اثربخشی بازی‌درمانی بومی‌شده بر تعامل والد-کودک مادران کودکان پیش‌دبستانی دچار اختلال کاستی توجه/ فزون‌کنشی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد

2 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد

چکیده

هدف از پژوهش حاضر  بررسی تأثیر  بازی­درمانی بومی شده  بر تعامل والد-کودک، مادران کودکان مبتلا به اختلال کاستی توجه/ فزون­کنشی بود. به همین منظور با استفاده از روش نمونه­گیری خوشه­ای چند مرحله­ای و با توجه به ملاک­های ورود آزمودنی­ها به پژوهش، تعداد 26 نفر از مادران کودکان پیش­دبستانی مبتلا به اختلال کاستی توجه/ فزون­کنشی انتخاب شدند و به شکل تصادفی در دو گروه آزمایشی و گواه قرار گرفتند.  گروه آزمایشی در 10 جلسه بازی درمانی بومی­شده شرکت داده شدند و گروه گواه هیچ­گونه آموزشی دریافت نکردند. ابزار گردآوری داده­ها پرسشنامه تعامل والد-کودک پیانتا (1994)، پرسشنامه وندربیلت (2003) و مصاحبه بالینی بود که مورد استفاده قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده­ها از نرم افزار  نسخه 22 و آزمون آماری تحلیل واریانس با اندازه­گیری مکرر استفاده گردید. نتایج نشان داد که بین عملکرد دو گروه آزمایشی و گواه در مرحله پس­آزمون و پیگیری تفاوت معنی­دار آماری وجود داشت (01/0 ). می­توان نتیجه گرفت که مداخلات بازی درمانی بومی بر تعامل والد- فرزند والدین کودکان پیش­دبستانی مبتلا به اختلال کاستی توجه/ فزون­کنشی تأثیر دارد. بکارگیری این روش در مداخلات روان­شناختی والدین به درمانگران پیشنهاد می­گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of localized play therapy on child-parent interaction mothers of ADHD preschool children

نویسندگان [English]

  • Saeed Rahimi Pordanjani 1
  • Shaghayegh Shokrollahi 2
1 assistant professor
2 student
چکیده [English]

The purpose of this study is to evaluate the effectiveness of localized Play Therapy(LPT) on child- parent interaction with Attention Deficit Hyperactivity Disorder in preschool children.
This research method was applied and a quasi-experimental design with a control group. Using phases randomize sampling among mothers with Attention Deficit Hyperactivity Disorder preschool centers. Twenty six mothers of Children with Attention Deficit Hyperactivity Disorder were selected. They were randomly placed in 2 groups (experimentation and control group). Experiment group was presented with LPT for 10 sessions of 90 minute once a week. Instruments were used as following parenting stress and Vanderbilt and Pianta in 3 stages. Data were analyzed using of repeated mature design analysis. Results showed that there was significant difference between control and experimental group ("p≤0.01" ). results showed that LPT effectiveness on child- parent interaction of mothers with Attention Deficit Hyperactivity Disorder. It is suggested that this method could remedy impairment of the parents with mental health.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Parenting stress
  • native play therapy
  • Attention deficit hyperactivity disorder

مراجع

  1. اصغری نکاح، م. (1388). کاربردهای آموزشی- ترمیمی بازی های بومی ایران در آموزش و توانبخشی کودکان دارای نیازهای ویژه. مجله
  2. تعلیم و تربیت استثنایی. 90، 14-3.
  3. ترابی، نغمه.(1390). اثربخشی بازی درمانی مبتنی بر رابطه کودک- والد (CPRT)، بر کاهش پرخاشگری کودکان پیش‌دبستانی و شیوه‌های والدگری مادران. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علم و فرهنگ.
  4. تهرانی‌دوست، مهدی.، زرگری‌نژاد، غزاله.، خادمی، مژگان.، و مطلق، ماریا. (1386). حافظه بینایی کودکان مبتلا به اختلال بیش‌فعالی-کم‌توجهی در مقایسه با افراد طبیعی. تازه‌های علوم شناختی، 9(3): 35-26.
  5. رحیمی، سعید.، غباری‌بناب، باقر.، افروز، غلام‌علی.، و فرامرزی، سالار. (1394). بررسی و مقایسه اثربخشی مداخله خانواده‌محور مبتنی بر بازی‌درمانی بومی‌سازی‌شده بر تنیدگی مادران و نشانه‌های بالینی کودکان پیش‌دبستانی دچار اختلال کاستی توجه/ فزون‌کنشی و کودکان دچار اختلال رفتار بی قراری. رساله دکتری تخصصی روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی. دانشکده علوم انسانی. دانشگاه آزاد اسلامی علوم و تحقیقات تهران.
  6. رحیمی، سعید.، غباری‌بناب، باقر.، افروز، غلام‌علی.، و فرامرزی، سالار. (1396). اثر بخشی آموزش بازی درمانگری بر تنیدگی مادران کودکان پیش دبستانی دچار اختلال کارستی توجه/ فزون کنشی. فصلنامه روان شناسی کاربردی. 11(41)، 27-45.
  7. رحیمی، سعید.، غباری‌بناب، باقر.، افروز، غلام‌علی.، و فرامرزی، سالار. (1395). تأثیر مداخلات خانواده محور مبتنی بر بازی درمانی بومی سازی شده بر نشانه های بالینی کودکان ADHD پیش دبستانی. فصلنامه خانواده پژوهشی. 12(45)، 53-68.
  8. روغنچی، محمود؛ جزایری، رضوان السادات؛ اعتمادی، عذرا؛ فاتحی زاده، مریم؛ و مومنی، خدامراد.(1396). اثربخشی مشاوره گروهی مبتنی بر تاب آوری بر کیفیت رابطه فرزند پروری و عملکرد خانواده در خانواده های مادر سرپرست. فصلنامه خانواده پژوهی. 13(51)، 445-423.
  9. سادات مهاجری، آ؛ پوراعتماد، ح؛ شکری، ا؛ و خوشابی، ک.(1392). اثربخشی درمان والد- کودک بر خودکارآمدی والدگری مادران کودکان دچار در خودماندگی با کنش وری بالا. فصلنامه روان شناسی کاربردی. 7(1)، 21-38.
  10. ساطوریان، سید عباس؛ طهماسبیان، کارینه؛ و احمدی، محمدرضا.(1395). نقش ابعاد والدگری و رابطه والد کودک در مشکلات درونی سازی و برونی سازی شده کودکان. فصلنامه خانواده پژوهی. 12(48)، 705-683.
  11. شکوهی یکتا، محسن.، اکبری زردخانه، سعید.، پرند، اکرم.، و پوران، فاطمه. (1391). ارتقاء تعامل والدین و فرزندان آنها با استفاده از آموزش روش‌های نوین والدگری. روش ها و مدل های روان شناختی، 2(10)، 14-1.
  12. عابدی، ثریا؛ پورمحمدرضای، معصومه؛ محمدخانی، پروانه و فرضی مرجان.(1391). اثربخشی برنامه گروهی والدگری مثبت بر رابطه مادر-کودک در کودکان با اختلال بیش فعالی/ نارسایی توجه. مجله روان شناسی بالینی. 4(3)، 63-71.
  13. علی اکبری، مهناز و همکاران.(1392). اثر بخشی آموزش فرزندپروری مثبت بر تنیدگی مادران کودکان دارای اختلال بیش فعالی/ نقص توجه در شهر کرج. فصلنامه کودکان استثنایی. 13(4)، 23-31.
  14. علیزاده، حمید.(1391). تدوین برنامه آموزش والدین برای خانواده های دارای فرزندان با اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی و تأثیر آن بر کاهش نشانه ها و کارکرد خانواده. مجله افراد استثنایی. 2(7)، 67-43.
  15. عیسی نژاد، امید؛ قاسمی، سید یوسف؛ و خندان، فریده.(1396). بررسی ساختارعاملی و پایایی مقیاس تعامل والد فرزندی در دانش آموزان متوسطه. فصلنامه خانواده پژوهی.13(50)، 271-251.
  16. فرانک سی ورهالتس و جان ون در انده. مقیاس های ارزیابی روان شناختی و روان پزشکی کودکان و نوجوانان. ترجمه سالار فرامرزی، طاهره حیدری و سکینه لیله سر(1392). اصفهان: جهاد دانشگاهی.
  17. مغربی سینکی، ح؛ حسن زاده، س؛ ارجمندنیا،ع؛ و خادمی، م.(1395). اثربخشی مهارت های ارتباطی به مادران دارای فرزند با اختلال نارسایی توجه/فزون کنشی بر ارتقای تعامل والد- کودک. روان شناسی تحولی. 13(49)، 57-68.
  18. کیمیایی، علی و بیگی، فاطمه.(1389). مقایسه کارکردهای خانوادگی مادران کودکان سالم و بیش فعال/ نقص توجه. مجله علوم رفتاری. 4(2)، 141-147.
  19. ب) منابع انگلیسی
  20. Amanda, M.N; Rayan,E; Lucash, L.N; & Sheila, M.E.(2016). Enhancing parent-child interaction therapy with motivational interviewing techniques. Cognitive and behavioral practice. www.elsevier.com/locate/cabp
  21. Akbari, H., Khalaji, H., & Shafizadeh, M. (2007). Effect of local and country games on development of dispalcement skills in 7-9 year-old boys. Journal of Harakat, 34, 35-46.
  22. American Psychiatric Association. (2013). DSM-5. Washington, DC. London, England.www.psych.org.
  23. Barkley, R. A. (2013). Taking charge of ADHD: The Complete, Authoritative Guide for Parents New York: Guilford Publications.
  24. Barnett, M.L; Davis, E.M; Callejas, L.M; White, J.V; Polakovich, I.D; & Niec, L.N. (2016). The development and evaluation of urban, Latina/O families in parent-child interaction therapy. Children and youth services review. 65, 17-25.
  25. Bratton, S.C; & Dafoe, E.C. (2016). Play therapy. Play therapy-Encyclopedia of mental health (second edition). 278-283.
  26. Castagna, P.J; Calamia, M; & Davis, Y.E. (2017). Childhood ADHD and negative self-statement: Important difference associated with subtype and anxiety symptoms. J of Behavior therapy. www.elsevier.com/locate/bt.
  27. Chin Lee, P & et al. (2013). Parent- child intervention of mothers with depression and their children with ADHD. Research in development disability. 24, 656- 668.
  28. Chang, J.H; &Yeh, T.L. (2015). The influence of parent-child toys and time of playing together on attachment. Procedia Manufacturing. 3, 4921-26.
  29. Craig, F., Operto, F., Giacomo, A; Margari, L., Frolli, A. (2016). Parenting stress among parents of children with neurodevelopment disorders. Journal of Psychiatry Research, 242(1): 121-129.
  30. Eggen –Wilkens, N D & et al. (2014). Playing with others: Head start children peer play relations with kindergarten school competence. Early childhood research quarterly. 29, 345- 346.
  31. Grey, P. (2011). The decline of play and the rise of psychopathology in children and adolescents. American journal of play.3 (4), 443-449.
  32. Golan,V.S; Wald,N; & Yatzker, U.(2017). Patterns of emotion regulation and emotion-related behaviors among parents of children with and without ADHD. Psychiatry research, Journal homepage: www.elsevier.com/ locate/psychres.
  33. Giannotta,F; & Rydell, A.M.(2017). The role of the mother-child relationship in the route from child ADHD to adolescent symptoms of depressed mood. Journal of adolescence. 61, 40-49.
  34. Health, C. L., Curtis, D. F., & McPherson, R. (2015). The association between parenting stress, parenting self-efficacy, and the clinical significance of child ADHD symptom change following behavior therapy. Child psychiatry and human Development, 46(1) 118-129.
  35. Huang Lin, H& et al. (2009). Effectiveness of behavioral parent therapy in preschool children with
  36. Attention –Deficit Hyperactivity Disorder. Kaohsiung J Med Sci, 25(7), 357-366.
  37. Dutray, B & et al. (2012). Back –to- school stress survey in parents of children with and without ADHD:
  38. Result from France and differences compared with others countries. Neuropsychiatrie delenfance et de l adolescence.60s,s254-s309.
  39. Luccherino, L.,Mancini, F.,&Mercurio, C.(2011). Parent-Training intervention among a group of parents of children with ADHD. Child and Adolescent psychiatry. Po4, EPAO398.
  40. Rogers, M A; Wiener, J; Marton, I; & Tannock, R. (2009). Parental involvement of children with and without Attention-Deficit/ Hyperactivity disorder (ADHD). Journal of school psychology. 47, 167-185.
  41. Rayan,G.S; Haroon,M; & Melvin, G.(2015). Evaluation of an educational website for parents for parents of children with ADHD.International Journal of medical informatics.84, 971-981.
  42. Riddle,M A &et al.(2013). The preschool Attention- Deficit/ Hyperactivity Disorder treatment study (PATS) 6-year follow-up. Journal of the American academy of child& Adoulscent psychiatry. 52(4), 264- 273.
  43. Skogan, A. H., Zeiner, P., Egeland, J., Urnes, A. G., Reichborn-Kjennerud, T., & Aase, H. (2015). Parent ratings of executive function in young preschool children with symptoms of ADHD disorder. Behavioral and Brain Functions, DOI: 10.1186/s12993-015-0060-1.
  44. Taylor, J., Valentine, A., Salleman, E., Adams, K. B., Daley, D.(2015). A qualitative process evaluation of a randomized controlled trial of a parenting intervention in community (school) settings for children at risk of attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD). Journal of BMC Psychiatry, 15(1): 290-299.
  45. Vural, P., Akkaya, C., Kucukparlak, I., Ercan, I. & Eracar, N. (2014). Psycho dramatic group psychotherapy as a parental intervention in attention deficit hyperactivity disorder: A preliminary study. The Arts in Psychotherapy, 41(3) 233-239.
  46. Tamm, L & et al. (2005). Intervention for preschoolers at risk for Attention-deficit/ hyperactivity disorder (ADHD): service before diagnosis. Clinical neuroscience research. 5, 247-253.
  47. Wiener, J., Biondic, D., Grimbos, T. (2016). Parenting Stress of parents of adolescents with Attention-Deficit Hyperactivity Disorder. Journal of Abnormal Child Psychology, 44(3): 561-574.
  48. Wolraich, M. L., Lambert, W., Doffing, M. A., Bickman, L., Simmons, T., & Worley, K. (2003). Psychometric properties of the Vanderbilt ADHD Diagnostic parent rating scale in a referred population. Journal of prdiatric psychology, 28(8) 559-568.
  49. اصغری نکاح، م. (1388). کاربردهای آموزشی- ترمیمی بازی های بومی ایران در آموزش و توانبخشی کودکان دارای نیازهای ویژه. مجله
  50. تعلیم و تربیت استثنایی. 90، 14-3.
  51. ترابی، نغمه.(1390). اثربخشی بازی درمانی مبتنی بر رابطه کودک- والد (CPRT)، بر کاهش پرخاشگری کودکان پیش‌دبستانی و شیوه‌های والدگری مادران. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علم و فرهنگ.
  52. تهرانی‌دوست، مهدی.، زرگری‌نژاد، غزاله.، خادمی، مژگان.، و مطلق، ماریا. (1386). حافظه بینایی کودکان مبتلا به اختلال بیش‌فعالی-کم‌توجهی در مقایسه با افراد طبیعی. تازه‌های علوم شناختی، 9(3): 35-26.
  53. رحیمی، سعید.، غباری‌بناب، باقر.، افروز، غلام‌علی.، و فرامرزی، سالار. (1394). بررسی و مقایسه اثربخشی مداخله خانواده‌محور مبتنی بر بازی‌درمانی بومی‌سازی‌شده بر تنیدگی مادران و نشانه‌های بالینی کودکان پیش‌دبستانی دچار اختلال کاستی توجه/ فزون‌کنشی و کودکان دچار اختلال رفتار بی قراری. رساله دکتری تخصصی روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی. دانشکده علوم انسانی. دانشگاه آزاد اسلامی علوم و تحقیقات تهران.
  54. رحیمی، سعید.، غباری‌بناب، باقر.، افروز، غلام‌علی.، و فرامرزی، سالار. (1396). اثر بخشی آموزش بازی درمانگری بر تنیدگی مادران کودکان پیش دبستانی دچار اختلال کارستی توجه/ فزون کنشی. فصلنامه روان شناسی کاربردی. 11(41)، 27-45.
  55. رحیمی، سعید.، غباری‌بناب، باقر.، افروز، غلام‌علی.، و فرامرزی، سالار. (1395). تأثیر مداخلات خانواده محور مبتنی بر بازی درمانی بومی سازی شده بر نشانه های بالینی کودکان ADHD پیش دبستانی. فصلنامه خانواده پژوهشی. 12(45)، 53-68.
  56. روغنچی، محمود؛ جزایری، رضوان السادات؛ اعتمادی، عذرا؛ فاتحی زاده، مریم؛ و مومنی، خدامراد.(1396). اثربخشی مشاوره گروهی مبتنی بر تاب آوری بر کیفیت رابطه فرزند پروری و عملکرد خانواده در خانواده های مادر سرپرست. فصلنامه خانواده پژوهی. 13(51)، 445-423.
  57. سادات مهاجری، آ؛ پوراعتماد، ح؛ شکری، ا؛ و خوشابی، ک.(1392). اثربخشی درمان والد- کودک بر خودکارآمدی والدگری مادران کودکان دچار در خودماندگی با کنش وری بالا. فصلنامه روان شناسی کاربردی. 7(1)، 21-38.
  58. ساطوریان، سید عباس؛ طهماسبیان، کارینه؛ و احمدی، محمدرضا.(1395). نقش ابعاد والدگری و رابطه والد کودک در مشکلات درونی سازی و برونی سازی شده کودکان. فصلنامه خانواده پژوهی. 12(48)، 705-683.
  59. شکوهی یکتا، محسن.، اکبری زردخانه، سعید.، پرند، اکرم.، و پوران، فاطمه. (1391). ارتقاء تعامل والدین و فرزندان آنها با استفاده از آموزش روش‌های نوین والدگری. روش ها و مدل های روان شناختی، 2(10)، 14-1.
  60. عابدی، ثریا؛ پورمحمدرضای، معصومه؛ محمدخانی، پروانه و فرضی مرجان.(1391). اثربخشی برنامه گروهی والدگری مثبت بر رابطه مادر-کودک در کودکان با اختلال بیش فعالی/ نارسایی توجه. مجله روان شناسی بالینی. 4(3)، 63-71.
  61. علی اکبری، مهناز و همکاران.(1392). اثر بخشی آموزش فرزندپروری مثبت بر تنیدگی مادران کودکان دارای اختلال بیش فعالی/ نقص توجه در شهر کرج. فصلنامه کودکان استثنایی. 13(4)، 23-31.
  62. علیزاده، حمید.(1391). تدوین برنامه آموزش والدین برای خانواده های دارای فرزندان با اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی و تأثیر آن بر کاهش نشانه ها و کارکرد خانواده. مجله افراد استثنایی. 2(7)، 67-43.
  63. عیسی نژاد، امید؛ قاسمی، سید یوسف؛ و خندان، فریده.(1396). بررسی ساختارعاملی و پایایی مقیاس تعامل والد فرزندی در دانش آموزان متوسطه. فصلنامه خانواده پژوهی.13(50)، 271-251.
  64. فرانک سی ورهالتس و جان ون در انده. مقیاس های ارزیابی روان شناختی و روان پزشکی کودکان و نوجوانان. ترجمه سالار فرامرزی، طاهره حیدری و سکینه لیله سر(1392). اصفهان: جهاد دانشگاهی.
  65. مغربی سینکی، ح؛ حسن زاده، س؛ ارجمندنیا،ع؛ و خادمی، م.(1395). اثربخشی مهارت های ارتباطی به مادران دارای فرزند با اختلال نارسایی توجه/فزون کنشی بر ارتقای تعامل والد- کودک. روان شناسی تحولی. 13(49)، 57-68.
  66. کیمیایی، علی و بیگی، فاطمه.(1389). مقایسه کارکردهای خانوادگی مادران کودکان سالم و بیش فعال/ نقص توجه. مجله علوم رفتاری. 4(2)، 141-147.
  67. ب) منابع انگلیسی
  68. Amanda, M.N; Rayan,E; Lucash, L.N; & Sheila, M.E.(2016). Enhancing parent-child interaction therapy with motivational interviewing techniques. Cognitive and behavioral practice. www.elsevier.com/locate/cabp
  69. Akbari, H., Khalaji, H., & Shafizadeh, M. (2007). Effect of local and country games on development of dispalcement skills in 7-9 year-old boys. Journal of Harakat, 34, 35-46.
  70. American Psychiatric Association. (2013). DSM-5. Washington, DC. London, England.www.psych.org.
  71. Barkley, R. A. (2013). Taking charge of ADHD: The Complete, Authoritative Guide for Parents New York: Guilford Publications.
  72. Barnett, M.L; Davis, E.M; Callejas, L.M; White, J.V; Polakovich, I.D; & Niec, L.N. (2016). The development and evaluation of urban, Latina/O families in parent-child interaction therapy. Children and youth services review. 65, 17-25.
  73. Bratton, S.C; & Dafoe, E.C. (2016). Play therapy. Play therapy-Encyclopedia of mental health (second edition). 278-283.
  74. Castagna, P.J; Calamia, M; & Davis, Y.E. (2017). Childhood ADHD and negative self-statement: Important difference associated with subtype and anxiety symptoms. J of Behavior therapy. www.elsevier.com/locate/bt.
  75. Chin Lee, P & et al. (2013). Parent- child intervention of mothers with depression and their children with ADHD. Research in development disability. 24, 656- 668.
  76. Chang, J.H; &Yeh, T.L. (2015). The influence of parent-child toys and time of playing together on attachment. Procedia Manufacturing. 3, 4921-26.
  77. Craig, F., Operto, F., Giacomo, A; Margari, L., Frolli, A. (2016). Parenting stress among parents of children with neurodevelopment disorders. Journal of Psychiatry Research, 242(1): 121-129.
  78. Eggen –Wilkens, N D & et al. (2014). Playing with others: Head start children peer play relations with kindergarten school competence. Early childhood research quarterly. 29, 345- 346.
  79. Grey, P. (2011). The decline of play and the rise of psychopathology in children and adolescents. American journal of play.3 (4), 443-449.
  80. Golan,V.S; Wald,N; & Yatzker, U.(2017). Patterns of emotion regulation and emotion-related behaviors among parents of children with and without ADHD. Psychiatry research, Journal homepage: www.elsevier.com/ locate/psychres.
  81. Giannotta,F; & Rydell, A.M.(2017). The role of the mother-child relationship in the route from child ADHD to adolescent symptoms of depressed mood. Journal of adolescence. 61, 40-49.
  82. Health, C. L., Curtis, D. F., & McPherson, R. (2015). The association between parenting stress, parenting self-efficacy, and the clinical significance of child ADHD symptom change following behavior therapy. Child psychiatry and human Development, 46(1) 118-129.
  83. Huang Lin, H& et al. (2009). Effectiveness of behavioral parent therapy in preschool children with
  84. Attention –Deficit Hyperactivity Disorder. Kaohsiung J Med Sci, 25(7), 357-366.
  85. Dutray, B & et al. (2012). Back –to- school stress survey in parents of children with and without ADHD:
  86. Result from France and differences compared with others countries. Neuropsychiatrie delenfance et de l adolescence.60s,s254-s309.
  87. Luccherino, L.,Mancini, F.,&Mercurio, C.(2011). Parent-Training intervention among a group of parents of children with ADHD. Child and Adolescent psychiatry. Po4, EPAO398.
  88. Rogers, M A; Wiener, J; Marton, I; & Tannock, R. (2009). Parental involvement of children with and without Attention-Deficit/ Hyperactivity disorder (ADHD). Journal of school psychology. 47, 167-185.
  89. Rayan,G.S; Haroon,M; & Melvin, G.(2015). Evaluation of an educational website for parents for parents of children with ADHD.International Journal of medical informatics.84, 971-981.
  90. Riddle,M A &et al.(2013). The preschool Attention- Deficit/ Hyperactivity Disorder treatment study (PATS) 6-year follow-up. Journal of the American academy of child& Adoulscent psychiatry. 52(4), 264- 273.
  91. Skogan, A. H., Zeiner, P., Egeland, J., Urnes, A. G., Reichborn-Kjennerud, T., & Aase, H. (2015). Parent ratings of executive function in young preschool children with symptoms of ADHD disorder. Behavioral and Brain Functions, DOI: 10.1186/s12993-015-0060-1.
  92. Taylor, J., Valentine, A., Salleman, E., Adams, K. B., Daley, D.(2015). A qualitative process evaluation of a randomized controlled trial of a parenting intervention in community (school) settings for children at risk of attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD). Journal of BMC Psychiatry, 15(1): 290-299.
  93. Vural, P., Akkaya, C., Kucukparlak, I., Ercan, I. & Eracar, N. (2014). Psycho dramatic group psychotherapy as a parental intervention in attention deficit hyperactivity disorder: A preliminary study. The Arts in Psychotherapy, 41(3) 233-239.
  94. Tamm, L & et al. (2005). Intervention for preschoolers at risk for Attention-deficit/ hyperactivity disorder (ADHD): service before diagnosis. Clinical neuroscience research. 5, 247-253.
  95. Wiener, J., Biondic, D., Grimbos, T. (2016). Parenting Stress of parents of adolescents with Attention-Deficit Hyperactivity Disorder. Journal of Abnormal Child Psychology, 44(3): 561-574.
  96. Wolraich, M. L., Lambert, W., Doffing, M. A., Bickman, L., Simmons, T., & Worley, K. (2003). Psychometric properties of the Vanderbilt ADHD Diagnostic parent rating scale in a referred population. Journal of prdiatric psychology, 28(8) 559-568.
  97. اصغری نکاح، م. (1388). کاربردهای آموزشی- ترمیمی بازی های بومی ایران در آموزش و توانبخشی کودکان دارای نیازهای ویژه. مجله
  98. تعلیم و تربیت استثنایی. 90، 14-3.
  99. ترابی، نغمه.(1390). اثربخشی بازی درمانی مبتنی بر رابطه کودک- والد (CPRT)، بر کاهش پرخاشگری کودکان پیش‌دبستانی و شیوه‌های والدگری مادران. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علم و فرهنگ.
  100. تهرانی‌دوست، مهدی.، زرگری‌نژاد، غزاله.، خادمی، مژگان.، و مطلق، ماریا. (1386). حافظه بینایی کودکان مبتلا به اختلال بیش‌فعالی-کم‌توجهی در مقایسه با افراد طبیعی. تازه‌های علوم شناختی، 9(3): 35-26.
  101. رحیمی، سعید.، غباری‌بناب، باقر.، افروز، غلام‌علی.، و فرامرزی، سالار. (1394). بررسی و مقایسه اثربخشی مداخله خانواده‌محور مبتنی بر بازی‌درمانی بومی‌سازی‌شده بر تنیدگی مادران و نشانه‌های بالینی کودکان پیش‌دبستانی دچار اختلال کاستی توجه/ فزون‌کنشی و کودکان دچار اختلال رفتار بی قراری. رساله دکتری تخصصی روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی. دانشکده علوم انسانی. دانشگاه آزاد اسلامی علوم و تحقیقات تهران.
  102. رحیمی، سعید.، غباری‌بناب، باقر.، افروز، غلام‌علی.، و فرامرزی، سالار. (1396). اثر بخشی آموزش بازی درمانگری بر تنیدگی مادران کودکان پیش دبستانی دچار اختلال کارستی توجه/ فزون کنشی. فصلنامه روان شناسی کاربردی. 11(41)، 27-45.
  103. رحیمی، سعید.، غباری‌بناب، باقر.، افروز، غلام‌علی.، و فرامرزی، سالار. (1395). تأثیر مداخلات خانواده محور مبتنی بر بازی درمانی بومی سازی شده بر نشانه های بالینی کودکان ADHD پیش دبستانی. فصلنامه خانواده پژوهشی. 12(45)، 53-68.
  104. روغنچی، محمود؛ جزایری، رضوان السادات؛ اعتمادی، عذرا؛ فاتحی زاده، مریم؛ و مومنی، خدامراد.(1396). اثربخشی مشاوره گروهی مبتنی بر تاب آوری بر کیفیت رابطه فرزند پروری و عملکرد خانواده در خانواده های مادر سرپرست. فصلنامه خانواده پژوهی. 13(51)، 445-423.
  105. سادات مهاجری، آ؛ پوراعتماد، ح؛ شکری، ا؛ و خوشابی، ک.(1392). اثربخشی درمان والد- کودک بر خودکارآمدی والدگری مادران کودکان دچار در خودماندگی با کنش وری بالا. فصلنامه روان شناسی کاربردی. 7(1)، 21-38.
  106. ساطوریان، سید عباس؛ طهماسبیان، کارینه؛ و احمدی، محمدرضا.(1395). نقش ابعاد والدگری و رابطه والد کودک در مشکلات درونی سازی و برونی سازی شده کودکان. فصلنامه خانواده پژوهی. 12(48)، 705-683.
  107. شکوهی یکتا، محسن.، اکبری زردخانه، سعید.، پرند، اکرم.، و پوران، فاطمه. (1391). ارتقاء تعامل والدین و فرزندان آنها با استفاده از آموزش روش‌های نوین والدگری. روش ها و مدل های روان شناختی، 2(10)، 14-1.
  108. عابدی، ثریا؛ پورمحمدرضای، معصومه؛ محمدخانی، پروانه و فرضی مرجان.(1391). اثربخشی برنامه گروهی والدگری مثبت بر رابطه مادر-کودک در کودکان با اختلال بیش فعالی/ نارسایی توجه. مجله روان شناسی بالینی. 4(3)، 63-71.
  109. علی اکبری، مهناز و همکاران.(1392). اثر بخشی آموزش فرزندپروری مثبت بر تنیدگی مادران کودکان دارای اختلال بیش فعالی/ نقص توجه در شهر کرج. فصلنامه کودکان استثنایی. 13(4)، 23-31.
  110. علیزاده، حمید.(1391). تدوین برنامه آموزش والدین برای خانواده های دارای فرزندان با اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی و تأثیر آن بر کاهش نشانه ها و کارکرد خانواده. مجله افراد استثنایی. 2(7)، 67-43.
  111. عیسی نژاد، امید؛ قاسمی، سید یوسف؛ و خندان، فریده.(1396). بررسی ساختارعاملی و پایایی مقیاس تعامل والد فرزندی در دانش آموزان متوسطه. فصلنامه خانواده پژوهی.13(50)، 271-251.
  112. فرانک سی ورهالتس و جان ون در انده. مقیاس های ارزیابی روان شناختی و روان پزشکی کودکان و نوجوانان. ترجمه سالار فرامرزی، طاهره حیدری و سکینه لیله سر(1392). اصفهان: جهاد دانشگاهی.
  113. مغربی سینکی، ح؛ حسن زاده، س؛ ارجمندنیا،ع؛ و خادمی، م.(1395). اثربخشی مهارت های ارتباطی به مادران دارای فرزند با اختلال نارسایی توجه/فزون کنشی بر ارتقای تعامل والد- کودک. روان شناسی تحولی. 13(49)، 57-68.
  114. کیمیایی، علی و بیگی، فاطمه.(1389). مقایسه کارکردهای خانوادگی مادران کودکان سالم و بیش فعال/ نقص توجه. مجله علوم رفتاری. 4(2)، 141-147.
  115. ب) منابع انگلیسی
  116. Amanda, M.N; Rayan,E; Lucash, L.N; & Sheila, M.E.(2016). Enhancing parent-child interaction therapy with motivational interviewing techniques. Cognitive and behavioral practice. www.elsevier.com/locate/cabp
  117. Akbari, H., Khalaji, H., & Shafizadeh, M. (2007). Effect of local and country games on development of dispalcement skills in 7-9 year-old boys. Journal of Harakat, 34, 35-46.
  118. American Psychiatric Association. (2013). DSM-5. Washington, DC. London, England.www.psych.org.
  119. Barkley, R. A. (2013). Taking charge of ADHD: The Complete, Authoritative Guide for Parents New York: Guilford Publications.
  120. Barnett, M.L; Davis, E.M; Callejas, L.M; White, J.V; Polakovich, I.D; & Niec, L.N. (2016). The development and evaluation of urban, Latina/O families in parent-child interaction therapy. Children and youth services review. 65, 17-25.
  121. Bratton, S.C; & Dafoe, E.C. (2016). Play therapy. Play therapy-Encyclopedia of mental health (second edition). 278-283.
  122. Castagna, P.J; Calamia, M; & Davis, Y.E. (2017). Childhood ADHD and negative self-statement: Important difference associated with subtype and anxiety symptoms. J of Behavior therapy. www.elsevier.com/locate/bt.
  123. Chin Lee, P & et al. (2013). Parent- child intervention of mothers with depression and their children with ADHD. Research in development disability. 24, 656- 668.
  124. Chang, J.H; &Yeh, T.L. (2015). The influence of parent-child toys and time of playing together on attachment. Procedia Manufacturing. 3, 4921-26.
  125. Craig, F., Operto, F., Giacomo, A; Margari, L., Frolli, A. (2016). Parenting stress among parents of children with neurodevelopment disorders. Journal of Psychiatry Research, 242(1): 121-129.
  126. Eggen –Wilkens, N D & et al. (2014). Playing with others: Head start children peer play relations with kindergarten school competence. Early childhood research quarterly. 29, 345- 346.
  127. Grey, P. (2011). The decline of play and the rise of psychopathology in children and adolescents. American journal of play.3 (4), 443-449.
  128. Golan,V.S; Wald,N; & Yatzker, U.(2017). Patterns of emotion regulation and emotion-related behaviors among parents of children with and without ADHD. Psychiatry research, Journal homepage: www.elsevier.com/ locate/psychres.
  129. Giannotta,F; & Rydell, A.M.(2017). The role of the mother-child relationship in the route from child ADHD to adolescent symptoms of depressed mood. Journal of adolescence. 61, 40-49.
  130. Health, C. L., Curtis, D. F., & McPherson, R. (2015). The association between parenting stress, parenting self-efficacy, and the clinical significance of child ADHD symptom change following behavior therapy. Child psychiatry and human Development, 46(1) 118-129.
  131. Huang Lin, H& et al. (2009). Effectiveness of behavioral parent therapy in preschool children with
  132. Attention –Deficit Hyperactivity Disorder. Kaohsiung J Med Sci, 25(7), 357-366.
  133. Dutray, B & et al. (2012). Back –to- school stress survey in parents of children with and without ADHD:
  134. Result from France and differences compared with others countries. Neuropsychiatrie delenfance et de l adolescence.60s,s254-s309.
  135. Luccherino, L.,Mancini, F.,&Mercurio, C.(2011). Parent-Training intervention among a group of parents of children with ADHD. Child and Adolescent psychiatry. Po4, EPAO398.
  136. Rogers, M A; Wiener, J; Marton, I; & Tannock, R. (2009). Parental involvement of children with and without Attention-Deficit/ Hyperactivity disorder (ADHD). Journal of school psychology. 47, 167-185.
  137. Rayan,G.S; Haroon,M; & Melvin, G.(2015). Evaluation of an educational website for parents for parents of children with ADHD.International Journal of medical informatics.84, 971-981.
  138. Riddle,M A &et al.(2013). The preschool Attention- Deficit/ Hyperactivity Disorder treatment study (PATS) 6-year follow-up. Journal of the American academy of child& Adoulscent psychiatry. 52(4), 264- 273.
  139. Skogan, A. H., Zeiner, P., Egeland, J., Urnes, A. G., Reichborn-Kjennerud, T., & Aase, H. (2015). Parent ratings of executive function in young preschool children with symptoms of ADHD disorder. Behavioral and Brain Functions, DOI: 10.1186/s12993-015-0060-1.
  140. Taylor, J., Valentine, A., Salleman, E., Adams, K. B., Daley, D.(2015). A qualitative process evaluation of a randomized controlled trial of a parenting intervention in community (school) settings for children at risk of attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD). Journal of BMC Psychiatry, 15(1): 290-299.
  141. Vural, P., Akkaya, C., Kucukparlak, I., Ercan, I. & Eracar, N. (2014). Psycho dramatic group psychotherapy as a parental intervention in attention deficit hyperactivity disorder: A preliminary study. The Arts in Psychotherapy, 41(3) 233-239.
  142. Tamm, L & et al. (2005). Intervention for preschoolers at risk for Attention-deficit/ hyperactivity disorder (ADHD): service before diagnosis. Clinical neuroscience research. 5, 247-253.
  143. Wiener, J., Biondic, D., Grimbos, T. (2016). Parenting Stress of parents of adolescents with Attention-Deficit Hyperactivity Disorder. Journal of Abnormal Child Psychology, 44(3): 561-574.
  144. Wolraich, M. L., Lambert, W., Doffing, M. A., Bickman, L., Simmons, T., & Worley, K. (2003). Psychometric properties of the Vanderbilt ADHD Diagnostic parent rating scale in a referred population. Journal of prdiatric psychology, 28(8) 559-568.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار