گواهی سلامت پیش از ازدواج از منظر نظام بین المللی حقوق بشر با تأکید بر حقوق کودک

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی‌ارشد حقوق خانواده، پژوهشکده خانواده، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

2 شهید بهشتی

چکیده

حق ازدواج و تشکیل خانواده از حقوق مسلم هر انسانی است. فرزندآوری یکی از انگیزه‌های اصلی ازدواج به‌ویژه در کشور ایران است. در مورد ازدواج افرادی که مبتلا به بیماری‌های مسری و خطرناک هستند، یکی از دغدغه‌های اصلی، تولید نسل و امکان انتقال بیماری و نگرانی از آینده کودک است. به نظر می‌رسد قانونگذار در سال 1391 به این موضوع نظر داشته و طبق ماده 23 قانون حمایت خانواده زوجین را مکلف کرده تا پیش از انعقاد نکاح، گواهی سلامت از اعتیاد و بیماری مسری و خطرناک باشند، باید تحت مراقبت و نظارت قرار گیرند. مطابق تبصره در مواردی که خطر خسارت به جنین وجود دارد، مراقبت و نظارت باید شامل منع تولید نسل نیز باشد. این تبصره طوری طراحی شده که فرض عقیم‌سازی را به ذهن متبادر می‌کند و این امر برخلاف مداخله حداقلی در آزادی‌های فردی است. سؤال این است که در تعارض بین حقوق افراد (بیمار) به ازدواج و فرزندآوری و تعهد دولت به حفظ سلامت عمومی و حفظ حقوق کودک آینده، چه باید کرد و اولویت با کدام است؟ هدف این مقاله، بررسی تعارض میان این حقوق از منظر اسناد بین‌المللی حقوق بشر با روش توصیفی- تحلیلی است. بر اساس یافته‌های تحقیق، نه تنها به لحاظ عملی در امکان اجرای این ماده ابهامات جدی وجود دارد، بلکه ضمانت‌اجرایی برای تحقق اهداف آن پیش‌بینی نشده است. راهکار پیشنهادی مداخله حداقلی دولت در حقوق افراد، با اولویت قرار دادن مصالح کودک آینده و تعهد به ارائه خدمات رایگان پزشکی، مشاوره‌های پیش از ازدواج و افزایش سطح آگاهی زوجین از طریق آموزش است.

عنوان مقاله [English]

Premarital Health Certification In Terms of International Instruments, with an Emphasis on Children's Rights

نویسنده [English]

  • Tayyebeh Nikkar Chenijani 1
1 Fundamental Studies Department, Family Research Institute, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
2
چکیده [English]

Premarital Health Certification In Terms of International Instruments, with an Emphasis on Children's Rights

مراجع

  1. منابع فارسی:
  2. دیبایی، ا. (1381). چکیده اخلاق و قوانین پزشکی. تهران: دفتر نشر معارف.
  3. صفاری‌نیا، م. (1393). خانواده در اسناد حقوقی بین‌الملل؛ حقوق و تکالیف، دستاوردها و چالش‌ها. تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش.
  4. عباسی، م. (1382). افشاء اسرار بیماران. تهران: انتشارات حقوقی.
  5. مظفری، م. (1392). حقوق جنین با تکیه بر سلامت جسمی و روانی او. تهران: انتشارات جنگل (جاودانه).
  6. منصور، ج. (1393). قوانین و مقررات مربوط به خانواده. تهران: دوران.
  7. موحد، م. ع. (1384). در هوای حق و عدالت (از حقوق طبیعی تا حقوق بشر). تهران: کارنامه.
  8. میرمحمّدی، م. (1393). حقوق کودک؛ مطالعه تطبیقی در اسلام و اسناد بین‌المللی (مجموعه مقالات). قم: انتشارات دانشگاه مفید و یونیسف.
  9. ایزانلو، م.، و افشار قوچانی، ز. (1390). مسئولیت ناشی از صدمه به حق عقیم‌سازی و سقط جنین معلول. فصلنامه حقوق پزشکی، 18(5)، 96- 75.
  10. رضایی، ر.، عباسی، م.، و دهقانی، غ. (1393). مفهوم و جایگاه حق بر سلامت در نظام حقوقی ایران. فصلنامه حقوق پزشکی، 30(8)، 199-183.
  11. روشن، م. و غدیری، م. (1392). فرزندخواندگی و حق بر خانواده در پرتو مصالح عالیه کودک. فصلنامه تحقیقات حقوقی ،1(14)، 103-73.
  12. عودی، م.، عمانی سامانی، ر.، مظفری، م.، مرقاتی، س. ط.، و کرباسی زاده، م. (1390). به‌کارگیری روش‌های کمک باروری در زوج‌های مبتلا به HIV از نظر اخلاقی و پزشکی. مجله اخلاق و تاریخ پزشکی، 4(4) ،20- 11.
  13. غدیری، م. (1395). حق تشکیل خانواده و دسترسی به فناوری‌های کمک باروری در پرتو موازین بین‌المللی حقوق بشر، فصلنامه حقوق پزشکی، (36)16،36-11.
  14. غدیری، م. (1393). حق بر زندگی خانوادگی از منظر حقوق بشر. رساله دکترا حقوق بین‌الملل عمومی، دانشگاه شهید بهشتی.
  15. مانی، آ. (1392). منافع عالیه کودک در نظام بین‌المللی حقوق کودک. پایان‌نامه کارشناسی ارشد حقوق بشر، دانشگاه علامه طباطبایی (ره)، تهران.
  16. نیک‌کار چنیجانی، ط. (1395). گواهی سلامت زوجین پیش از ازدواج و آثار حقوقی آن در نظام حقوقی ایران و اسناد بین‌المللی (با تأکید بر ماده 23 قانون حمایت خانواده و تبصره آن). پایان‌نامه کارشناسی ارشد حقوق خانواده، دانشگاه شهید بهشتی.
  17. نیاورانی، ص. (1386). تأسیس نهاد ملی حقوق کودک، از ضرورت تا مصلحت: مطالعه تطبیقی نظام‌های حقوقی. سالنامه ایرانی حقوق بین‌الملل و تطبیقی، 1(3)، 111- 95.
  18. شورای نگهبان قانون اساسی (1396). اظهارنظر مجمع مشورتی حقوقی، قابل دسترسی در پورتال شورای نگهبان به آدرس http://nazarat.shora-rc.ir/Forms
  19. Grover. S. (2010). The European Court of Human Rights as a Pathway to Impunity for International Crimes. Ontario: Springer.
  20. Nowak, M. (2005). U.N. Covenant on Civil and Political Rights.New York: Engel Publisher.
  21. Abbasi, M. (2003). Medical law. Tehran: Law Publication [in Persian].
  22. Dibaie, A. (2002). [Medical ethics and Laws]. Qom: Maaref Publication [In Persian].
  23. Ghorbannia, N. (2015). In Quest of Right and Justice,. Tehran: Majdlaw [in Persian].
  24. Mozafari, M. (2013). [The rights of the fetus, relying on his physical and mental health]. Tehran: Jungle Pub [In Persian].
  25. Mansoor, J. (2015). [Family Protection Law]. Tehran: Dowran [In Persian].
  26. Movahhed, M. (2005). [Law and Justice]. Tehran: Karnameh [In Persian].
  27. Mirmohammadi, M. The Rights of the child, a comparative Study of Islam and International Instruments (A collection of Paper). Qom: Unicef and Mofid University press [In Persian].
  28. Saffarinia, M. (2014). [Family in International Instruments Rights and duties, Achievements and challenges] Tehran: The Shahre-e-Danesh institute of law research and study [In Persian].
  29. Brightman, S., Lenning E., & McEllrath, K. (2015). State-Directed Sterilizations in North Carolina: Victim, Centredness and Reparation. UK: Oxford University Press.
  30. Zampas, C. (2011). VC v. Slovakia: A Step Toward Justice for Roma Women. Open Society Foundation Blog, 2011.
  31. Luban, D. (2004). A Theory of Crimes against Humanity, Georgetown University Law Center. Yale Journal of International Law, 85(29), 85-167.
  32. LAMonika, J. (1998). Compulsory Sterilization, Euthanasia, and Propaganda: The Nazi Experience. In J. Koterski (Ed.), Whashington DC: Georgetown.
  33. Burns, K. (2010). Mandatory Premarital HIV Testing an Overview, New York: Open Sosiety Institute.
  34. Lucetta, C., Giovanna, T., Federica, M., & Attilio, L. B. (2013). The origins of health and disease: the influence of maternal diseases and lifestyle during gestation. Italian Journal of Pediatrics, 10(13), 1-12.
  35. Rezaee, R., Abbasi, M., & Dehghani, Gh. (2014). Concept and Situation of the Right To Health in Iran Legal System. Iranian Journal of Medical Law (scientific-Research), 30(8), 183-199 [in Persian].
  36. Ghadiri, M. (2016). [Right To Found A Family and Access To Arts in the Light of International Human Rights Law]. Iranian Journal of Medical Law (scientific-Research), 10(36), 11-36[in Persian].
  37. Izanloo, M., Afshar Ghoochani, Z. (2011). [Liability Due To Damaging the Right of Sterilization and Abortion of Disabled Fetus] Iranian Journal of Medical Law(scientific-Research),18(5),75-96[in Persian].
  38. Niavarani, S. (2007) the establishment of a national institution for rights of the child, from necessity to expediency: A comparative study of legal systems. Iranian yearbook of international and comparative law,1(3),99-124.[in Persian].
  39. Oodi, M., Amani Samani, R., Mozaffari, M., Merghati, S. T., Karbasizadeh, M. (2011). [Assisted Reproductive Technology in Hiv Positive Couples: Ethical and Medical Views]. Medical Ethics and History of Medicine, 4(4), 11-20[in Persian].
  40. Roshan. M., Ghadiri, M. (2013). [Child Adoption and the right to a family in the light of the best Interest of the child]. Review the research juridical,1(14), 73-102[in Persian].
  41. Ghadiri, M. (2014). The Right to family life from a human rights perspective, PhD thesis in Public International Law, Shahid Beheshti University [in Persian].
  42. Mani, A. (2014). The Best Interest of the Child in the International Children's Rights System. Master thesis in Human Rights, Allameh Tabataba'i University [in Persian].
  43. Nikkar Chenijani, T. (2017). Premarital Health Certificate and Its Legal Effects in Iranian Legal System and International Instruments. Master’s thesis in Family Law, Shahid Beheshti University [in Persian].
  44. The Guardian Council of the Constitution (2017), Retrieved from http://nazarat.shora-rc.ir/Forms, [in Persian].

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار