بررسی تحولی رابطه پایگاه های هویت با میزان دلبستگی ایمنپسران نوجوان (14، 16 و 18 ساله) به والدین و همسالان

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد روانشناسی عمومی

2 دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

پژوهش حاضر به بررسی رابطه تحولی پایگاه های هویتی با میزان دلبستگی ایمن نوجـوانان پسر سنـین 14، 16 و 18 ساله شهرسـتان کامیاران به چهره های دلبستگی (پدر، مـادر و همسالان) می پردازد. به این منظور از میان دانش آموزان پایه های سوم راهنمایی، دوم دبیرستان و دوره پیش دانشگاهی به صورت تصادفی چندمرحله ای 312 نفر به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در ایـن تحقیق، پرسشنامه پایگاه هویتـی مـن (EOM-EIS2) و پرسشنامه دلبستگی به والدین و همسـالان (IPPA) است. برای تحلیل داده‌ها از آزمون تحلیل واریانس دو راهه استفاده شد. نتایج نشان داد که تعامل سن و پایگاه‌های هویت با میزان دلبستگی ایمن به چهره‌های دلبستگی در ارتباط می‌باشد. در مجموع بیشترین و کمترین دلبستگی ایمن به چهره‌های دلبستگی در این تحقیق به‌ترتیب متعلق به پایگاه های پیش رس و سردرگم بود؛ نتایج نشان داد که در پایگاه هویت پیـش رس، دلبستـگی ایمن به والـدین در سن 18 سـال کاهش پیدا می کند؛ در حالی که در پایگاه های هویتی مطلوب (در حال هویت‌یابی و موفق) حداقل ثابت می ماند. به طور کلی گروه هویت پیش‌رس با افزایش سن از غیرواقعی بودن هویت خود بیشتر آگاه شده و این موضوع زمینه کاهش دلبستگی ایمن آن‌ها را به والدین فراهم می‌سازد، در حالی‌که در رابطه با گروه هویت مطلوب چنین مطلبی صدق نمی‌کند. گروه سردرگم نیز الگویی نامنظم از دلبستگی ایمن به والدین در سنین مورد مطالعه را نشان می دهد. میزان دلبستگی ایمن به همسالان نیز در پایگاه های هویـت پیش‌رس و مطلوب در سن 18 سال به بیشترین حـد خود می رسد. این موضوع اهمیت نقش همسالان را در سنین بالاتر نوجوانی و به خصوص در زمینه هویت یابی نشان می دهد. به نظر می رسد اکتساب هویت چه از نوع مطلوب و چه پیش رس، شرایط برقراری روابط دلبستگی ایمن به همسالان را مهیا می‌سازد.

کلیدواژه‌ها