مقایسۀ اثربخشی روان‌درمانی مثبت‌نگر و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، بر انعطاف‌پذیری ‌شناختی، تحمل پریشانی و توانمندی‌های منش زنان مطلقه

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 گروه روان‌شناسی، دانشگاه دامغان

2 گروه روان‌شناسی، دانشگاه مارلیک نوشهر

3 گروه روان‌شناسی، دانشگاه خوارزمی

چکیده

پژوهش حاضر با هدف مقایسۀ اثربخشی روان‌درمانی مثبت‌نگر و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، بر انعطاف‌پذیری ‌شناختی، تحمل پریشانی و توانمندی‌های منش زنان مطلقه انجام شد. جامعۀ آماری پژوهش حاضر شامل همۀ زنان مطلقۀ شهر دامغان در سال 1399 بودند که از میان آنان 45 نفر انتخاب شدند و به‌طور تصادفی در یک گروه‌ کنترل و دو گروه آزمایش (تعداد هر گروه 15 نفر) قرار گرفتند. برای جمع‌آوری اطلاعات از مقیاس تحمل پریشانی، پرسش‌نامۀ انعطاف‌پذیری شناختی، توانمندی‌های منش، پروتکل درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و پروتکل روان‌درمانی مثبت‌نگر استفاده شد. جهت تجزیه‌وتحلیل داده‌ها، از آزمون تحلیل کوواریانس استفاده گردید. نتایج آزمون تحلیل کوواریانس نشان داد گروه روان‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد نسبت به گروه روان‌درمانی مثبت‌نگر در تمام مؤلفه‌های انعطاف‌پذیری شناختی، به‌طور معنی‌داری نمرات بالاتری کسب کردند (01/0>P). همچنین نتایج آزمون تحلیل کوواریانس نشان داد گروه روان‌درمانی مثبت‌نگر نسبت به درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در متغیرهای تحمل پریشانی و توانمندی‌های منش به‌طور معنی‌داری نمرات بالاتری کسب کردند (01/0 >P). با توجه به یافته‌های پژوهش حاضر می‌توان گفت روش‌های روان‌درمانی مثبت‌گرا و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، نقش مهمی در ارتقای سلامت روان زنان مطلقه دارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Comparing the Effectiveness of positive Psychotherapy and Treatment based on Acceptance and Commitment on Cognitive Flexibility, Distress Tolerance and Abilities of Divorced Women

نویسندگان [English]

  • amihamzeh khorasani 1
  • Mohadeseh Mtini nasab 2
  • esmaeil toraby 3
1 Faculty member of Damghan University / Iran
2 Department Of Psychology, Marlik Nowshahr University
3 Damghan Welfare Office / Iran
چکیده [English]

the present study aims to compare the effectiveness of positive psychotherapy and treatment based on acceptance and commitment on psychological flexibility, distress tolerance and abilities of divorced women. The statistical population of the present study included all divorced women in Damghan in 2021. Of these, 45 were selected and randomly assigned to a control group and two experimental groups. To collect information from the Distress Tolerance Scale, Cognitive Flexibility Questionnaire, Competencies; Acceptance and commitment treatment protocols and Positive psychotherapy protocol were used . Analysis of covariance was used to analyze the data. The results of analysis of covariance showed that the psychotherapy group based on acceptance and commitment compared to the positive psychotherapy group in all components of cognitive flexibility scored significantly higher (P <0.01). Also, the results of covariance analysis showed that the positive psychotherapy group scored significantly higher than the acceptance and commitment-based therapy in the variables of stress tolerance and character empowerment (P <0.01). According to the findings of the present study, it can be said that positivist psychotherapy methods and treatment based on acceptance and commitment, have an important role in promoting of mental health and flexibility of divorced women.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Positive psychotherapy
  • acceptance and commitment therapy
  • psychological flexibility
  • distress tolerance؛ Character strenght
افشاری، ع. (1397). مقایسۀ اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر تاب‌آوری زنان در سقط جنین مکرر، روان پرستاری، 6(4)، 11-17.
حسینی، ف.، تنها، ز.، کریمی، ج.، و قدم‌پور، ع. (1400). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و انعطاف‌پذیری شناختی بیماران گوارشی، یافته، 23(2)، 91-110.

خدابخش، ر.، خسروی، ز.، و شاهنگیان، ش. (1394). تأثیر روان‌درمانی مثبت‌نگر بر علائم افسردگی و توانمندی‌های منش در بیماران مبتلا به سرطان، پژوهشنامۀ روان‌شناسی مثبت، 1(1)، 35-50.

رضازاده مقدم، س.، خدابخشی کولایی، آ.، حمیدی‌پور، ر. و ثناگو، ا. (1397). اثربخشی روان‌شناسی مثبت‌نگر بر امید و تاب‌آوری مادران دارای کودک کم‌توان. روان پرستاری، 6(3)، 32-37.
رئیسی، ح.، رسولی، م.، و کسایی، ع. (1400). مقایسۀ اثربخشی گروه درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد و رفتار درمانی دیالکتیکی بر تاب‌آوری زنان مطلقۀ تحت پوشش نهادهای کمیتۀ امداد امام‌خمینی و سازمان بهزیستی، علوم روان‌شناختی، 20(102)، 849-860.
زارع، ح.، و برادران، م. (1397). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در بهبود مهار شناختی و انعطاف‌پذیری شناختی دانشجویان مضطرب، فصلنامۀ روان‌شناسی کاربردی، 48(4)، 491-511.
زارع، ح. (1396). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در بهبود انعطاف‌پذیری و هم‌جوشی شناختی، دوفصلنامۀ شناخت اجتماعی، 6(1)، 121-130.
کشاورز محمدی، ر.، خلعتبری، ج. (1397). اثربخشی درمان خودشفقت‌ورزی بر تحمل پریشانی، تنظیم هیجان و حساسیت اضطرابی زنان مطلقه، آسیب‌شناسی مشاوره و غنی‌سازی خانواده، 1(7)، 17-32.
فیضی‌خواه، ف.، حسن‌زاده، ر.، و عباسی، ق. (1400). مقایسۀ اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و آموزش تاب‌آوری بر طلاق عاطفی در زنان مراجعه‌کننده به دادگاه خانواده، مطالعات ناتوانی، 6(11)، 23-34.
مشاک، ر.، نادری، ف.، چین‌آوه، م. (1400). اثربخشی روان‌درمانی مثبت بر خودشفقتی، خودانتقادی، ادراک رنج و پریشانی روان‌شناختی در زنان نابارور. مدیریت ارتقای سلامت، 6(10)، 14-27.
مرادزاده، ف.، پیرخائفی، ع. (1397). تأثیر آموزش درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر انعطاف‌پذیری شناختی و شفقت خود کارکنان ادارۀ بهزیستی شهر ورامین، مدیریت ارتقای سلامت، 7(3)، 46-51.
مرادی، ز.، صادقی، م. (1399). مقایسۀ اثربخشی روان‌درمانی مثبت‌گرا با درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر توانمندی‌های منش زنان مبتلا به روماتیسم مفصلی، روان‌شناسی و روان‌پزشکی شناخت، 7(3)، 32-42.
نامنی، ا.، مذهب یوسفی، آ. (1398). اثربخشی تلفیق روش‌های درمان پذیرش و تعهد و ذهن‌آگاهی بر انعطاف‌پذیری شناختی و نگرش‌های ناکارآمد دختران نوجوان بی‌سرپرست، پژوهش‌های روان‌شناسی بالینی و مشاوره، 9(2)، 5-27.
ولی‌زاده، ش.، مکوندی، ب.، بختیارپور، س.، و حافظی، ف. (1399). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تاب‌آوری و انعطاف‌پذیری شناختی در زندانیان، مدیریت ارتقای سلامت، 9(4)، 79-89.
               
Abbasi, P., Ziapour, A. (2017). The Effectivendess of Group Hope Therapy Training on Psychological Well-Being and Resilience in Divorced Women. Journal of Famility Medicine, 15(10), 116-121.
Afshari, A. (2018). Comparison of the Efficacy of Acceptance and Commitment Therapy and Mind-Fullness Therapy on Women's Resilience in repeated Abortions. Psychiatric Nursing, 6(4), 11-18 [in Persian].
Amato, P. R., & James, S. (2010). Divorce in Europe and the United States: Commonalities and differences across nations. Family Science, 1(1), 2-13
Araghian, S., Nejat, H., Touzandehjani, H., & Bagherzadeh Golmakani, Z. (2020). Comparing the effectiveness of quality of life therapy and compassion-focused therapy on the quality of interpersonal relationships and distress tolerance in women with marital conflict, Journal of Fundamentals of Mental Health, 21(3), 180-191.
Blanchard, T., McGrath, R. E., & Jayawickreme, E. (2021). Resilience in the face of interpersonal loss: The role of character strengths. Applied Psychology: Health and WellBeing, 13(4), 817-834.
Carr, A., Cullen, K., Keeney, C., Canning, C., Mooney, O., Chinseallaigh, E., & O’Dowd, A. (2021). Effectiveness of positive psychology interventions: a systematic review and meta-analysis. The Journal of Positive Psychology, 16(6), 749-769
Casellas Grau, A., Font, A., Vives, J. (2014). Positive psychology interventions in breast Cancer: A systematic review, Journal Psycho Oncology, 23(1), 9-19.
Chen, I. H., Niu, S. F., Yeh, Y. C., Chen, I. J., & Kuo, S. F. (2022). Psychological distress among immigrant women who divorced: Resilience as a mediator. Archives of Psychiatric Nursing. 39, 1-6.
Cragg, L., & Chevalier, N. (2012). The processes underlying flexibility in childhood. Quarterly Journal of Experimental Psychology, 65(2), 209-232.
Dennis, J. P., & Vander Wal, J. S. (2010). The cognitive flexibility inventory: Instrument development and estimates of reliability and validity. Cognitive therapy and research, 34(3), 241-253. ‌
Ding, D., Gale, J., Bauman, A., Phongsavan, P., & Nguyen, B. (2021). Effects of divorce and widowhood on subsequent health behaviours and outcomes in a sample of middle-aged and older Australian adults. Scientific Reports, 11(1), 1-10.
Faizikhah, F., Hassanzadeh, R., & Abbasi, Q. (2021). Comparing the effectiveness of therapy based on acceptance and commitment and resiliency training on emotional divorce in women referring to family court. Journal of Disability Studies, 6(11), 23-34 [in Persian].
Furnham, A., Lester, D. (2012). The development of a short measure of character strength. European Journal of Psychological Assessment. 28(2), 95–101.
Gilman, R., Huebner, E. S. & Furlong, M. j. (2009). Handbook of Positive Psychology in Schools. London: Routledge.
Ghorbani Amir, H., Moradi, O., Arefi, M. & Ahmadian, H. (2019). The Effectveness of Acceptance and Commitment Therapy on Cognitve-Emotonal Regulaton, Resilience, and Self-control Strategies in Divorced Women, Avicenna J of Neuropsychophysiology. 6(4),195-202.
Hayes, S. C. (2019). Acceptance and commitment therapy: towards a unified model of behavior change. World Psychiatry, 18(2), 226-232.
Hayes, S. C., Luoma, J. B., Bond, F. W., Masuda, A., & Lillis, J. (2006). Acceptance and
commitment therapy: Model, processes and outcomes. Behaviour Research and Therapy,
44(1), 1–25.
Hosseini, S. F., Tanha, Z., Karimi, J., Ghadampour, E.(2016). The Effectiveness of Acceptance and Commitment Therapy on Cognitive Emotion Regulation Strategies and Cognitive Flexibility in Gastrointestinal Patients. Yafte, 23 (2), 91-110 [in Persian].
Jafari.F. (2016). Investigating the Effectiveness of Positive Psychotherapy on the Quality of Life and Marital Conflicts of Mothers who have Physical-motor handicapped Children, International Journal of Humanities and Cultural Studies,1610-1626
Johnco, C., Wuthrich, V. M., & Rapee, R. M. (2014). The influence of cognitive flexibility on treatment outcome and cognitive restructuring skill acquisition during cognitive behavioural treatment for anxiety and depression in older adults: Results of a pilot study. Behaviour Research and Therapy, 57, 55-64
Kane, D. K., Allen, G. K., Ming, M., Smith, T. B., Jackson, A. P., Griner, D., ... & Richards, P. S. (2021). Forgiveness and gratitude as mediators between religious commitment and well-Being among Latter-day Saint Polynesian Americans. Mental Health, Religion & Culture, 24(2), 195-210.
Carbonella, J. Y., & Timpano, K. R. (2016). Examining the link between hoarding symptoms and cognitive flexibility deficits. Behavior therapy47(2), 262-273.‏
Keshavarz Mohammadi, R., Agha Bozorgi, S., Shariat, S. & Hamidi, M.(2018). The Effectiveness of Positive Psychotherapy on Mental Endurance, Self Compassion and Resilience of Infertile Women, Social Behavior Research & Health ,2(2), 235-244.
Keshavarz Mohammadi, R., Khalatbari, J. (2017). The effectiveness of self-compassion therapy on distress tolerance, emotion regulation and anxiety sensitivity of divorced women. Journal of Pathology, Counseling and Family Enrichment, 1(7),17-32 [in Persian].
Keys, C. L. M., & Eduardo, J. S. (2012). To flourish or not: level of positive mental health predicts ten –year all cause morality. American Journal of Public Health, 102, 2164 -2172.
Khazaei, S. & Babaie, M. (2022). The Role of Cognitive Flexibility and Religious Coping Strategies in Predicting Divorce of Women with Betrayal Experiences, Human Relations Studies, 2(4), 4-12.
Khodabakhsh, R. Khosravi, Z. and Shahangian, Sh. (2014). The effect of positive psychotherapy on depression symptoms and character abilities in cancer patients. Journal of Positive Psychology, 1(1), 35-50 [in Persian].
Leopold, T., & Kalmijn, M. (2016). Is divorce more painful when couples have children? Evidence from long-term panel data on multiple domains of well-being. Demography, 53(6), 1717-1742.
Leon topoulou, S., Triliva, S. (2019). Explorations of subjective wellbeing and character strengths among a Greek University student sample. International Journal of Wellbeing, 2(3), 251-270.
Lomas, T. (2016). Towards a positive cross-cultural lexicography: Enriching our emotional landscape through ‘untranslatable’ words pertaining to well-being. Journal Posit Psychol, 11(5), 546-558.
Mandemakers, J. J., Monden, C. W., & Kalmijn, M. (2010). Are the effects of divorce on psychological distress modified by family background? Advances in Life Course Research, 15(1), 27-40.
Mashak, R., Naderi, F, Chin Ave, M. (2022). Effectiveness of positive psychotherapy on self-compassion, self-criticism, perception of suffering and psychological distress in infertile women. Journal of Health Promotion Management, 6(10),27-14 [in Persian].
Mikaili, N., & Sharifi. V. (2017). Effectiveness of Acceptance and Commitment Therapy on depression, anxiety and flexibility of divorced young women, UCT Journal of Social Sciences and Humanities Research, 5(1), 64–68.
Mohammadi, R. B., Bozorgi, S. A., Shariat, S., Hamidi, M. (2018). The Effectiveness of Positive Psychotherapy on Mental Endurance, SelfCompassion and Resilience of Infertile Women, Social Behavior Research & Health, 2(2), 235-244.
Moradi, Z, Sadeghi, M. (2020). Comparison of the effectiveness of positivist psychotherapy with acceptance-based therapy and commitment to the character traits of women with rheumatoid arthritis. Journal of Cognition Psychology and Psychiatry. 7 (3), 32-4 [in Persian].
Moradzadeh, F., Pirkhafi, A. (2017). The effect of treatment training based on acceptance and commitment on the cognitive flexibility and self-compassion of employees of Varamin City Welfare Department. Journal of Health Promotion Management, 7(3), 51-46 [in Persian].
Moskowitz, J. T., Cheung, E. O., Freedman, M., Fernando, C., Zhang, M. W., Huffman, J. C., & Addington, E. L. (2021). Measuring positive emotion outcomes in positive psychology interventions: a literature review. Emotion Review, 13(1), 60-73.
Nameni, A., Yousefi, A. (2019). The effectiveness of the combination of acceptance and commitment therapy methods and mindfulness on cognitive flexibility and dysfunctional attitudes of orphaned teenage girls. Clinical Psychology Research and Counseling, 9(2), 5-27 [in Persian].
Papeli Meibodi, R., Meftagh, S. D., & hahangian, S. S. (2020). The effect of positive psychotherapy on happiness and character strength in cancer patients, Journal of Education Health Promot, 10(97), 1-7.
Peterson, Ch., & Seligman, M. (2004). Character Strengths and Virtues: A Handbook and Classification. Oxford: Oxford university press
Peterson, Ch. Ruch, W. Beermann, U. Park, & Martin, E. P. (2007). Strengths of character, orientations to happiness, and life satisfaction. The Journal of Positive Psychology, 2(3), 149-156.
Proctor, C., Tsukayama, E., Wood, A. M., Maltby, J., Eades, J. F, & Linley. P. A. (2011). Strengths Gym: The impact of a character strengths-based intervention on the life satisfaction and well-being of adolescents. The Journal of Positive Psychology, 6 (5), 377-388.
Radetzki, P. A., Deleurme, K. A., & Rogers, S. M. (2021). The implications of high-conflict divorce on adult–children: Five factors related to well-being. Journal of Family Studies, 1-21.
Raeisi, H., Rasouli, M., Kasaee, A. (2021). Comparison of the effect of group therapy based on of acceptance and commitment therapy and dialectical behavioral therapy on resilience of divorce woman under the auspices of the imam khomeini relief committee and behzisti organization. Journal of Psychological Sciences, 20(102),860-849 [in Persian].
Rashid, T. & Anjum, A. (2008). Positive psychotherapy for young adults and children. Handbook of depression in children and adolescents, 250-287.‌
Rashid, T. & Seligman, M. E. (2013). Positive psychotherapy in current psychotherapies. Belmont, CA: Cengage5(3), 213-219.‌
Reza Zadeh, S., Khodabakhshi-Koolaee, A., Hamidy Pour, R., Sanagoo, A. (2018). Effectiveness of Positive Psychology on Hope and Resilience in Mothers with Mentally Retarded Children. IJPN 6 (3), 32-38 [in Persian].
Salari Far, M. R., & Fattahi, R. (2021). The role of mediator of cognitive flexibility in the relationship between spiritual intelligence and marital satisfaction. Islam and Psychological Research, 7(1), 71-88.
Seery, M. D., Holman, E. A., & Silver, R. C. (2010). Whatever does not kill us: cumulative lifetime adversity, vulnerability, and resistence. Journal of personality and social psychology, 99, 1025 -1041.
Seligman, M. E. Ernst, R. M. Gillham, J. Reivich, K. & Linkins, M. (2009). Positive education: Positive psychology and classroom interventions. Oxford review of education35(3), 293-311.‌
Seligman, M. E. Parks, A. C. & Steen, T. (2004). A balanced psychology and a full life. Philosophical Transactions of the Royal Society of London. Series B: Biological Sciences359(1449), 1379-1381.‌
Seligman, M. E. Rashid, T. & Parks, A. C. (2006). Positive psychotherapy. American psychologist61(8), 774.‌
Shoshani, A., & Steinmetz. (2014). Positive psychology at school: A school-based intervention to pro ote adole ce t ’ e tal health a d ell-being. Journal of Happiness Student, 15,1289- 1311.
Short, B. (2021). The Effectiveness of an ACT App in Promoting Wellbeing and Psychological Flexibility.Honors College Theses. 101.
Stemmler, A., Staehle, R., Heinemann, T., Bender, M., & Hennig, J. (2021). Positive psychology interventions in in-patients with depression: influences of comorbidity and subjective evaluation of the training programme. BJPsych Open, 7(4), e109.
Strizzi, J. M., Koert, E., Overup, C. S., Ciprić, A., Sander, S., Lange, T., ... & Hald, G. M. (2021). Examining gender effects in postdivorce adjustment trajectories over the first year after divorce in Denmark. Journal of Family Psychology. 36(2), DOI:10.1037/fam0000901.
Tejada-Gallardo, C., Blasco-Belled, A., Torrelles-Nadal, C. & Alsinet, C. (2020) Effects of School-based Multicomponent Positive Psychology Interventions on Well-being and Distress in Adolescents: A Systematic Review and Meta-analysis, Journal of Youth and Adolescence, 49(10),1943-1960.
Valizadeh, Sh., Makundi, B., Bakhtiarpour, S. & Hafizi, F. (2020). The effectiveness of treatment based on acceptance and commitment on resilience and cognitive flexibility in prisoners. Journal of Health Promotion Management, 9(4), 89-79 [in Persian].
Yeganeh Rad, N., Toozandehjani, H., Bagherzadeh Golmakani, Z. (2020). Comparing the effectiveness of schema therapy and compassion-focused therapy on forgiveness and ambiguity tolerance in divorce-seeking women, Journal of Fundamentalsof Mental Health, 22(6),357-367.
Zare, H., & Baradaran, M. (2017). The effectiveness of acceptance and commitment-based therapy in improving cognitive control and cognitive flexibility of anxious students. Applied Psychology Quarterly, 48(4),491-511 [in Persian].
Zare, H. (2016). The effectiveness of therapy based on acceptance and commitment in improving flexibility and cognitive fusion, Social Cognition Quarterly, 6(1),130-121 [in Persian].
Zmigrod, L., Zmigrod, S., Rentfrow, P. J., & Robbins, T. W. (2019). The psychological roots of intellectual humility: The role of intelligence and cognitive flexibility. Personality and Individual Differences, 141, 200-208.