نقش تعدیل‌گری ظرفیت تأملی مادر در رابطه بین خلق‌وخوی کودک با کیفیت رابطة مادرـ کودک

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 گروه روانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی

2 گروه روانشناسی، دانشگاه شهیدبهشتی

چکیده

هدف این مطالعه تعیین رابطة خلق‌وخوی کودک با کیفیت رابطة مادر ـ کودک و مشخص ساختن نقش تعدیل‌گرانة ظرفیت تأملی مادر در رابطة بین این دو متغیر بود. نمونة آماری شامل 270 مادر بود که با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و به سه پرسش‌نامة مزاج کودکی میانه، ظرفیت تأملی والدین و مقیاس رابطة کودک ـ مادر پاسخ دادند.  برای تحلیل داده‌ها از ضریب هم‌بستگی پیرسون و رگرسیون استفاده شد. تحلیل یافته‌ها‌ نشان داد که به‌جز مؤلفة حواس‌پرتی، بقیة مؤلفه‌های خلق‌وخوی کودک رابطة معناداری با کیفیت رابطة مادر ـ کودک داشتند. همچنین هر سه مؤلفة ظرفیت تأملی مادر شامل پیش‌ذهنی‌سازی، اطمینان به وضعیت ذهنی و علاقه و کنجکاوی به حالات ذهنی، ارتباط معناداری با کیفیت رابطة مادر ـ کودک داشتند. نتایج تحلیل رگرسیون برای بررسی فرضیة تعدیلگری ظرفیت تأملی مادر نشان داد که پیش‌ذهنی‌سازی مادر تعدیلگر معنادار رابطة سطح فعالیت کودک، پیش‌بینی‌پذیری و ثبات فراخنای توجه با کیفیت رابطة مادر ـ کودک بود. همچنین علاقه و کنجکاوی به حالات ذهنی در مادر نیز به طور معناداری تعدیل‌کنندة رابطة پیش‌بینی‌پذیری و ثبات فراخنای توجه با کیفیت رابطة مادر ـ کودک بود. در بقیة موارد، تعدیلگری مؤلفه‌های ظرفیت تأملی مادر در ارتباط مؤلفه‌های خلق‌و‌خوی کودک با کیفیت رابطة مادر-کودک تأیید نشد.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Moderating Role of Mother's Reflective Functioning in the Relationship Between Child's Temperament and Quality of Mother-Child Relationship

نویسندگان [English]

  • zeinab zamanpour 1
  • shahla Pakdaman 2
  • saeid ghanbari 2
  • Pegah Nejat 2
1 shahid beheshti University
2 Associate Professor of Educational and Developmental Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Shahid Beheshti University
چکیده [English]

The aim of this study is to determine the relationship between child temperament and the quality of mother-child relation-ship and to determine the moderating role of the mother's reflective functioning in the relationship between these two vari-ables. The statistical sample consisted of 270 mothers who were obtained by convenie-nce sampling method and answered three questionnaires of middle childhood temp-erament, parental reflective functioning and child-mother relationship scale. Pear-son correlation coefficient and regression were used to analyze the data. The ana-lysis showed that with the exception of the component of distractibility, all other components of the child's temperament and all three components of mother's refl-ective functioning had a significant relat-ionship with the quality of mother-child relationship. The results of regression ana-lysis to examine the moderation hypoth-esis of mother's reflective functioning showed that mother's prementalizing mod-es was a significant moderator of the rela-tionship between child level activity, rhy-thmicity and attention span and per-sistence with the quality of mother-child relationship. interest and curiosity in men-tal states also significantly modified the relationship between rhythmicity and attention span and persistence with the quality of mother-child relationship.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • child temperament
  • mother's reflective functioning
  • quality of mother-child relationship

مراجع

ابارشی، ز.، طهماسیان، ک.، مظاهری، م. ع. و پناغی، ل. (1388). تأثیر آموزش برنامه «ارتقای رشد روانی‌اجتماعی کودک از طریق بهبود تعامل مادر ـ کودک» بر خوداثرمندی والدگری و رابطه مادر و کودک زیر سه سال. پژوهش در سلامت روان‌شناختی، ۳(۳)، 58-49.
برک، ل. (2007). روان‌شناسی رشد. ترجمه یحیی سیدمحمدی، تهران: ارسباران.
خداپناهی، م.، قنبری، س.، نادعلی، ح. و سیدموسوی، پ. (1391). کیفیت روابط مادر ـ کودک و نشانگان اضطرابی در کودکان پیش‌بستانی. روان‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی، 9(33)، 13-5.
چراغی، م. (1397). تحلیل روان‌شناختی رابطه والد ـ فرزندی در ضرب‌المثل‌های ایرانی: یک پژوهش کیفی. فصلنامه خانواده‌پژوهی، 14(3)، 410-383.
گودرزی، ز. (1398). نقش واسطه‌ای تنظیم هیجانی در رابطه ظرفیت تأملی مادران و مشکلات درونی‌سازی‌شده و برونی‌سازی‌شده. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه شهید بهشتی.
موسوی، و. و بهرامی احسان، ه. (1399). مطالعه مقدماتی ویژگی‌های روان‌سنجی پرسش‌نامه ظرفیت تأملی والدینی بر روی یک نمونه ایرانی. فصلنامه پژوهش‌های کاربردی روان‌شناختی، ۱۱(۳)، 68-55.
یزدخواستی، ف.، جواهری، ر. و عریضی، ح. (1389). هنجاریابی پرسش‌نامة مزاج کودکی میانه (MCTQ) و بررسی رابطة آن با عوامل دموگرافیک در فرهنگ ایرانی. مجله دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، 13(4)، 93-81.‌

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار