بررسی رابطه رفتارهای متفاوت ارتباطی- نظارتی والدین در وضعیت‌های مختلف تحصیلی و اجتماعی فرزندان دانشجو

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

هدف از مقاله حاضر، به عنوان بخشی از یک پژوهش ملّی، بررسی تأثیر رفتار ارتباطی و نظارتی والدین بر وضعیت تحصیلی- اجتماعی دانشجویان می‌باشد. تعداد 2636 نفر متشکل از 1318 دانشجو از میان دانشجویان مجرد دوره‌های کارشناسی دانشگاه‌های شهید بهشتی، تبریز، اصفهان، شهرکرد و گیلان (دانشگاه‌های جامع دولتی تحت پوشش وزارت علـوم، تحقیقـات و فنـاوری در گـروه‌های آمـوزشـی پنج‌گـانـه) و 1318 نفـر والـد پـاسخگـو (والد یا یکی از افرادی که به عنوان مراقب اصلی با دانشجو زندگی می‌کند)، با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. معیار انتخاب، پیشرفت تحصیلی و سازگاری اجتماعی با محیط دانشگاه بوده که در این چارچوب از میان دانشجویان 421 دانشجوی مشروط و 411 نفر معادل مشروط، 237 دانشجوی کمیته انضباطی، 245 نفر معادل کمیته انضباطی، انتخاب شدند. سپس هر دو عضو خانواده‌های شرکت‌کننده در طرح (دانشجو و والد پاسخگو) به طور جداگانه مقیاس سنجش کیفیت ارتباط با خانواده و میزان نظارت والدین را تکمیل کردند. مقایسه نتایج گزارش شده در این پژوهش نشان داد که تفاوت میانگین نمرات متغیرهای مقیاس-های چندگانه (ارتباط از دید فرزند و والد، گرمی ارتباط از دید فرزند و والد، نظارت از دید فرزند و والد و لزوم نظارت از دید فرزند و والد) در بین دانشجویان متعلق به گروه‌های مشروط، کمیته انضباطی و گروه‌های معادل آن‌ها به‌گونه‌ای است که میانگین نمرات ارتباط و گرمی ارتباط و هم-چنین نظارت، در دانشجویان و والدین دانشجویان متعلق به گروه‌های مشروط و کمیته انضباطی نسبت به گروه‌های معادل آن‌ها پایین‌تر و تفاوت میانگین نمرات معنادار است. کیفیت ارتباط والدین با فرزندان، میزان محبت و کنترل والدین، از مؤلفه‌های مهم در افزایش سلامت روان دانشجویان است. ارتباط مناسب والدین و فرزندان، همدردی در مورد مشکلات، تبادل‌نظر در مورد مسائل تحصیلی و اجتماعی و کنترل و نظارت بر وضعیت آن‌ها منجر به ایجاد احساس خودکارآمدی در دانشجویان و انگیزه بیشتر برای کسب موفقیت‌های بعدی در تحصیل می‌گردد.

کلیدواژه‌ها