مقایسۀ علایم اختلالات اضطرابی، ابراز هیجان و پذیرش اجتماعی در کودکان دارای تجربه‌ی طلاق و مرگ والدین با کودکان عادی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه ملایر

چکیده

تجربه‌ی طلاق و مرگ والدین، می‌تواند به مشکلات روانشناختی و رفتاری زیادی در کودکان منجر شود. هدف پژوهش حاضر، مقایسه‌ی علایم اختلالات اضطرابی، ابراز هیجان و پذیرش اجتماعی در کودکان طلاق، دارای تجربه مرگ والدین و عادی بود. روش پژوهش از نوع علّی- مقایسه‌ای بود. در این پژوهش 71 کودک طلاق و 63 کودک مواجه با مرگ یکی از والدین به صورت کل­شماری و 134 کودک عادی به صورت تصادفی انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه‌ی غربالگری اضطراب کودک مرتبط با اختلالات هیجانی، مقیاس ابراز هیجان و مقیاس پذیرش اجتماعی و برای تحلیل داده‌ها از آزمون تحلیل کواریانس چندمتغیری دوراهه (مانکوای دوراهه) استفاده شد. نتایج نشان داد که علایم اختلالات اضطرابی (اختلال پانیک، اختلال اضطراب فراگیر، اختلال اجتنابی، اختلال اضطراب اجتماعی، اختلال اجتناب از مدرسه)، مشکل در ابراز هیجان ( ابراز هیجان ضعیف، بی­میلی در ابراز هیجان) در کودکان طلاق و دارای تجربه­ ی مرگ والدین بیشتر از کودکان عادی بود. همچنین میانگین اختلالات اضطرابی (ابعاد آن) و مشکل در ابراز هیجان (ابعاد آن) در دختران بیشتر از پسران بود. علاوه­براین، پذیرش اجتماعی در کودکان طلاق کمتر از کودکان عادی بود. براساس نتایج، استفاده از آموزش‌ها و درمان‌های روانشناختی برای علایم اختلالات اضطرابی، مشکل در ابراز هیجان و پذیرش اجتماعی پایین در کودکان دارای تجربه­ی طلاق والدین و مرگ والدین والدین پیشنهاد می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

مقایسۀ علایم اختلالات اضطرابی، ابراز هیجان و پذیرش اجتماعی در کودکان دارای تجربه‌ی طلاق و مرگ والدین با کودکان عادی

نویسندگان [English]

  • Saeed Ariapooran
  • مژگان عباسی
Malayer University
چکیده [English]

تجربه‌ی طلاق و مرگ والدین، می‌تواند به مشکلات روانشناختی و رفتاری زیادی در کودکان منجر شود. هدف پژوهش حاضر، مقایسه‌ی علایم اختلالات اضطرابی، ابراز هیجان و پذیرش اجتماعی در کودکان طلاق، دارای تجربه مرگ والدین و عادی بود. روش پژوهش از نوع علّی- مقایسه‌ای بود. در این پژوهش 71 کودک طلاق و 63 کودک مواجه با مرگ یکی از والدین به صورت کل­شماری و 134 کودک عادی به صورت تصادفی انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه‌ی غربالگری اضطراب کودک مرتبط با اختلالات هیجانی، مقیاس ابراز هیجان و مقیاس پذیرش اجتماعی و برای تحلیل داده‌ها از آزمون تحلیل کواریانس چندمتغیری دوراهه (مانکوای دوراهه) استفاده شد. نتایج نشان داد که علایم اختلالات اضطرابی (اختلال پانیک، اختلال اضطراب فراگیر، اختلال اجتنابی، اختلال اضطراب اجتماعی، اختلال اجتناب از مدرسه)، مشکل در ابراز هیجان ( ابراز هیجان ضعیف، بی­میلی در ابراز هیجان) در کودکان طلاق و دارای تجربه­ی مرگ والدین بیشتر از کودکان عادی بود. همچنین میانگین اختلالات اضطرابی (ابعاد آن) و مشکل در ابراز هیجان (ابعاد آن) در دختران بیشتر از پسران بود. علاوه­براین، پذیرش اجتماعی در کودکان طلاق کمتر از کودکان عادی بود. براساس نتایج، استفاده از آموزش‌ها و درمان‌های روانشناختی برای علایم اختلالات اضطرابی، مشکل در ابراز هیجان و پذیرش اجتماعی پایین در کودکان دارای تجربه­ی طلاق والدین و مرگ والدین والدین پیشنهاد می‌شود.

کلیدواژه‌ها [English]

  • ابراز هیجان
  • پذیرش اجتماعی
  • طلاق
  • اختلالات اضطرابی
  • مرگ والدین

مراجع

  1. آریاپوران، س. (1394). مقایسه‌ی ابراز هیجان، سواد هیجانی و خودکارآمدی اجتماعی در کودکان با و بدون ناتوانی‌های یادگیری. مجله ناتوانیی های یادگیری، 5(2)، 26-7.
  2. آریاپوران، س. (1396). مقایسه‌ی علایم اختلالات اضطرابی در کودکان با و بدون ناتوانی‌های یادگیری. مجله مطالعات ناتوانی، 7(13)، 6-1.
  3. سموعی، ر.، باقرزاده، ه.، و سبزواری، م. (1383). سنجش پایایی پرسشنامه مقبولیت اجتماعی دانش آموزان دبستانی شهر اصفهان. تحقیقات علوم رفتاری، 2(4)، 21-7.
  4. شریفی درآمدی، پ. (1386). مقایسه وضعیت بهداشت روانی نوجوانان طلاق و یتیم محروم از مادر و عادی سنین بین 15 تا 18 سال شهر اصفهان. روان شناسی تربیتی (روانشناسی و علوم تربیتی)، 2 (8)،71 -98.
  5. شریفیان، ه. (1386). بررسی شیوع اختلالات اضطرابی و وابسته به اضطراب و عوامل اپیدمیولوژیک مرتبط در دانش آموزان اول راهنمایی شهرستان بوشهر سال 85. پایان نامه پزشکی عمومی. دانشگاه علوم پزشکی بوشهر.
  6. صراف، ن.، محمدی، م.، احمدی، ن.، خالقی، ع.، غریبی، س.، عطاپور، ح.، ... پوری تحویلداری، ن. (1397). شیوع اختلالات روان‌پزشکی در کودکان و نوجوانان نواحی مرکزی قزوین سال 1396-1395 (طرح کشوری). مجله دانشگاه علوم پزشکی قزوین، 22(6)، 177-164.
  7. موسوی، ر.، موسوی، س.، محمودی قرایی، ج.، اکبری زردخانه، س. (1387). ابزارهای ارزیابی و تشخیص اختلالات اضطرابی درکودکان و نوجوانان. سالنامه پژوهش علوم سلامت و نظامی، ۶ (۲)، ۱۴۷-۱۵۴
  8. مولوی، پ.، محمدی، م.، ندرمحمدی‌مقدم، م.، خالقی، ع.، و مصطفوی، ع. (1397). شیوع شناسی اختلالات روانپزشکی کودک و نوجوان در استان اردبیل: یک مطالعه مبتنی بر جمعیت عمومی. مجله دانشگاه علوم پزشکی اردبیل، 18(2)، 251-240.
  9. هاشمی، ف.، امین یزدی، س.، و کارشکی، ح. (1395). نقش تئوری ذهن و همدلی در پیش بینی مشکلات رفتاری – هیجانی دانش آموزان خانواده های طلاق و عادی. پژوهش های روان شناسی بالینی و مشاوره، 6(1)، 43-24.
  10. یحیی‌زاده.، ح.، و حامد، م. (1394). مسایل فرزندان طلاق در ایران و مداخلات مربوطه: فراتحلیل مقالات موجود. دو فصلنامه مطالعات زن و خانواده، 3(2)، 120-91.
  11. یونسی، ف.، معین، ل.، و شمشیری نیا، ت. (1389). مقایسه سلامت روان، عزت نفس و مسوولیت پذیری دانش آموزان دختر مقطع راهنمایی خانواده های طلاق و عادی شهرستان فیروزآباد سال تحصیلی 88-87. زن و جامعه (جامعه شناسی زنان). 1(2)، 95-79.
  12. Abbo, C., Kinyanda, E., Kizza, R. B., Levin, J., Ndyanabangi, S., & Stein, D. J. (2013). Prevalence, comorbidity and predictors of anxiety disorders in children and adolescents in rural north-eastern Uganda. Child & Adolescent Psychiatry & Mental Health, 7(21),1-11.
  13. Acock, A., & Demo, D (1994). Family Diversity and Well-Being. Thousand Oaks: Sage Publications.
  14. American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition (DSM-5). Arlington, VA, US: American Psychiatric Publishing, Inc.
  15. Anderson, J. (2014). The impact of family structure on the health of children: Effects of divorce. Linacre Quartely, 81(4), 378–387.
  16. Antonopoulou, K., Chaidemenou, A., & Kouvava, S. (2019). Peer acceptance and friendships among primary school pupils: associations with loneliness, self-esteem and school engagement. Educational Psychology in Practice, 35(3), 339-351.
  17. Appel, C. W., Frederiksen, K., Hjalgrim, H., Dyregrov, A., Dalton, S. O., Dencker, A., … Envold Bidstrup, P. (2019). Depressive symptoms and mental health-related quality of life in adolescence and young adulthood after early parental death. Scandinavian Journal of Public Health, 47(7), 782-792
  18. Archer, J. (2004). Sex differences in aggression in real-world settings: A meta-analytic review. Review of General Psychology. 8(4), 291–322.
  19. Auman, M. J. (2007). Bereavement support for children. The Journal of School Nursing, 23(1),34–9
  20. Beegle, K., J. De Weerdt & S. Dercon (2010). Orphanhood and the Long-Run Impact on Children. American Journal of Agricultural Economics, 88(5), 1266–1272.
  21. Berg, L., Rostila, M., Saarela, J., & Hjern, A. (2016). Parental death during childhood and depression in young adults – a national cohort study. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 57(9),1092–1098.
  22. Berg, L., Rostila, M., Saarela, J., & Hjern, A. (2014). Parental Death During Childhood and Subsequent School Performance. Pediatrics, 133(4), 682-689.
  23. Bernardi, F., & Boertien, D. (2016). Understanding heterogeneity in the effects of parental separation on educational attainment in Britain: Do children from lower educational backgrounds have less to lose? European Sociological Review, 32(6), 807–819.
  24. Birmaher, B., Brent, D. A., Chiappetta, L., Bridge, J., Monga, S., & Baugher, M. (1999). Psychometric properties of the Screen for Child Anxiety Related Emotional Disorders (SCARED): a replication study. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 38(10), 1230–6.
  25. Bouragui, K. E., Wauthia, E., Simon, A., & Rossignol, M. (2017). Processing of Emotional Facial Expressions (EFE) in Paediatric Anxiety: Are Child Faces More Noteworthy than Adult Faces? Acta Psychopathologica, 3(4): 1-7.
  26. Bourke, C., Douglas, K., & Porter, R. (2010). Processing of facial emotion expression in major depression: a review. The Australian and New Zealand Journal of Psychiatry, 44(8):681-696.
  27. Brockmeyer, T., Martin, G. H., Tobias, K., David, Nadja, D., Hans Christoph, F., Hinrich, B. (2013). Ambivalence over emotional expression in major depression. Personality and Individual Differences, 54(7), 862-864.
  28. Brown, R. T., Weiner, L., Kupst, M., Brennan, T., Behrman, R., Compas, B. E., … Zeltzer, L. (2008). Single parenting and children with chronic illness: An understudied phenomenon. Journal of Pediatric Psychology, 33(4), 408–421.
  29. Carmela, M., Desiree, M., Diletta, L. T., Catena, S. M., & Amelia, R. (2019) Family drawing and psychological vulnerability in Children’s representations of parental divorce. Cogent Psychology, 6(1), 1-144.
  30. Chaplin, T. M. (201). Gender and Emotion Expression: A Developmental Contextual Perspective. Emotional Review,7(1), 14–21.
  31. Chaplin, T. M., & Aldao, A. (2013). Gender differences in emotion expression in children: a meta-analytic review. Psychological Bulletin, 139(4), 735-765.
  32. Cole, P. M., Michel, M. K., & O’Donnell Teti, L. (1994). The development of emotion regulation and dysregulation:Aclinical perspective.In N. A. Fox (Ed.), The development of emotion regulation: Biological and behavioral considerations. Monographs of the Society for Research in Child Development, 59(2-3), 73-100.
  33. Coyne, R., & Beckman, T. O. (2012). Loss of a parent by death: determining student impact. International Journal of Psychology: A Biopsychosocial Approach, 10, 109-123.
  34. Dawson, D.A (1991). Family Structure and Children's Health and Well-Being: Data from the 1988 National Health Interview Survey on Child Health. Journal of Marriage and the Family, 53(3),573-584.
  35. Demenescu, L. R., Kortekaas, R., Den Boer, J. R., & Aleman, A. (2010). Impaired Attribution of Emotion to Facial Expressions in Anxiety and Major Depression. PLoS One, 5(12), e15058.
  36. DiFazio, D. (2013). Divorce and Children with Chronic Disorders: Diabetes as an Exemplar. Journal of Pediatric Nursing, 28(3), 311–312.
  37. Dodge, K. A., Lansford, J. E., Burks, V. S., Bates, J. E., Pettit, G. S., Fontaine, R., & Price, J. M. (2003). Peer rejection and social information-processing factors in the development of aggressive behavior problems in children. Child Development, 74(2), 374-393.
  38. Dykas, M. J., Ziv, Y., & Cassidy, J. (2008). Attachment and peer relations in adolescence. Attachment & Human Development, 10(2), 123-141.
  39. Ellis, J., Dowrick, C., & Lloyd-Williams, M. (2013). The long-term impact of early parental death: lessons from a narrative study. Journal of the Royal Society of Medicine, 106(2), 57–67.
  40. Farvolden, P., Mancini, C., Van Ameringen, M. (2003). The impact of anxiety disorders on educational achievement. Journal of Anxiety Disorders. 17(5), 571-561.
  41. Fauth, B., Thompson, M., Penny, A. (2009). Associations between Childhood Bereavement and Children’s Background, Experiences and Outcomes: Secondary Analysis of the 2004 Mental Health of Children and Young People in Great Britain Data. London: National Children’s Bureau.
  42. Feng, C., Cao, J., Li, Y., Wu, H., Mobbs, D. (2018). The pursuit of social acceptance: aberrant conformity in social anxiety disorder. Social Cognitive and Affective Neuroscience, 13, (8), 809–817.
  43. Gökbulut, Ö, D., Gökbulut, B., & Yeniasır, M. (2017). Social Acceptance of Students with Special Needs from Peer Viewpoint. EURASIA Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 13(11),7287–7294.
  44. Golombok, S., Tasker, F., & Murray, C. (2006). Children Raised in Fatherless Families from Infancy: Family Relationships and the Socioemotional Development of Children of Lesbian and Single Heterosexual Mothers. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 38(7), 735-872.
  45. Gross, J. J. (1998). The emerging field of emotion regulation: An integrative review. Review of General Psychology, Special Issue: New directions in research on emotion, 2(3), 271–299.
  46. Gross, J. J. (1999). Emotion regulation: Past, present, and future. Cognition & Emotion, 13(5), 551–573.
  47. Han, W. J (2008). The academic trajectories of children of immigrants and their school environments. Developmental Psychology, 44(6), 1572-1590.
  48. Harland, P. Reijneveld, S. A., Brugman, E., Verloove-Vanhorick, S. P., & Verhulst, C. (2002). Family factors and life events as risk factors for behavioural and emotional problems in children. European Child & Adolescent Psychiatry, 11(4), 176–184.
  49. Harrison, L., & Harrington, R. (2001). Adolescents’ bereavement experiences. Prevalence, association with depressive systems, and use of services. Journal of Adolescence, 24(2),159–69.
  50. Heerdink, M. W., van Kleef, G. A., Homan, A. C., & Fischer, A. H. (2015). Emotional expressions as social signals of rejection and acceptance: Evidence from the Affect Misattribution Paradigm. Journal of Experimental Social Psychology. 56, 60-68.
  51. Himaz, R. (2009). The Impact of Parental Death on Schooling and Subjective Well-being: Evidence from Ethiopia using Longitudinal Data. Research report, Department of International Development, University of Oxford.
  52. Johnsen, I. O., Litland, A. S., & Hallström, I. K. (2018). Living in Two Worlds - Children's Experiences After Their Parents' Divorce - A Qualitative Study. Journal of Pediatric Nursing, 43,e44-e51.
  53. Karanja, T. E. (2014). The effects of Divorce on children’s social development. Post –Graduate Studies, University of Nairobi.
  54. Kirwin, K.M., & Hamrin, V (2005). Decreasing the risk of complicated bereavement and future psychiatric disorders in children. Journal of Child and Adolescent Psychiatric Nursing, 18(2) ,62-78.
  55. LaFrance, M., Hecht, M. A, Levy Paluck, E. L. (2003). The contingent smile: A meta-analysis of sex differences in smiling. Psychological Bulletin. 129(2):305–334.
  56. Lähdepuro, A., Savolainen, K., Lahti-Pulkkinen, M., Eriksson, J. G., Lahti, J., Tuovinen, S., 1… Räikkönen, K. (2019). The Impact of Early Life Stress on Anxiety Symptoms in Late Adulthood. Scientific Reports, 9, 4395
  57. Lamb, M. E (2002). Infant-father attachments and their impact on child development. In C. S. Tamis-LeMonda & N. Cabrera (Eds.), Handbook of father involvement: Multidisciplinary perspectives (pp. 93-118). New York.
  58. Leary, M.R. (2010). Affiliation, acceptance, and belonging. In S.T. Fiske, D.T. Gilbert & G. Lindzey (Eds.), Handbook of Social Psychology (5th Ed., Vol. 2, pp. 864–897). New York, NY: Wiley.
  59. Li, J., Vestergaard, M., Cnattingius, S., Gissler, M., Bech, B. H., Obel, C, & Olsen, J. (2014). Mortality after Parental Death in Childhood: A Nationwide Cohort Study from Three Nordic Countries. PLoS Medicine, 11(7): e1001679.
  60. Marini, C. M., Wadsworth, S. M., Christ, S. L., & Franks, M. M. (2017). Emotion expression, avoidance and psychological health during reintegration: A dyadic analysis of actor and partner associations within a sample of military couples. Journal of Social and Personal Relationships, 34(1), 69–90.
  61. McLanahan, S., & Sandefur, G (1994). Growing Up with a Single Parent: What Hurts, What Helps. Cambridge, MA: Harvard University Press.
  62. Merikangas, K. R., He, J. P., Burstein, M., Swanson, S. A., Avenevoli, S., Cui, L., . . . Swendsen, J. (2010). Lifetime prevalence of mental disorders in U.S. adolescents: Results from the National Comorbidity Survey Replication-Adolescent Supplement (NCS-A). Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 49(10), 980–989.
  63. Moore, M.J.C., & Buehler, C (2011). Parents’ divorce proneness: The influence of adolescent problem behaviors and parental efficacy. Journal of Social and Personal Relationships, 28(5), 634-652.
  64. Nickerson, A., Bryant, R. A., Aderka, I. M., Hinton, D. E., Hofmann, S. G. (2011). The Impacts of Parental Loss and Adverse Parenting on Mental Health: Findings from the National Comorbidity Survey-Replication. Psychological Trauma: Theory, Research, Practice, and Policy, 5, (2), 119–127.
  65. Nusinovici, S., Olliac, B., Flamant, C.,Müller, J. B., Olivier, M., Rouger, V., …& Hanf, M. (2018). Impact of parental separation or divorce on school performance in preterm children: A population-based study. PLoS One. 7,13(9):e0202080.
  66. Oberle, E., & Schonert-Reichl, K.A.. (2013). Relations among peer acceptance, inhibitory control, and math achievement in early adolescence, Journal of Applied Developmental Psychology, 34(1),45-51.
  67. Orgiles Amoros M., Espada Sanchez, J. P., & Mendez Carrillo, X. (2008). Separation anxiety disorder in a sample of children of divorce. Psicothema, 20(3),383-8.
  68. Parsons, S. (2011). Long-term Impact of Childhood Bereavement: Prelimary Analysis of the 1970 British Cohort Study (BCS70). London: Childhood Wellbeing Research Centre.
  69. Penza-Cliyve, S., & Zeman, J. (2002). Initial Validation of Emotion Expression Scale for Children (EESC). Journal of Clinical Child and Adolescent Psychology, 31(4), 540-547.
  70. Prosen, S., & Vitulić, H. S. (2018). Children’s emotional expression in the preschool context. Early Child Development and Care, 188(12), 1675-1683.
  71. Rosenbaum-Feldbrügge, M. (2019). The Impact of Parental Death in Childhood on Sons’ and Daughters’ Status Attainment in Young Adulthood in the Netherlands, 1850–1952. Demography, 56(5),1827-1854.
  72. Schaan, V. K.,Schulz, A., Schächinger, H., & Vögele, C. (2019). Parental divorce is associated with an increased risk to develop mental disorders in women. Journal of Affective Disorders, 257, 91-99.
  73. Scharfstein, L. A., & Beidel, D. C. (2015). Social Skills and Social Acceptance in Children with Anxiety Disorders. Journal of Clinical Child and Adolescent Psychology, 44(5),826-838.
  74. Schick, A. (2002). Behavioral and emotional differences between children of divorce and children from intact families: Clinical significance and mediating processes. Swiss Journal of Psychology, 61(1),5-14.
  75. Shirani, S., & Moslem Asli Azad, M. (2019). Comparison of Emotional Processing, Emotional Failure, and Cognitive Adjustment of Emotions in Students with Divorced and Non-Divorced Parents. Social Behavior Research and Health, 3(1), 322-330.
  76. Skinner, M. (2013) Emotional Expression. In: Gellman M.D., Turner J.R. (eds) Encyclopedia of Behavioral Medicine. Springer, New York, NY.
  77. Stadelmann, S., Perren, S., Groeben, M., & Klitzing, K. (2010). Parental Separation and Children's Behavioral/Emotional Problems: The Impact of Parental Representations and Family Conflict. Family Process, 49(1), 92-108.
  78. Stikkelbroek, Y., Bodden, D. H., Reitz, E., Vollebergh, W. A., & van Baar, A. L. (2016). Mental health of adolescents before and after the death of a parent or sibling. European child & adolescent psychiatry, 25(1), 49–59.
  79. Theunissen, M. H. C., Klein Velderman, M., Cloostermans, A. P. G., & Reijneveld, S. A. (2017). Emotional and behavioural problems in young children with divorced parents. European Journal of Public Health, 27(5),840-845.
  80. Ubando, M (2016). Gender Differences in Intimacy, Emotional Expressivity, and Relationship Satisfaction. Pepperdine Journal of Communication Research, 4, 19-29.
  81. Wagner, V. (2010). Behavior symptomatology and an intervention approach with children of divorce in a school setting. Retrieved from: htt://196.2183.35/. bitstream/ handle.
  82. Wallerstein, J., & Lewis, J. M., & Blakeslee, S (2000). The Unexpected Legacy of Divorce: A 25-Year Landmark Study. Psychoanalytic Psychology, 21, 353–370.
  83. Young, G. S. (2001). Emotional Expression Management and Social Acceptance in Childhood: Ability, Strategy, and Gender. Unpublished Theses Dissertation in Psychology. The University of Maine.
  84. Zarafshan, H., Mohammadi, M., & Maryam Salmanian, M. (2015). Prevalence of Anxiety Disorders among Children and Adolescents in Iran: A Systematic Review. Irananian Journal of Psychiatry, 10(1), 1–7.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار