مقایسه اثربخشی زوج‌درمانی شناختی ـ رفتاری و تحلیل رفتار متقابل بر راهبردهای تنظیم شناختی هیجان زوجین ناسازگار

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز

2 گروه روانشناسی ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز

چکیده

 پژوهش حاضر با هدف مقایسۀ اثربخشی دو روش زوج‌درمانی شناختی ـ رفتاری و تحلیل رفتار متقابل بر راهبردهای تنظیم شناختی هیجان زوجین ناسازگار انجام شد. این تحقیق طرح آزمایشی از نوع پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل است. بر این اساس، شصت زوج به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند و به‌صورت تصادفی در سه گروه زوج‌درمانی شناختی ـ رفتاری، تحلیل رفتار متقابل و گروه کنترل، در هر گروه بیست نفر قرار گرفتند. آزمودنی‌ها قبل و بعد از مداخله، پرسش‌نامۀ سازگاری زناشویی و راهبردهای تنظیم شناختی هیجان را تکمیل کردند و به مدت ده جلسۀ دوساعته تحت آموزش قرار گرفتند. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخۀ 16 و روش آماری توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و استنباطی (تحلیل کواریانس و واریانس) مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که زوج‌درمانی شناختی ـ رفتاری و تحلیل رفتار متقابل بر بهبود راهبردهای تنظیم شناختی هیجان زوجین ناسازگار تأثیر مطلوب داشته است (05/0>p) و زوج‌درمانی شناختی ـ رفتاری اثربخشی بیشتری داشته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparison of the Effectiveness of Cognitive-Behavioral Couple Therapy (CBCT) and Transactional Analysis (TA) on the Cognitive Emotion Regulation Strategies of Incompatible Couples

نویسندگان [English]

  • Ghasem Naziryy 1
  • narges Hosseini Ravarizadeh 2
  • Azam Davoodi 1
  • Najmeh Fath 1
1 Department of Psychology, Shiraz Branch, Islamic Azad University,
2 Department of Psychology, Islamic Azad University, Shiraz, Branch,
چکیده [English]

The aim of this study is to compare the effectiveness of two methods of cognitive-behavioral couple therapy and transactional analysis on cognitive emotion regulation strategies of incompatible couples. This research is an experimental design of pre-test and post-test with control group. Based on this, 60 couples were selected by purposeful sampling method and 20 people were randomly divided into three groups of cognitive-behavioral couple therapy, Transactional analysis and control group. The subjects completed the Marital Adjustment and the Cognitive Emotion Regulation Strategies Questionnaire before and after the intervention and they were trained for 10 two-hour sessions. Data were analyzed using SPSS software version 21 and descriptive statistics (mean and standard deviation) and inferential (analysis of covariance and variance). The results showed that cognitive-behavioral couple therapy and transactional analysis had a positive effect on improving cognitive emotion regulation strategies of Incompatible couples (p <0.05) and cognitive-behavioral couple therapy was more effective.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cognitive-Behavioral Couple Therapy
  • Transactional Analysis
  • Cognitive Emotion Regulation Strategies
  • Incompatible Couples

مراجع

 
اندامی‌خشک، ع.، گلزاری، م.، و اسماعیلی‌نسب، م. (1392). نقش راهبردهای نه‌گانۀ تنظیم شناختی هیجان در پیش‌بینی تاب‌آوری. اندیشه و رفتار روان‌شناسی بالینی. ش1(2)، 27-57.
حسن‌زاده، م.، اکبری، ب.، و ابوالقاسمی، ع. (1397). اثربخشی درمان تحلیل رفتار متقابل بر راهبردهای تنظیم هیجان و عملکرد جنسی زنان نابارور. مجلۀ پرستاری و مامایی، 16(5)، 373-381.
حسنی، ج. (1389). پایایی و روایی فارسی پرسش‌نامۀ تنظیم شناختی هیجان (CERQ). مجلۀ روان‌شناسی بالینی، ۲۴، 139-152.
دستمردی، ز.، و مقتدر، ل.، و اکبری، ب. (1400). مقایسۀ اثربخشی شفقت خود و تحلیل رفتار متقابل بر تنظیم شناختی هیجان دانشجویان با تجربۀ شکست عاطفی، فصلنامۀ خانواده‌درمانی کاربردی، 2(86)، 158-175.
رفیعی‌نیا، ب.، دلاورپور، م.، ابراهیمی، م. (1400). مقایسۀ راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و مهارت‌های ذهن‌آگاهی در افراد با و بدون تجربۀ رابطۀ فرازناشویی. فصلنامه خانواده‌پژوهی، 17(3)، 467-482.
 سیفی‌زاده، ح.، زارعی محمودآبادی، ح.، و بخشایش، ع. (1398). رابطۀ طرحواره‌های ناسازگار اولیه و سازگاری زناشویی با واسطه‌گری ترس از صمیمیت در متأهلین. فصلنامه خانواده‌پژوهی. 15(4)، 467-486.
شفیع‌آبادی، ع.، و ناصری، غ. (1395). نظریه‌های مشاوره و روان‌درمانی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
فاضل همدانی، ن.، و قربان‌جهرمی، ر.، (1397). اثربخشی گروه درمانگری به روش تحلیل رفتار متقابل بر نظم‌جویی شناختی هیجان و صمیمیت زناشویی زنان آسیب‌دیده از خیانت همسر. مجلۀ علوم روان‌شناختی، 70، 476 تا ۵۶۵.
فتوحی‌بناب، س.، حسینی‌نسب، د.، و هاشمی نصرت‌آباد، ت. (1390). اثربخشی زوج‌درمانگری شناختی ـ رفتاری، اسلامی و تحلیل رفتار متقابل بر خودشناسی زوج‌های ناسازگار. مطالعات روان‌شناختی، 7(2)، 37-64.
مرادی، ا.، و چارداولی، ش. (1395). اثربخشی زوج‌درمانی تلفیقی به‌شیوۀ شناختی ـ رفتاری و ساختاری بر کیفیت زندگی و ابعاد آن در زوج‌های متقاضی طلاق. فصلنامۀ علمی پژوهش‌های مشاوره، ۱۵(۵۷)، 24-40.
نجفی، ی.، احمدی، ص.، زهراکار، ک. (1399). اثربخشی آموزش مبتنی بر زوج‌درمانی رفتاری ـ تلفیقی بر تنظیم شناختی هیجان و صمیمیت زناشویی زنان متأهل. فصلنامۀ زن و مطالعات خانواده، 13(50)، 49-63.
هریس، آنتونی. (1399). وضعیت آخر. ترجمۀ اسماعیل فصیح. تهران: فرهنگ نشر نو.
یوسفی، ن.، اعتمادی، ع.، بهرامی، ف.، بشلیده، ک.، و شیربگی، ن. (1389). بررسی رابطۀ تفکیک خود با بهزیستی ذهنی، سلامت روانی و کیفیت روابط زناشویی در چهارچوب نظریۀ بوئن. مجلۀ دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، 12(3)، 68-76.
 
Atkinson, R., Bam, D., Hoeksema, S. N., Atkinson, R., & Smith, E. (2017). Hilgard’s introduction to psychology (Translated by R. Zamani, M. N. Tarahani, M. Shahrarai, M. Mohiuddin Banab, M. Beek, N. Gahan, & B. Birashk). 10th Edition). Tehran: Roshd Pressing [in Persian].
Becky, A., Bibhuti, S., Dana, C., Eli Karam, FE. Anita, B., Michel, VZ. (2013). The impact of the within my reach relationship training on relationship skills and outcomes for lowincome individuals, Journal of Marital and Family Therapy. 39(3), 346–357.
Berne, E. (1961). Transactional analysis in psychotherapy: A systematic individual and social psychiatry. New York: Grove Press.
Becky, A., Bibhuti, S., Dana, C., Eli Karam, FE., Anita, B., Michel, VZ. (2013). The impact of the within my reach relationship training on relationship skills and outcomes for lowincome individuals, Journal of Marital and Family Therapy. 39 (3), 346–357.
Bruggink, A., Huisman, S., Vuijk, R., Kraaij, V., & Garnefski, N. (2016). Cognitive emotion regulation, anxiety and depression in adults with autism spectrum disorder. Research in Autism Spectrum Disorders, 22, 34-44.
Criss, M.M., Morris, A.S., Ponce‐Garcia, E., Cui, L., Silk, J.S. (2016). Pathways to Adaptive Emotion Regulation among Adolescents from Low‐Income Families. Family Relat, 265, 517-529.
Ditzen, B., Hahlweg, K., Fehm-Wolfsdorf, G., Baucom, D. (2011). Assisting couples to develop healthy relationships: effects of couples relationship education on cortisol. Psycho neuroendocrinology, 36(5), 597-607.
Garnefski, N., Kraaij, V., & Spinhoven, P. (2001). Negative life events, cognitive emotion regulation and emotional problems. Personality and Individual Differences,30, 1311-1327
Garnefski, N., & Kraaij, V. (2006). Relationships between cognitive emotion regulation strategies and depressive symptoms: A comparative study of five specific samples. Personality and Individual differences, 40(8), 1659-1669.
 
Grarnefski, N., Kraaij, V. (2009). Cognitive emotion regulation questionnaire-development of a short 18- item version (CERQ-short). Personality and Individual Differences, 41, 1045-1053.
Gross, J. J., & Thompson, R. A. (2007). Emotion regulation: Conceptual foundations. In J. J. Gross (Ed.), Handbook of emotion regulation. New York: Guilford press.
Goldfarb, M. R.,Trudel, G.Boyer, R., & Preville, M(2019). Till depression do us Part. Examining the prospective associations between depression and marital adjustment in older adults. European Review of Applied Psychology,69(2).41-49.
Harris, A. (1399). the last situation. Translated by Ismail Fassih. Tehran: Farhang Nashr-e No Publications.
Iordachescu, D. A., Gica, C., Vladislav, E. O., Panaitescu, A. M., Peltecu, G., Furtuna, M. E., Gica, N. (2021). Emotional disorders, marital adaptation and the moderating role of social support for couples under treatment for infertility. Ginekologia Polska, 92(2), 98-104.
Kececi, A. & Tasocak, G. (2009). Nurse Faculty Members Ego States: Transactional Analysis Approach. Nurse Education Today, 29, (7), 746- 752.
 Kelly, S. Iwamasa, G. Y. (2019). Cognitive behavior therapy with African Americans. Culturally responsive cognitive behavior therapy: Practice and supervision,105–128.
Liberman, R. P. (1970). Behavioral approachest. Family and couple therapy. American Journal of orthopsychiatry, 40,106-118
Massey, R. F, (2017). An as a family system therapy. Transactional Analysis, Journal APR.15 (2), 120 - 141.
Mirgain, S. A., & Cordova, J. V. C. (2007). Cognitive emotion regulation skills and marital health: The association between observed and self-reported emotion skills, intimacy and marital satisfaction. Journal of Social and Clinical Psychology, 26(9),983_1009.
Rick, M., Falconer, M., Witten born, A. (2017). Emotion regulation dimensions and relationship satisfaction in clinical couples. Journal Personality Relatinon, 24, 211-45.
Stewart, J. W. (2011). A Pilot Study of Solution focused Brief Therapeutic Intervention for Couples. Dissertation in psychology, Utah State University.
Stewart, I., & Joines, V. (2012). TA today: A new introductionto transactional analysis. 2nd ed. Lifespace Pub.
Vyskocilova, J., Prasko, J. (2012). Social skills training in psychiatry. Journal of Activities Nervosa Superior Revive. 54 (4), 159–170.
Watkins, L. E., Dillon, D., Hoffman, L., & Templin, J. (2015). Do self-control depletion and negative emotion contribute to intimate partner aggression? A lab based study. Psychology of Violence, 5(1), 35-36.
Yskocilova, J., Prasko, J. (2012). Social skills training in psychiatry. Journal of Activities Nervosa Superior Revive. 54 (4), 159–170.
Zakhirehdari, N., Navabinejad, S., Koraei, A. (2019). Comparison of the Effectiveness of Cognitive-Behavioral and Emotion- Focused Couple Therapies on Marital Intimacy of Couples. International Journal of Behavioral Sciences, 13(3), 111-117.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار