(بررسی تفاوت اثربخشی آموزش هیجان مدار و تئوری انتخاب بر رضایت زناشویی و دلزدگی زناشویی زوجین)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا روانشناسی عمومی، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران

2 استاد گروه روانشناسی، دانشکده علوم اقتصادی و اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

3 استادیار گروه روانشناسی، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران

4 استادیار گروه روانشناسی، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران

چکیده

هدف این پژوهش مقایسه اثربخشی دو رویکرد هیجان­مدار و تئوری انتخاب بر رضایت و دلزدگی زناشویی زوجین بود.  روش پژوهش نیمه تجربی با طرح پیش­آزمون- پس­آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش شامل زوجین متأهل دارای مشکلات زناشویی مراجعه کننده به مرکز مشاوره شهر همدان در سال 1398 بودند که از میان آنها 30 زوج  با روش نمونه­گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه مساوی  جایگزین شدند. هر یک از گروههای آزمایش 8 جلسه 90 دقیقه­ای با یکی از روش­های مشاوره گروهی (مبتنی بر نظریه انتخاب و رویکرد هیجان­مدار) آموزش دیدند. آزمودنی­ها پرسشنامه­های رضایت زناشویی انریج (1998) و دلزدگی زناشویی پاینز (1996) را در مراحل پیش­آزمون و پس­آزمون تکمیل کردند. برای تحلیل داده­ها روش تحلیل کوواریانس چندمتغیری و آزمون تعقیبی بکار رفت. نتایج نشان داد هر دو روش مشاوره گروهی مبتنی بر نظریه انتخاب و هیجان­مدار بر افزایش رضایت زناشویی و کاهش دلزدگی زناشویی در زوجین موثر بودند (05/0p< ). همچنین نتایج آزمون تعقیبی نشان داد بین اثربخشی این دو روش بر رضایت دلزدگی زناشویی در زوجین تفاوت معناداری وجود نداشت(05/0p> ).  با توجه به اثربخشی دو رویکرد تئوری انتخاب و هیجان­مدار می­توان از این رویکردها برای مداخلات روانشناختی زوجین استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparing the Effectiveness of Training of Emotionally-Focused Approach and Choice Theory on couple’s marital satisfaction and burnout

نویسندگان [English]

  • Rezvan Masoud Maydanchi 1
  • Abolghasem Yaghobi 2
  • Koroush Goodarzy 3
  • Javad Karimi 4
1 Ph.D Student in Psychology, Islamic Azad University, Borujerd Branch
2 Professor of Psychology, Bu-Ali Sina University, Hamedan
3 Assistant Professor of Psychology, Islamic Azad University, Borujerd Branch
4 Assistant Professor of Psychology, Malayer University
چکیده [English]

 The aim of the present study was to investigate the effectiveness of training of emotionally focused approach and choice theory on couples’ marital satisfaction and burnout.  The research method was quasi-experimental with pretest-posttest design with control group. The study population consisted of married couples with marital problems referred to Hamadan Counseling Center in 1398 and among them 30 couples were selected by convenience sampling and randomly divided into three equal groups. These groups received training 8 sessions (each session 90 minutes) of emotionally-focused approach and choice theory respectively. Subjects completed Enriche's Marital Satisfaction scale (1998) and Paines' Marital burnout scale in the pre-test and post-test. Multivariate analysis of covariance and post hoc tests were used to analyze the data. The results showed that both methods of emotionally focused approach and choice theory were effective on increasing marital satisfaction and reducing marital burnout in couples (p <0.05). The results of post hoc test showed that there was no significant difference between the effectiveness of these two methods on marital satisfaction and marital burnout (p> 0.05). According to the effectiveness of the two approaches of choice theory and emotion-based approach, these approaches can be used for psychological interventions of couples.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Emotionally Focused Approach
  • Choice Theory
  • Marital satisfaction
  • Marital Burnout

مراجع

  1. منابع
  2. - آسوده، م. (1389). عوامل مؤثر بر ازدواج موفق: از دیدگاه زوجین خوشبخت. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد مشاورۀ خانواده، دانشگاه تهران.
  3. - آقایوسفی، ع.ر.؛ فتحی‌آشتیانی، ع؛ علی‌اکبری، م. و ایمانی‌فر، ح.ر. (1395). اثربخشی واقعیت درمانی مبتنی بر نظریه انتخاب بر تعارض‌های زناشویی و بهزیستی اجتماعی. فصلنامه علمی پژوهشی زن و جامعه، 7(2): 20-1.
  4. - برنشتاین، ف. و برنشتاین، م. (1986). شناخت و درمان اختلاف‌های زناشویی. (ترجمه حمیدرضا سهرابی، 1382). تهران: درسا.
  5. - بهرادفر، ر؛ جزایری، ر؛ بهرامی، ف؛ عابدی، م.ر؛ اعتمادی، ع. و فاطمی، س.م. (1395). بررسی تطبیقی اثربخشی زوج-درمانی روایتی و زوج‌درمانی هیجان‌محور بر کیفیت زناشویی و کارکردهای مختل هیجانی و شناختی و رفتاری زوجین آشفته. روانشناسی خانواده، 5، 16-3.
  6. - پورمحمد قوچانی، ک؛ زارع، م.ر. و ماندنی‌زاده صفی، س. (1398). اثربخشی زوج درمانی هیجان مدار (EFT) بر بهبود رضایت زناشویی و کاهش گرایش به روابط فرازناشویی زنان آسیب دیده از خشونت خانگی. رویش روان‌شناسی. 8(41)، 34-22.
  7. - پیرفلک، م؛ سودانی، م. و شفیع آبادی، ع. (1393). اثربخشی زوج درمانی گروهی شناختی رفتاری بر کاهش دلزدگی زناشوئی، فصلنامۀ مشاوره و روان درمانی خانواده، 4(2)، 274-269.
  8. - جانسون، س. (2004). زوج‌درمانی هیجان مدار. ترجمه حسینی، ب. (1389)، تهران: نشر جنگل.
  9. - جاویدی، ن؛ سلیمانی، ع.ا؛ احمدی، خ. و صمدزاده، م. (1393). اثربخشی زوج درمانی هیجان مدار (EFT) بر بهبود الگوهای ارتباطی زوجین. تحقیقات علوم رفتاری، 5(33)، 9-1.
  10. - داورنیا، ر؛ زهراکار، ک؛ معیری، ن. و شاکرمی، م. (1394). بررسی کارآیی زوج‌درمانی هیجان‌مدار به شیوه گروهی بر کاهش فرسودگی زناشویی زنان. مجله علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی، 25، 140-132.
  11. - رحیمی نیت، م. (1392). تأثیر واقعیت درمانی به شیوه گروهی بر کاهش افسردگی و افزایش کیفیت زندگی نوجوانان پسر بدسرپرست. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.
  12. - رشیدپور حریسی، ف. (1391). اثربخشی آموزش نظریه‌ی انتخاب بر دلزدگی زناشویی و عملکرد خانواده در زوجین شهر اهواز. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز.
  13. - سعادتی‌شامیر، ا؛ نجمی، م. و حق‌شناس رضاییه، م. (1397).اثربخشی واقعیت‌درمانی گلاسر بر مسئولیت‌پذیری و دلزدگی زناشویی دانشجویان متاهل دانشگاه آزاد. پژوهش در نظامهای آموزشی، 12، 569-563
  14. - شادابی، ن. (1390). اثربخشی آموزش تصویر سازی ارتباطی بر دلزدگی زناشویی زنان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران.
  15. - شریعت زاده، م.س؛ تبریزی، م. و احقر، ق. (1392). اثربخشی نظریه انتخاب به شیوه گروهی بر افزایش تمایز یافتگی و صمیمیت دانشجویان متاهل. فصلنامه دانش و تندرستی، 8 (3)، 93-89.
  16. - صیادی، م؛ شاه‌حسینی تازیک، س؛ مدنی، ی. و غلامعلی لواسانی، م. (1396). اثربخشی زوج‌درمانی هیجان‌مدار بر تعهد زناشویی و دلزدگی زناشویی در زوجین نابارور. مجله آموزش و سلامت جامعه. 4(15)، 27-37
  17. - غلامی، س؛ رجایی؛ ع.ر. و زعیمی، ح. (1395). اثربخشی آموزش گروهی نظریه انتخاب گلاسر بر کاهش دلزدگی زناشویی زوجین، دومین کنفرانس سراسری دانش و فناوری علوم تربیتی مطالعات اجتماعی و روانشناسی ایران، تهران، موسسه برگزار کننده همایش های توسعه محور دانش و فناوری سام ایرانیان.
  18. - محققی، ح. (1390). تدوین برنامۀ زوج درمانی مبتنی بر عواطف و تأثیر آن بر کاهش تعارض و افزایش رضایت زناشوئی زوجین ناخرسند شهر همدان، تهران: دانشگاه علامه طباطبائی، تز دکتری چاپ نشده.
  19. - مریدی، ح؛ کجباف، م.ب؛ محمودی، آ. (1398). اثربخشی واقعیت‌درمانی گلاسر بر رضایت زناشویی، رضایت از زندگی و مهارت ارتباطی زوجین. ارمغان دانش. 24(5).
  20. - Aghayosofi , A., Fathiashtiyani, A., Aliakbari, M., & Imanifar, H.R. (2016).The Study of Effectiveness Reality Therapy Approach Based on Choice Theory on Marital Conflict and Social Well-Being. Quarterly Journal of Women & Society, 7(26),1-20 [in Persian].
  21. - Asoodeh, M. (2009). Effective factors on successful marriage: From the perspective of happy couples. Master Thesis, Tehran: University of Tehran, [in Persian].
  22. - Behradfar, R., Jazayeri, R., Bahrami, F., Abedi, M.R., Etemadi, A., & Fatemi, S.M. (2016). A Comparative Study of the Effectiveness of Narrative and Emotion-Based Couple Therapy on Marital Quality and the Impaired Emotional, Cognitive and Behavioral Disorders of Turbulent Couples. Family Psychology, 5, 16-3 [in Persian].
  23. - Bornstein, P. H., & Bornstein, M.T. (1986). Marital therapy: A behavioral - communications approach. translated by Sohrabi, H.M, 2003, Tehran: Dorsa Publication. [in Persian].
  24. - Burgess Moser, M., Johnson, S. M., Dalgleish, T. L., Wiebe, S., & Tasca, G. (2015). Changes in relationship –specific attachment in emotionally focused couple therapy. Journal of Marital and Family Therapy 42(2): 231–245.
  25. - Candice C. Beasley, C.C., & Ager, R. (2019). Emotionally Focused Couples Therapy: A Systematic Review of Its Effectiveness over the past 19 Years, Journal of Evidence- Informed Social Work, DOI: 10.1080/23761407.2018.1563013
  26. - Castellanos, E.T., Álvarez-Dardet, C., RuizMuñoz, D. (2013). Social determinants of sexual satisfaction in Spain considered from the gender perspective. Annals of Epidemiology, 23(3): 150-156.
  27. - Chohn, M.A., Fredrickson, B., Brown, S.L., Mikels, J.A., Conway, A.M. (2009). Happiness unpacked: positive emotions increase life satisfaction by buildind resilience. Emotion, 9(3): 361.
  28. - Dalgleish, T.L., Johnson, S.M., Moser, M.B., Tasca, G.A. (2015). Predicting change in marital satisfaction though emotionally focused couple therapy. J Marit Fam Ther,41(3): 276-9.
  29. - Davarnia, R., Zahrakar, K., Moayeri, N., Shakarmi, M. (2015). The Effectiveness of Group Emotional Couple Therapy on Reducing Marital Burnout in Women]. Journal of Medical Sciences of Islamic Azad University, 25, 140-132 [in Persian].
  30. - Finkel. E.J., Slotter, E.B., Luchies. L.B., Walton, G.M., & Gross. J.J. (2013). A brief intervention to promote conflict reappraisal preserves marital quality. Over Time Psychological Science, 24(8): 1 –7.
  31. - Gholami, S., Rajaee, A.R., & Zaimi, H. (2016). The Effectiveness of Group Training based on Glaser's choice theory of couple reduction in couples' marital burnout]. 2nd Iranian Conference of Educational Science and Technology, Iranian Social Studies and Psychology, Tehran: 2016, [in Persian].
  32. - Glasser, W. (2008). Station of the mind: New direction for reality therapy. New York: WilliamGlasser.
  33. - Glasser, W., & Glasser, C. (2008). Eight lesson for happier marriage. New York: Harper Collins.
  34. - Grills, C., Villanueva, S., Anderson, M., Corsbie-Massay, C.L., Smith, B., Johnson, L., & Owens, K. (2014). Effectiveness of choice theory connections: A cross-sectional and comparative analysis of California female inmates. International Journal of Offender Therapy and Comparative Criminology. 59(7): 757-771.
  35. - Havaasi, N., Zahra Kaar, K., MohsenZadeh, F. (2018). Compare the efficacy of emotion focused couple therapy and Gottman couple therapy method in marital burnout and changing conflict resolution styles. Journal of Fundamentals of Mental Health; 20(1): 15-25
  36. - Javidi, N., Soleimani, A., Ahmadi, K.h., Samadzadeh, M. (2014). The effectiveness of emotionally focused couples therapy (EFT) to improve communication patterns in couples. Journal of Research Behavior Science, 11(5), 1-9 [in Persian].
  37. - John, N. A., Seme, A., & Tsui, A. O. (2016). Partner relationships and health: Marital quality and health among peri-urban ethiopian couples. Journal of Relationships Research, 7(2): 1-12.
  38. - Johnson, S. (2004). Exciting couple therapy. Translated by Hosseini, B, 2010, Tehran: Jangal Publishing, [in Persian].
  39. - Laurenceeau, J. P. (2009). Community-based prevention of marital dysfunction. Journal of counseling and clinical psychology, 72(6), 933-943
  40. - Love, H. A., Moore, R. M., & Stanish, N. A. (2016). Emotionally focused therapy for couples recovering from sexual addiction. Sexual and Relationship Therapy, 31(2): 176-189.
  41. - MacLeod, R., & Elliott, R. (2012). Emotion-focused therapy for social anxiety: A hermeneutic single case efficacy design study of a low-outcome case. Counselling Psychology Review, 27, 7–22.
  42. - Maier, C. A. (2015). Feminist-informed emotionally focused couples therapy as treatment for eating disorders. American Journal of Family Therapy, 43, 151–162. doi:10.1080/01926187.2014.956620
  43. - Mohagheghi, H. (2011). Developing an emotional couple therapy program and its impact on reducing conflict and increasing marital satisfaction of unhappy couples in Hamadan. Phd.Thesis, Tehran: Allameh Tabataba'i University, [in Persian].
  44. - Moridi, H., Kajbaf, M., & Mahmoodi, A. (2019). Study the Effectiveness of Glaser's Reality Therapy on Couples’ Marital Satisfaction, Life Satisfaction, and Communication Skills. Armaghane danesh, 24 (5), 1013-1027 [in Persian].
  45. - Nagaraja, A., Rajamma, R.N., & Viswanatha, R.S. (2012). Effect of parent’s marital satisfaction, marital life period and type of family on their children mental health status. Journal of Psychology, 3(2):65-70.
  46. - Palmer-Olsen, L., & Gold, L.L. (2011). Woolley SR. Supervising emotionally focused therapists: a systematic research-based model. J Marital Fam Ther, 37: 411-26.
  47. - Pines, A.M.& Nunes, R. (2003). The relationship between career& couple burnout: implication for career& couples counseling. Journal of employment counseling. 74(2), 50-64.
  48. - Pirfalak, M., Sudani, M., & Shafiabadi, A. (2013). The Efficacy of Group Cognitive-Behavioral Couple’s Therapy (GCBCT) on the Decrease of Couple Burnout, Family Counseling and Psychotherapy Quarterly, 4 (2), 269-274 [in Persian].
  49. - Pour Mohammad Ghouchani, K., Zare, M. R., & Mandani Zadeh Safi, S. (1398). The effectiveness of Emotionally Focused Couple Therapy (EFT) on Improving Marital Satisfaction and Reduction Tendency to Extramarital Relationships Women Affected by Domestic Violence. Rooyesh-e-Ravanshenasi, 8 (41), 34-22 [in Persian].
  50. - Rahimi Niat M. (2012). The Effect of Group Reality Therapy on Reducing Depression and Improving the Quality of Life in Maladaptive Adolescents]. [Dissertation], Mashhad: Ferdowsi University, [in Persian].
  51. - Rashidpour Harrisi, F. (2011). The effectiveness of training of choice theory on marital burnout and family performance in couples in Ahvaz. Master Thesis, Shahid Chamran University of Ahvaz [in Persian].
  52. - Robey, P. A., Wubbolding, R. E., & Malters, M. (2017). A comparison of choice theory and reality therapy to Adlerian Individual Psychology. The Journal of Individual Psychology, 73(4), 283-294.
  53. - Saadati Shamir, A., Najmi, M., Haghshenas Rezaeih, M. (2018).The effectiveness of Glaser reality therapy on marital responsibility and marital burnout of married students of Azad University. Research in Educational Systems, 12, 569-563 [in Persian].
  54. - Safaei Nezhad, A., Ebrahimi, L., Vakili, M.M., & Kharaghani, R. (2019). Effect of counseling based on the choice theory on irrational parenthood cognition and marital quality in infertile women: A randomized controlled trial. Perspect Psychiatr Care. 2, 1-8 [in Persian].
  55. - Sayadi, M., Shahhosseini tazik, S., Madani Y, Gholamali lavasani M. (2017). Effectiveness of Emotionally Focused Couple Therapy on Marital Commitment and Couple Burnout in Infertile Couples. Journal of Education Community Health. 4 (3), 26-37 [in Persian].
  56. - Shadabi, N. (2011). The Effectiveness of Communication Imaging Training on Marital burnout in Women. Master Thesis, Tehran: Allameh Tabataba'i University, [in Persian].
  57. - Shariatzadeh, M., Tabrizi, M., & Ghodsi, A. (2014). The Effectiveness of Choice Theory by Grouping Method on Increasing Self- Differentiation and Intimacy of Married Students. Knowledge & Health, 8(4):89-93 [in Persian].
  58. - Stavrianopoulos, K. (2015). Enhancing relationship satisfaction among college student couples: An emotionally focused therapy (EFT) approach. Journal of Couple & Relationship Therapy, 14, 1–16. doi:10.1080/15332691.2014.953656
  59. - Stavrianopoulos, K., Faller, G., & Furrow, J. (2014). Emotionally focused family therapy: Facilitating change within a family system. Journal of Couple & Relationship Therapy, 13, 25–43. doi:10.1080/ 15332691.2014.865976
  60. - Van Eldik, W. M., Prinzie, P., Dekoviæ, M., de Haan, A. D. (2017). Longitudinal associations between marital stress and externalizing behavior: Does parental sense of competence mediate processes?. Journal of Family Psychology, 31(4), 420.
  61. - Wiebe, S. A., & Johnson, S. M. (2016). A review of the research in Emotionally Focused Therapy for couples. Family Process, 55, 390–407. doi:10.1111/famp.12229

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار