بررسی روابط شاخص های تفسیری در آزمون ترسیم خانواده کودکان 5/4 الی 8 سال

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه شهیدبهشتی

چکیده

هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه­ شاخص­ های تفسیری ترسیم شده در آزمون ترسیم خانواده­ کودکان می­ باشد. آزمودنی­ ها شامل 57 کودک (18 پسر و 39 دختر) 5/4 الی 8 سال بودند که به صورت در دسترس انتخاب و آزمون ترسیم خانواده روی آن­ها اجرا شد. سپس شاخص ­های تفسیری در آزمون ترسیم خانواده به منظور بررسی روابط بین آن­ها، استخراج و در ترسیمات آزمودنی ­ها نمره گذاری شد. نتایج تحلیل داده­ ها با استفاده از تحلیل همبستگی نشان داد که بین شاخص­ های ادیپ پنهان با ارزنده­ سازی خود، ارزنده ­سازی مادر با ارزنده ­سازی دیگران و ترسیم خانواده واقعی و حذف خود، واکنش پرخاشگرانه با حذف خود، واکنش افسرده ­وار با حذف خود، حذف والدین با حذف خود، همبستگی معناداری وجود دارد. تفاوت ­های جنسیتی در نا­ارزنده ­سازی مادر و استفاده از رنگ معنا­دار نبودند، لیکن این تفاوت ­ها در رسم خانواده واقعی و ترسیم تفاوت­ های جنسیتی معنا­دار بودند. نتایج به دست آمده با استفاده از یافته ­های پژوهش­ های پیشین و نظریه­ های روان­ تحلیلی تبیین گردید.

  1. دادستان، پ. (1384). روان‌شناسی مرضی تحولی از کودکی تا بزرگسالی (جلد اول). تهران: انتشارات سمت.
  2. دادستان، پ.، و منصور، م. (1381). روان‌شناسی ژنتیک2: از روان‌تحلیل‌گری تا رفتارشناسی. تهران: انتشارات رشد.
  3. فراری، آ. اُ. (1385). نقاشی کودکان و مفاهیم آن (ترجمه ع. صرافان). تهران: انتشارات دستان.
  4. کرمن، ل. (1385). نقاشی کودکان: کاربرد آزمون ترسیم خانواده در کلینیک (ترجمه پ. دادستان و م. منصور). تهران: انتشارات رشد.
  5. مارنات، گ. گ. (1386). راهنمای سنجش روانی برای روان‌شناسان بالینی و روان‌پزشکان (ترجمه ح. پاشا شریفی، جلد دوم). تهران: انتشارات رشد.
  6. منصور، م. (1378). روان‌شناسی ژنتیک: تحول روانی از تولد تا پیری. تهران: انتشارات سمت.
  7. ولی‌زاده، ش. (1387). بررسی تأثیر جدایی والدین در شاخص‌های ترسیمی آزمـون تـرسیم خـانـواده (DAF) در دانش-آموزان پسر مقطع ابتدایی شهر تهران. چکیده مقالات سومین کنگره ملی آسیب‌شناسی خانواده، 397.
  8. Cherney, I. D., Seiwert, C. S., Dickey, T. M., & Flichtbeil, J. D. (2006). Children's drawings: A mirror to their minds. Journal of Educational Psychology, 26(1), 127.
  9. Cobia, D. C., & Brazelton, E. W. (1994).The application of family drawing tests with children in remarriage families: Understanding familial roles. Elementary School Guidance & Counseling, 29(2), 129- 137.
  10. Cohen, R. J., & Swerdlik, M. E. (2005). Psychological testing and assessment (6th ed.). Boston: McGraw Hill Higher Education.
  11. Fihrer, I., & McMahon, C. (2009). Maternal working model of attachment, maternal depression and children’s family drawings in the early school years. Journal of Psychoneuroendicrinology, 11, 537-556.
  12. Harris, D. (1963). Children’s drawings as measure of intellectual maturity. New York: Harcourt, Brace and World, Inc.
  13. Malchiodi, C. A. (1998). Understanding children’s drawings. New York: The Guilford Press.
  14. Milene, L. C., & Greenway, P. (1999). Color in children’s drawings: The influence of age and gender. The Arts in Psychotherapy, 26(4), 261–263.
  15. Miliacca, C., Gagliardi, G., & Pescatori, M. (2010). The ‘Draw-the-Family Test’ in the preoperative assessment of patients with anorectal diseases and psychological distress: A prospective controlled study. Colorectal Disease, 12(8), 792-798.
  16. Mostkoff, D. L., & Lazarus, P. J. (1983). The kinetic family drawing: The reliability of an objective scoring system. Psychology in the Schools, 20, 16-20.
  17. Oster, G. D., & Gould Crone, P. (2004). Using drawings in assessment and therapy: A guide for mental health professionals (2nd ed.). New York: Taylor & Francis Group.
  18. Pratt, C. (2001). The predictive impact of domestic violence on three types of child maltreatment. Journal of Child Abuse & Neglect, 25, 869–883.
  19. Piperno, F., Biasi, S. D., & Levi, G. (2007). Evaluation of family drawings of physically and sexually abused children. Journal of European Child & Adolescent Psychiatry, 16(6), 389-397.
  20. Reznikoff, M., & Reznikoff, H. R. (1956). The Family drawing test: A comparative study of children's drawings. Journal of Clinical Psychology, 12, 167–169.
  21. Sims, C. A. (1974). Kinetic family drawings and the family relations indicator. Journal of Clinical Psychology, 30(1), 87–88.
  22. Skybo, T., Rayan-Wenger, N. A., & Su, Y. (2007). Human figure drawings as a measure of children’s emotional status: Critical review for practice. Journal of Pediatric Nursing, 22(1), 15-28.
  23. Stein, M. T. (2001). Challenging case: Family relationships and issues: The use of family drawings by children in pediatric practice. Journal of Pediatrics, 107(4), 855-860.