ماهیت حقوقی فرزندآوری و آثار اشتراط و عدم اشتراط آن ضمن عقد نکاح (مطالعه تطبیقی)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی

2 دانشجوی دکترای حقوق خصوصی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

انسان دارای توانایی و قابلیت بالقوه­ای است که به او این امکان را می­دهد که صاحب فرزند شود. اظهارنظر در مورد اینکه ماهیت حقوقی این قابلیت چیست، حق است یا یک حکم، اندکی دشوار به نظر می­رسد. با وجود این با توجه به تاثیر اراده در آن، می­توان آن را یک حق به شمار آورد. در حقوق کشورهای آمریکا و انگلیس نیز اکثریت حقوقدانان آن را یک حق می­دانند هر چند در این مورد که یک حق مثبت است یا یک حق منفی، اختلاف نظر است. از این رو با رعایت ماده 959 قانون مدنی ایران می­توان برخی محدودیت­ها و یا شروط را در خصوص آن در رابطه بین زوجین و یا زوجین با اشخاص ثالث پذیرفت؛ مانند توافق زن و شوهری جوان در خصوص عدم فرزندآوری در 5 سال اول زندگی. هر چند این محدودیت­ها در نکاح دائم که حالت دائمی و همیشگی دارد کمتر است و در نکاح منقطع، با توجه به کوتاه و موقت بودن آن، اعمال محدودیت­های بیشتر حتی تا زمان انقضای مدت نکاح نیز صحیح به نظر می­رسد. همچنین به نظر می­رسد که فرزندآوری مقتضای ذات نکاح نیست ولی مقتضای اطلاق آن هست از این رو در صورت عدم وجود هرگونه شرطی در نکاح، زوجین در قبال یکدیگر تعهد به فرزندآوری دارند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The legal nature of childbearing and the effects of stipulating and not stipulating that while concluding a marriage (Comparative study)

نویسندگان [English]

  • Habibollah Rahimi 1
  • Mohammad Javad Sadeghi 2
1 Associate Professor of Private Law, Faculty of Law and Political Science, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran
2 PhD Student in Private Law, Faculty of Law and Political Science, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Human beings have such abilities and potentials that allow him to have a child. Commenting on what the legal nature of this capability is, whether it’s a right or a rule, seems a bit difficult. However, with regard to the influence of the will in it, it can be considered a right. In the law of the U.S and England majority of lawyers also consider it a right, but there is a controversy over whether the right is positive or negative. Therefore, in compliance with article 959 of the Civil Code of Iran, some restrictions or conditions may be accepted regarding couples or couples with third parties; such as the agreement of a young couple on not having children for the first 5 years of their marital life. However, these restrictions are lower in permanent marriage and in temporary marriage more restrictions can be imposed even by the end of the duration of such a marriage due to its temporary nature. It also seems that childbearing is not a requirement to the nature of marriage, but a requirement referred to it. Therefore, in the absence of any condition in marriage, couples are committed to each other to give birth to babies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • right to procreate
  • reproduction right
  • parenthood right
  • the condition of childbearing
  • the condition of not having children

مراجع

  1. اشرفی، م. (1392). تقریر درس خارج فقه مورخ 16/02/1392، قابل دسترسی در: http://taqrir.eshia.ir
  2. امامی، ح. (بی تا). حقوق مدنی، ج4، تهران: انتشارات اسلامیه.
  3. انصاری، م. (1415ق). کتاب النکاح، چ1، قم: کنگره بزرگداشت شیخ اعظم انصاری.
  4. بحرانی، ی. (1405ق). حدائق، ج24، چ1، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  5. بهجت، م. (1426ق). جامع المسائل، ج4، چ2، قم: انتشارات دفتر حضرت آیت ا... بهجت.
  6. بهجت، م. (1428ق). استفتائات، ج4، چ1، قم: انتشارات دفتر حضرت آیت ا... بهجت.
  7. تبریزی، ج. (بی تا). استفتائات جدید، ج2، چ1، قم: بی‌نا.
  8. جبعی عاملی، ز. (1410ق). اللروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة (محشی کلانتر)، ج5، چ1، قم: کتابفروشی داوری.
  9. جبعی عاملی، ز. (1413ق). مسالک الافهام، ج 8، چ1، قم: موسسه المعارف الاسلامیه.
  10. جعفری لنگرودی، م. (1388). مبسوط در ترمینولوژی حقوق، ج4، چ 4، تهران: انتشارات گنج دانش.
  11. جعفری لنگرودی، م. (1392). تاثیر اراده در حقوق مدنی، چ 3، تهران: انتشارات گنج دانش.
  12. حر عاملی، م. (1409ق). وسائل الشیعه، ج20، چ1، قم: موسسه آل البیت علیهم الاسلام.
  13. حر عاملی، م. (1409ق). وسائل الشیعه، ج21، چ1، قم: موسسه آل البیت علیهم السلام.
  14. حلی، ح. (1410ق). ارشاد، ج2، چ1، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  15. حلی، ح. (1413ق). قواعد الاحکام، ج3، چ1، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  16. حلی، ح. (1413ق). مختلف الشیعه، ج7، چ2، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  17. حلی، ن. (1408ق). شرایع الاسلام، ج2، چ2، قم: موسسه اسماعیلیان.
  18. خامنه‌ای، ع. (1424ق). اجوبة الاستفتائات (فارسی)، چ1، قم: انتشارات دفتر مقام معظم رهبری.
  19. خرازی، م. (بی تا). کنترل جمعیت و عقیم سازی، مجله فقه اهل بیت، ش21، 70-41.
  20. دهخدا، ع. (1344). لغت نامه دهخدا، حرف ت، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  21. راسخ، م.، و خداپرست، ا. (1386). حق بر شناختن پدر و مادر بیولوژیک، فصلنامه باروری و ناباروری، 258-247.
  22. سیستانی، ع. (1417ق). منهاج الصالحین، ج3، چ5، قم: انتشارات دفتر حضرت آیت ا... سیستانی.
  23. سیستانی، ع. (1422ق). المسائل المنتخبة، چ9، قم: انتشارات دفتر حضرت آیت ا... سیستانی.
  24. سیفی، غ. (1389). آزادی اراده و سلب توانایی باروری، فصلنامه باروری و ناباروری، 4 (11)، 303-295.
  25. شبیری زنجانی، م. (1419ق). کتاب نکاح، ج4، چ1، قم: موسسه پژوهشی رای پرداز.
  26. شهیدی، م. (1393). حقوق مدنی، ج4 (شروط ضمن عقد)، تهران: انتشارات مجد.
  27. صانعی، ی. (1387). استفتائات پزشکی، چ12، قم: انتشارات میثم تمار.
  28. صفایی، ح. (1389). قواعد عمومی قراردادها، چ9، تهران: انتشارات میزان.
  29. صفایی، ح.، و قاسم زاده، م. (1393). اشخاص و محجورین، چ20، تهران: انتشارات سمت.
  30. طباطبایی یزدی، م. (1421ق). حاشیة المکاسب، ج1، چ2، قم: موسسه اسماعیلیان.
  31. طوسی، ا. (1387ق). المبسوط، ج4، چ3، تهران: المکتبه المرتضویه لاحیاء الآثار الجعفریه.
  32. طوسی، ا. (1400ق). نهایه، چ2، لبنان: دار الکتب العربی.
  33. طوسی، ا. (1407ق). الخلاف، ج4، چ1، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  34. عاملی کرکی، ع. (1414ق). جامع المقاصد فی شرح القواعد، ج13، چ 2، قم: موسسه آل البیت علیهم السلام.
  35. عاملی، م. (1383). اللمعة الدمشقیة، ج 2، چ24، قم: انتشارات دارالفکر.
  36. عباسی، م.، و دیگران. (1394). حق فرزندآوری زوج‌های دارای معلولیت ژنتیکی در اسناد بین المللی حقوق بشر و نظام حقوقی ایران، فصلنامه حقوق پزشکی، سال نهم، 33 (9)، 116-89.
  37. غفاری، م. (1382). روش‌های پیشرفته در درمان نازایی، روش‌های نوین تولید مثل انسانی از دیدگاه فقه و حقوق (مجموعه مقالات)، چ2، تهران: انتشارات سمت.
  38. فاضل لنکرانی، م. (1388). تقریر درس خارج فقه مورخ 24 و 25/08/1388، قابل دسترسی در:
  39. http://www.fazellankarani.com/persian/lesson3043// & /3045/
  40. فروغی، ع. (1391). آثار و ویژگی‌های حق از دیدگاه فقه امامیه و قانون مدنی، دو فصلنامه علمی پژوهشی دانش حقوق مدنی، 1 (1)، 14-1.
  41. قاری سید فاطمی، م. (1390). حقوق بشر در جهان معاصر، دفتر یکم، چ3، تهران: موسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی شهر دانش.
  42. قراملکی، ع. و دیگران (1388). مشروعیت الزام به فرزندآوری در فقه امامیه، دو فصلنامه فقه و مبانی حقوق اسلامی، 1 (42)، 140-125.
  43. قمی، (میرزای قمی)، ا. (1427ق). رسائل، ج2، چ1، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
  44. قمی، م. (1413ق). من لایحضره الفقیه، ج3، چ2، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  45. کاتوزیان، ن. (1382). نظریه عمومی تعهدات، چ2، تهران: نشر میزان.
  46. کاتوزیان، ن. (1383). قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی، چ10، تهران: نشر میزان.
  47. کاتوزیان، ن. (1387). قواعد عمومی قراردادها، ج3، چ5، تهران: شرکت سهامی انتشار.
  48. کاتوزیان، ن. (1390). فلسفه حقوق، ج3، چ4، تهران: شرکت سهامی انتشار.
  49. کاتوزیان، ن. (1390). قواعد عمومی قراردادها، ج5، چ6، تهران: شرکت سهامی انتشار.
  50. کاتوزیان، ن. (1392). حقوق خانواده، ج1، چ3، تهران: شرکت سهامی انتشار.
  51. کاتوزیان، ن. (1393). حقوق خانواده، ج2، چ2، تهران: شرکت سهامی انتشار.
  52. کاتوزیان، ن. (1393). مقدمه علم حقوق، چ 96، تهران: شرکت سهامی انتشار.
  53. گرامی، م. (بی‌تا). قابل دسترسی در: http://www.ayat-gerami.ir/data.asp?L=4&id=2774
  54. محقق داماد، م. (1385). قواعد فقه: بخش مدنی 2، چ7، قم: انتشارات سمت.
  55. محقق داماد، م. (1389). شرط فرزندآوری و یا عدم آن، فصلنامه فقه پزشکی، 2(2)، 24-11.
  56. محقق داماد، م. (بی‌تا). بررسی فقهی حقوق خانواده، چ1، قم: بی‌نا.
  57. مراغی، ع. (1417ق). العناوین الفقهیة، ج2، چ1، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  58. معین، م. (2536ش). فرهنگ فارسی معین، ج1، حرف آ- خ، چ3، تهران: انتشارات امیرکبیر.
  59. مفید، (شیخ مفید)، م. (1413ق). المقنعه، چ اول، قم: انتشارات گنگره جهانی هزاره شیخ مفید.
  60. مکارم شیرازی، ن. (1387). احکام پزشکی، چ1، قم: انتشارات مدرسة الامام علی بن ابی طالب.
  61. مکارم شیرازی، ن. (1427ق). استفتائات جدید، ج3، چ2، قم: انتشارات مدرسه امام علی ابن ابی طالب.
  62. موسوی خمینی، ر. (1422ق). استفتائات، ج3، چ 5، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  63. موسوی گلپایگانی، م. (1409ق). مجمع المسائل، ج2، چ 2، قم: انتشارات دار القران الکریم.
  64. مومن قمی، م. (1415ق). کلمات سدیده فی مسائل جدیدة، چ1، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  65. مومن قمی، م. (بی‌تا). سخنی در تنظیم خانواده (2)، مجله فقه اهل بیت، ش9، 136-112.
  66. نائینی، م. (1373ق). منیة الطالب، ج1، چ1، تهران: المکتبة المحمدیة.
  67. نجفی، م. (1404ق). جواهر الکلام، ج31، چ7، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  68. نوری همدانی، ح. (بی‌تا). مقاله کنترل جمعیت، مجله فقه اهل بیت، ش33، 52-24.
  69. هاشمی شاهرودی، م. و دیگران، (1387). فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل البیت علیهم السلام، ج5، چ1، قم: انتشارات موسسه دایرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت علیهم السلام.
  70. هاشمی شاهرودی، م. و دیگران، (1426ق). فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل البیت علیهم السلام، ج1، چ1، قم: انتشارات موسسه دایرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت علیهم السلام.
  71. Abbasi, M., Aliakbarpoor, F., Asghari, A. (2015). [Right to Childbearing of Couples with Genetic Disorders in International Human Rights Documents and the Legal Systems in Iran]. Medical Law Journal. 33(9). 89-116 [in Persian].
  72. Ameli Karaki, A. (1993). [Jaame Al-Maqased Fi Sharhe Al-Qavaaed]. Volume 13. Second Published. Qom: Al Al-Bayt Institute [in Arabic].
  73. Ameli, M. (2004). [Al-Lomat Al-Dmashqiyeh]. Volume 2. 24 Published. Qom: Dar Al-Fekr Publications [in Arabic].
  74. Ansari, M. (1994). [Ketab Al-Nekah]. First Published. Qom: Congress Respect Sheikh Ansari [in Arabic].
  75. Ashrafi, M. (2013). Retrieved from: http://taqrir.eshia.ir [in Persian].
  76. Bahjat, M. (2004). [Jame Al-Masaael]. Volume 4. Second Published. Qom: Ayatollah Bahjat Office Publications [in Persian].
  77. Bahjat, M. (2007). [Esteftaat]. Volume 4. First Published. Qom: Ayatollah Bahjat Office Publications [in Persian].
  78. Bahrani, Y. (1984). [Hadaaegh]. Volume 24. First Published. Qom: Islamic Publications Office [in Arabic].
  79. BBC. (no date). [Fathers' rights]. Retrieved from: http://www.bbc.co.uk/ethics/abortion/legal/fathers.shtml [in English].
  80. Boving, j. Pennings, G. (2004). [Parenthood should be regarded as a right]. Ethics and Law, 784-785 [in English].
  81. Carr, C. (2015). [Beginning Medical Law]. First published. Devon: Routledge [in English].
  82. Case law: Dubay v. Wells. (2007). Retrieved from: www.ca6.uscourts.gov/opinions.pdf/07a0442p-06.pdf
  83. Dehkhoda, A. (1965). [Dehkhoda Dictionary]. T Letter. Tehran: Tehran University Publications [in Persian].
  84. EngenderHealth. (2002). [Contraceptive Sterilization: Global issues and trends]. Retrieved from: https://www.engenderhealth.org/wp-content/uploads/imports/files/pubs/family-planning/factbook_chapter_4.pdf [in English].
  85. Fazel lankarani, M. (2009). Retrieved from: http://www.fazellankarani.com/persian/lesson3043// & /3045/ [in Persian].
  86. Forooghi, A. (2012). [Effects and Characteristics of the Right from the Riew of Imamieh Jurisprudence and Civil Law]. Civil Law Knowledge Journal. 1(1). 1-14 [in Persian].
  87. G. McCulley, M. (1998). [The Male Abortion: The Putative Father's Right to Terminate His Interests In and Obligations to the Unborn Child]. Journal of Law and Policy. 7(1). 1-55 [in English].
  88. G. Post, S. (2004). [Encyclopedia of Bioethics]. 3rd Edition. Volume 4. New York: Thomson [in English].
  89. Gerami, M. (no date). Retrieved from: http://www.ayat-gerami.ir/data.asp?L=4&id=2774 [in Persian].
  90. Ghaffari, M. (2003). [Advanced Techniques for Treating Infertility]. Modern Human Reprodactive Techniques from the Riew of Jurisprudence and Law. Second Published. Tehran: Samt Publications [in Persian].
  91. Gibbs, N. (2006). [A Man's Right to Choose?] Retrieved from: http://content.time.com/time/nation/article/0,8599,1173414,00.html [in English].
  92. Haashemi Shaahroodi, M. (2005). [Culture of Fiqh According to the Religion of Ahl al-Bayt]. Volume 1. First Published. Qom: Publication of the Islamic Feqh Encyclopedia According to the Religion of Ahl Al-Bayt Institution [in Persian].
  93. Haashemi Shaahroodi, M. (2008). [Culture of Fiqh According to the Religion of Ahl Al-Bayt]. Volume 5. First Published. Qom: Publication of the Islamic Feqh Encyclopedia According to the Religion of Ahl Al-Bayt Institution [in Persian].
  94. Helli, H. (1989). [Ershaad]. Volume 2. First Published. Qom: Islamic Publications Office [in Arabic].
  95. Helli, H. (1992). [Mokhtalef Al-Shiaa]. Volume 7. Second Published. Qom: Islamic Publications Office [in Arabic].
  96. Helli, H. (1992). [Qavaaed Al-Ahkaam]. Volume 3. First Published. Qom: Islamic Publications Office [in Arabic].
  97. Helli, N. (1987). [Sharaayeh Al-Islam]. Volume 2. Second Published. Qom: Ismaaiiliyan Institute [in Arabic].
  98. Herring, J. (2010). [Medical law]. 2 Edition. England: Person [in English].
  99. Herring, J. (2011). [Medical law].New York: Oxford University press [in English].
  100. Herring, J. (2017). [Family law]. 8 Edition. Slovakia: Person [in English].
  101. Horr Ameli, M. (1988). [Vasaael Al-Shiaa]. Volume 20. First Published. Qom: Al Al-Bayt Institute [in Arabic].
  102. Horr Ameli, M. (1988). [Vasaael Al-Shiaa]. Volume 21. First Published. Qom: Al Al-Bayt Institute [in Arabic].
  103. Imami, H. (no date). [Civil Law]. Volume 4. Tehran. Islamiyeh Publications [in Persian].
  104. Jabaii Ameli, Z. (1989). [Al-Raozat Al-bahiyyah Fi Sharhe Lomat Al-Dameshqiyyah]. Volume 5. First Published. Qom: Davari Bookstore [in Arabic].
  105. Jabaii Ameli, Z. (1992). [Masalek Al-Afham]. Volume 8. First Published. Qom: Al-Maaref Al-Islamiyah Institute [in Arabic].
  106. Jafari Langroodi, M. (2009). [Extensive in the Terminology of Law]. Volume 4. Fourth Published. Tehran: Gange Danesh Publications [in Persian].
  107. Jafari Langroodi, M. (2013). [The Impact of Will on Civil Rights]. Third Published. Tehran: Gange Danesh Publications [in Persian].
  108. Kaatooziyan, N. (2003). [General Theory of Obligations].Second Published. Tehran: Mizan Publication [in Persian].
  109. Kaatooziyan, N. (2004). [Civil Code in the Current Legal Order]. Tenth Published. Tehran: Mizan Publication [in Persian].
  110. Kaatooziyan, N. (2008). [General Rules of Contracts]. Volume 3. Fifth Published. Tehran: Sahami Enteshar Company [in Persian].
  111. Kaatooziyan, N. (2011). [General Rules of Contracts]. Volume 5. Sixth Published. Tehran: Sahami Enteshar Company [in Persian].
  112. Kaatooziyan, N. (2011). [Philosophy of Law]. Volume 3. Forth Published. Tehran: Sahami Enteshar Company [in Persian].
  113. Kaatooziyan, N. (2013). [Family Law]. Volume 1. Third Published. Tehran: Sahami Enteshar Company [in Persian].
  114. Kaatooziyan, N. (2014). [Family Law]. Volume 2. Second Published. Tehran: Sahami Enteshar Company [in Persian].
  115. Kaatooziyan, N. (2014). [Introduction to the Science of Law]. 96 Published. Tehran: Sahami Enteshar Company [in Persian].
  116. Khameneii, A. (2003). [Ajvabat Al-Esteftaat]. First Published. Qom: Leader Office Publications [in Persian].
  117. Kharrazi, M. (no date). [Population Control and Sterilization]. Fiqhe Ahle Bayt Megazine. 21. 41-70 [in Persian].
  118. Maclean M. (2004). [Parenthood should not be regarded as a right]. Ethics and Law. 782-783 [in English].
  119. Makaarem Shirazi, N. (2006). [Esteftaat Jadid]. Volume 3. Second Published. Qom: Imam Ali Publications [in Persian].
  120. Makaarem Shirazi, N. (2008). [Medical Rulings]. First Published. Qom: Imam Ali Publications [in Persian].
  121. Maraaghi, A. (1996). [Al-Anavin Al-Feghhiyeh]. Volume 2. First Published. Qom: Islamic Publications Office [in Arabic].
  122. Moein, M. (1977). [Moein Persian Dictionary]. Volume 1. A-KH Letter. Third Published. Tehran: Amir Kabir Publications [in Persian].
  123. Mofid, M. (1992). [Al-Maqneea]. First Published. Qom: World Congress of Millennium Sheikh Mofid Publications [in Arabic].
  124. Mohaqqeq Daamad, M. (2006). [The Rules of Jurisprudence: the Civil Section 2]. 7 Published. Qom: Samt Publication [in Persian].
  125. Mohaqqeq Daamad, M. (2010). [Childbirth Condition or Lack of It]. Figh of Medicine Journal. 2 (2). 11-24 [in Persian].
  126. Mohaqqeq Daamad, M. (no date). [Jurisprudence Review of Family Law]. First Published. Qom: no name [in Persian].
  127. Mohindra, R. (2008). [Medical Law Handbook]. New York: Radcliffe Publishing [in English].
  128. Momen Qomi, M. (1994). [Kalemaat Sadide Fee Masaael Jadide]. First Published. Qom: Islamic Publications Office [in Arabic].
  129. Momen Qomi, M. (no date). [Survey about Family Planing 2]. Fiqhe Ahle Bayt Megazine. Volume 9. 112-136 [in Persian].
  130. Moosavi Golpayegani, M. (1988). [Majma Al-Masaael]. Volume 2. Second Published. Qom: Daar Al-Qoraan Al-Karim Publications [in Persian].
  131. Moosavi Khomeini, R. (2001). [Esteftaat]. Volume 3. Fifth Published. Qom: Islamic Publications Office [in Persian].
  132. Naaiini, M. (1953). [Monyat Al-Taaleb]. Volume 1. First Published. Tehran: Al-Maktabat Al-Mohammadiyeh [in Arabic].
  133. Najafi, M. (1983). [Javaaher Al-Kelaam]. Volume 31. Seventh Published. Beyroot: Daar Ehyaa Al-Toraath AL-Arabi [in Arabic].
  134. Noori Hamedani, H. (no date). [Family Planing Article]. Feqh Ahle Bayt Megazine. Volume 33. 24-52 [in Persian].
  135. Qaari Seyyed Fatemi, M. (2011). [Human Rights in the Contemporary Word].Volume 1. Third Edition. Tehran: Shahre Danesh Institute [in Persian].
  136. Qaramaleki, a., Mortazi, A., Amirpoor, H. (2009). [Legitimacy of Necessitating of Having Child in Imamieh Jurisprudence]. Jurisprudence and the Essentials of Islamic Law. 1 (42) 125-140 [in Persian].
  137. Qomi, A. (2006). [Rasaael]. Volume 2. First Published. Qom: Islamic Advertising Office [in Arabic].
  138. Qomi, M. (1992). [Man La Yahzarho Al-Faghih]. Volume 3. Second Published. Qom: Islamic Publications Office [in Arabic].
  139. Raasekh, M., Khodaparast, A. (2007). [The Right to Know the Biologic Parents]. Journal of Reproduction and Infertility. 247-258 [in Persian].
  140. Saaneii, Y. (2008). [Medical Isteftaat]. Twelfth Published. Qom: Mesam Tammar Publications [in Persian].
  141. Saffaii, H. (2010). [General Rules of Contracts]. Ninth Published. Tehran: Mizan Publications [in Persian].
  142. Saffaii, H., Qaasemzadeh, M. (2014). [Persons and Incapables]. Twentieth Published. Tehran: Samt Publications [in Persian].
  143. Saifi, Gh. (2010). [Free Will and Deprivation of Fertility Ability]. Journal of reproduction and infertility. 4(11). 295-303 [in Persian].
  144. Shahidi, M. (2014). [Civil Law]. Volume 4. Tehran: Majd Publications [in Persian].
  145. Shobairi Zanjani, M. (1998). [Ketabe Nekah]. Volume 4. First Published. Qom: Raay Pardaz Institute [in Persian].
  146. Sistani, A. (1996). [Menhaaj Al-Salehin]. Volume 3. Fifth Published. Qom: Ayatollah Sistani Office Publications [in Arabic].
  147. Sistani, A. (2001). [Al-Masaael Al-Montakhabeh]. Ninth Published. Qom: Ayatollah Sistani Office Publications [in Arabic].
  148. Tabatabaii Yazdi, M. (2000). [Haashiyah Al-Makaaseb]. Volume 1. Second Published. Qom: Ismaaiiliyan Institute [in Arabic].
  149. Tabrizi, J. (no date). [New Esteftaat]. Volume 2. First Published. Qom: no name [in Persian].
  150. Toosi, A. (1967). [Al-Mabsoot]. Volume 4. Third Published. Tehran: Al-Maktabat Al-Mortazaviyah Le-Ehyaahe Asare Al-Jafariyah [in Arabic].
  151. Toosi, A. (1979). [Nehaayat]. Second Published. Lebanon: Dar Al-Kotob Al-Arabiyah [in Arabic].
  152. Toosi, A. (1986). [Al-Khelaf]. Volume 4. First Published. Qom: Islamic Publications Office [in Arabic].
  153. Warnock, M. (2002). [Making Babies: Is there a right to have children?]. First Published. New York: Oxford University press [in English].

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار