بررسی رابطه جو عاطفی خانواده و کنترل عواطف با گرایش به اعتیاد

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد روان‌شناسی تربیتی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

2 استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

3 دانشیار گروه علوم تربیتی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

4 دانشگاه خوراسگان اصفهان

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه جو عاطفی خانواده و کنترل عواطف با گرایش به اعتیاد انجام گرفت. در این پژوهش جامعه آماری شامل کلیه 7500 شهروند ساکن در شهرک قلعه از توابع شهرستان قروه می باشد. به روش نمونه­ گیری تصادفی ساده 323 نفر در گروه نمونه این پژوهش قرار گرفتند. ابزارهای اندازه‌گیری این پژوهش شامل پرسش‌نامه جو عاطفی خانواده، پرسش‌نامه کنترل عواطف، و پرسش‌نامه گرایش به اعتیاد می باشند. یافته  ­های تحقیق نشان داد که بین جو عاطفی خانواده با گرایش به اعتیاد و مؤلفه­ های آن رابطه معنادار وجود دارد. هم‌چنین بین کنترل عواطف و گرایش به اعتیاد نیز رابطه معناداری وجود دارد. در زمینه رابطه بین مؤلفه­ های کنترل عواطف با گرایش به اعتیاد نیز به‌جز مؤلفه خشم، سایر مؤلفه ­ها (خلق افسرده، اضطراب و عاطفه مثبت) با گرایش به اعتیاد رابطه معنادار وجود دارد. در مجموع بین جو عاطفی خانواده و کنترل عواطف با گرایش به اعتیاد رابطه وجود دارد. هم‌چنین جو عاطفی خانواده پیش­بینی‌کننده خوبی برای گرایش به اعتیاد است. اما کنترل عواطف نمی­ تواند پیش‌بینی‌کننده خوبی برای گرایش به اعتیاد باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the Relationship between Family Emotional Atmosphere and Affective Control with Tendency to Addiction

نویسندگان [English]

  • Abolfazl Farid 1
  • Salar Abdolmaleki 2
  • Ramin Habibi-Kaleybar 3
  • Seyed Morteza Hashemi 4
  • Ayat Ghodoosi Nejad 1
1 Azerbaijan Shahid Madani University
2 Azerbaijan Shahid Madani University
3 Azerbaijan Shahid Madani University
4 Islamic Azad University, Khorasgan Branch
چکیده [English]

The present study examined the relationship between family emotional atmosphere and affective control with tendency to drug abuse. The study population included all 7500 residents of Qaleh town from Qorveh city. By simple random sampling 323 individuals included the sample group of this study. Family Emotional Atmosphere Questionnaire (FEAQ), Affective Control Scale (ACS), and Tendency to Addiction Questionnaire were the measurement tools for this study. The results indicated that there were significant relationships between family emotional atmosphere with tendency to addiction and its subscales. Also, there was a significant relationship between affective control and tendency to addiction. There is significant relationship between tendency to addiction with all subscales of affective control except anger subscale. In conclusion, there is relationship between family emotional atmosphere and affective control with tendency to addiction. Also, family emotional atmosphere can predict tendency to addiction; while, affective control cannot.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Family Emotional Atmosphere
  • Affective Control
  • Tendency to Addiction
  1. اکبری، ب. و عموپور، م. (1389). رابطه افسردگی با نگرش به سوءمصرف مواد مخدر در دانش‌آموزان دوره متوسطه شهرستان رشت. فصلنامه روان‌شناسی تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن، 1(2)، 20-7.
  2. اکبری زردخانه، س.، شهابی، ر. و خدایاری‌فرد، م. (1388). دینداری، خودکنترلی و گرایش به مصرف مواد در دانشجویان. فصلنامه رفاه اجتماعی، 9(34)، 130-115.
  3. ﺑﮕﻴﺎن ﻛﻮﻟﻪ ﻣﺮز، م. ج.، درﺗﺎج، ف. و ﻣﺤﻤﺪ اﻣﻴﻨﻲ، م. (1391). ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻧﺎﮔﻮﻳﻲ ﺧﻠﻘﻲ و ﻛﻨﺘﺮل ﻋﻮاﻃﻒ در ﻣﺎدران دانش‌آموزان ﺑﺎ و ﺑﺪون ﻧﺎﺗﻮاﻧﻲ ﻳﺎدﮔﻴﺮی. ﻣﺠﻠﻪ ناتوانی‌های ﻳﺎدﮔﻴﺮی، 2(2)، 24-6.
  4. جاودان، م. (1393). رابطه خودبازبینی، جو عاطفی خانواده و مهارت‌های زندگی با پرخاشگری نوجوانان پسر. شخصیت و تفاوت‌های فردی، 3(5)، 142-125.
  5. حسینی س. ح. (1389). بررسی رابطه هیجان‌خواهی با نگرش به مصرف مواد مخدر در دانش‌آموزان. فصلنامه رشد: آموزش مشاور مدرسه، 5(3)، 11-4.
  6. رضایی، ا.، اسلامی، ب. و مهدی‌پور خراسانی، م. (1393). نقش خانواده در گرایش جوانان به اعتیاد در شهرستان ورامین. مطالعات جامعه‌شناختی جوانان، 5(15)، 50-27.
  7. رنجبر نوشری، ف.، محمودعلیلو، م.، اسدی مجره، س.، قدرتی، ی. و نجار مبارکی، س. م. (1392). مقایسه راهبردهای مقابله با استرس، کمال گرایی و خودکارآمدی در افراد مبتلا به اختلال مصرف مواد و افراد بهنجار. فصلنامه اعتیاد پژوهی، 7(25)، 56-39.
  8. زاهد، ع.، اله‌قلیلو، ک.، ابوالقاسمی، ع. و نریمانی، م. (1388). ارتباط بین راهبردهای تنظیم هیجان و رفتار بین‌فردی در سوءمصرف‌کنندگان مواد. فصلنامه اعتیادپژوهی،3(11)، 113-91.
  9. شولتز، د. و شولتز، س. ا. (1998). نظریه‌های شخصیت، ترجمه ی. سیدمحمدی (1386). تهران: نشر ویرایش.
  10. شهریاری، ش.، دستجردی، ر.، حجت‌زاده، ن.، کیخایی، ر. و رمضانی، ع. ع. (1392). نقش و کارکرد خانواده در گرایش دانشجویان به اعتیاد و سوءمصرف مواد. فصلنامه علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی زابل (رستمینه)، 5 (4)، 67-59.
  11. صدرالسادات، ج. و فروع‌الدین عدل، ا. (1381). بررسی رابطه بین خودپنداره و گرایش به اعتیاد در جوانان. طب و تزکیه، 46، 74-66.
  12. صمدی‌راد، ا. (1381). بررسی عوامل اجتماعی و خانوادگی مؤثر بر فرار دختران از خانه. اولین همایش ملی آسیب‌های اجتماعی در ایران.
  13. عسگری، پ.، صفرزاده، س. و قاسمی مفرد، م. (1390). رابطه جو عاطفی خانواده و جهت‌گیری مذهبی با گرایش به اعتیاد. مطالعات اسلام و روان‌شناسی، 5(8)، 26-7.
  14. فرجاد، م. ح. (1378). آسیب شناسی اجتماعی و جامعه شناسی انحرافات. تهران: دفتر تحقیقات ‌و انتشارات ‌بدر.
  15. فصیح‌زاده نائینی، م. (1381). بررسی رابطه بین هیجان‌خواهی با سلامت روان و عزت‌نفس در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارسنجان. پایان‌نامه دوره کارشناسی ارشد، رشته روان‌شناسی عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارسنجان.
  16. لطف‌آبادی، ح. (1380). روان‌شناسی رشد کاربردی نوجوانی و جوانی. تهران: سازمان ملی جوانان.
  17. منشئی، غ. ر. و مظاهری م. م. (1388). الگوی پیش‌بینی وابستگی به مواد بر اساس مؤلفه‌های هوش هیجانی. تحقیقات روان‌شناختی، 1(3)، 50-41.
  18. موسوی، م.، دوست قرین، ت.، و روشن‌فکر دزفولی، م. ج (1378). مطالعه زمینه یابی سنجش دانش و نگرش دانش آموزان، معلمان، مدیران و عوامل اجرایی مدارس کشور نسبت به مواد مخدر. تهران: دفتر پیشگیری از سوء مصرف مواد مخدر آموزش و پرورش.
  19. میرزایی علویجه، م.، نصیرزاده، م.، اسلامی، ا. ع.، شریفی راد، غ. ر. و حسن‌زاده، ا. (1392). تأثیر عملکرد خانواده در وابستگی جوانان به مواد مخدر صنعتی. فصلنامه آموزش بهداشت و ارتقای سلامت ایران، 1(2)، 30-19.
  20. نوردگاه فرد، م. (1373). بررسی تاثیر جو عاطفی خانواده بر خود پنداره نوجوانان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن.
  21. Akbari, B., & Amoupour, M. (2010). [The Relationship of Depression with Attitude toward Druge Abuse in High School Students of Rasht City]. Journal of Educational Psychology: Islamic Azad University, Tonekabon Branch, 1(2), 7-20 [in Persian].
  22. Akbari Zardkhaneh, S., Shahabi, R., & Khodayarifard, M., (2009). [Religiosity, Self-Control and Tendency to Substance Abuse among University Student]. Social Welfare, 9(34), 115-130 [in Persian].
  23. Asgari, P., Safarzadeh, S., & Ghasemimonfared, M. (2011). [Relationship of family affective climate and religious orientation with tendency to addiction]. Journal of Studies in Islam and Psychology, 5(8), 7-26 [in Persian].
  24. Bagiyan Kule Marz, M. J., Dortaj, F., & Mohammad Amini, M. (2013). [A Comparison study of Alexithymia and Emothion control in mothers of students with and without learning disabilities]. Journal of Learning Disabilities, 2(2), 6-24 [in Persian].
  25. Bifulco, A, Moran, P. M., Ball, C., & Bernazzani, O. (2002). Adult Attachment Style. I: Its relationship to clinical depression. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology, 37(2), 50-59.
  26. Dysvik, E., Natvig, G. K., Eikeland, O. E, & Lindstrom, T. Ch. (2005). Coping with Chronic Pain. International Journal of Nursing Studies, 42(3), 297-305.
  27. Farjad, M. H. (1999). [Social Pathology and Sociology of Deviance]. Tehran: Badr Office of Research and Publications [in Persian].
  28. Fasihzadeh Naeini, M. (2002). Relationship between Sensation Seeking with Mental Health and Self-Esteem among Students of Arsanjan Branch of Islamic Azad University. Master Dissertation in Psychology. Islamic Azad University, Arsanjan Branch [in Persian].
  29. Holt, M. K. & Espelage, D. L. (2005). Social Support as Moderator between Dating Violence Victimization and Depression/Anxiety among African Americans and Caucasians Adolescents. School Psychology Review, 34(3), 309-328.
  30. Hoseini, S. H. (2010). [Investigating the Relationship of Sensation Seeking with Attitudes toward Substance Use in Students]. Quarterly of Roshd: Educating School Counselors, 5(3), 4-11 [in Persian].
  31. Jacobs, M., Snow, J., Geraci, M., Vythilingam, M., Blair, R. J. R., Charney, D. S., Pine, D. S., & Blair, K. S. (2008). Association between Level of Emotional Intelligence and Severity of Anxiety in Generalized Social Phobia. Journal of Anxiety Disorders, 22(8), 1487-1495.
  32. Javdan, M. (2014). [The Study of Relationship between self-Monitoring, Family Affective Climate, and Life Skills with Aggression in Adolescent Boys]. Personality and Individual Differences, 3(5), 125-142 [in Persian].
  33. Lotfabadi, H. (2001). [Applied developmental psychology of adolescents and youth]. Tehran: National Organization for Youth [in Persian].
  34. Mirzaei Alavijeh, M., Nasirzadeh, M., Eslami, A. A., Sharifirad, Gh. R., & Hassanzadeh, A. (2013). [Influence of family function About Youth Dependence to Synthetic Drugs]. Quarterly of Health Education and Health Promotion, 1(2), 19-30 [in Persian].
  35. Monshaei, G. R., & Mazaheri, M. M. (2009). [Prediction Pattern of Substance Addiction based on the Components of Emotional Intelligence]. Psychological Studies, 1(3), 41-50 [in Persian].
  36. Mousavi, M., Dust Gharin, T., & Roushan Fekr Dezfuli, M. J (1999). [A study to survey the knowledge and attitude of students, teachers, administrators and enforcement agents of schools to drug]. Tehran: Office of Drug Abuse Prevention, Ministry of Education [in Persian].
  37. Navardgah fard, M. (1994). Considering the effect of the family affective climate on adolescents’ self-concept. Master Degree Dissertation, Islamic Azad University, Roudehen Branch [in Persian].
  38. Parker, J. D. A., Taylor, R. N., Eastabrook, J. M., Schell, S. L., & Wood, L. M. (2008). Problem gambling in adolescence: Relationships with internet misuse, gaming abuse and emotional intelligence. Personality and Individual differences, 45(2), 174-180.
  39. Ranjbar Noushari, F., Mahmod Alilo, M., Asadi Mojre, S., Ghodraty, Y., & Najar Mobaraki, S. M. (2013). [Comparison of Coping strategies, perfectionism and self-efficacy in individuals with substance use disorder and normal individuals]. Journal of Research on Addiction, 7(25), 39-56 [in Persian].
  40. Rezaei, A., Eslami, B., Mahdipour Khorasani, M. (2014). [Family Role in the Tendency to Addiction in City of Varamin’s Youths]. Sociological Studies of Youth, 5(15), 27-50 [in Persian].
  41. Sadrossadat, J., & Foroeddin Adl, A. (2002). [Relationship between self-concept and tendency to addiction in youths]. Teb va Tazkieh, 46, 66-74 [in Persian].
  42. Samadi Rad, A. (2002). [Considering the Effects of Social and Familial Factors on Girls Running away From Homes]. First National Conference on Social Pathology in Iran [in Persian].
  43. Schutte, N. S., Malouff, J. M., Thorsteinsson, E. B., Bhullar, N., & Rooke, S. E. (2007). A meta-analytic investigation of the relationship between emotional intelligence and health. Personality and Individual Differences, 42(6), 921-933.
  44. Shahriari, Sh., Dastjerdi, R., Hojjatzadeh, N., Keikhai, R., & Ramazani, A. A. (2014). [Family Role and Function on Tendency of Students towards Addiction and Substance Abuse]. Zahedan Journal of Research Medical Sciences, 5(4), 59-67 [in Persian].
  45. Shultz, D., & Shultz, S. (1998). Theories of Personality (Y. Seyed Mohammadi, Tran.). Tehran: Virayesh Publications [in Persian].
  46. Silver, H., Ruff, M., Iverson, L., Barth, T., Broshek, K., & Wechsler, D. (1991). Manual for the Wechsler Intelligence Scale for Children. 3rd Ed. San Antonio, TX: Psychological Corporation.
  47. Springer, K. W., Hauser, R. M., & Freese, J., (2006). Bad news indeed for Ryff’s six-factor model of well-being. Social Science Research, 35(4), 1120–1131.
  48. Trinidad, D. R., & Johnson, C. A. (2002). The association between emotional intelligence and early adolescent tobacco and alcohol use. Personality and individual differences, 32(1), 95-105.
  49. Zahed, A., Ghalilo, K., Abolghasemi, A., & Narimani, M. (2009). [The Relationship between Emotion Regulation Strategies and Interpersonal Behavior among Substance Abusers]. Journal of Research on Addiction, 3(11), 91-113 [in Persian].