مقایسه اثربخشی زوج درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد )با استفاده از مفهوم بندی طرحواره ای( و زوج درمانی گاتمن بر کاهش باورهای غیر منطقی در روابط زوجین

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج

2 استاد یار دانشگاه آزاد اسلامی

3 استادیار دانشگاه الزهرا

4 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی رشت

چکیده

هدف این پژوهش مقایسه اثربخشی زوج  درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد (با استفاده از مفهوم بندی طرحواره ای) و زوج درمانی گاتمن بر کاهش باورهای غیر منطقی در روابط زوجین بود. این پژوهش طرح نیمه آزمایشی بود. جامعه آماری شامل کلیه زوج هایی بودکه دربهار1398 به مرکز مشاوره رازی در شهر کرج مراجعه کردند. با روش نمونه گیری در دسترس، 30 زوج  انتخاب و به صورت تصادفی در دوگروه آزمایش و یک گروه گواه (هر گروه 10 زوج)گمارده شدند. هریک از گروهای آزمایش یکی از این رویکردها را در 10 جلسه دریافت کردند. اما گروه گواه هیچ مداخله ای دریافت نکرد. شرکت کنندگان در هر سه گروه،  با استفاده از پرسشنامه باورهای ارتباطی(ازخوش و عسگری، 1386)  در  مراحل پیش آزمون ، پس آزمون و پیگیری ارزیابی شدند. نتایج تحلیل واریانس آمیخته نشان داد تفاوت معناداری  بین هر یک از گروه های آزمایش با گروه گواه وجود دارد، اما تفاوت اثر بخشی بین گروه های آزمایش معنادار نبود. هر دو روش درمانی بر مؤلفه های متغیر مورد مطالعه مؤثر بوده اند. بنابراین می‌توانند به عنوان روش های  درمانی اثربخش برای کاهش باورهای غیر منطقی در روابط زوجین مورد استفاده قرار گیرند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparison of the effectiveness of couple therapy based acceptance and commitment (using schema conceptualization) and Gottman couple therapy on reducing Irrational Beliefs in couples' relationships

نویسنده [English]

  • Feizollah Alipanah 1
1 بازنشسته آموزش و پرورش ناحیه 2 کرج
2
3
4
چکیده [English]

The aim of this study was comparison of the effectiveness of couple therapy based on acceptance and commitment(using schema conceptualization) and Gottman couple therapy on reducing irrational beliefs' in couples relationships.This study was a quasi-experimentalproject. The statistical population included all couples who referred to Razi Counceling Center in Karaj in the spring 2019. Using available sampling method 30 couples were selected and randomly assigned to two experimental groups and one control group (10 couples each). Eeach of the  experimental groups received one of these approaches in to sessions. But the control group did not received any intervene during this time. Participants in all three groups were assessed using the  Relationship Beliefs Questionnaire(Azkhosh & Asgari, 2007) at pre-test, post-test and follow up stages. The Results of mixed analysis of variance showed  that there was a significant difference between each of the experimental groups with control groups but the difference in efficacy  between  the experimental  groups was not signficant. Both approaches have been effective on the components of the variable studied. Therefore, they can be used as effective treatment methods to reduce irrational beliefs in couple relationships.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Acceptance and commitment couple therapy
  • Schema conceptualization
  • Gottman couple therapy
  • irrational beliefs

مراجع

  1. ازخوش ، م. و عسگری ، ع .(1386). اندازه گیری باورهای غیر منطقی در روابط زناشویی : استاندارد سازی پرسشنامه باورهای ارتباطی . فصلنامه روان شناسان ایرانی ، 4(14) ، 137- 153.
  2. الیس، آ. و مک لارن، ک. (2005). رفتار درمانی عقلانی عاطفی : راهنمای درمانگران.(ترجمه مهرداد فیروز بخت). چاپ دوم. تهران: انتشارات روان شناسی و هنر.
  3. ترخان، م. (1397). اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیکی بر تن‌انگاره و باورهای غیرمنطقی زنان مبتلا به سرطان پستان. مطالعات زن و خانواده، 61(1)، 216-197 .
  4. جاودان، م .(1398). رابطه علی سلامت روان ، سبک زندگی ، مهارت های زندگی و کیفیت زندگی زناشویی با میانجی گری باورهای ارتباطی ، بخشودگی و انتظارات قبل از ازدواج. روش و مدل های شناختی . 10(36) ،87-111 .
  5. حسن نژاد رستکی، م.؛ میرزائیان، ب. و حسینی ، س. ح. (1398). اثر آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد بر دشواری تنظیم هیجانی و سلامت روان در زنان مبتلا به سرطان پستان: یک مطالعه کار آزمایی بالینی. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی گرگان، 21(4)، 22- 28.
  6. حیدریان، آ.؛ محسن زاده، ف.؛ اسدپور، ا. و زهراکار، ک. (1398). بررسی اثر بخشی آمزش گروهی مبتنی بر درمان شناختی- سیستمی گاتمن برکیفیت زندگی و الگوهای ارتباطی بیماران مبتلا به سرطان پستان و همسران آنها. مجله سلامت و مراقبت، 21(1)، 66- 76.
  7. زنگنه مطلق، ف.؛ بنی جمالی، ش. ا.؛ احدی، ح. و حاتمی، ح. (1396). اثربخشی زوج درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد و هیجان‌محور بر بهبود سازگاری و تعهد زناشویی زوجین. فصلنامه فرهنگی تربیتی زنان و خانواده، 11(38)، 49- 70 .
  8. سعادتی، ش.؛ صنیعی؛ م.و زارع ، ا. ( ۱۳۹۷). اثربخشی زوج درمانی به روش گاتمن بر عملکرد خانواده و سازگاری زناشویی در زوجین متقاضی طلاق. نشریه پژوهش توانبخشی در پرستاری، 5 (2)، 17-11.
  9. شاکرنژاد، س.؛ مؤذن، ن.؛ حمیدی، م.؛ هاشمی، ر.؛ بزاززاده، . و بداقی، م. (1396). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر پریشانی روانشناختی، رضایت زناشویی و کیفیت زندگی در زنان مبتلا به بیماری اسکلروز متعدد. مجله سلامت و مراقبت، 19(1)، 7- 17.
  10. عبداله پور، م.؛ حافظی، ف.؛ احتشام زاده، پ.؛ نادری، ف.و پاشا، ر. (1397). اثربخشی درمان روایت مدار و درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش بر اضطراب وجودی و باورهای غیرمنطقی سالمندان ساکن در خانه سالمندی. روان‌شناسی پیری، 4(4)، 323-335.
  11. فصیحی، ر.؛ اسدی، ج.؛ حسن زاده، ر. و درخشانپور، ف. (1397). مقایسه اثر درمان شناختی- رفتاری و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر باورهای غیر منطقی دانشجویان. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی گرگان، 20(4)، 61- 68 .
  12. کاوسیان، ج.؛ حریفی، ح. و کریمی، ک. (1396). اثربخشی درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش(ACT) بر رضایت زناشویی زوج ها. مجله سلامت و مراقبت، 19(1)، 75- 87 .
  13. گاتمن، ج. و سیلور، ن. (1999). هفت اصل اخلاقی برای موفقیت در ازدواج (ترجمه مهدی قراچه داغی). چاپ پنجم. تهران: نشر آسیم.
  14. گاتمن، ج. و گاتمن، ج. (2015).10 اصل اساسی زوج درمانی اثر بخش(ترجمه کیانوش زهراکار ، فرشاد لواف پورنوری ، احمد ایزدی اجیرلو). چاپ اول. تهران: تمدن علمی.
  15. لو، ا. و مک کی ، م. (2017). درمان مبتنی بر پذیرش و پایبندی برای زوج ها (ترجمه مرتضی کشمیری و پیوند جلالی). چاپ اول. تهران: ارجمند.
  16. هنرپروران، ن.؛ تبریزی، م.؛ نوابی نژاد، ش. و شفیع آبادی، ع. (1389). اثر بخشی آموزش رویکرد هیجان مدار بر رضایت جنسی زوجین. اندیشه و رفتار، 4(15)، 59- .15
  17. هواسی، ن.؛ زهراکار، ک. و محسن زاده، ف. (1395). بررسی اثر بخشی زوج درمانی گروهی به روش گاتمن برکاهش فرسودگی زناشویی زوجین. نشریه روان پرستاری، 4(6)، 59- 64 .
  18. Abdollahpour, M., Hafezi, F., Ehteshamzadeh, P., Naderi, F., & Pasha, R. (2019). The effectiveness of narrative therapy and (ACT) in existential anxiety and irrational beliefs, on elders who resided in nursing homes. Aging Psychology, 4(4), 323-335 [in Persian].
  19. Abrams, M. (2012). Helping couples deal with intimacy and sexuality. In: Vernon, A. (Ed.): Cognitive and Rational Emotive Behavior Therapy with couples, (pp 97-117), New York: Springer.
  20. Abrams, M. (2014). Sexual Irrational Beliefs areAssociated with Several Measures of Sexual and Emotional Problems and Reports of Life Trauma. Journal of Cognitive and Behavioral Psychotherapies, p:127-144.
  21. Azkhosh, M., & Asgari, A. (2007). Measuring irrational beliefs about marital relationships:standardization of relationship believes questionnaire(RBQ). J of Developmental Psychology Iranian Psychologists , 4(14), 137-153 [in Persian].
  22. Babcock, J.C., Gottman, J.M., Ryan, K.D., & Gottman, J.S.(2013). A component analysis of A brief psycho-educational couples' workshop: one-year follow-up results. J Fam Ther, 35(3), 252-80.
  23. Brand, C.E.(2012). An initial qualitative exploration of Gottman’s couples research: A workshop from the participants’ perspective.[Dissertation]. Florida State Unive, P: 74-77.
  24. Ciarrochi, J., Said, T., & Dean, F. P. (2005). When simplifying life is not so bad: the link between rigidity, stressful life events, and mental healthin an undergraduate population. Br. J. Guid. Couns, 33, 185- 197. doi: 10. 1080/03069880500132540.
  25. Craciun, B.(2013). The Efficiency of Applying a Cognitive Behavioral Therapy Program in Diminishing Perfectionism, Irrational Beliefs and Teenagers’ Stress. Social and Behavioral Sciences, 84, 274-278. doi: 10.1016/j.sbspro.2013.06.550.
  26. David, D., Szentagotai, A., Lupu, V.,& Cosman, D.(2008). Rational emotive behavior therapy, cognitive therapy, and medication in the treatment of major depressive disorder: a randomized clinical trial, posttreatment outcomes, and sixmonth follow-up. Journal of Clinical Psychology, 64(6), 728-46.
  27. Davoodvandi, M., Navabi- Nejad, S., & Farzad,v.(2018). Examining the Effectiveness of Gottman Couple Therapy on Improving Marital Adjustment and Couples' Intimacy. Iran J Psychiatry,13(2), 135-141.
  28. Deval, C., Bernard-Curie, S., & Monestès, J.(2016). Effects of an acceptance and commitment therapy intervention on leaders’ and managers’ psychological flexibility. Journal de therapie comportementale et cognitive, 27(1), 34- 42. doi: 10. 1016/j.jtcc. 2016. 10. 002.
  29. Ellis,A., & Mac Laren, C.(2005). Rational emotive behavior therapy: a therapists guide. (M .Firooz Bakht Trans .). Second Edition. Tehran: Psychology and Art Publications [in Persian].
  30. Fasihi, R., Asadi, J., Hassanzadeh, R., & Derakhshanpour, F.(2019). Effectiveness of cognitive behavioral therapy, acceptance and commitment therapy on irrational beliefs of medical students. J Gorgan Univ Med Sci, 20 (4) ,61-68. URL: http://goums.ac.ir/journal/article-1-3469-fa.html [in Persian].
  31. Filipović, S., Vukosavljević-Gvozden, T., & Opačić, G. (2016). Irrational Beliefs, Dysfunctional Emotions, and Marital Adjustment: A Structural Model. Journal of Family Issues, 37(16), 2333–2350. doi.org/10.1177/0192513X15572384.
  32. Forat Yazdi, M., Baghianimoghadam, M., & Gerami, M. (2015). Determine the Effectiveness of Learning of Coping Strategies with Irrational Beliefs Based on the Theory of Rational-Emotional Alice on Attitudes to Communicate Before Married Female High School Students in Yazd- Iran. International Journal of Pediatrics, 3(6.2), 1153-1060. doi: 10.22038/ijp.2015.6021.
  33. Gottman, J. M., & Silver, N. (1999). The seven principles for making marriage work , A practical guide from the countrys formost relationship expert. (M. Gharachedaghi Trans.). Fifth Edition. Tehran: Asim [in Persian].
  34. Gottman, J. S., & Gottman, J. m. (2015). Principles for doing effective couples therapy. (K. Zahrakar, F., lavafpour-noori., & A. Izadi- ajirlou Trans.). Tehran: Scientific civilization [in Persian].
  35. Hasannezhad Reskati, M., Mirzaian, B., & Hosseini, S. H.(2020). Effect of acceptance and commitment-based training on difficulty in emotion regulation and health in women with breast cancer: A clinical trial study. J Gorgan Univ Med Sci, 21 (4) , 22-28. URL: http://goums.ac.ir/journal/article-1-3573-fa.html [in Persian].
  36. Hamamci, Z.(2005). Dysfunctional relationship beliefs in marital satisfaction and adjustment. Social behaviour and personality, 33(4), 313-328.
  37. Havassi, N., Zahrakar, K., & Mohsenzadeh, F. (2017). A Study on the Efficacy of Gottman Marital Therapy as a Group Method in Reduction of Marital Burnout. IJPN, 4 (6) , 59-64 . URL: http://ijpn.ir/article-1-789-fa.html [in Persian].
  38. Hayes, S. C., & Strosahl, K. D.(2004). A practical guide to Acceptance and Commitment Therapy. New York: Springer Science and Business Media Inc.
  39. Hayes, S., & Lillis, S.(2012). Acceptance and commitment therapy. American psychological association publication.
  40. Hayes, S.C., Luoma, J.B., Bond, F.W., Masuda, A., & Lillis, J.(2006). Acceptance and commitment therapy: Model,processes and outcomes. Behaviour Research and Therapy, 44(1), 1–25.
  41. Hayes, S. C., Strosahl, K. D., & Wilson, K. G.(2012). Acceptance an commitment therapy: The process and practice of mindful change (2nd ed.) New York NY:Guilford Press.
  42. Hayes, S.C. (2016). Acceptance and Commitment Therapy, Relational FrameTheory, and the Third Wave of Behavioral Downloaded from and Cognitive Therapies–Republished Article. J Behavior Therapy, 47(6), 869-885.
  43. Heidarian, A., Mohsenzadeh, F., Asadpour, I., & Zahrakar, K. (2019). The Effectiveness of Gottman Group Cognitive-Systemic Educational based Intervention on Quality of Life and Relationship Patterns in Patients with Breast Cancer and Their Partners. JHC, 21(1), 66 76 [in Persian].
  44. Honarparvaran, N., Tabrizi, M., Navabi- Nejad, S. H., & Shafi- Abadi, A. (2010). Theeffectiveness of emotion oriented approach on sexual satisfaction ofcouples.Journal of Clinical Psychology Andishe VA Raftar, 4(15), 59-70 [in Persian].
  45. Howell, A.J., & Passmore, H.A.(2019). Acceptance and commitment Training(ACT) as a Positive Psychological Intervention: a systematic Review and Initial Meta- analysis Regarding ACT’s Role in Well- Being Promotion Among University Students. J Happiness Studies, 20(6), 1995- 2010. doi: org/10. 1007/s10902- 018- 0027- 7 .
  46. Janjani, P., Momeni, K., Rai, A., & Saidi, M. R. (2017). Mediating role of irrational beliefs in the relationship between the quality of family communication and marital satisfaction. World Family Medicine/ Middle East Journal of Falimy Medicine, 15(7), 89–94.
  47. Jones, R. G. (1968). A factored measure of Ellis’s irrational beliefs with personality and maladjustment correlates. Unpublished doctoral dissertation. Texas: Technological College.
  48. Javdan,M.(2019). The causal relationship between mental health, lifestyle, life skills and quality of marital life with mediation of communication behiefs, forgiveness and expectations before marriage. Psychological metods and models, 10(36), 87- 112 [in Persian].
  49. Kavousian, J., Haniffi, H., & Karimi, K. (2017). The Efficacy of Acceptance and Commitment Therapy (ACT) on Marital Satisfaction in Couples. JHC. ,19 (1) ,75-87. URL: http://hcjournal.arums.ac.ir/article-1-706-fa.html [in Persian].
  50. Louma, J., & Lejeune, J.(2015). Acceptance and Commitment Therapy for Shame and Self- Criticism. Available online at www.actwithcompassion.com.
  51. Lev, A., & Matthew, M. (2017). Acceptance and Commitment Therapy for Couples: a Clinicians Guide to Using Mindfulness, Values & Schema Awareness to Rebuild Relationships. (M. Keshmiri., & P. Jalali Trans). Tehran: Arjomand. Release date in orjinal language [in Persian].
  52. Mead, D. Eugene.(2013). Becoming a marriage and family therapist from classroom to consulting room. Publication : Wiley-Blackwell, A John Wiley & Sons, Ltd, Publication, New Delhi, India.
  53. Moller, A. T., & Bothma, M. E. (2001). Body dissatisfaction and irrational bliefs. Psychological Reports, 88(2), 423- 430. doi: 10. 2466/pro. 2001. 88.2. 423.
  54. Moller, A.T., Rabe H.M., & Nortje, C. (2001). Dysfunctional marital conflict in distressed and non- distressed married individuals. Journal of Rational- Emotive & cognitive- Behavior Therapy, 19(4), 259- 270.
  55. Navarra, R. J. (2011). Gottman method couple therapy: From theory to practice. Case studies in couples therapy: theory-based approaches, 331-343.
  56. Nikounejad, N., & Naderi, H. (2016). The study of the efectiveness of trianing the principles of improving the relationships based on Gottmans method on couples marital satisfaction in Tehran. The turkish online Journal of Design, ART and Communication. 6. 1588-1597. 10.7456/1060agse/041.
  57. Rajaei, A., Daneshpour, M., & Robertson, J.(2019). The Effectiveness of Couples Therapy Based on the Gottman Method Among Iranian Couples With Conflicts: A Quasi-Experimental Study.Journal of Couple & Relationship therapy, 18(3), 223-240. doi.org/10.1080/15332691.2019.1567174.
  58. Romans, J. C., & DeBord, J. (1995). Development of the Relationship Beliefs Questionnaire. Psychological Report, 76, 1248-1250.
  59. Saadati Shamir, A., Saniee, M., & Zare, E. (2019). Effectiveness of Couple Therapy by Gottman Method on Family Function and Marital Adjustment in Divorce Applicant Couples. IJRN, 5 (2), 10-17. URL: http://ijrn.ir/article-1-389-fa.html [in Persian].
  60. Shakernegad, S., Moazen, N., Hamidy, M., hashemi, R., & Bazzazzadeh, N.(2017). Effectiveness of Acceptance and Commitment Therapy on Psychological Distress, Marital Satisfaction and Quality of Life in Women with Multiple Sclerosis. JHC, 19 (1) , 7-17. URL: http://hcjournal.arums.ac.ir/article-1-700-fa.html [in Persian].
  61. Szentagotai, A., & Jnes, J. (2010). The behavioral consequences of irrational beliefs, in Rational and Irrational Beliefs: Research, Theory, and Clinical Practice, eds D. David, S. J. Lynn, and A. Ellis, (New York, NY: Oxford University Press), 75- 97.
  62. Tarkhan, M. (2018). The effectiveness of Dialectical Behavior Therapy (DBT) on body image and irrational beliefs women with breast cancer. Woman and Family Studies, 6(1), 197-216. doi: 10.22051/jwfs.2017.12924.1302 [in Persian].
  63. Tikdarinejad, A., & Khezri Mghadam,N. (2017). Rehationship between Irrational Beliefs and Marital Conflicts in couples Based on Rational- Emotive Behavior. Patient Saf Qal Improv, 5(2), 526- 530.
  64. Tuner, M.J. (2016). Rational Emotive Behavior Therapy(REBT), Irrational and Rational Beliefs, and the Mental Health of Athlets. Front, Psychol, 7, 1423. doi:3389/fpsyg. 2016. 01423
  65. Uebelacker, L.A., & Whisman, M.A.(2005). Relationship beliefs, attributions, and partner behaviors among depressed married women. Cognitive Therapy and Research, 29(2), 143-54.
  66. Visla, A., Fluckiger, C., Grosse Holtforth, M., & David, D. (2016). Irrational beliefs and Psychological distress: a meta- analysis. Psychother. Psychosomat, 85, 8- 15. doi: 10. 1159/000441231
  67. Zanganeh- Moxlag, F., Bani-Jamali, S. S., Ahadi H., & Hatami H. (2017). The Effectiveness of Couples Therapy based on Acceptance and Commitment focused Couples Therapy on improvement couples marital adjustment and Commitment.Cultural-Educational. Jourrnal of Women and Family, 11(38), 49-70 [in Persian].
  68. Zezelj, I., & Lazarević, L. B. (2019). Irrational Beliefs. Europe's journal of psychology, 15(1), 1–7. Doi: . org/10. 5964/ejop. V15i1. 1903https://doi.org/10.5964/ejop.v15i1.1903

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار