همسرگزینی دختران جوان، کشاکش فردیت در برابر ارزش‎های سنتی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد

2 استادیار گروه علوم اجتماعی. دانشگاه فردوسی مشهد

3 دانشجوی کارشناسی ارشد. پژوهش علوم اجتماعی. دانشگاه فردوسی

چکیده

تغییر در مطلوبیت‎های فرهنگی و اجتماعی در ترکیب با تحول در تعریف نقش زنان در جامعه، شرایطی متفاوت و بعضا پیچیده برای فرایند همسرگزینی دختران جوان را رقم زده‎است. درک این پیچیدگی به عنوان هدف اصلی در این مطالعه مستلزم بهره گیری از روشی ژرفانگر بوده‎است. بدین منظور پانزده مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته با زنان جوان انجام و یافته‎ها  با روش نظریه زمینه‎ای تحلیل شد. بر اساس نتایج حاصل شاهد افزایش عاملیت دختران در گزینش همسر علی‎رغم حضور قدرتمند ارزش‎ها و باورهای سنتی هستیم. این واقعیت در قالب مقوله "همسرگزینی: کشاکش فردیت در برابر ارزش‎های سنتی" به عنوان پدیده مرکزی صورت‎بندی شد. همچنین دختران جوان با توجه به شرایط علی از قبیل استقلال مالی و باورداشت‎های فرهنگی، شرایط زمینه‎ای از جمله تحولات ناظر بر گذار نسل‎ها  و تحول در الگوهای ارتباطی و نیز شرایط مداخله‎گری همچون تجارب تحصیلی خود و خانواده شان، راهبرد‎های مختلفی در گزینش همسر شامل سه سبک گزینش همسر به شیوه سنتی، دوستانه و ترکیبی را اتخاذ می‎کنند که چهار دسته پیامد شامل دریافت یا عدم دریافت پشتیبانی‎های خانوادگی، خوشبینی یا عدم خوشبینی نسبت به پایداری زندگی زناشویی، مسئولیت‎پذیری یا مسئولیت‎گریزی در انتخاب همسر و نهایتا تفاهم یا عدم تفاهم با همسر ‎را در پی دارد.

عنوان مقاله [English]

همسرگزینی دختران جوان، کشاکش فردیت در برابر ارزش‎های سنتی

نویسندگان [English]

  • مهدی کرمانی 1
  • احمدرضا اصغرپور ماسوله 2
  • زهرا برادران کاشانی 3
1 استادیار گروه علوم اجتماعی/ دانشگاه فردوسی مشهد
2 استادیار گروه علوم اجتماعی/ دانشگاه فردوسی مشهد
3 دانشجوی کارشناسی ارشد/ دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده [English]

تغییر در مطلوبیت‎های فرهنگی و اجتماعی در ترکیب با تحول در تعریف نقش زنان در جامعه، شرایطی متفاوت و بعضا پیچیده برای فرایند همسرگزینی دختران جوان را رقم زده‎است. درک این پیچیدگی به عنوان هدف اصلی در این مطالعه مستلزم بهره گیری از روشی ژرفانگر بوده‎است. بدین منظور پانزده مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته با زنان جوان انجام و یافته‎ها با روش نظریه زمینه‎ای تحلیل شد. بر اساس نتایج حاصل شاهد افزایش عاملیت دختران در گزینش همسر علی‎رغم حضور قدرتمند ارزش‎ها و باورهای سنتی هستیم. این واقعیت در قالب مقوله "همسرگزینی: کشاکش فردیت در برابر ارزش‎های سنتی" به عنوان پدیده مرکزی صورت‎بندی شد. همچنین دختران جوان با توجه به شرایط علی از قبیل استقلال مالی و باورداشت‎های فرهنگی، شرایط زمینه‎ای از جمله تحولات ناظر بر گذار نسل‎ها و تحول در الگوهای ارتباطی و نیز شرایط مداخله‎گری همچون تجارب تحصیلی خود و خانواده شان، راهبرد‎های مختلفی در گزینش همسر شامل سه سبک گزینش همسر به شیوه سنتی، دوستانه و ترکیبی را اتخاذ می‎کنند که چهار دسته پیامد شامل دریافت یا عدم دریافت پشتیبانی‎های خانوادگی، خوشبینی یا عدم خوشبینی نسبت به پایداری زندگی زناشویی، مسئولیت‎پذیری یا مسئولیت‎گریزی در انتخاب همسر و نهایتا تفاهم یا عدم تفاهم با همسر ‎را در پی دارد.

مراجع

  1. - مرجع شماره یک. اصغرپور ماسوله، احمدرضا؛ کرمانی، مهدی؛ برادران کاشانی، زهرا (1396)، پدیدار شناسی همسرگزینی دختران جوان در شهر مشهد، زن در فرهنگ و هنر، دوره 9، شماره 1، ص 49-71
  2. - مرجع شماره دو. آزاد ارمکی. زند، مهناز. خزایی، ظاهره (1379). «بررسی تحولات اجتماعی و فرهنگی در طول سه نسل خانواده تهنرانی: با تاکید بر مقایسه مراسم». آداب و کارکرد‎های حمایتی. نامه علوم اجتماعی، ش 16، ص 3-29.
  3. - مرجع شماره سه. برنادز، جان (1384)، درآمدی به مطالعات خانواده، ترجمه حسین قاضیان، تهران: نشر نی
  4. - مرجع شماره چهار. بهروان، حسین؛ علیزاده، اعظم (1387)، بررسی فردگرایی و عوامل موثر بر آن در بین دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد، مجله علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، سال چهارم، ص 2-26
  5. - مرجع شماره پنج. بی بی رازقی نصر آباد، حجیه؛ فلاح نژاد، لیلا (1396)، تفاوت‎های نسلی ارزش ازدواج (مطالعه ی شهر هشتگرد)، فصلنامه شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده، دوره 19، شماره 75، ص 63-84
  6. - مرجع شماره شش. بیدل، پری ناز؛ محمود زاده، علی اکبر؛ صادقی، احمد (1392)، رابطه اعتماد اجتماعی با فردگرایی افراطی در شهر مشهد، فصلنامه علمی- پژوهشی رفاه اجتماعی، سال چهاردهم، شماره 55، 167-198
  7. - مرجع شماره هفت. حاله، حسن. ماکویی، احمد. دباغی، آزاده (1386). « ارایه مدل ریاضی ( بر مبانای تصمیم گیری چند معیاره) و نرم افزار برای کمک به تصمیم گیری در خصوص انتخاب همسر، پژوهش زنان، ش 2، ص 57-80.
  8. - مرجع شماره هشت. خلج آبادی فراهانی، فریده؛ شجاعی، جواد (1392)، نگرش دانشجویان دانشگاه‎های تهران نسبت به تاثیر معاشرت با جنس مخالف قبل از ازدواج در رضایت زناشویی، فصلنامه شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده، مطالعات راهبردی زنان، سال 16، شماره 61، ص 150- 188
  9. - مرجع شماره نه. خلج آبادی فراهانی، فریده (1391)، تاثیر معاشرت با جنس مخالف قبل از ازدواج بر احتمال طلاق در بین افراد تحصیل کرده دانشگاهی، فصلنامه شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده، مطالعات راهبردی زنان، سال 15، شماره 58، ص 50- 91
  10. - مرجع شماره ده. رستگار خالد، امیر؛ محمدی، میثم؛ ریاحی، محمد ناصر (1396)، جهتگیری ارزشی زنان و کنترل باروری، فصلنامه شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده، دوره نوزدهم، شماره 75، ص 8-29
  11. - مرجع شماره یازده. رفاهی، ژاله؛ گودرزی، محمود؛ میرزایی چهارراهی؛ مرتضی (1391)، بررسی عوامل موثر بر شکل گیری رابطه دوستی پیش از ازدواج بین دختران و پسران از دیدگاه دانشجویان، فصلنامه علمی پژوهشی جامعه شناسی زنان، سال 3، شماره 1، ص 119- 135
  12. - مرجع شماره دوازده. زاهدی، محمد جواد؛ خضر نژاد، عمر (1392)، نوسازی و فرایند تحول ارزش‎ها در حوزه خانواده، بررسی نمونه‎ای دگرگونی ارزش‎های خانوادگی در شهر بوکان، مجله جامعه شناسی ایران، دوره چهاردهم، شماره 1، ص 68-97
  13. - مرجع شماره دوازده. صادقی فسایی، سهیلا؛ شریفی ساعی، محمد حسین (1390)، بازنمایی ازدواج در سریال‎های تلویزیونی (تحلیل نشانه شناختی پنج سریال پربیننده در دو دهه 1370 و 1380)، مطالعات فرهنگی و ارتباطات، شماره 22، ص 67-91
  14. - مرجع شماره سیزده. صدرا، علیرضا؛ قنبری، علی (1387)، ارزش‎های حاکم بر جامعه ایرانی، تهران: کمیل
  15. - مرجع شماره چهارده. عظیمی هاشمی، مژگان؛ اعظم کاری، فائزه؛ بیگناه، معصومه؛ رضامنش، فاطمه (1394). «ارزش ها، نگرش‎ها و الگوهای کنش جوانان در خصوص همسرگزینی و روابط پیش از ازدواج؛ مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه‎های استان خراسان رضوی». راهبرد فرهنگ، ش 29، ص 179- 212
  16. - مرجع شماره پانزده. فلیک،اووه (1392)، ترجمه: هادی جلیلی درآمدی بر تحقیق کیفی، تهران: نشر نی.
  17. - مرجع شماره شانزده. کاظمی پور، شهلا (1388)، سنجش نگرش جوانان نسبت به ازدواج و شناخت آثار و پیامد‎های آن با تاکید بر ازدواج دانشجویی، فرهنگ در دانشگاه اسلامی 42، سال 13، شماره 2، ص 76- 95
  18. - مرجع شماره هفده. کلمن، جیمز اس (1377)، بنیاد‎های نظریه اجتماعی، ترجمه منوچهر صبوری، تهران: نشر نی
  19. - مرجع شماره هجده. نوغانی دخت بهمن، محسن، صدیق اورعی، غلامرضا، سالار، علی (1392). «شبکه اجتماعی همسرگزینی و تاثیر آن بر رضایت از زندگی زناشویی در بین مردان متاهل». جامعه شناسی کاربردی، س 24، ش.پ 49، ش 1، ص 17- 36
  20. - مرجع شماره نوزده. نیک گوهر، عبدالحسین (1371)، مبانی جامعه شناسی، تهران: انتشارات رایزن
  21. - مرجع شماره بیست. هوفسند، گرت‎ها (1387)، فرهنگ‎ها و سازمان ها، برنامه ریزی ذهن، ترجمه علی اکبر فرهنگی و اسماعیل کاوسی، تهران: انتشارات پژوهشکده تحقییقات استراتژیک
  22. - Reference number twenty one: Allendorf, Keera. Ghimire, Dirgha J (2013), Determinants of marital quality in an arranged marriage society, Social Science Research 42, pages 59- 70
  23. - Reference number twenty two: Apostolou, Menelaos (2007), Sexual selection under parental choice: the role of parents in the evolution of human mating, Evolution and Human Behavior, Volume 28, Issue 6, Pages 403-409
  24. - Reference number twenty three: Courtioux, Pierre. Lignon, Vincent (2016), A good career or a good marriage: The returns of higher education, Economic Modelling 57, pages 221- 237
  25. - Reference number twenty four: Fu, Xuanning (2006), Impact of socioeconomic status on inter-racial mate selection and divorce, The Social Science Journal, Volume 43, Issue 2, 2006, Pages 239-258
  26. - Reference number twenty five: Furnham, Adrian (2009), Sex differences in mate selection preferences, Personality and Individual Differences, Volume 47, Issue 4, Pages 262-267
  27. - Reference number twenty six: Ghimire, Dirgha J, Axinn, William G, Yabiku, Scott T & Thornton, Arland (2006), Social Change, Premarital Nonfamily Experience, and Spouse Choice in an Arranged Marriage Society1, American Journal of Sociology, Volume 111, pages 262- 267
  28. - Reference number twenty seven: Khallad, Yacoub (2005), Mate selection in Jordan: Effects of sex, socio-economic status, and culture, Journal of Social and Personal Relationships, Issue 2, vol 22, pp. 155- 168
  29. - Reference number twenty eight: McCrae, Robert R., Willemsen, G., Boomsma, Dorret I. (2012), Are parental personality traits a basis for mate selection?, Journal of Research in Personality, Volume 46, Issue 4, Pages 455-457
  30. - Reference number twenty nine: Ming tsay, R. and Hsueh wv, L. (2006).Marring someone from an ourside group an analysis of boundary-crossing marriages in Taiwan. Current sociology, vol.54.165-186
  31. - Reference number thirty : Samani, siamak & rayan, bruce a (2008), SPOUSE SELECTION: IMPORTANT CRITERIA AND AGE PREFERENCES OF AN IRANIAN SAMPLE, psychological reports, 103, pages 535- 544
  32. - Reference number thirty one: Samani, siamak (2008), Important criteria for spouse selection in a sample of Iranian youth. Psychol Rep.100 (1):59-65
  33. - Reference number thirty two:Shiloh, Shoshana, Shenhav-Sheffer, Meyrav (2005), Structure of difficulties in mate-selection decisions and its relationship to rational and intuitive cognitive styles, Personality and Individual Differences, Volume 37, Issue 2, 2004, Pages 259-273
  34. - Reference number thirty three: Strauss, anselm l. & corbin, Juliet m. (1998). Basics of qualitative research: techniques and procedures for developing grounded theory, sage publications

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار