مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر ‌خانواده و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در خودانگارۀ دانش‌آموزان دختر مبتلا به بی‌اشتهایی عصبی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مشاوره، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی

2 گروه روانشناسی، دانشگاه تبریز

3 گروه روانشناسی، دانشگاه اصفهان

4 گروه روانشناسی، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی

5 گروه روانشناسی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی

چکیده

پژوهش حاضر با هـدف مقایسۀ اثربخشی درمان مبتنی ‌بر‌ خانواده و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در خودانگارۀ دانش‌آموزان دختر مبتلا به اختلال بی‌اشتهایی ‌عصبی انجـام گرفـت. 
روش از نـوع نیمـه‌تجربـی، پیش‌آزمـون و پس‌آزمون و پیگیری سه‌ماهه با گروه کنترل بود. جامعه، نوجوانان دختر مبتلا به بی‌اشتهایی ‌عصبی در سال 1399 و 1400، در شهر کرج بودند. 45 نفر از دانش‌آموزان به همراه خانواده‌هایشان، به‌طور هدفمند، بر اساس پرسش‌نامۀ نگرش‌های خوردن انتخاب شدند و به‌طور تصـادفی در دو گروه‌ آزمـایشی و یک گروه کنتـرل قرار گرفتند. در ده جلسه، گروه آزمایشی اول مداخلۀ درمان مبتنی ‌بر خانواده و گروه آزمایش دوم درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و گروه کنترل مداخله‌ای دریافت‌ نکردند. شرکت‌کنندگان در همۀ گروه‌ها، در مراحل پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری سه‌ماهه، توسط پرسش‌نامۀ خودانگارۀ راجرز ارزیابی شدند. نتایج حاصل از تحلیل کواریانس چندمتغیره و تحلیل واریانس آمیخته نشان ‌داد نمرات خودانگارۀ مثبت در پس‌آزمونِ هر دو گروه درمان مبتنی بر خانواده و درمـان مبتنی بر تعهد و پذیرش افزایش یافته است. همچنین تفاوت معناداری بین اثربخشی دو روش وجود ‌ندارد. می‌توان گفت که این درمان‌ها باعث پیدایش خودانگارۀ مثبت در دانش‌آموزان می‌‌شود. همچنین نتایج پیگیری نشان داد اثربخشی هر دو روش ماندگار است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparing the Effectiveness of Family Based Therapy and Acceptance and Commitment Therapy on Self-Concept of Female Students with Anorexia Nervosa

نویسندگان [English]

  • marzieh Babaee HeydarAbadi 1
  • Paria lotfi 2
  • Zahra Barvarz kouchehghaleh 3
  • Parisa Saheb Zamani 4
  • Moslem Akbari 5
1 مشاوره دانشگاه علوم تحقیقات تهران
2 University of Tabriz
3 Isfahan University
4
5
چکیده [English]

The aim of this study is to compare the effectiveness of family-based therapy for anorexia and Acceptance and Commitment Therapy on the self-concept of female students suffering from anorexia nervosa. The method was quasi-experimental, pre-test and post-test and quarterly follow-up with the control group. The statistical population was adolescent girls suffering from anorexia nervosa in the academic year 2020-2021 in Karaj, 45 students and their families were purposefully selected based on the Eating Attitudes Test (EAT-26) and randomly assigned to two experimental groups and one control group. During 10 sessions, the first experimental group received family-based therapy and the second experimental group Acceptance and Commitment Therapy, and the control group did not receive any intervention. Participants in all groups were assessed in the pre-test, post-test and quarterly follow-up stages by the Rogers self-concept scale. The results of multivariate analysis of covariance and mixed analysis of variance showed that both FBT treatment and ACT treatment lead to positive self-image in students. There is also no significant difference between the effectiveness of the two methods. The follow-up results also showed that the effectiveness of both methods is lasting.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Acceptance and Commitment Therapy
  • Anorexia Nervosa
  • Family based Therapy
  • Self- Concept

مراجع

استادیان‌خانی، ز؛ حسنی، ف؛ سپاه‌منصور، م؛ کشاورزی ارشدی، ف. (۱۳۹۹). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر انعطاف‌پذیری تصویر بدنی و کنترل عواطف در زنان مبتلا به     اختلال    پرخوری افراطی. نشریۀ پژوهش توان‌بخشی در پرستاری، ش۶(۳): ص۹۴ تا ۱۰۲.
دربانی فرخزاد، پ؛ لطفی کاشانی، فرح. (1397). مقایسۀ اثربخشی تحلیل رفتار متقابل با خانواده‌درمانی راهبردی کوتاه‌مدت بر تعارض‌های زناشویی زوج‌های مراجعه‌کننده به مرکز مشاورۀ شرکت مهندسی و توسعۀ نفت. فصلنامۀ پژوهش‌های مشاوره، ش17(68)، ص74 تا 100.‎
رشیدی، م؛ نظربلند، ن؛ فلاح‌زاده، ه. (1400). آموزش گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر بهبود عواطف مثبت نسبت به همسر در زنان دچار طلاق عاطفی. خانواده‌پژوهی، ش17(4)، ص633 تا 648.
علی‌پناه، ف؛ کربلایی، م؛ رضابخش، ح؛ تقی‌لو، صادق. (1399). مقایسۀ اثربخشی زوج‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد با استفاده از مفهوم‌بندی طرح‌واره‌ای و زوج‌درمانی گاتمن بر کاهش باورهای غیرمنطقی در روابط زوجین. خانواده‌پژوهی، ش16(3)، ص335 تا 357.
قاسمی، ل؛ جبل‌عاملی، ش. (1398). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تصویر بدنی در زنان مبتلا به سرطان سینه پس از جراحی ماستکتومی. تحقیقات نظام سلامت، ش15(4)،ص255 تا ۲۶۱.
کاهه، م؛ وامقی، ر؛ فروغان، م؛ بخشی، ع؛ بختیاری، و. (1397) رابطۀ خودپنداره و خودکارآمدی با         خودمدیریتی در سالمندان آسایشگاه‌های شهر تهران. سالمند، ش۱۳(۱)، ص۲۸ تا ۳۷.
مدنی، ی؛ حاج‌حسینی، م؛ تسیه حسینی، ق. (1398). اثربخشی آموزش تلفیقی مثبت‌نگری و  تاب‌آوری بر نگرانی از تصویر بدنی و خودکارآمدی اجتماعی نوجوانان پسر. پژوهش‌های مشاوره، ش۱۸(۷۱)، ص4 تا 36.
 
References
 
Afari, N., Cuneo, J. G., Herbert, M., Miller, I., Webb-Murphy, J., Delane, E., &Wisbach, G. (2019). Design for a cohort-randomized trial of an acceptance and commitment therapy-enhanced weight management and fitness program for Navy personnel. Contemporary clinical trials communications, 15,100408.
Alipanah, F. (2020). Comparison of the effectiveness of couple therapy based acceptance and commitment (using schema conceptualization) and Gottman couple therapy on reducing Irrational Beliefs in couples' relationships. Journal of Family Research, 16(3), 335-357 [In Persian].
Baumas, V., Zebdi, R., Julien-Sweerts, S., Carrot, B., Godart, N., Minier, L., & Rigal, N. (2021). Patients and Parents’ Experience of Multi-Family Therapy for Anorexia Nervosa: A Pilot Study. Frontiers in Psychology, 12, 85-89.
Chew, C. S. E., Kelly, S., Tay, E. E., Baeg, A., Khaider, K. B., Oh, J. Y., ... & Davis, C. (2021). Implementation of family‐based treatment for Asian adolescents   with anorexia nervosa: A consecutive cohort examination of     outcomes. International Journal of Eating Disorders, 54(1), 107-116.
Darbani, S. A., Farokhzad, P., & Lotfi, K. F. (2019). The Effectiveness of Transactional Analysis with Short-term Strategic Family Therapy on Marital Conflicts in Couples Referring to Petroleum Engineering Organization’s Counseling Center. Journal of Counseling Research.17(68)74-100 [In Persian].
Garner, D. M., & Garfinkel, P. E. (1979). The Eating Attitudes Test: An index of the symptoms of anorexia nervosa. Psychological medicine, 9(2), 273-279
Ghasemi, L, Jabal Ameli, Sh. (2019). The effectiveness of acceptance and commitment treatment on body image in women with breast cancer after mastectomy. Journal of Health System Research. 15 (4), 261-255 [In Persian].
Gorrell, S., Loeb, K. L., & Le Grange, D. (2019). Family-based treatment of eating disorders: A narrative review. Psychiatric Clinics, 42(2), 193-204.
Hayes, S. C., Strosahl, K. D., & Wilson, K. G. (2011). Acceptance and commitment therapy: The process and practice of mindful change. London: Guilford Press.
Matheson, B. E., Bohon, C., & Lock, J. (2020). Family‐based treatment via videoconference: Clinical recommendations for treatment providers during COVID‐19 and beyond. International Journal of Eating Disorders, 53(7), 1142-1154.
Lock, J., & Le Grange, D. (2019). Family‐based treatment: Where are we and where should we be going to improve recovery in child and adolescent eating disorders. International Journal of Eating Disorders, 52(4), 481-487.
Hill, M. L., Masuda, A., Melcher, H., Morgan, J. R., & Twohig, M. P. (2015). Acceptance and commitment therapy for women diagnosed with binge eating disorder: A case-series study. Cognitive and behavioral practice, 22(3), 367-378.
Juarascio, A. S., Manasse, S. M., Schumacher, L., Espel, H., & Forman, E. M. (2017). Developing an acceptance-based behavioral treatment for binge eating disorder: Rationale and challenges. Cognitive and behavioral practice, 24(1), 1-13.
Kahe, M., Vameghi, R., Foroughan, M., Bakhshi, E., & Bakhtyari, V. (2018). The relationships between self-concept and self-efficacy with self-management among elderly of sanatoriums in Tehran. Iranian Journal of Ageing, 13(1), 28-37 [In Persian].
Le Grange, D., & Lock, J. (2009). Treating bulimia in adolescents: A family-based approach. London: Guilford Press.
Le, L. K. D., Barendregt, J. J., Hay, P., Sawyer, S. M., Hughes, E. K., & Mihalopoulos, C. (2017). The modeled cost‐effectiveness of family‐based and adolescent‐focused treatment for anorexia nervosa. International Journal of Eating Disorders, 50(12), 1356-1366.
Lian, B., Forsberg, S. E., & Fitzpatrick, K. K. (2019). Adolescent anorexia: guiding principles and skills for the dietetic support of family-based treatment. Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics, 119(1), 17-22.
Madani, Y., Hajhosseini, M., & Tasieh Hosseini, G. (2019). Effectiveness of integrating positive thinking and resiliency training on body image concerns and social self-efficacy in adolescent’s boys. Journal of Counseling Research, 18(71), 4-35 [In Persian].
Moradi, F., Ghadiri-Anari, A., Dehghani, A., Vaziri, S. R., & Enjezab, B. (2020). The effectiveness of counseling based on acceptance and commitment therapy on body image and self-esteem in polycystic ovary syndrome: An RCT. International Journal of Reproductive BioMedicine, 18(4), 243 [In Persian].
O'Brien, J. R. G., Sim, L., Narr, C., Mattke, A., Billings, M., Jacobson, R. M., &      Lebow, J. (2021). Addressing Disparities in Adolescent Eating Disorders: A Case Report of Family-Based Treatment in Primary Care. Journal of   Pediatric Health Care, 35(3), 320-326.
Öğütlü, H., & Görmez, V. (2020). Family Based Therapy for Eating Disorders in      Children and Adolescents. Journal of Cognitive-Behavioral Psychotherapy and Research, 9(3), 260-267.
Ostadian Khani, Z., Hasani, F., Sepahmansour, M., & Keshavarzi Arshadi, F. (2020). The Effectiveness of Acceptance and Commitment Therapy on Body Image Flexibility and Affect Control in Women with Binge Eating Disorder. Iranian Journal of Rehabilitation Research, 6(3), 94-102 [In Persian].
Pears, S., & Sutton, S. (2021). Effectiveness of Acceptance and Commitment Therapy (ACT) interventions for promoting physical activity: a systematic review and meta-analysis. Health psychology review, 15(1), 159-184.
Rashidi, M. R., Nazarboland, N., & Falahzade, H. (2022). Acceptance and Commitment Group Training based on Improve Positive Emotions towards the Spouse in Women with Emotional Divorce. Journal of Family Research, 17(4), 633-648 [In Persian].
Rienecke, R. D. (2017). Family-based treatment of eating disorders in adolescents: current insights. Adolescent health, medicine and therapeutics, 8, 69.
Rogers, C. R. (1957). The necessary and sufficient conditions of therapeutic personality change. Journal of consulting psychology, 21(2), 95.
Shojaei, F., Jabalameli, S., Latifi, Z., & Siavash, M. (2022). Comparison of the Effect of Self-Healing with Mindfulness-Integrated Cognitive Behavior Therapy on Health-Promoting Lifestyle Profile in Type 2 Diabetes Patients: A Clinical Trial. Journal of Gorgan University of Medical Sciences, 24(3), 8-16.
Yousefi, M., Younesi, S. J., Farhoudian, A., Safi, M. H. (2022). Effect of Acceptance and Commitment Therapy on Impulsivity of Patients with Methamphetamine Use Disorder. Jreh. 21 (3), 406-421
 
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار