نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

• مرضیه بابایی حیدرآبادی ¹
• پریا لطفی ²
• زهرا بارورز کوچه قلعه ³
• پریسا صاحب الزمانی ⁴
• مسلم اکبری ⁵

¹ گروه مشاوره، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی

² گروه روانشناسی، دانشگاه تبریز

³ گروه روانشناسی، دانشگاه اصفهان

⁴ گروه روانشناسی، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی

⁵ گروه روانشناسی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی

چکیده

پژوهش حاضر با هـدف مقایسۀ اثربخشی درمان مبتنی ‌بر‌ خانواده و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در خودانگارۀ دانش‌آموزان دختر مبتلا به اختلال بی‌اشتهایی ‌عصبی انجـام گرفـت. 
روش از نـوع نیمـه‌تجربـی، پیش‌آزمـون و پس‌آزمون و پیگیری سه‌ماهه با گروه کنترل بود. جامعه، نوجوانان دختر مبتلا به بی‌اشتهایی ‌عصبی در سال 1399 و 1400، در شهر کرج بودند. 45 نفر از دانش‌آموزان به همراه خانواده‌هایشان، به‌طور هدفمند، بر اساس پرسش‌نامۀ نگرش‌های خوردن انتخاب شدند و به‌طور تصـادفی در دو گروه‌ آزمـایشی و یک گروه کنتـرل قرار گرفتند. در ده جلسه، گروه آزمایشی اول مداخلۀ درمان مبتنی ‌بر خانواده و گروه آزمایش دوم درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و گروه کنترل مداخله‌ای دریافت‌ نکردند. شرکت‌کنندگان در همۀ گروه‌ها، در مراحل پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری سه‌ماهه، توسط پرسش‌نامۀ خودانگارۀ راجرز ارزیابی شدند. نتایج حاصل از تحلیل کواریانس چندمتغیره و تحلیل واریانس آمیخته نشان ‌داد نمرات خودانگارۀ مثبت در پس‌آزمونِ هر دو گروه درمان مبتنی بر خانواده و درمـان مبتنی بر تعهد و پذیرش افزایش یافته است. همچنین تفاوت معناداری بین اثربخشی دو روش وجود ‌ندارد. می‌توان گفت که این درمان‌ها باعث پیدایش خودانگارۀ مثبت در دانش‌آموزان می‌‌شود. همچنین نتایج پیگیری نشان داد اثربخشی هر دو روش ماندگار است.

کلیدواژه‌ها

• بی‌‌اشتهایی ‌عصبی
• خودانگاره
• درمان مبتنی ‌بر ‌پذیرش و تعهد
• درمان مبتنی ‌بر‌ خانواده

عنوان مقاله [English]

Comparing the Effectiveness of Family Based Therapy and Acceptance and Commitment Therapy on Self-Concept of Female Students with Anorexia Nervosa

نویسندگان [English]

• marzieh Babaee HeydarAbadi ¹
• Paria lotfi ²
• Zahra Barvarz kouchehghaleh ³
• Parisa Saheb Zamani ⁴
• Moslem Akbari ⁵

¹ مشاوره دانشگاه علوم تحقیقات تهران

² University of Tabriz

³ Isfahan University

چکیده [English]

The aim of this study is to compare the effectiveness of family-based therapy for anorexia and Acceptance and Commitment Therapy on the self-concept of female students suffering from anorexia nervosa. The method was quasi-experimental, pre-test and post-test and quarterly follow-up with the control group. The statistical population was adolescent girls suffering from anorexia nervosa in the academic year 2020-2021 in Karaj, 45 students and their families were purposefully selected based on the Eating Attitudes Test (EAT-26) and randomly assigned to two experimental groups and one control group. During 10 sessions, the first experimental group received family-based therapy and the second experimental group Acceptance and Commitment Therapy, and the control group did not receive any intervention. Participants in all groups were assessed in the pre-test, post-test and quarterly follow-up stages by the Rogers self-concept scale. The results of multivariate analysis of covariance and mixed analysis of variance showed that both FBT treatment and ACT treatment lead to positive self-image in students. There is also no significant difference between the effectiveness of the two methods. The follow-up results also showed that the effectiveness of both methods is lasting.

کلیدواژه‌ها [English]

• Acceptance and Commitment Therapy
• Anorexia Nervosa
• Family based Therapy
• Self- Concept