و عزت نفس. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران.
  2. امیرحسینی، م. (1379). بررسی ویژگی‌های نوجوانان فراری. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهراء (س)، تهران.
  3. امین رنجبر، م. (1380). تأثیر بازی شطرنج بر مهارت‌های حل مسئله. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهراء (س)، تهران.
  4. بازیاری میمندی، م. (1381). بررسی ویژگی‌های شخصیتی و میزان تنیدگی در دختران فراری و عادی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.
  5. پورشهباز، ع. (1372). رابطه بین ارزیابی میزان استرس رویدادهای زندگی و تیپ شخصیت در بیماران مبتلا به سرطان خون. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران.
  6. ساراسون، بی.، ساراسون، ای.جی. (1377). روان‌شناسی مرضی (DSMIII-R، ترجمه ب. نجاریان و همکاران). تهران: انتشارات رشد.
  7. سعیدی، م. (1372). بررسی علل فرار نوجوانان از خانه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران.
  8. شریفی، ز. (1380). بررسی علل اجتماعی فرار مجدد دختران از منزل با تأکید بر نقش خانواده. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شاهد، تهران.
  9. صدرالسادات، س.‌ج. و شمس اسفندآباد، ح. (1380). عزت‌نفس در افراد با نیازهای ویژه. تهران: انتشارات دانشگاه علوم بهزیستی و توان‌بخشی.
  10. قائمی، ع. (1373). آسیب‌ها و عوارض اجتماعی: ریشه‌یابی، پیشگیری و درمان. تهران: انتشارات امیری.
  11. کاظمی (1382). بررسی رابطه بین عزت‌نفس، پیشرفت تحصیلی و منبع کنترل. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم تحقیقات، تهران.
  12. کافی، س.م. (1375). بررسی شیوه‌های رویارویی با تنیدگی روانی و ارتباط آن با سلامت روانی در نوجوانان مدارس عادی و خاص شهر تهران. رساله دکتری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.
  13. مانرو، آ.، مانتی، بی. و اسمال، جی (1374). مشاوره‌های حل مسئله (ترجمه ف. کمالی). تهران: انتشارات نشرنی.
  14. معظمی‌گودرزی، ب. (1380). بررسی تأثیر آموزش تنش‌زدایی تدریجی و مهارت‌های حل مسئله بر میزان تنیدگی و شیوه‌های مواجهه دختران فراری. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
  15. Anderson, J. R. (2000). Cognitive psychology and its implication (Fifth Edition). Carnegie Mellon University.
  16. Delongis, A., Folkman, S., & Lazarus, R. S. (1988). The impact of daily stress on health & mood: Psychological & social resources as mediators. Journal of Personality & Social Psychology, 54(3), 486-495.
  17. Dembo, & Janus, M. C. (2002). Midwest longitudinal study of homeless adolescents [On-Line]. Available: http://net.unl.edu/pers/2002.
  18. Folkman, S., & Lazarus, R. S. (1988). The relationship between coping & emotin: Implication for theory & research. Social Sience & Medicine, 26(3), 309-317.
  19. Folkman, S., Lazarus, R. S., Dunkel-Schetler, C. H., Delongis, A., & Gruen, R. J. (1986). Dynamics of a stressfull encounter outcomes. Journal of Personality & Social Psychology, 50(5), 992-1003.
  20. Goodman, S. H., Barfoot, B., Frye, A. A., Bill, A. M. (1999). Dimensions of marital conflicts & children social problem solving skills. Journal of Family Psychology,13(1), 33-45.
  21. Kazdin, A. E. ( 1993 ). Adolescent mental health: Prevention and treatment programs. American Psychologist, 48(2),127-141.
  22. Wolf, S. M., Tero, P. A., & Caskill, M. C. (1999). A comparison of homeless and matched housed adolescences on family variables. Journal of Research on Adolescent,9, 53- 66
  23. Wolk, S. & Brondon, J. (1987). Runaway adolescents perceptions of parent and self. Journal of Adolescent,12, 175-187.