مطالعه شیوه‌های فرزندپروری ادراک شده نوجوانان بر اساس جنسیت و سن آنان

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

دانشگاه آزاد اسلامی واحد آستارا

چکیده

شیوه‌های فرزندپروری نقش اساسی در تعیین سبک‌های زندگی نوجوانان داشته و بنابراین از اهمیت ویژه­ ای برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف بررسی شیوه­ های فرزندپروری ادراک شده نوجوانان بر اساس جنسیت و سن آنان انجام شد. این پژوهش به روش پس‌رویدادی و با نمونه­ ای به حجم 623 نفر (311 دختر، ۳۱۲ پسر) که با روش نمونه­ برداری چندمرحله‌ای انتخاب شده بودند، انجام شد. داده‌ها پس از گردآوری به کمک پرسش­نامه سبک‌های فرزندپروری بامریند، با روش تحلیل واریانس چندمتغیری تحلیل شد. نتایج تحلیل نشان داد اثرهای اصلی جنسیت و سن در سطح 01/0 معنادار بوده و والدین با فرزندان پسر بیشتر به شیوه مستبدانه و با فرزندان دختر بیشتر به شیوه مقتدرانه تعامل می‌کنند، آن­ها در تعامل با نوجوانان 17ساله در مقایسه با نوجوانان زیر 17 سال بیشتر از سبک فرزندپروری سهل‌گیرانه استفاده می‌کنند. اثر تعاملی جنسیت و سن در سطح 05/0 و  تنها در متغیر شیوه فرزندپروری سهل‌گیرانه معنادار بود، به این معنا که بر خلاف دختران، والدین همگام با افزایش سن فرزندان نوجوان پسر بیشتر از شیوه فرزندپروری سهل‌گیرانه استفاده می‌کنند. چنین نتیجه‌گیری شد که الگوهای تعامل والدین با فرزندان ثابت نبوده و در مجموع این الگوها متناسب با جنسیت و سن فرزندان تغییر می‌یابد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Study of Adolescents Perceived Parenting Styles Based on their Gender and Age

نویسنده [English]

  • Sadegh Taghiloo
Islamic Azad University, Astara Branch
چکیده [English]

Parenting styles play a major role in determining the life styles of adolescents and that is why they share a special significance. The present study was done with the aim to investigate adolescents’ perceived parenting styles based on their gender and age. The study was conducted by a post-event method and with a sample size of 623 subjects (311 female and 312 male), who were selected by the multistage sampling method. Data were analyzed, after being collected by the Baumrind Parenting Styles Questionnaire, using multivariate analysis of variance. The results indicated that the main effects of gender and age are significant at 0.01 level. Parents’ interaction with boys is more authoritarian and with girls more authoritative; also compared with adolescents less than 17 years, they interact with adolescents 17 years old more permissively. The interaction effects of gender and age were significant at 0.05 level only in the permissive parenting style. This means that unlike the girls, parents use more and more the permissive parenting style along with increasing age of adolescent teenage boys. It was concluded that the interaction patterns of parents with children are not fixed and these patterns vary according to gender and age of the children.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Gender
  • age
  • Parenting
  • adolescent

مراجع

  1. احدی، ح.، و جمهری، ف. (1382). روان‌شناسی رشد، نوجوانی، بزرگسالی (جوانی، میانسالی، پیری). تهران: پردیس.
  2. اقدسی، ع ن.، نجفی، س.، اسماعیلی، ر.، پناه علی، ا.، و محمدی، ا. (1390). مقایسه شیوه‌های فرزندپروری والدین نوجوانان پسر بزهکار و عادی. زن و مطالعات خانواده، 13، 151-141.
  3. اکبریان فیروزآبادی، م.، بهاری، ع.، و محمدخانی، ش. (۱۳۹۶). رابطه سبک‌های فرزندپروری والدین و آسیب-های کودکی ادراک شده فرزندان با سبک‌های دلبستگی بزرگسالی آن‌ها. فصلنامه خانواده پژوهی، ۱۳(1)، ۴۵-۲۵.
  4. حجازی، ا.، و سیف، س. (۱۳۷۹). نگرش نوجوانان نسبت به سامانه تربیتی والدین. مجله روان‌شناسی و علوم تربیتی، 5(1)، 44-20.
  5. خدایی، ا.، معدنی‌پور، ع.، و نقدی، و. (1386). والدین، نوجوانان، ارزش‌های خانوادگی؛ ترجیح اطاعت یا استقلال (تحلیل تطبیقی کشورهای منتخب خاورمیانه). فصلنامه خانواده پژوهی، 3 (4)، 810-791.
  6. شهامت، ف.، ثابتی، ع. ر.، و رضوانی، س. (1389). بررسی رابطه سبک‌های فرزندپروری و طرحواره‌های ناسازگار اولیه. مطالعات تربیتی و روان‌شناسی، 11(2)، 254-239.
  7. عریضی سامانی، ح. ر.، و جوانمرد، ش. (1391). سنجش رابطه دلبستگی به والدین و جدایی- تفرد با توجه به نقش تفاوت‌های جنسیتی. زن در توسعه و سیاست، 10(3)، 50-31.
  8. مینایی، ا.، و نیک‌زاد، س. (۱۳۹۶). ساختار عاملی و اعتبار نسخه فارسی پرسش‌نامه شیوه‌های فرزندپروری بامریند. فصلنامه خانواده پژوهی، ۱۳(1)، ۱۰۸-۹۱.
  9. واحدی، ش.، و فتحی، ا. (1389). رابطه دلبستگی به والدین و همسالان با جدایی روان‌شناختی دانشجویان دختر و پسر جدیدالورود. فصلنامه پژوهش‌های نوین روان‌شناختی، 5(17)، 183-151.
  10. Aghdasi, A. N., Najafi, S., Esmaili, R., PanahAli, A., & Mohammadi, A. (2012). [Comparing the parenting styles of parents of juvenile delinquent boys and normal teenage boys in Tabriz]. Journal of Woman and Study of Family, 13, 141-151 [in Persian].
  11. Ahadi, H., & Jomehri, F. (2003). [Developmental psychology, adolescence, adulthood (youth, middle age, old age)]. Tehran: Pardis [in Persian].
  12. Ahmad, R., Imran, H., Khanam, S. J., & Riaz, Z. (2013). Gender differences in domain specific self-esteem of adolescents. Asian Journal of Social Sciences & Humanities, 2(2), 432-440.
  13. Akbarian FirouzAbadi, M., Bahari, A., & Mohammad Khani, Sh. (2017). [Relationship of Parenting Styles and Offspring’s Perceived Childhood Traumas with their Attachment Styles in Adulthood]. Journal of Family Research, 13(1), 25-45 [in Persian].
  14. Belsky, J. (1984). The determinants of parenting: A process model. Child development, 11(3), 83-96.
  15. Bosacki, S., Innerd, W., & Towson, S. (1997). Field Independence–Dependence and Self-Esteem in Preadolescents: Does Gender Make a Difference? Journal of Youth and Adolescence, 26(6), 691-703.
  16. Buri, J. R. (1991). Parental authority questionnaire. Journal of Personality Assessment, 57(1), 110-119.
  17. Eagly, A. H., & Wood, W. (1991). Explaining sex differences in social behavior: A meta-analytic perspective. Personality and Social Psychology Bulletin, 17(3), 306-315.
  18. Ghani, F. B. A., Kamal, S. L. A., & Aziz, A. A. (2014). The Implication of Parenting Styles on the Akhlak of Muslim Teenagers in the South of Malaysia. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 114, 761-765.
  19. Ghani, F. B. A., Roeswardi, S. I., & Aziz, A. A. (2014). Parenting Styles and their Relation to Teenagers’ Personality Profile in Single Mother Families: A Case Study. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 114, 766-770.
  20. Harper, F. W., Brown, A. M., Arias, I., & Brody, G. (2006). Corporal punishment and kids: How do parent support and gender influence child adjustment? Journal of Family Violence, 21(3), 197-207.
  21. Hejazi, E., & Seif, S. (2000). [The attitude of adolescents toward parenting system]. Psychology & Education, 5(1), 20-44 [in Persian].
  22. Huver, R. M., Otten, R., De Vries, H., & Engels, R. C. (2010). Personality and parenting style in parents of adolescents. Journal of Adolescent, 33(3), 395-402.
  23. Kahlbaugh, P. E., Haviland, J. M. (1994). Nonverbal communication between parents and adolescents: A study of approach and avoidance behaviors. Journal of Nonverbal Behavior, 18(1), 91-113.
  24. Karreman, A., Van Tuijl, C., Van Aken, M. A., Dekovic, M.(2009). Predicting young children's externalizing problems: Interactions among effortful control, parenting, and child gender. Merrill-Palmer Quarterly, 55(2), 111-134.
  25. Khodaii, E., Medanipori, A., & Naghdi, V. (2008). [Parents, Adolescents, Familial Values; Preference of Obedience or Independence]. Journal of Family Research, 3(4), 791-810 [in Persian].
  26. Kochanska, G. (1997). Multiple pathways to conscience for children with different temperaments: from toddlerhood to age 5. Developmental Psychology, 33(2), 228-239.
  27. Loeber, R., Drinkwater, M., Yin, Y., Anderson, S.J., Schmidt, L.C., & Crawford, A. (2000). Stability of family interaction from ages 6 to 18. Journal of Abnormal Child Psychology, 28(4), 353-369.
  28. Lopez, F. G., & Gover, M. R. (1993). Self-report measures of parent-adolescent attachment and separation-individuation: A Selective Review. Journal of Counseling & Development, 71(5), 560-569.
  29. Mahoney, A., Donnelly, W. O., Lewis, T., & Maynard, C. (2000). Mother and father self-reports of corporal punishment and severe physical aggression toward clinic-referred youth. Journal of Clinical Child Psychology, 29(2), 281-266.
  30. Matejevica, M., Jovanovica, D., & Ilic, M. (2015). Patterns of Family Functioning and Parenting Style of Adolescents with Depressive Reactions. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 185, 234-239.
  31. McKee, L., Roland, E., Coffelt, N., Olson, A.L., Forehand, R., … Zens, M. S. (2007). Harsh discipline and child problem behaviors: The roles of positive parenting and gender. Journal of Family Violence, 22(4), 187-196.
  32. McKinney, C., Milone, M. C., & Renk, K. (2011). Parenting and late adolescent emotional adjustment: Mediating effects of discipline and gender. Child Psychiatry & Human Development, 42(4), 463-481.
  33. McKinney, C., & Renk, K. (2008). Multivariate models of parent-late adolescent gender dyads: The importance of parenting processes in predicting adjustment. Child Psychiatry and Human Development, 39(2), 147-170.
  34. Minaei, A., & Nikzad, S. (2017). [The Factor Structure and Validity of the Persian Version of the Baumrind Parenting Style Inventory]. Journal of Family Research, 13(1), 91-108 [in Persian].
  35. Mitchell, K. J., Finkelhor, D., & Wolak, J. (2005). Protecting youth online: Family use of filtering and blocking software. Child Abuse & Neglect, 29(7), 753-765.
  36. Olson, S. L., Sameroff, A. J., Kerr, D. C., & Lopez, N. L. (2005). Wellman HM. Developmental foundations of externalizing problems in young children: The role of effortful control. Development and Psychopathology, 17(1), 25-45.
  37. Oreyzi, H. R., & Javanmard, S. (2012). [Evaluating Attachment of Children to their Parents and their Separation Considering the Role of Gender Differences]. Women in Development & Politics, 10(3), 31-50 [in Persian].
  38. Prevoo, M. J. L., & Tamis-LeMonda, C. S. (2017). Parenting and globalization in western countries: explaining differences in parent–child interactions. Current Opinion in Psychology, 15, 33-39.
  39. Rosen, L. D., Cheever, N. A., & Carrier, L. M. (2008). The association of parenting style and child age with parental limit setting and adolescent MySpace behavior. Journal of Applied Developmental Psychology, 29(6), 459-471.
  40. Shahamat, F., Sabeti, A. R., & Rezvani, S. (2011). [A Study of the relationship between child-parenting styles and early maladaptive schemata]. Studies in Education and Psychology, 11(2), 239-254 [in Persian].
  41. Someya, T., Uehara, T., Kadowaki, M., Tang, S. W., & Takahashi, S. (2000). Effects of gender difference and birth order on perceived parenting styles, measured by the EMBU scale, in Japanese two-sibling subjects. Psychiatry and Clinical Neurosciences, 54(1), 77-81.
  42. Stanger, C., Dumenci, L., Kamon, J., & Burstein, M. (2004). Parenting and children's externalizing problems in substance-abusing families. Journal of Clinical Child and Adolescent Psychology, 33(3), 590-600.
  43. Sturge-Apple, M. L., Davies, P. T., Boker, S. M., & Cummings, E. M. (2004). Interparental discord and parenting: Testing the moderating roles of child and parent gender. Parenting: Science and Practice, 4(4), 361-380.
  44. Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using Multivariate Statistics. New York: Pearson Education.
  45. Tasker, F. (2010). Same-sex parenting and child development: Reviewing the contribution of parental gender. Journal of Marriage and Family, 72(1), 35-40.
  46. Vahedi, Sh., & Fathi, A. (2010). [Relationship between Attachment to Parents and Peers and Psychological Separation in Freshmen College Students]. Modern Psychological Research, 5(17), 151-183 [in Persian].
  47. Wang, R., Bianchi, S. M., & Raley, S. B. (2005). Teenagers’ Internet use and family rules: A research note. Journal of Marriage and Family, 67(5), 1249-1258.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار