تدوین و روایی‌یابی برنامۀ مراقبتی والدینی مبتنی بر تجارب زیستۀ مادران دارای کودک مبتلا به دیابت

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان(خوراسگان)

چکیده

هدف پژوهش تدوین و روایی‌یابی برنامۀ مراقبتی والدینی، مبتنی بر تجارب زیستۀ مادران دارای کودک مبتلا به دیابت بود. با روش کیفی و رویکرد پدیدارشناسی، 16 مادر دارای کودک مبتلا به دیابت، با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند و سپس از طریق مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته، اطلاعات در زمینۀ عوامل مراقبتی کودکان مبتلا به دیابت جمع‌آوری شد. در تجزیه‌وتحلیل داده‌ها به روش کلایزری ۴ مضمون اصلی شامل «تأثیر بر ویژگی‌های فردی»، «تأثیر بر خانواده»، «نگرانی‌ها»، و «نیازها» و 18 مضمون فرعی طبقه‌بندی شد و مطابق با این مضامین، یک برنامۀ مراقبتی والدینی در 14 جلسه ویژۀ مادران و 6 جلسه، ویژۀ کودکان مبتلا به دیابت طراحی و تدوین شد. نتایج روایی‌یابی نشان داد حداقل و حداکثر میزانCVR  برای هر آیتم یا جزء برنامه، به‌ترتیب 81/0 و 1 است. همچنین حداقل و حداکثر میزان  CVI برای هر آیتم یا جزء برنامه به‌ترتیب 80/0 و 1 به دست آمد. در نهایت، متوسط شاخص روایی محتوا برای کل برنامه 96/0 به دست آمد. نتایج نشان داد برنامۀ مراقبتی والدینی مبتنی بر تجارب زیستۀ مادران دارای کودک مبتلا به دیابت از روایی صوری و محتوایی مناسبی بهره‌مند است و روایی لازم را برای کاربردهای آموزشی، بالینی و استفادۀ پژوهشی دارد.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Compilation and Validation of a Parental Care Program based on Lived Experiences of Mothers of children with Diabetes

نویسندگان [English]

  • Khadije Belkame
  • Hadi Farhadi
  • Felor Khayatan
Phd.student,Department of Educational Science and Psychology, Isfahan (khorasgan) Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran.
چکیده [English]

The aim of this research is to develop and validate a parental care program based on the lived experiences of mothers with diabetic children. Using the qualitative method and phenomenological approach, 16 mothers with diabetic children were selected using a targeted sampling method, and then through a semi-structured interview, information on the care factors of diabetic children was collected. The analysis of data using the Claizzeri method showed 4 main themes including "impact on individual characteristics", "impact on family", "concerns", and "needs" and 18 sub-themes were classified. According to these themes, a parental care program was designed and compiled in 14 sessions for mothers and 6 sessions for children with diabetes. Validation results showed that the minimum and maximum CVR for each component of the program were calculated as 0.81 and 1, respectively. The minimum and maximum amount of CVI for each item or component of the program was obtained as 0.80 and 1, respectively. The average content validity index for the whole program was 0.96. The results showed that the parental care program based on the lived experiences of mothers with diabetic children has good form and content validity and has the necessary validity for educational, clinical and research applications.

کلیدواژه‌ها [English]

  • validation
  • parental care program
  • lived experiences

مراجع

افشاری، م.، گرجی، ی. ( 1398 ). کاربرد درمان شناختی  رفتاری در مشکلات روان شناختی دیابت نوع یک، تهران: انتشارات
بهشت.
.63-56 ،(22) امامیسیگارودی، ع. ( 1371 ). روش شناسی تحقیق کیفی: پدیدارشناسی، فصلنامۀ پرستاری و مامایی جامع نگر، 6
ایمان، م. ت. ( 1397 ). روش شناسی کیفی، تهران: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
بایلوس، ر. ( 1391 ). مرض قند (دیابت)، ترجمۀ فرهاد همت خواه، تهران: عصر کتاب.
حاجی نیا، ز.، علایی کراهرودی، ف.، زائری، ح.، و قاسمی، ا. ( 1400 ). تأثیر آموزش خودمراقبتی حضوری و مجازی بر خود
.104- 117 ،(1) مدیریتی کودکان سن مدرسه مبتلا به دیابت نوع 1، طب خانوادة نوین، 1
حسینی، س. ن.، فتوحی، ع.، و رضایی نژاد. س. ( 1397 ). بررسی کیفیت زندگی در افراد مبتلا به دیابت  مرور نظام مند،
پنجمین همایش پژوهشی سالیانۀ دانشگاه علوم پزشکی استان سمنان، سمنان.
خلیلی، ع.، آقایی، س.، دوستی ایرانی، ع.، رضوی، ز.، و چراغی، ف. ( 1400 ). بررسی رابطۀ ویژگی های جمعیت شناختی و ابعاد
.38-43 ،(1) خودمراقبتی مجازی کودکان مبتلا به دیابت، مجلۀ علمی پژوهان، 19
خنجریان، ف.، و آهنی، م. ( 2018 ). خودمراقبتی در کودکان نوع 1، دوازدهمین همایش بیماری های ارثی کودکان و غدد و
متابولیسم، تهران.
دانایی فرد، ح.، خیرگو، م.، آذر، ع.، و فانی، ع. ا. ( 1391 ). فهم انتقال خط مشی اداری در ایران؛ پژوهشی بر مبنای راهبرد
.5- 28 ،(10) داده بنیاد، مدیریت فرهنگ سازمانی، 2
رضاصفت بلسبنه، آ.، میرحق جو، س. ن.، جعفری اصل، م.، کوه منایی، ش.، کاظم نژاد لیلی، ا.، و منفرد، آ. ( 1393 ). ارتباط
.9-18 ،(99) خودکارآمدی با خودمراقبتی در نوجوانان مبتلا به دیابت نوع یک، پرستاری و مامایی جامع نگر، 24
رضایی کوخدان، ف.، درتاج، ف.، قائمی، ف.، حاتمی، م.، و دلاور، ع. ( 1400 ). اثربخشی درمان شناختی رفتاری بر اضطراب،
.92- 102 ،(4) کنترل متابولیک و کیفیت زندگی بیماران دیابت نوع دو، سلامت اجتماعی، 8
سعیدپور، ج.، جعفری، م.، قاضی عسگر، م.، دریانی دردشتی، ح.، و تیمورزاده، ا. ( 1392 ). بررسی تأثیر آموزش خودمراقبتی بر
.26-36 ،(52) کیفیت زندگی بیماران مبتلا به دیابت ، فصلنامۀ مدیریت سلامت، 16
طل آذر، پ. ا.، رحیمی فروشانی، ع.، و توسلی، ا. ( 1391 ). ارزیابی تأثیر برنامۀ آموزشی در قالب گروه های کوچک بر ارتق ای
میزان آگاهی و سواد سلامت بیماران زن مبتلا به دیابت نوع 2 مراجعه کننده به بیمارستان های منتخب دانشگاه علوم
.10-19 ،(104) پزشکی تهران، مجلۀ علوم پزشکی رازی، 19
عصارزادگان، م.، و رئیسی، ز. ( 2019 ). اثربخشی آموزش مبتنی بر روان شناسی مثبت نگر بر بهزیستی روان شناختی و ابعاد آن
.793-808 ،(2) در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو، مجلۀ پرستاری دیابت، 7
غیاثوندیان، ش.، سلیمی، ا.، نویدحمیدی، م.، و ابراهیمی، ح. ( 1396 ). بررسی تأثیر آموزش خودمدیریتی بر کیفی ت زندگ ی
.50-56 ،( 1) بیماران مبتلا به دیابت نوع دو، دانش و تندرستی، 12
مروج، ح.، عابدی، س.، قربانی، ع.ا.، یزدانی، ن.، امیرحکیمی، ا.، و ایلخانی پور، ه. ( 1399 ). تأثیر آموزش خودمدیریتی تیمی بر
.1212-1222 ،(4) کنترل قندخون کودکان و نوجوانان مبتلا به دیابت نوع یک، پرستاری دیابت، 8
منتظری، م.، سلطانی زاده، م.، و لطیفی، ز. ( 1400 ). اثربخشی درمان شناختی  رفتاری بر اضطراب ناشی از تزریق انسولین در
.145-165 ،(42) کودکان و نوجوانان مبتلا به دیابت نوع یک، مطالعات روان شناسی بالینی، 11
همت مکان، ن.، گلشنی، ف.، باغداساریانس، آ.، و امامی پور، س. ( 1400 ). اثربخشی آموزش دلگرم سازی بر کیفیت زندگی مبتلا
.14-23 ،(5) به دیابت ک و اختلال های رفتاری هیجانی در نوجوانان مبتلا به دیابت، روان پرستاری، 9
هوکنبری، م.، و ویلسون، د. ( 1392 ). مراقبت پرستاری از شیرخواران و کودکان ونگ: ارتقای سلامت نوزاد و خانواده، مشکلات
بهداشتی نوزاد، نوزاد پرخطر و خانواده، نقایص تکامل جسمی، ترجمۀ مه لقا دهقان اناری و درس ا دهقان اناری ، کرمان :
دانشگاه آزاد کرمان.
هومن، ح. ( 1395 ). تحلیل دادة چندمتغیری در پژوهش رفتاری، تهران: پیک فرهنگ.
یزدی، م.، صفارنیا، م.، و زارع، ح. ( 2020 ). مقایسۀ اثربخشی درمان مبتنی بر کیفیت زندگی و درمان مبتنی بر تنظیم هیجان
،(33) و گلوکز خون بیماران مبتلا به دیابت نوع دو، فصلنامۀ روان شناسی سلامت ، 9 (HbA1C) بر نشانگرهای زیستی
.61-78

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار