فرضها و استانداردهای ایرانیان درباره ازدواج و روابط زناشویی: تحلیل کیفی ضرب المثلهای ایرانی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی

2 دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

فرض­ها و استانداردها در تعیین رضایت همسران از زندگی زناشویی نقش مهمی دارند و هر دو تحت تاثیر فرهنگ هستند. لازم است متخصصان خانواده، برای درک بهتر مراجعان و ارایه خدمات بهتر، از تاثیراتی فرهنگ بر شناخت­های آنها مطلع باشند. مطالعه ضرب­المثل­ها در هر زبان می­تواند تصویر نسبتا دقیقی از نگرش­ها و اعتقادات افراد متعلق  به آن بافت فرهنگی نسبت به موضوعات مختلف ارایه کند. بنابراین در این پژوهش با استخراج کلیه ضرب­المثل­های ایرانی دارای کلیدواژه­های مرتبط (زن، شوهر، همسر، ازدواج) و تحلیل تماتیک آنها سعی شد که فرض­ها و استانداردهای مربوط به نقش­های زن، شوهر و رابطه زناشویی استخراج گردد. سه تم اصلی و یک تم کلی استخراج گردید. بر اساس نتایج، استانداردهای موجود برای زنان هنگام ازدواج متعددتر و سخت­گیرانه­تر از استانداردهای مربوط به شوهران است. رابطه زناشویی نیز به عنوان یک رابطه بسیار مهم، مقدر و پرتعارض به تصویر کشیده شده است که در آن تعارضات مکرر و اجتناب ناپذیر و غیرقابل حل وجود دارد که باعث می­شود در دراز مدت تلخ و خسته­کننده به نظر برسد. استانداردهای استخراج شده نشان می­دهد که در زندگی زناشویی از زن و شوهر انتظار می­رود نقش­های مکمل هم را ایفا می­کنند و مردان بر زنان سلطه داشته باشند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Iranian’s Assumptions and Standards about Marriage and Marital Relationships: Qualitative Analysis of Iranian Proverbs

نویسندگان [English]

  • Mona Cheraghi 1
  • Maryam Ebrahimi 2
1 Shahid Beheshti University
2 Shhid Beheshti University
چکیده [English]

Assumptions and standards play a significant role in determining the marital satisfaction of spouses, and both are influenced by culture. Family professionals need to be aware of the cultural impact on their clients’ cognitions to understand them better and provide better services. The study of proverbs in any language can provide a fairly accurate picture of the attitudes and beliefs of people belonging to that cultural context in relation to different subjects. Therefore, in this research, extracting all Iranian proverbs with related keywords (wife, husband, spouse, and marriage) and their thematic analysis, we tried to extract the assumptions and standards related to the role of woman, husband and marital relationship. The three main themes and a core theme were extracted. According to the results, existing standards for women are more numerous and rigorous than standards for men in marriage. Marital relationship is also portrayed as a very important, predestined, relationship with numerous conflicts which are frequent, inevitable and insurmountable. That makes it appear bitter and frustrating in the long time. The extracted standards show that couple are expected to play complementary roles in marriage and men have dominance over women.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Culture
  • standard
  • Assumptions
  • Marital Relationship
  • Proverb

مراجع

  1. آزادارمکی، تقی (1376). بررسی نظریه نوسازی: مطالعه‌ای موردی درباره تقدیرگرایی فرهنگی در ایران. فرهنگ، 22 و 23، 208-191.
  2. امین‌الرعایا، پ.، شریفی، ش. و الیاسی، م. (1393). بررسی ویژگی‌های منتسب به زنان در ضرب‌المثل‌های فارسی. پژوهش زبان و ادبیات فارسی. 34، 120-89.
  3. امین‌اللهی، اونیش (1380). بررسی ضرب‌المثل‌ها در فرهنگ عامه مردم و نمود آن در تصویرسازی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. تهران. دانشگاه تربیت مدرس.
  4. انوری، حسن (1384). فرهنگ امثال سخن. تهران: سخن.
  5. ثریا، سیدمهدی (1388). شخصیت در فرهنگ با خطوطی از چهره فرهنگ ایران. تهران: انتشارات دانژه.
  6. جبرائیلی، هاشم، زاده‌محمدی، علی، حیدری، محمود (1392). تفاوت ملاک‌های انتخاب همسر بین دو جنس. خانواده‌پژوهی، 9 (2)، 171-155.
  7. جنادله، علی و رهنما، مریم (1393). دگرگونی در الگوی متعارف خانواده ایرانی (تحلیل ثانویه داده‌های ملی). خانواده‌پژوهی، 10 (39)، 277-296.
  8. چراغی، مونا و ابراهیمی، مریم (1397). تحلیل روانشناختی رابطه والد-فرزندی در ضرب المثلهای ایرانی: یک پژوهش کیفی. خانواده‌پژوهی، 55، 410-383.
  9. حجازی، بنفشه (1385). چند کلمه از مادرشوهر: امثال و حکم مربوط به زنان در زبان فارسی. تهران: فرزان.
  10. حسینی، مریم (1387). ریشه‌های زن‌ستیزی در ادبیات کلاسیک فارسی. تهران: چشمه.
  11. خزلی، م. و سلیمی، ع. (1395). زن در آیینه ضرب‌المثل‌های کردی و عربی. نشریه ادبیات تطبیقی، 15، 113-135
  12. ذوالفقاری، حسن (1392). فرهنگ بزرگ ضرب‌المثل‌های فارسی. تهران: نشر علم.
  13. ذوالفقاری، حسن (1386). هویت ایرانی و دینی در ضرب‌المثل‌های فارسی. فصلنامه مطالعات ملی، 30، 52-27.
  14. سریع‌القلم، م. (1390). اقتدارگرایی ایرانی در عهد قاجار. تهران: نشر فرزان روز.
  15. سنجری، سیده سعیده (1394). تحلیل ازدواج در شاهنامه فردوسی. فصلنامه علمی پژوهشی زن و فرهنگ، 25، 105-95.
  16. شاملو، ناهید (1387). بررسی و مقایسه سیمای زن و مرد در امثال و حکم دهخدا. پژوهشنامه فرهنگ و ادب، 6، 233-219.
  17. صادقی‌منش، علی، علوی مقدم، مهیار، استاجی، ابراهیم (1396). بررسی هم‌سنج جایگاه زن در ضرب‌المثل‌های امثال و حکم و فرهنگ ضرب‌المثل‌های آکسفورد بر بنیاد دیدگاه‌های روانشناختی آلفرد آدلر و اریک برن. فرهنگ و ادبیات عامه، 17، 69-47.
  18. قاضی‌خانی، بتول، اکبری، امید، غنی‌زاده، افسانه (1396). مقایسه جایگاه زن در فرهنگ ایران و ایتالیا از طریق بررسی مقابله‌ای ضرب‌المثل‌های فارسی و ایتالیایی. پژوهش ادبیات معاصر جهان، 22، 2، 550-525.
  19. موحد، م.، عسکری چاوردی، م. ج.، یادعلی، ز. (1391). تحلیلی جامعه‌شناختی از ضرب‌المثل‌های زنانه در شهرستان لامرد استان فارس. زن در فرهنگ و هنر، 2، 120-101.
  20. نیکولز، مایکل پی. و شوارتز، ریچارد سی. (1396). خانواده‌درمانی: مفاهیم و روشها. ترجمه محسن دهقانی و همکاران. تهران: نشر دانژه.
  21. یزدانی، زینب (1378). زن در شعر فارسی. تهران: فردوس.
  22. Baucom, D. H., Epstein, N., & LaTaillade, J. J. (2002). Cognitive-behavioral couple therapy. In A. S. Gurman & N. S. Jacobson (Eds.), Clinical handbook of couple therapy (3rd ed., pp. 26–58). New York: Guilford Press
  23. Braun, V. & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology, Qualitative Research in Psychology, Vol. 3, No. 2, Pp. 77-101.
  24. Cheraghi, M., Mazaheri, M. A., Motabi, F., Panaghi, L., Sadeghi, M. S. (2018). Beyond the Couple: A Qualitative Analysis of Successful In‐law Relationships in Iran. Family Process, x, 1-18.
  25. Chia, R.C., Moore, J.L., Lam, K.N., Chuang, C. J., Cheng, B. S. (1994). Cultural differences in gender role attitudes between Chinese and American students. Sex Roles, 31, 23-30. https://doi.org/10.1007/BF01560275
  26. Gardner, B., Busby, D.; Burr, B., Lyon, S. (2011). Getting to the root of relationship attributions: family of origin perspective on self and partner views. Contemporary Family Therapy, 33:253–272
  27. Dowd, E. T. (2003). Cultural differences in cognitive therapy. The Behavior Therapist, 26, 247-249.
  28. Epstein, N. B., Baucom, D. H. (2002). Enhanced Cognitive-Behavioral Therapy for Couples: A Contextual Approach. Washington DC: American Psychological Association.
  29. Falicov, C. J. (2003). Culture in Family Therapy: New Variations on a Fundamental Theme. In Sexton, T. L., Weeks, G. R, Robbins, M. S. (Eds). Handbook of Family Therapy: The Science and Practice of Working with Family and Couples. (37-53).
  30. Lee, J., F. K. (2015). "Chinese Proverbs: How are Women and Men Represented?". Multidisciplinary Journal of Gender Studies, 4(1). Pp. 559-585.
  31. Mieder, W. (2008) .Proverb Speaks Louder than Words: Folk Wisdom in Art, Culture, Folklore, History, Literature and Mass Media. New York: Peter Lang Publications.
  32. Pfeifer, L., Miller, R. B., Li, T., Hsiao, Y. (2013). Perceived Marital Problems in Taiwan. Contemporary Family Therapy. 35, 91-104.
  33. Roberto-Forman, L. (2008). Transgenerational Couple Therapy. In Gurman, A. S. (Eds). Clinical Handbook of Couple Therapy. (196-228). New York: Guilford Publication.
  34. van de Vijver, F.J.R. (2007). Cultural and Gender Differences in Gender-Role Beliefs, Sharing Household Task and Child-Care Responsibilities, and Well-Being Among Immigrants and Majority Members in The Netherlands. Sex Roles, 57: 813-824. https://doi.org/10.1007/s11199-007-9316-z

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار