پیش‌بینی رضایت زناشویی همسران براساس باورهای ارتباطیو مهارت‌های ارتباطی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه تبریز

چکیده

این پژوهش با رویکرد شناختی ـ رفتاری، و با هدف بررسی نقش باورهای ارتباطی و مهارت‌های ارتباطی در پیش‌بینی رضایت زناشویی زوجین انجام شده است. بدین منظور، 80 زوج از ساکنین شهر تبریز انتخاب شدند. پس از ایجاد انگیزه برای مشارکت در تحقیق و کسب رضایت آگاهانه، از شرکت‌کننده‌ها خواسته شد پرسشنامه‌های باورهای ارتباطی (RBQ)، مهارت‌های ارتباطی زناشویی و رضایت زناشویی (ENRICH) را تکمیل کنند. نتایج نشان داد که مردان رضایت زناشویی بالاتری نسبت به زنان دارند.تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد که مهارت-های ارتباطی و مدت ازدواج پیش‌بینی کننده‌های معنا‌دار رضایت زناشویی مردان هستند. هم‌چنین، مهارت‌های ارتباطی و برخی از باورهای ارتباطی از جمله باور به «کامل بودن همه چیز در روابط زناشویی»، «انجام همه کارها با کمک یکدیگر» و «رمانتیک‌گرایی»، به‌ترتیب، نقش معنا‌داری در پیش‌بینی رضایت زناشویی زنان داشتند. سهم سایر باورهای ارتباطی در پیش‌بینی رضایت زناشویی افراد معنا‌دار نبود. نتایج این تحقیق با روشن کردن نقش مهارت‌ها و باورهای ارتباطی در رضایت زناشویی، مؤید این است که رویکردهای رفتاری ـ شناختی با تمرکز بر آموزش مهارت-های ارتباطی برای هر یک از زوجین و اقدامات درمانی در جهت تغییر باورهای غیرمنطقی زنان، در درمان مشکلات زناشویی مؤثر خواهند بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Predicting Couples' Marital Satisfaction Based on Relationship Beliefs and Relationship Skills

نویسندگان [English]

  • Khalil Esmaeilpour
  • Vajiheh khajeh
  • Nafiseh Mahdavi
Tabriz University
چکیده [English]

The results showed that there was significant difference between husbands’ and their wives' marital satisfaction. Stepwise regression analyses revealed that relational skills and marriage duration were, respectively, significant predictors of husbands’ marital satisfaction. Also, relational skills and some of relational beliefs- such as "things should always be perfect between us", "we should do everything together" and "romanticism", had significant contribution in prediction of wives’ martial satisfaction, respectively. Contributions of other relational beliefs were not significant. These results clarified the role of relational shills and relational beliefs in marital satisfaction, and confirmed that cognitive-behavior approaches, through training relational skills for couples, and therapeutic interventions to change wives' irrational beliefs would be effective in treating marital problems. This Study, according to cognitive-behavior approach, tries to investigate the role of relationship beliefs and relationship skills in couples' marital satisfaction. To do so, 160 persons (80 couples) from Tabriz were selected.  After establishing the motivation for participation in the research and getting their informed consent, they were asked to fill out Relationship Beliefs Questionnaire (RBQ), Moradi's marital relationship skills questionnaire and marital satisfaction questionnaire (ENRICH). 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Relationship Skills- Marital Relationship Beliefs- Marital Satisfaction
  1. ادیب‌راد، ن. و ادیب‌راد، م. (1384). بررسی رابطه باورهای ارتباطی با دلزدگی زناشویی و مقایسه آن در زنان متقاضی طلاق و زنان خواهان ادامه زندگی مشترک. فصلنامه تازه‌ها و پژوهش‌های مشاوره، (13)4،110-99.
  2. ادیب‌راد، ن.، مهدوی، ا.، ادیب راد، م.، و دهشیری، غ. (1384). مقایسه باورهای ارتباطی زنان مراجعه‌کننده به مراکز قضایی و زنان مایل به ادامه زندگی مشترک شهر تهران. فصلنامه خانواده پژوهی، (2)1، 138-131.
  3. ازخوش، ع.، و عسگری، ع. (1386). اندازه‌گیری باورهای غیرمنطقی در روابط زناشویی: استانداردسازی پرسشنامه باورهای ارتباطی. فصلنامه روان‌شناسان ایرانی، ( 14)4، 153-137.
  4. اصلانی، خ. (1383). نقش مهارت‌های ارتباطی بر کارایی خانوادگی دانشجویان متأهل. فصلنامه علمی ـ پژوهشی رفاه اجتماعی، (14)4، 136-115.
  5. برنشتاین، ف. اچ. و برنشتاین، ام. تی. (1384). زناشویی درمانی از دیدگاه رفتاری ارتباطی (ترجمه ح. پورعابدینی و غ. ر. منشئی). تهران: انتشارات رشد.
  6. بک، اِِی. تی. (1386). عشق هرگز کافی نیست: شیوه‌های نو برای حل مشکلات زناشویی و خانوادگی براساس شناخت درمانی (ترجمه م. قراچه داغی). تهران: نشر ذهن آویز.
  7. ثنائی، ب.، علاقبند، س.، فلاحتی، ش.، و هومن، ع. (1387). مقیاسهای سنجش خانواده و ازدواج. تهران: انتشارات بعثت.
  8. حربی، و. (1385). رابطه هوش هیجانی با رضایت زناشویی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد مشاوره، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن.
  9. حمیدی، ف. (1386). بررسی رابطه سبک‌های دلبستگی با رضایتمندی زناشویی در دانشجویان متأهل دبیری. فصلنامه خانواده‌پژوهی، (9)3، 453-443.
  10. حیدری، م.، مظاهری، م.، و ادیب راد، ن. (1381). مطالعه مقدماتی نقش آموزش مهارتهای شناختی زندگی زناشویی در تغییر باورهای ارتباطی دانشجویان. مجله روانشناسی، (4)6، 335- 324.
  11. حیدری، م.، مظاهری، م.، و پوراعتماد، ح. (1384). رابطه باورهای ارتباطی با احساسات مثبت نسبت به همسر. فصلنامه خانواده پژوهی، (2)1، 130-121.
  12. خدایاری‌فرد، م.، شهابی، ر.، و اکبری‌زردخانه، س. (1386) . رابطه نگرش مذهبی با رضایتمندی زناشویی در دانشجویان متأهل. فصلنامه خانواده‌پژوهی، (10)3، 620-611.
  13. رضازاده، م. (1385). رابطه مهارت‌های ارتباطی با سازگاری زناشویی در دانشجویان. روان‌شناسی معاصر، (1)3، 50-43.
  14. سیف، س.، و اسلامی، م. (1387). نقش باورهای ارتباطی در کارکرد خانواده و سازگاری زناشویی. فصلنامه اندیشه های نوین تربیتی، (2و1)4، 130-99.
  15. شایسته، گ.، صاحبی م.، و علیپور، ا. (1385). بررسی رابطه رضایت‌مندی زناشویی با باورهای ارتباطی و انتظارات غیرمنطقی زوجین. فصلنامه خانواده‌پژوهی، (7)2، 238-223.
  16. صادق‌مقدم، ل.، عسکری، ف.، معروضی، پ.، شمس، هـ.، و طهماسبی، س. (1385). میزان رضایت از زندگی زناشویی در زنان شاغل و خانه دار و همسران آن‌ها در شهر گناباد. افق دانش، (2)12، 50-45.
  17. عباسی، م.، دهقانی، م.، مظاهری، م.، انصاری نژاد، ف.، فدایی، ز.، نیک‌پرور، ف.، یزدخواستی، ح.، منصوری، ن. و ابارشی، ز. (1389). بررسی تغییرات رضایت زناشویی و ابعاد آن در طول چرخه زندگی خانواده: تحلیل روند. فصلنامه خانواده-پژوهی، (1)6، 22-5.
  18. فاتحی زاده، م.، و احمدی، ا. (1384). بررسی رابطه الگوهای ارتباطی و میزان رضایت‌مندی زناشویی زوجین شاغل در دانشگاه اصفهان. فصلنامه خانواده‌پژوهی، (2)1، 120-109.
  19. گلدنبرگ، آی. و گلدنبرگ، اچ. (1385). خانواده‌درمانی (ترجمه ح. ر. حسین شاهی برواتی، س. نقشبندی و ا. ارجمند). تهران: نشر روان.
  20. مرادی، م. (1379). بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های ارتباطی زناشویی بر رضایت زناشویی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته مشاوره، دانشگاه الزهرا، تهران.
  21. مؤمن‌زاده، ف. (1381). ارتباط تفکرات غیرمنطقی و الگوهای دلبستگی با سازگاری زناشویی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
  22. موسوی، ا. س. (1389). خانواده‌درمانی کاربردی با رویکرد سیستمی. تهران: دانشگاه الزهرا(س).
  23. مهدویان، ف. (1376). بررسی تأثیر آموزش ارتباط زناشویی بر سلامت روانی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی بالینی، انستیتو روان‌پزشکی تهران، تهران.
  24. مینوچین، اس. (1389). خانواده و خانواده‌درمانی (ترجمه ب. ثنائی). تهران: انتشارات امیرکبیر.
  25. نوروزیان، ش. (1385). آموزش خانواده با رویکرد ساختی در بهبود رضایت زناشویی زنان (گزارش پژوهشی). پژوهشکده تعلیم و تربیت وزارت آموزش و پرورش.
  26. Bradbury, T. N., Fincham, F. D., & Beach, S. R. H. (2000). Research on the nature and determinants of marital satisfaction: A decade in review. Journal of Marriage and the Family, 62, 964-980.
  27. Corey, G. (1996). Theory and practice of counseling and psychotherapy (5th ed.). New York: Brooks/Cole publishing company.
  28. Crowe, M., & Ridley, J. (2000). Therapy with couples: A behavioral-systems approach to couple relationship and sexual problem (2nd ed.).Malden: Blackwell Science.
  29. DeBord, J., Romans, J. S. & Krieshok, T. (1996). Predicting dyadic adjustment from general and relationship-specific beliefs. Journal of Psychology, 130, 263-280.
  30. Ellis, A. (1989). Rational-emotive couples therapy. New York: Bergamon press.
  31. Epstein, N. B., Chen, F., & Beyber-Kamjou, I. (2005). Relationship standards and marital satisfaction in Chinese and American couples. Journal of Marital Family Therapy, 31(1), 59-74.
  32. Feeney, J. A. (1999). Adult romantic attachment and couple relationships. In J. Cassidy & P. R. shaver (Eds.), Handbook of attachment theory, research, and clinical application. (pp: 355-377) NewYork: Guilford press.
  33. Gottman, J. (1994). What predicts divorce? Hillsdale. N. J: Erlbaum.
  34. Jacobson, N. S, Waldron, H., & Moore, D. (1980). Toward a behavioral profile of marital distress. Journal of Counseling and Clinical Psychology, 49, 269-277.
  35. Markman, H. J. (1984). The longitudinal study of couples interactions: Implication for understanding and predicting the development of marital distress. New York: Guilford Press.
  36. Reis, H.T., & Sprecher, S. (2009). Encyclopedia of human relationships, Vol. 1. California: Sage publication Inc.
  37. Romans, J. S., & DeBord, J. (1995). Development of the Relationship Beliefs Questionnaire. Psychological Report, 76, 1248-1250.