اصلاح نظام مالی حاکم بر روابط زوجین

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استاد پژوهشکده خانواده دانشگاه شهید بهشتی

2 دانشگاه خوارزمی تهران

چکیده

در نظام حقوقی ما، روابط مالی زوجین مبتنی بر اصل «استقلال دارایی» نظام یافته و با تدابیر مالی ویژه­ای هم‌چون «نفقه»، «مهریه» و «اجرت­ المثل»، تکمیل شده است. با تحلیل جزء به جزء این عناصر، به نظر می­ رسد که عملکرد آن­ها در کنار یکدیگر چندان مطلوب نیست، چرا که ناتوان از برآورده ساختن یکی از مهم­ترین خواسته­­ های خانواده­ امروز یعنی «برابری دو رکن هم‌طراز زن و مرد» بوده و جایگاه اقتصادی متعادلی را برای طرفین برقرار نمی­ سازند. در راستای اصلاح این ساختار، با توجه به نقش هر یک از زوجین در خانواده امروز و هم‌چنین با نظر به تجربیات موفق سایر نظام­ های حقوقی، می‌توان به تعریف یک رژیم مالی منسجم پرداخت که در جهت ایجاد تعادل اقتصادی میان زوجین و برابر ساختن سطح اقتصادی آنان در دوران زندگی مشترک و پس از آن، کارساز است. رژیم «اشتراک دارایی زوجین» علاوه بر قابلیت انطباق با نظام اجتماعی ما، با اصول حقوقی نیز سازگار به نظر می ­رسد. در نتیجه می­ توان آن را حداقل به عنوان یک مکمل در کنار رژیم مالی موجود معرفی کرده و امکان انتخاب آن را برای زوجین فراهم ساخت.

عنوان مقاله [English]

Reforming the Financial System Governing the Relationships Between Spouses (Marital Life, Common Properties)

نویسندگان [English]

  • Mohammad Roshan 1
  • Zakie Naeemi 2
1 Shahid Beheshti University
2 Kharazmi University of Tehran
چکیده [English]

Separation of property is defined as a principle of matrimonial regime such as, «Alimony» (Nafaqe), «Seal» (Mahriyeh) and «Quantum Meruit»  (Ojrat al-Mesl), in Iranian family law. Matrimonial regime in family law is- beside some other especial factors- mainly dependent on the "separation of property regime". But the result of this regime is not perfect. It seems that these factors are unable to create financial equality between spouses which is the main character of modern family law. In order to improve the financial structure of families and accommodate it with modern family requirements, we should redefine matrimonial regimes, for that to be able to create economic equality between spouses. There fore, it is recommended that the legislature, inspired by experiences of other legal systems, starts to modify the regime of separation and prepare the choice of “community of property” between spouses besides the currently existing financial regime.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Matrimonial Regime
  • Separation of Property
  • Community of Property
  • Obligation to Alimony

مراجع

  1. الحرانی، ا. (1409ق.). تحف العقول. قم: موسسه الرساله.
  2. انصاری، م. و طاهری، م. ع. (1384). دانشنامه حقوق خصوصی. جلد 3. تهران: انتشارات محراب.
  3. جعفری لنگرودی، م. ج. (1386). حقوق خانواده. تهران: کتابخانه گنج دانش.
  4. درازی بحرانی، ی. (بی تا). حدائق الناضره فی احکام العترة الطاهره. قم: مؤسسه نشر اسلامی.
  5. روشن، م. (1390). حقوق خانواده. تهران: انتشارات جنگل.
  6. شیخ طبرسی، (بی‌تا). مجمع‌البیان فی تفسیر قرآن. جلد 3. لبنان: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات بیروت.
  7. صدرالاشرافی، م.، خنکدار طارسی، م.، شمخانی، ا. و یوسفی افراشته، م. (1391). آسیب‌شناسی طلاق (علل و عوامل) و راهکارهای پیشگیری از آن. فصلنامه مهندسی فرهنگی، 7(73 و 74)، 53-26.
  8. صفایی، ح. و امامی، ا. (1387). حقوق خانواده. جلد 1. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  9. عاملی جبعی، ز. (شهید ثانی)، (بی‌تا). مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام. جلد 1. قم: مؤسسه معارف اسلامی.
  10. علامه حلی، (1413ق.). قواعد الاحکام. جلد 3. قم: موسسه نشر اسلامی.
  11. فهرستی، ز. و چاوشی‌ها، م. (1387). شروط مندرج در سند ازدواج: بررسی و تحلیل. دوفصلنامه بانوان شیعه، 17(5)، 140-109.
  12. قرشی بنایی، ع. ا. (1412ق.). قاموس قرآن. جلد 6. تهران: دارالکتب اسلامیه.
  13. قرطبی، (1985م.). الجامع لاحکام القرآن. جلد 5. لبنان: طبعه دار احیاء التراث العربی بیروت.
  14. کاتوزیان، ا. ن. (1385). حقوق خانواده. جلد 1. تهران: شرکت سهامی انتشار.
  15. محقق داماد، م. (1384). بررسی فقهی حقوق خانواده؛ نکاح و انحلال آن. تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
  16. محمدی، ع. (1383). رژیم مالی خانواده در ایران و فرانسه. فصلنامه کتاب زنان، 7(24)، 229- 197.
  17. معرفت، م. ه. (1380). زن در نگاه قرآن و در فرهنگ زمان نزول، ترجمه ح. حکیم‌باشی. فصلنامه پژوهش‌های قرآنی، (25 و 26)، 28-16.
  18. نجفی، م. ح. (بی‌تا). جواهرالکلام فی شرح شریعة الاسلام. جلد 31. تهران: مکتبة الاسلامیة.
  19. Al-Allamah Al-Hilli, (1413). [Qawaid Al-Ahkam]. Vol. 3. Qom: Institution of Nashr Eslami [in Arabic].
  20. Al-Amili Al-Juba’I, Z., (Shahid Sani), (No Date). [Masalik Al-Afham fi Tanqih Sharaye Al-Islam]. Vol. 1. Qom: Ma’aref Eslami Institution [in Arabic].
  21. Al-Harrani, E., (1987). [Tuhaf Al-Uqul]. Qom: Al-Resale Institution [in Arabic].
  22. Al-Qurtubi, (1985). [Al-Jami li-Ahkam al-Qur'an]. Vol. 5. Beirut: Dar Ihya Al-Turath Al-Arabi [in Arabic].
  23. Anitei, N. (2011). General Considerations about Matrimonial Regime under the Provisions of the New Romanian Civil Code. Postmodern Openings, 8(2), 77-99.
  24. Ansari, M., & Taheri, M. A., (2005). [Private Law Encyclopedia]. Vol. 3. Tehran: Mehrab Press [in Persian].
  25. Boele-Woelki, K. (2000). Matrimonial Property Law from a Comparative Law Perspective, (H. Warendorf, Trans.). Amsterdam: The Series Ars Notariatus C111.
  26. Bonomi, A. & Steiner, M., (2006). Les Regimes Matrimoniaux En Droits Arabe et Musulman – Cas De l’Egypte Et Du Maroc, Librairie Droz, Genève.
  27. Coester-Waltjen, D., & Coester, M. (2001). Study on Matrimonial Property Regimes and the Property of Unmarried Couples in Private International Law and Internal Law. Commission Europeenne.
  28. Darazi Bahrani, Y. (No Date). [Al-Hadai'q Al-Nadira fi Ahkam Al-'Itra Al-Tahira]. Qom: Nashr Eslami Publication [in Arabic].
  29. Fehresti, Z., & Chavoshihaa, M., (2008). [Conditions Stipulated in Marriage Deed: A Study and Analysis]. Shiite Women, 17(5), 109-140 [in Persian].
  30. Fremeaux, N., & Marion L., (2013). Plus ou moins maries: l’evolution du mariage et des regimes matrimoniaux en France. Économie Et Statistique, 462-463, 125-151.
  31. Jafari Langroodi, M. J. (2007). [Family Law]. Tehran: Ganje Danesh Library [in Persian].
  32. Katouzian, A. N., (2006). [Family law]. Vol. 1. Tehran: Sahami Enteshar Corporation [in Persian].
  33. Librando, V., (1978). The Reform of Family Law in Italy. Netherlands: Springer.
  34. Marefat, M. H., (2002). [Woman in the Quran View and Culture of Revelation Time (H. Hakimbashi, Trans.)]. Journal of Quran Studies, 25-26, 16-28 [in Persian].
  35. Mohaghegh Damad, S. M., (2005). [Jurisprudential Study of Family Law: Marriage and its Dissolution]. Tehran: Nashr Olume Eslami [in Persian].
  36. Mohammadi, A., (2004). [Financial Regime of the Family in Iran and France]. Journal of Women’s Book, 24, 197- 229 [in Persian].
  37. Najafi, M. H. (No Date). [Jawahir Al-Kalam fi Sharh Sharaye Al-Islam]. Vol. 31. Tehran: Maktabe Eslamiye [in Arabic].
  38. Qoreshi Banaei, A. A., (1992). [Qamus Al-Qur'an]. Vol. 6. Tehran: Darolkotob Eslamiye [in Persian].
  39. Rešetar, B. (2008). Matrimonial Property in Europe: A Link between Sociology and Family Law. Electronic Journal of Comparative Law, 12.3, http://www.ejcl.org/123/art123-4.pdf
  40. Roshan, M., (2011). [Family Law]. Tehran: Jangal Publications [in Persian].
  41. Sadrolashrafi, M., Khonakdar Taresi, M., Shamkhani A., & Yusefi Afrashteh, M. (2013). [Pathology of Divorce (factors and causes) and Solutions to Prevent]. Journal of Cultural Engineering, 7(73-74), 26-53 [in Persian].
  42. Safaei, S. H., & Imami, A., (2008). [Family Law]. Vol. 1. Tehran: Tehran University Publications [in Persian].
  43. Shaykh Tabarsi, (No Date). [Majma' Al-Bayan fi Tafsir Al-Qur'an]. Beirut: Syndicate of Publishers Union in Lebanon [in Arabic].

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار