تدوین مدل روابط سبک های فرزند پروری- شخصیت-عزت نفس و شادکامی- الگوی تحلیل مسیر

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تبریز

2 دانشگاه علامه طباطبائی

3 دانشگاه خوارزمی

چکیده

 هدف اساسى این پژوهش، تدوین مدل روابط سبک­های فرزند­پروری، شخصیت، عزت­نفس و شادکامی در دانشجویان بود.350 نفر از دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی با روش نمونه­گیرى خوشه­اى تصادفی انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه­های شادکامی آکسفورد، عزت­نفس روزنبرگ، شیوه­های فرزند­پروری بوری (فرم مادر) و پرسشنامه شخصیت آیزنک بود.داده­هاى بدست آمده با روش آمارى تحلیل مسیر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که مدل اولیه ارائه شده تنها در بعضی شاخص­ها برازش داشت، بنابراین مدل تعدیل شده برازش بهتری با داده­ها نشان داد. آشکار شد که برون­گرایی و  عزت­نفس، با شادکامی رابطه مستقیم مثبت دارند. هم­چنین بین روان ­رنجورخویی و شادکامی رابطه منفی معنادار و بین برون­گرایی با شادکامی به واسطه  عزت­نفس رابطه غیرمستقیم معنا­داری یافت شد.یافته­ها نشان دادند که بین سبک فرزند­پروری قاطع با شادکامی به واسطه روان ­رنجورخویی و برون­گرایی رابطه غیرمستقیم معنادار وجود دارد. هم­چنین  برون­گرایی، سبک فرزندپروری قاطع، روان رنجورخویی و عزت نفس به ترتیب بیشترین سهم را در تبیین شادکامی دارند. در این پژوهش نقش عزت­نفس، شخصیت و سبک­های فرزند­پروری در شادکامی تأیید شد که این بیانگر اهمیت نقش این متغیرها در شادکامی است.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. اسفندیاری، غ. ر. (1374). مقایسة شیوه‌های فرزندپروری مادران در دو گروه کودکان مبتلا به اختلال رفتار و تأثیر آموزش مادران در کاهش اختلال رفتاری. پایان‌نامة کارشناسی ارشد، انستیتوی تحقیقات روان‌پزشکی تهران.
  2. بخشی پوررودسری، ع.، و باقریان خسروشاهی، ص. (1385). ویژگی‌های روان‌سنجی پرسشنامه تجدیدنظر شده شخصیت آیزنک ـ فرم کوتاه (EPQ-RS). روان‌شناسی معاصر، 1(2)،3-12.
  3. جوشن‌لو، م.، و رستگار، پ. (1386). پنج رگه اصلی شخصیت و حرمت خود به عنوان پیش‌بین‌های بهزیستی فضیلت‌گرا. فصلنامه روان‌شناسان ایرانی، 4(13)، 24-13.
  4. حقیقی، ج.، خوش‌کنش، ا.، شکرکن، ح.، شهنی ییلاق، م.، و نیسی، ع. (1385). رابطه الگوی پنج عاملی شخصیت با احساس شادکامی در دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه شهید چمران. مجله علوم تربیتی و روان‌شناسی، 13(3)، 188-163.
  5. زاده‌محمدی، ع.، عابدی، ع. ر.، و خانجانی ، م. (1386). بهبود حرمت خود و خودکارآمدی در نوجوانان. فصلنامه روان-شناسان ایرانی، 4(15)، 252-245.
  6. علی‌پور، ا.، و نوربالا، ا. ع. .(1378). بررسی مقدماتی پایایی و روایی پرسشنامۀ شادکامی آکسفورد در دانشجویان دانشگاه-های تهران. مجله اندیشه و رفتار، 5(1و2)، 65-55.
  7. کار، ا. (1385). روان‌شناسی مثبت (ترجمه ح. پاشا شریفی و ج. نجفی‌زند). تهران: انتشارات سخن (تاریخ انتشار به زبان اصلی 2004).
  8. گروسی فرشی، م. ت.، مانی، آ.، و بخشی‌پور، ع. (1385) . ارتباط ویژگی‌های شخصیتی با احساس شادکامی در بین دانشجویان دانشگاه تبریز. فصلنامه روان‌شناسی دانشگاه تبریز، 1(1)، 157- 143.
  9. محمدی، ن. (1384). بررسی مقدماتی اعتبار و قابلیت اعتماد مقیاس حرمت خود روزنبرگ. مجله روا‌ن‌شناسان ایرانی، 32، 320-313.
  10. مرادی، م.، جعفری، س. ا.، و عابدی، م. ر. (1384). شادمانی و شخصیت: بررسی مروری. تازه‌های علوم‌شناختی، 7(2)، 71-60.
  11. مظلومی محمودآباد، س.، مهری، ع.، و مروتی شریف آباد، م. ع. (1385). ارتباط بین اعتماد به نفس و خودکارآمدی با رفتارهای بهداشتی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد. مجله مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی، 3(2)، 117-111.
  12. میرشاه جعفری، ا.، عابدی، م. ر.، و دریکوندی، ه. (1381). شادمانی و عوامل مؤثر بر آن. تازه‌های علوم شناختی، 4(3)، 58-51.
  13. نوری، ط.، عابدی ، م. ر.، و علیپور، ا. (1385). بررسی رابطه شادمانی با ویژگی‌های شخصیتی کارکنان دادگستری اصفهان. گزارش طرح پژوهشی، دادگستری استان اصفهان.
  14. Akse, J., Hale, B., Engels, R., Raaijmakers, Q., & Meeus, W. (2007). Co-occurrence of depression and delinquency in personality types. European Journal of Personality, 21(2), 235-256.
  15. Argyle, M. (2001). The psychology of happiness (2nd ed.). London: Routledge
  16. Argyle, M., & Lu, L. (1990). The happiness of extroverts. Personality and Individual Differences, 11, 1011–1017.
  17. Bental, R. P. (1992).Words: A proposal to classify happiness as a psychiatric disorder. Journal of Medical Ethics, 18, 94-98
  18. Berzonsky, M. D. (2004). Identity style, parental authority, and identity commitment. Journal of Youth & Adolescence, 33, 213-220
  19. Brebner, J., Donaldson, J., Kirby, N., & Ward, L. (1995). Relationships between happiness and personality. Personality and Individual Differences, 19, 251–258.
  20. Buri, J. (1991). Parental authority questionnaire. Journal of Personality Assessment, 57, 110–119
  21. Buri, J., Louiselle, P., Misukanis, T., & Mueller, R. (1988). Effects of parental authoritarianism and authoritativeness of self-esteem. Personality and Social Psychology Bulletin, 14, 271-282.
  22. Cha, K. H. (2003). Subjective well-being among college students. Social Indicators Research, 62–63, 455–477.
  23. Chan, R., & Joseph, S. (2000). Dimensions of personality, domain of aspiration, and subjective well-being. Personality and Individual Differences, 28, 347-354.
  24. Chan, T., & Koo, A. (2009). Parenting style and youth outcomes in the UK. Paper presented at the conference of the British Sociological Association, University of Oxford, Oxford.
  25. Cheng, H., & Furnham, F. (2003). Personality, self-esteem, and demographic predictions of happiness and depression. Personality and Individual Differences, 34, 921–942
  26. Costa, P. T., McCrae, R. R., & Norris, A. H. (1981). Personal adjustment to aging: Longitudinal prediction from neuroticism and extraversion. Journal of Gerontology, 36(1), 78-85
  27. De Pascalis, V., Strippoli, E., Riccardi, P. & Vergari, F. (2004). Personality, event related potential (ERP) and heart rate (HR) in emotional word processing. Personality and Individual Differences, 36, 873-891
  28. Delongis, A., & Holtzman, S. (2005). Coping in context: The role of stress, social support, and personality in coping. Journal of Personality, 73(6), 1-24.
  29. Deneve, K. M., & Cooper, H. (1998). The happy personality: A meta – analysis of 137 personality traits and subjective well-being. Psychology Bulletin, 124 (2), 197-229.
  30. Diener, E., Suh, E. M., Lucas, R. E., & Smith, H. L. (1999). Subjective well-being three decades of well-being, Psychological Bulletin, 125, 276-302.
  31. Francis, L. J. (1999). Happiness is a thing called stable extraversion: A further examination of the relationship between the Oxford Happiness Inventory and Eysenk’s dimensional model of personality and gender. Personality and Individual Differences, 26, 5-11.
  32. Francis, L. J., Brown, L. B., Lester, D., & Philipchalk, R. (1998). Happiness as stable extraversion: A cross-cultural examination of the reliability and validity of the Oxford Happiness Inventory among students in the UK, USA, Australia and Canada. Personality and Individual Differences, 24, 164-171.
  33. Francis, L. J., Katz, Y. J., Yalbon, Y., & Robbins, M. (2004). Religiosity, personality, and happiness: A study among Israeli male undergraduates. Journal of Happiness Studies, 5, 315-333.
  34. Fujita,. F., Diener, E., & Sandvic, E. (1991). Gender differences in negative affect and well – being: The case for emotional intensity. Journal of Personality & Social Psychology, 61(3), 427-434.
  35. Furnham, A., & Cheng, H. (2000). Perceived parental behavior, self-esteem, and happiness. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology, 35, 463–470.
  36. Furnham, A., Brewin, C, J. (1990). Personality and happiness. Personality and Individual Differences. 11, 1093- 1096
  37. Gomez, R., Cooper, A., & Gomez, A. (2000). Susceptibility to positive and negative mood states: Test of Eysenck' s, Gray's and Newman's theories. Personality and individual Differences, 29,351- 365.
  38. Goodwin, R. D., & Gotlib, I. H. (2004). Gender differences in depression: The role of personality factors. Psychiatry Research, 126, 135-142.
  39. Gutierrez, J. G., Jimenez, B. M., Hernandez, E. G., & Puente, C. P. (2005). Personality and subjective well-being: Big five correlates and demographic variables. Personality and Individual Differences, 38, 1561–1569.
  40. Harris, A. H., & Standard, S. (2001). Psychometric properties of the Life Regard Index-Revised: A validation study of a personal measure of personal meaning. Psychological Report, 89, 759-773.
  41. Hayes, N., & Joseph, S. (2003). Big 5 correlate of three measures of subjective well-being. Personality & Individual Differences, 34, 723-727.
  42. Herz, L., & Gullone, E. (1999). The relationship between self-esteem and parenting style: A cross-cultural comparison of Australian and Vietnamese Australian adolescents. Journal of Cross-Cultural Psychology, 30(6), 742-761
  43. Hilles, P., & Argyle, M. (2001). Emotional stability as a major dimension of happiness. Personality and Individual Differences, 31, 1357-1364.
  44. Hilles, P., & Argyle, M. (2002). The Oxford Happiness Questionnaire: A compact scale for the measurement of psychological well-being. Personality and Individual Differences, 33, 1073–1082.
  45. Huver, R. M. E., Otten, R., Vries, H., & Engels, R. (2009). Personality and parenting style in parents of adolescents. Journal of Adolescence, 33(3): 395-402
  46. Ivkovic,V., Vitart,V., Rudan, I., Janicijevic, B., Smolej-Narancic, N., Skaric-Juric, T., Barbalic, M, Polasek, O, Kolcic, I., Biloglav, Z., Visscher, P. M., Hayward, C., Hastie, N. D., Anderson, N., Campbell, H., Wright, A. F., Rudan, P., & Deary, I. J. (2007). The Eysenck personality factors: psychometric structure, reliability, heritability and phenotypic and genetic correlations with psychological distress in an isolated Croatian population. Personality and Individual Differences, 42, 123-133.
  47. Jin, B. (2001). Social psychological determinants of life satisfaction in older adults. Unpublished doctoral dissertation. Social Psychology.Indiana University, Indiana.
  48. Karanci, N., Dirik, G., & Yorulmaz, O. (2007). Reliability and validity studies of Turkish translation of Eysenck Personality Questionnaire Revised-Abbreviated. Turkish Journal of psychiatry, 18(3), 254-261
  49. Kardum, I., & Krapic, N. (2001). Personality trait, stressful life event, and coping styles in early adolescence. Personality and Individual Differences, 30, 503-515.
  50. Klein, H. K. (2005). Investigation of variables influencing college students' marital attitudes and fear of intimacy. Unpublished doctoral dissertation, Ball state university, Muncie.
  51. Larsen, R. J., & Ketelaar, T. (1991). Personality and susceptibility to positive and negative emotional states. Journal of Personality and Social Psychology, 61(1),132-140.
  52. Lee-Baggley, D., Preece, M., & Delgonis, A. (2005). Coping with interpersonal stress: Role of big five traits. Journal of Personality, 73, 1141-1146
  53. Lopez, M. (2005). Parenting styles and self esteem: Clarifying the role of ethnicity. Poster presented at the 85th Annual Western Psychological Association Convention, Portland, OR.
  54. Lu, L., & Shih, J. B. (1997). Personality and happiness: Is mental health a mediator? Personality and Individual Differences, 22(2), 249-256
  55. Lyubomirsky, S., Tkach, C., & Robin, M. (2006). Differences between happiness and self esteem. Social Indicators Research, 78, 363–404
  56. Malekjah, R. (2004). A Study of the Relationship of Happiness and Self-esteem Among College Students. Unpublished M.S thesis. Counseling, California State University, Long Beach.
  57. Magnus, K., Diener, E., Fujita, F., & Pavot, W. (1993) Extraversion and neuroticism as predictors of objective life events: A longitudinal analysis. Journal of Personality and Social Psychology, 65 (5), 1046-1053
  58. Robinson, M. D., Ode, S., Moller, S. K., & Gotez, P. W. (2007). Neuroticism and affective priming: Evidence for a neuroticism-linked negative schema. Personality and Individual Differences, 42, 1221-1231.
  59. Rusting, C. L. & Larsen, R. (1997). Extraversion, neuroticism, and susceptibility to positive and negative affect: a test of two theoretical models. Personality and individual differences. 22(5). 607- 612.
  60. Rusting, C. L. (1999). Interactive effects of personality and mood on emotion- congruent memory and judgment. Journal of Personality and Social Psychology, 77(5), 1073-1086.
  61. Shogren, K. A., Lopez., S. J., Wehmeyed, M, L., Little., T. D., & Pressgrove, C. L. (2006). The role of positive psychology constructs in predicting life satisfaction in adolescents with and without cognitive disabilities: Exploratory study. The Journal of Positive Psychology, 1(1), 37-59
  62. Spangler, W. D., & Palrecha, R. (2004). The relative contributions of extraversion, neuroticism, and personal strivings to happiness. Personality and Individual Differences, 37, 1193–1203.
  63. Steinberg, L., Lamborn, S. D., Darling, N., Mounts, N. S., & Dornbusch, S. M. (1994). Over-time changes in adjustment and competence among adolescents from authoritative, authoritarian, indulgent, and neglectful families. Child Development, 6, 754-770.
  64. Stewart, M. E., Ebmeier, K. P., & Deary, I. G. (2005). Personality correlates of happiness and sadness: EPQ-R and TPQ compared. Personality and Individual Differences, 38, 1085–1096.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار