ملزومات صیانت از حریم زناشویی در ارتباط درمانی بین روان درمانگر و درمانجو: یک مطالعه کیفی مبتنی بر دیدگاه زوج در فرهنگ ایرانی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 شهید بهشتی

2 دانشگاه شهید بهشتی، استاد گروه روانشناسی

3 دانشیار گروه روانشناسی، دانشگاه تهران

4 دانشیار پژوهشکده خانواده دانشگاه شهید بهشتی

5 دانشجوی دکتری روانشناسی بالینی شهید بهشتی

چکیده

ارتباط درمانی یکی از مهم­ترین عوامل تعیین ­کننده­ ی موفقیت درمانی است. هدف از این مطالعه بررسی ادراک زوجین ایرانی از حریم خصوصی زناشویی در ارتباط درمانی با روان­درمانگر بود. مطالعه­ی حاضر، پژوهشی کیفی به روش تحلیل موضوعی مکنون بود. این پژوهش با استفاده از مصاحبه­ ی نیمه­ ساخت­ یافته­ ی چهره به چهره و نمونه­ گیری هدفمند انجام شده است. 30 فرد متأهل (15 زن و 15 مرد) ساکن در شهر تهران که حداقل سه سال از زندگی زناشویی آن­ها سپری شده بود، دیدگاه­­شان پیرامون ملزومات صیانت از حریم زناشویی خود در ارتباط درمانی با روان­درمانگر را به اشتراک گزاردند. راهبرد شش مرحله­ای براون و کلارک (2006) برای استخراج درون مایه ها مورد استفاده قرار گرفت. نتایج این تحقیق در قالب سه درون مایه سایبانی، نه درون مایهو چهار درون مایه فرعی طبقه بندی شدند.درون مایه های سایبانی عبارتند از: محرمیت، تخصص و مرز در ارتباط درمانی. نتایج این مطالعه ضمن برجسته نمودن اقبال عمومی نسبت به نقش روان­شناس در تقلیل آلام روحی و مشکلات زناشویی در جامعه ­ی ایرانی، بیانگر اهمیت برخی مؤلفه­ های فرهنگ ­بسته در شکل ­گیری یک ارتباط درمانی مؤثر و ملزومات صیانت از حریم خصوصی زناشویی در روان­ درمانی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Marital Privacy in Therapeutic Communication between Psychotherapist and Client: A Qualitative Study Based on Couples’ Perspective in Iranian Culture

نویسندگان [English]

  • Abbas Zabihzadeh 1
  • MohammadAli Mazaheri 2
  • Javad Hatami 3
  • Leili Panaghi 4
  • Nayere Ghashang 5
1 University of shahid beheshti
2 University of Shahid Beheshti
3 University of Tehran
4 University of Shahid Beheshti
5 University of Shahid Beheshti
چکیده [English]

Therapeutic communication is one of the most important determinants of treatment success. The aim of this study was to evaluate the perception of Iranian couples to marital privacy in therapeutic communication with psychotherapist. The present study was a qualitative research using Latent Thematic Analysis method. This research performed with face to face semi-structural interview and targeted sampling method. 30 married persons (15 women and 15 men) living in Tehran who had spent at least three years of their married life, discussed their viewpoints about requirements of the protection of marital privacy in therapeutic communication with psychotherapist. The six phase strategy of Brown and Clark (2006) was used to extract themes. After analyzing the results, five main themes were extracted which each have been multiple sub-theme. The main themes are: confidentiality of psychotherapist, expertise, moralization, gender homogeneity of therapist and patient, and marital privacy in therapeutic communication: Do's and Don'ts. The results of this study highlight the public interest about the role of psychologists in reducing psychological distress and marital problems in the Iranian community, express the importance of culture-bound elements in the development of an effective therapeutic communication and the necessity of protecting the privacy of the marital psychotherapy as well.

کلیدواژه‌ها [English]

  • therapeutic communication
  • marital privacy
  • Culture

مراجع

  1. پروچسکا، ج. (1385). نظریه‌های روان‌درمانی. (یحیی سیدمحمدی، مترجم). تهران: رشد. (تاریخ انتشار به زبان اصلی، 2003).
  2. چراغی، م. (1393). سبک‌های ارتباط با خانواده همسر در زوجین ایرانی و طراحی و بررسی اثربخشی بسته مداخله‌ای مبتنی بر فرهنگ بر سازگاری زناشویی و کیفیت ارتباط با خانواده همسر. رساله دکتری روان‌شناسی بالینی، دانشگاه شهید بهشتی تهران: دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی.
  3. حاتمی، ج. (1388). علم شناخت در روان‌شناسی مدرن و گذشته فلسفی روان‌شناسی در ایران: یک مطالعه تاریخی. پژوهش‌های روان-شناختی، (3)14، 142-112.
  4. دهقان، ر. (1392). نقش زنانگی در مقوله اخلاقی غیرت. اخلاق، 33، 64-52.
  5. ذبیح‌زاده، ع. (1390). بررسی اثر فرهنگ بر سبک تصمیم‌گیری روان‌درمانگر در حل تعارض‌های بالینی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روان-شناسی بالینی، دانشگاه شهید بهشتی تهران: دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی.
  6. ذبیح‌زاده، ع.، مظاهری، م. ع. و حاتمی، ج. (1391). فرهنگ به عنوان یک چارچوب داوری مؤثر در سبک تصمیم‌گیری بالینی روان-درمانگر. مجله روان‌شناسی، (3)18، 231-214.
  7. ذبیح‌زاده، ع.، مظاهری، م. ع.، حاتمی، ج.، پناغی، ل. و نیک‌فرجام، م. ر. (1396). مقایسه ساختار معنایی حریم خصوصی در ایران و آمریکا: مطالعه‌ای بر مبنای تحلیل تناظر. پژوهش‌های کاربردی روان‌شناختی، (4)12، 12-1.
  8. ذبیح‌زاده، ع.، مظاهری، م. ع.، حاتمی، ج.، توکلی، م.، دهقانی، م. و علیپور، م. (1393). بررسی اثر فرهنگ بر سبک تصمیم‌گیری سه گروه از روان‌درمانگران ایرانی در حل تعارض‌های بالینی. مجله علوم رفتاری، (2)12، 324-317.
  9. سروش، ع. (1382). بسط تجربۀ نبوی، تهران: صراط.
  10. شایگان، د. (1380). افسون‌زدگی جدید، هویت چهل‌تکه و تفکر سیار. (فاطمه ولیانی، مترجم). تهران: پژوهش فرزان‌روز.
  11. صادقی، م. (1389). الگوهای تعاملی زناشویی در فرهنگ ایرانی و اثرمندی آموزش مهارت‌های ارتباطی مبتنی بر فرهنگ بر افزایش سازگاری زوجین ناسازگار. رساله دکتری روان‌شناسی عمومی، دانشگاه شهید بهشتی تهران: دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی.
  12. طباطبایی، م. ح. (1374). تفسیر المیزان. (ترجمه سیدابراهیم میرباقری). جلد چهارم، قم: نشر جامعه مدرسین.
  13. فیرس، ا. ج. و ترال، ت. ج. (1392). روان‌شناسی بالینی: مفاهیم، روش‌ها و حرفه. (مهرداد فیروزبخت، مترجم). تهران: انتشارات رشد، چاپ دوازدهم. (تاریخ انتشار به زبان اصلی، 2002).
  14. واکتل، پ. (1393). ارتباط درمانی: چه بگوییم و چه وقت بگوییم. (نیما قربانی و سحر طاهباز، مترجمان). تهران: دانشگاه تهران، چاپ دوم. (تاریخ انتشار به زبان اصلی، 1993).
  15. Ai, A. L., Nicdao, E. G., Appel, H. B., & Lee, D. H. J. (2015). Ethnic identity and major depression in Asian American subgroups nationwide: Differential findings in relation to subcultural contexts. Journal of clinical psychology, 71(12), 1225-1244.
  16. Association, A. P. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (DSM-5®): American Psychiatric Pub.
  17. Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative research in psychology, 3(2), 77-101.
  18. Chowdhary, N., Jotheeswaran, A., Nadkarni, A., Hollon, S., King, M., Jordans, M., . . . Patel, V. (2014). The methods and outcomes of cultural adaptations of psychological treatments for depressive disorders: a systematic review. Psychological medicine, 44(06), 1131-1146.
  19. Chu, J., Leino, A., Pflum, S., & Sue, S. (2016). A model for the theoretical basis of cultural competency to guide psychotherapy. Professional Psychology: Research and Practice, 47(1), 18.
  20. Clarke, V., & Braun, V. (2013). Teaching thematic analysis: Overcoming challenges and developing strategies for effective learning. The psychologist, 26(2), 120-123.
  21. Clarke, V., Braun, V., & Hayfield, N. (2015). Thematic Analysis. In Smith, J. A. (Ed.), Qualitative psychology: A practical guide to research methods. (pp. 567-589). Sage.
  22. Fonagy, P., Allison, E. (2014). The role of mentalizing and epistemic trust in the therapeutic relationship. Psychotherapy, 51(4), 317-329.
  23. Gifford, R. (2014). Environmental psychology: Principles and practice. Colville, WA: Optimal books, Fifth Edition.
  24. Goldenberg, H., & Goldenberg, I. (2012). Family therapy: An overview. Cengage Learning.
  25. Hayfield, N., Clarke, V., & Halliwell, E. (2014). Bisexual women’s understandings of social marginalisation:‘The heterosexuals don’t understand us but nor do the lesbians’. Feminism & Psychology, 24(3), 352-372.
  26. Hays, D. G., Prosek, E. A., & McLeod, A. L. (2010). A mixed methodological analysis of the role of culture in the clinical decision-making process. Journal of Counseling and Development: JCD, 88(1), 114.
  27. Horvath, A. O., & Luborsky, L. (1993). The role of the therapeutic alliance in psychotherapy. Journal of consulting and clinical psychology, 61(4), 561.
  28. Kazdin, A. E. (1979). Nonspecific treatment factors in psychotherapy outcome research. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 47, 846-851.
  29. Lin, T. (2011). Maintaining patients' dignity during clinical care: a qualitative interview study. Journal of Nurses, 67, 340-8.
  30. Marsella, A., & Yamada, A. (2007). Culture and Psychopathology: Foundations, Issues, and Directions. In Kitayama, S., & Cohen, D (Eds.), Handbook of Cultural Psychology (pp. 797-820). New York: Guilford Press.
  31. Ozaki, R. (2002). Housing as a reflection of culture: Privatised living and privacy in England and Japan. Housing Studies, 17, 209-227.
  32. Pinto, R. Z., Ferreira, M. L., Oliveira, V. C., Franco, M. R., Adams, R., Maher, C. G., & Ferreira, P. H. (2012). Patient-centred communication is associated with positive therapeutic alliance: a systematic review. Journal of physiotherapy, 58(7), 77-87.
  33. Pope, K. S., & Vasquez, M. J. (2010). Ethics in psychotherapy and counseling: A practical guide. John Wiley & Sons.
  34. Prochaska, J. O., & Norcross, J. C. (2013). Systems of psychotherapy: A transtheoretical analysis (8th ed.). Belmont, CA: Brooks/Cole Cengage Advantage Books.
  35. Ryan, G. W. & Bernard, H. R. (2003). Techniques to identify themes. Field methods, 15(4), 85-109.
  36. Thomas, D. R. (2003). A general inductive approach for qualitative data analysis: School of Population Health. University of Auckland, New Zealand.
  37. Tseng, W.-S., & Streltzer, J. (2008). Culture and psychotherapy: A guide to clinical practice: American Psychiatric Pub.
  38. Tseng, W.-S., & Strelzer, J. (2013). Culture and psychopathology: A guide to clinical assessment: Routledge.
  39. Welfel, E. (2012). Ethics in counseling & psychotherapy. Cengage Learning.
  40. Winslade, W. J., & Ross, J. W. (1985). Privacy, confidentiality, and autonomy in psychotherapy. Neb. L. Rev., 12(3), 578-589.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار