بررسی رابطه بین ابعاد الگوهای ارتباطات خانوادگی ـ دانشگاهی و گرایش‌های تفکر انتقادی دانشجویان با واسطه‌گری ارضای نیازهای روان شناختی پایه

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه شیراز

چکیده

هدف از این مطالعه بررسی اثر واسطه‌ای ارضای نیازهای روان­شناختی پایه در رابطه بین ابعاد الگوهای ارتباطات خانوادگی ـ ‌دانشگاهی و گرایش‌های تفکر انتقادی دانشجویان است. در این مطالعه 437 دانشجوی کارشناسی (275 دختر و 162 پسر) که با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای تصادفی چند‌مرحله‌ای از بین دانشجویان دانشگاه شیراز انتخاب شده بودند، شرکت داده شدند.شرکـت‌کنندگـان ابـزار تجدید‌ نظـر‌ شده الگـوهـای ارتباطات خانواده، ابزار الگوهای ارتباطات استادان، نسخه عمومی مقیاس ارضای نیازهای پایه و ابزار گرایش­های تفکر انتقادی کالیفرنیا را تکمیل کردند. حاصل آزمون ساختار هفت عاملی ابزار گرایش­های تفکـر انتقـادی کـالـیـفـرنیـا کـه توسـط فاسیونه و همکارانش مطرح شده، ساختار عاملی جدیدی با چهار گرایش بود. نتایج تحلیل مسیر و شاخص‌های برازش نکویی مدل از اثر واسطه‌ای ارضای نیازهای روان­شناختی پایه حمایت کرد. الگویی که بدان شکل ارضای نیازهای روان­شناختی پایه در رابطه بین ابعاد الگوهای ارتباطات خانوادگی ـ دانشگاهی و گرایش‌های تفکر انتقادی دانشجویان اثر واسطه‌ای دارد، در مورد هر یک از گرایش‌ها متفاوت بود. در این مطالعه، این الگوها و دلالت‌های آن­ها مورد بحث قرار گرفته است.

مراجع

  1. برخورداری، م.، جلال‌منش، ش.، و محمودی، م. (1388). ارتباط گرایش به تفکر انتقادی و عزت‌نفس در دانشجویان پرستاری. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 9(1)، 19-13.
  2. برک، ل. (1388). روان‌شناسی رشد (ترجمه ی. سیدمحمدی). تهران: نشر ارسباران. (تاریخ انتشار به زبان اصلی: 2007).
  3. بریس، ن.، کمپ، ر.، و سنلگار، ر. (1384). تحلیل داده‌های روان‌شناسی با برنامه اس پی اس اس (ترجمه خ. علی‌آبادی و ع. صمدی). تهران: نشر دوران. (تاریخ انتشار به زبان اصلی: 2003).
  4. قریب، م.، ربیعیان، م.، صلصالی، م.، حاجی‌زاده، ا.، صبوری کاشانی، ا.، و خلخالی، ح. (1388). مهارت‌های تفکر انتقادی و گرایش به تفکر انتقادی در دانشجویان ترم اول و آخر مدیریت خدمات بهداشتی- درمانی. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 9(2)، 135- 125.
  5. کورش‌نیا، م.، و لطیفیان، م. (1386). بررسی روایی و پایایی ابزار تجدیدنظر شده الگوهای ارتباطات خانواده. خانواده‌پژوهی، 12، 875-855.
  6. Adie, J. W., Duda, J. L., & Ntoumanis, N. (2008). Autonomy support, basic need satisfaction and the optimal functioning of adult male and female sport participants: A test of basic need theory. Motive Emot, 32, 189-199.
  7. American Philosophical Association (1990). Critical thinking: A statement of expert consensus for purposes of educational assessment and instruction. Executive summary. Facione, P.A. (Project Director) Millbrae, CA: The California Academic press.
  8. Barron, R. M., Kenny, D. A. (1986). The moderator-mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic and statistical consideration. Journal of Personality and Social Psychology, 51, 1173-1182.
  9. Boggiano, A. K., Main, D. S., & Katz, P. A. (1988). Children’s preference for challenge: The role of perceived competence and control. Journal of Personality and Social Psychology, 54, 134-141.
  10. CCTDI test manual (2007). Millbrae, CA: The California Academic press.
  11. Cheung, C., Rudowicz, E., Lang, G., Yue, & Kwan, A. (2001). Critical thinking among university students: Does the family background matter? College Student Journal, 35(4), 577-597.
  12. Connell, J. P., & Wellborn, J. G. (1991). Competence, autonomy, and relatedness: A motivational analysis of self-system processes. In M. R. Gunnar, & L. A. Sroufe (Eds.), Minnesota symposium on child psychology, Vol. 22 (pp. 43-77). Hillsdale, NJ: Erlbaum.
  13. Deci, E. L., & Ryan, R. M. (1991). A motivational approach to self: Integration in personality. In R. Deinstbier (Ed.), Nebraska symposium on motivation. Perspectives on motivation, Vol. 38 (pp. 237-288). Lincoln: University of Nebraska Press.
  14. Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2000). The what and why of goal pursuits: Human needs and the self-determination of behavior. Psychological Inquiry, 11, 227-268.
  15. Facione, N. C., & Facione, P. A. (1992). The California Critical Thinking Disposition Inventory (CCTDI). Millbrae, CA: The California Academic Press.
  16. Facione, P. A. (2011). Critical thinking: What it is and why it counts (a resource paper). Millbrae, CA: California Academic Press.
  17. Facione, P. A., Giancarlo, C. A., Facione, N. C., & Geinen, J. (1995). The disposition toward critical thinking. Journal of General Education, 44 (1), 1-25.
  18. Fitzpatrick, M. A. (2004). The family communication patterns theory: Observations on its development and application. The Journal of Family Communication, 4, 167-179.
  19. Fitzpatrick, M. A., & Ritchie, L. D. (1994). Communication schemata within the family: Multiple perspectives on family interaction. Human Communication Research, 20, 275-301.
  20. Gagne, M. (2003). The role of autonomy support and autonomy orientation in prosocial behavior engagement. Motivation and Emotion, 27, 199-223.
  21. Giancarlo, C. A., & Facione, P. A. (2001). A look across four years at the disposition toward critical thinking among undergraduate students. The Journal of General Education, 50(1), 29- 55.
  22. Hoover-Dempsey, K. V., & Sandler, H. (1995). Parental involvement in children’s education: Why does it make a difference? Teacher College Record, 97, 310-331.
  23. Hsu, C. F. (2002). The influence of self-construal, family and teacher communication patterns on communication apprehension among college students in Taiwan. Communication Reports, 15(2), 123-132.
  24. Kakai, H. (2001). The effect of independent and interdependent self-construal on the development of critical thinking dispositions: A quantitative and qualitative study. Unpublished doctoral dissertation, University of Hawaii, Hawaii, United States. (AAT No.3017402).
  25. Koerner, A. F., & Fitzpatrick, M. A. (1997). Family type and conflict: The impact of conversation orientation and conformity orientation on conflict in the family. Communication Studies, 48, 59-78.
  26. Koerner, A. F., & Fitzpatrick, M. A. (2002). Understanding family communication patterns and family functioning: The roles of conversation orientation and conformity orientation. Communication Yearbook, 26, 36-68.
  27. Mageau, G. A., & Vallerand, R. J. (2003). The coach-athlete relationship: A motivational model. Journal of Sport Sciences, 21, 883-904.
  28. Markland, D., Ryan, R. M., Tobin, V. J., & Rollnick, S. (2005). Motivational interviewing and self-determination theory. Journal of Social and Clinical Psychology, 24, 811-831.
  29. Ozturk, C., Muslu, G. K., & Dicle, A. (2008). A comparison of problem-based and traditional education on nursing students’ critical thinking disposition. Nurse Education Today, 28(5), 627-632.
  30. Ritchie, L. D., & Fitzpatrick, M. A. (1990). Family communication patterns: Measuring intrapersonal perceptions of interpersonal relationships. Communication Research, 17, 523-544.
  31. Ryan, R. M., Deci, E. L., & Grolnick, W. S. (1995). Autonomy, relatedness, and the self: Their relation to development and psychopathology. In D. Cicchetti, & D. J. Cohen (Eds.), Developmental psychopathology: Theory and methods, Vol. 1 (pp. 618-655). NY: John Wiley & Sons.
  32. Ryan, R. M. & Deci, E. L. (2000a). Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being. American Psychologist, 55(1), 68-78.
  33. Ryan, R. M. & Deci, E. L. (2000b). The darker and brighter sides of human existence: Basic psychological needs as a unifying concept. Psychological Inquiry, 11(4), 319-338.
  34. Ryan, R. M. & Deci, E. L. (2001). On happiness and human potentials: A review of research on hedonic and eudemonic well-being. Annual Review of Psychology, 52, 141-166.
  35. Schrodt, P., Witt, P. L., & Messersmith, A. S. (2008). A meta-analytical review of family communication patterns and their associations with information processing, behavioral and psychosocial outcomes. Communication Monographs, 75(3), 248-269.
  36. Sheldon, K. M., & Krieger, L. S. (2007). Understanding the negative effects of legal education on law students: A longitudinal test of self-determination theory. Personality and Social Psychology Bulletin, 33, 883-897.
  37. Sigelman, C. K. (1999). Life-span human development. (3th Ed.). Pacific Grove, CA: Brooks/Cole Publishing Company.
  38. Terenzi, P. T., Springer, L., Pascarella, E. T., & Nora, A. (1995). Influences affecting the development of students’ critical thinking skills. Research in High Education, 36, 23-39.
  39. Tiwari, A., Lai, P., So, M., & Yuen, K. (2006). A comparison of the effects of problem-based learning and thinking. Medical Education, 40 (6), 547-554.
  40. Walsh, C. M., & Hardy, R. C. (1997). Factor structure stability of the California Critical Thinking Disposition Inventory across sex and various students’ majors. Perceptual and Motor Skills, 85, 1211-1226.
  41. White, R. (1959). Motivation reconsidered: The concept of competence. Psychological Review, 66, 279-333.
  42. Williams, G. C., & Deci, E. L. (1996). Internalization of biopsychosocial values by medical students: A test of self- determination theory. Journal of Personality and Social Psychology, 70, 767-779.
  43. Yeazel, M. R. (2008). Relationship between critical thinking disposition and level of tolerance. Unpublished doctoral dissertation, Capella University, Minnesota, United States. (AAT No.3297539)

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار