اثربخشی آموزش فرزندپروری مبتنی بر پذیرش و تعهد به مادران بر افسردگی کودکان مبتلا به شکاف لب و کام: یک پژوهش مورد منفرد

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان

2 استاد گروه روانشناسی دانشگاه اصفهان

چکیده

هدف پژوهش حاضر تعیین میزان اثربخشی آموزش فرزندپروری مبتنی بر پذیرش و تعهد (اکت) به مادران بر افسردگی کودکان مبتلا به شکاف لب و کام بود. روش پژوهش مورد منفرد و به صورت مداخله انفرادی بوده است. تعداد افراد جامعه 65 نفر از کودکان مبتلا به شکاف لب و کام استان اصفهان بود. در این پژوهش مهارت‌های فرزندپروری اکت به مادران 5 کودک مبتلا به شکاف لب و کام آموزش داده شد. کودکان مورد مطالعه در غربال‌گری صورت گرفته حد نصاب نمره را کسب کرده بودند. پس از سه جلسه خط پایه برای هر کودک، مادران در 8 جلسه درمانی انفرادی آموزش فرزندپروری اکت شرکت نمودند و بعد از هر جلسه افسردگی کودکان مورد سنجش قرار گرفت. سه جلسه پیگیری 15 روزه، یک و سه ماهه جهت آزمون سطح افسردگی کودکان برگزار گردید. ابزار سنجش افسردگی کودکان کواکس (1981) بود. یافته­ ها بر اساس تحلیل دیداری و شاخص­ های آماری توصیفی تجزیه و تحلیل شد. مداخله مورد نظر در  متغیر افسردگی اثربخش بوده است. با توجه به نتایج، می‌توان آموزش فرزندپروری اکت به مادران را روش مؤثری برای کاهش افسردگی کودکان دچار شکاف لب و کام در نظر گرفت و با مداخله به‌هنگام افسردگی آن­ها را بهبود بخشید.

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of ACT-Based Parenting Training to Mothers on the Depression of Children with Cleft Lip and Palate: A Single Subject Study

نویسندگان [English]

  • Mohammad saleh faghihi 1
  • Mohammad Bagher Kajbaf 2
1 Department of psycology , Isfahan (Khorasgan) Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran
2 Psychology Department, Isfahan university, Isfahan
چکیده [English]

The purpose of this study was to determine the effectiveness of Parenting Training based on Acceptance and Commitment Therapy (ACT) to mothers on the depression of children with cleft lip and palate. The research method was based on a single case and individual intervention study. The sample was constituted of 65 Isfahanian children with cleft lip and palate. Parenting skills based on ACT were taught to five mothers of children with cleft lip and palate who achieved the minimum score in screening. After three baseline sessions for each child, ACT parenting skills were taught to their mothers in 8 individual sessions companied with testing the child’s depression in every session. Three follow-up sessions after 15 days, 1 month and 3 months were set to evaluate children’s depression. The Kovacs Children’s Depression Inventory (CDI) was used to test the children’s depression. The results were analyzed with visual analysis and descriptive statistics. This particular intervention was effective on depression. Based on the results of the present study, it can be concluded that ACT parenting training to mothers of children with cleft lips and palates was effective on reducing depression and that an on-time intervention can improve these children's depression.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Depression- Single Subject Study- Commitment & Acceptance- Cleft Lip and Palate- Parenting

مراجع

  1. احدی، ح. و محسنی، ن. (1388). روان‌شناسی رشد: مفاهیم بنیادی در روان‌شناسی نوجوانی و جوانی. تهران: جیحون.
  2. احمدی، س. (1394). اثربخشی برنامه فرزندپروری مبتنی بر پذیرش و تعهد بر سبک‌های فرزندپروری، انعطاف‌پذیری روان‌شناختی والدین، منبع کنترل و مهارت‌های اجتماعی کودکان دختر مقطع ابتدایی شهر خرم‌آباد. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان، واحد خوراسگان.
  3. باچر، ج.؛ هولی، ج. و مینکا، س. (2014). آسیب‌شناسی روانی، بر اساس DSM5. ترجمه ی. سیدمحمدی (1394). جلد 2. تهران: ارسباران.
  4. باخ، پ. ا. و موران، د. ج. (2008). اکت در عمل: مفهوم‌پردازی مورد در درمان پذیرش و تعهد، ترجمه س. کمالی و ن. کیان‌راد (1394)، تهران: انتشارات ارجمند.
  5. جهانبخش، م.؛ خوش کنش، ا. و حیدری، م. (1392). مقایسه کمال‌گرایی سالم و ناسالم و تیپ شخصیتی A در سبک‌های فرزندپروری ادراک شده دانشجویان. فصلنامه خانواده‌پژوهی، 9(3)، 381-359.
  6. حاجی‌سید‌رضی، ح.؛ ازخوش، م.؛ طهماسیان، ک.؛ بیات، م. و بیگلریان، ا. (1391). معناداری اثربخشی آموزش والدین کودکان نافرمان بر روش‌های فرزندپروری مادران و مشکلات رفتاری کودکان. فصلنامه خانواده‌پژوهی. 8(32)، 388- 374.
  7. دادستان، پ. (1390). روان‌شناسی تحولی مرضی: از کودکی تا بزرگسالی. جلد اول. تهران: سمت.
  8. دانش، ع.؛ تکریمی، ز. و نفیسی، غ ر. (1386). نقش شیوه‌های فرزندپروری والدین در میزان افسردگی فرزندان‌شان. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 1(2)، 140-126.
  9. دانش، ع.؛ حکیمی، ز.؛ شمشیری، م. و سلیمی‌نیا، ن. (1394). اثربخشی آموزش مهارت‌های مدیریت رفتار به مادران بر کاهش نشانه‌های اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی کودکان آن‌ها. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 9(32)، 41-25.
  10. دانش، ع.؛ نیکومنش، ن.؛ سلیمی‌نیا، ن.؛ سابقی، ل. و شمشیری، م. (1393). رابطه صفات شخصیتی مادران با کمال‌گرایی دختران نوجوان آن‌ها. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 8(32)، 78-63.
  11. دهشیری، غ. ر.؛ نجفی، م.؛ شیخی، م. و حبیبی عسگرآباد، م. (1388). بررسی مقدماتی ویژگی‌های روان‌سنجی پرسش‌نامه افسردگی کودکان (CDI). فصلنامه خانواده‌پژوهی، 5(2)، 177- 159.
  12. رجبی، غ. ر. (1386). بررسی اعتبار و روایی پرسش‌نامه افسردگی (CDI) در نوجوانان 13 تا 15 سال. مجله روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران، 37(2)، 46-23.
  13. رجبی، غ، ر. و عطاری، ی. (1383). تحلیل عاملی سؤال‌های پرسش‌نامه افسردگی کودکان و نوجوانان. فصلنامه تازه‌ها و پژوهش‌های مشاوره، 9 و 10، 102-83.
  14. رحمانی، پ. و محب، ن. (1390). بررسی شیوه‌های فرزندپروری و جو عاطفی خانواده کودکان مبتلا به اضطراب فراگیر و کودکان فاقد اضطراب. مجله علوم تربیتی، 4(13)، 67-78.
  15. روشن، م.؛ آقایوسفی، ع، ر.؛ علیپور، ا. و رضایی، ا. (1394). اثربخشی مقابله درمانگری مادران بر مشکلات عاطفی ـ رفتاری و رفتار جامعه‌پسند کودکان. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 9(36)، 17-1.
  16. سیگل، د. ج. و هارتزل، م. (2012). رویکردی نوین در فرزندپروری: از درون به برون. ترجمه م. شهرآرای و م. اسفاری (1390). تهران: آسیم.
  17. شفیع‌پور، س. ز.؛ شیخی، ع.؛ میرزایی، م. و کاظم‌نژاد، ا. (1392). سبک‌های فرزندپروری و ارتباط آن با مشکلات رفتاری کودکان. پرستاری و مامایی جامع‌نگر، 76(25)، 56-49.
  18. فراهانی، ح.؛ عابدی، ا.؛ آقامحمدی، س. و کاظمی، ز. (1392). روان‌شناسی طرح‌های منفرد در علوم رفتاری و پزشکی (رویکرد کاربردی). تهران: روان‌شناسی و هنر.
  19. فقیهی، م. ص. و کجباف، م. ب. (1395). اثربخشی آموزش فرزندپروری مبتنی بر رویکرد پذیرش و تعهد به مادران بر عزت نفس کودکان دچار شکاف لب و کام: پژوهش مورد منفرد. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 4(40)، 476-453.
  20. گال، م.؛ بورگ، و. و گال، ج. (2003). روش‌های تحقیق کمی و کیفی در علوم تربیتی و روان‌شناسی. جلد اول. ترجمه ا. ر. نصر و همکاران (1390). تهران: سمت.
  21. Ahadi, H., & Mohseni, N. (2010). [Developmental Psychology: basic concepts in psychology teen and young adult]. Tehran: Jeyhoon Publication [in Persian].
  22. Ahmadi, S. (2016). The effectiveness of parenting programs based on acceptance and commitment on parenting styles, parental psychological flexibility, locus of control and social skills girls primary schools in Khorramabad. Master thesis in Psychology, Islamic Azad University of Isfahan [in Persian].
  23. Bach, P. A., & Moran, D. J. (2008). ACT in practice: Case conceptualization in acceptance and commitment therapy. (S. Kamali & N. Kiyan rad, Trans.). Tehran: Arjmand [in Persian].
  24. Brown, B. F., Whittingham, K., Boyd, R. N., McKinlay, L., & Sofronoff, K. (2014). Improving child and parenting outcomes following paediatric acquired brain injury: a randomised controlled trial of Stepping Stones Triple P plus Acceptance and Commitment Therapy. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 55(10), 1172-1183.
  25. Brunnegard, K., & Lohmander, A. (2007). A cross-sectional study of speech in 10 year old children with cleft palate: results and issues of rater reliability. Cleft Palate Craniofacial Journal, 44, 33-44.
  26. Butcher, J. N., Hooley, J. M., & Mineka, S. (2014). Abnormal Psychology (Y. Seyed Mohammadi, Trans.). Vol 1. Tehran: Arass Baran Publication [in Persian].
  27. Butler, k. (2015). Parenting Programs in the ACT. Nigeria: Families ACT.
  28. Cicchetti, D. (2010). Resilience under conditions of extreme stress: a multilevel perspective. World Psychiatry, 9(3), 145-154.
  29. Cipani, E. (2009). Practical Research Methodes for Educators. New York: Springer.
  30. Coyne, L. W., & Murrell, A. R. (2009). The joy of parenting: an acceptance & commitment therapy guide to effective parenting in the early years. 1st Ed. Oakland: New Harbinger Publications.
  31. Dadsetan, P. (2012). [Developmental Psychopathology: From Infancy through Adulthood]. Vol 1. Tehran: SAMT Publication [in Persian].
  32. Danesh, E., Hakimi, Z., Shamshiri, M., & Saliminiya, N. (2015). [Effectiveness of behavior management skills training to mothers on reducing the symptoms of Attention Deficiency/ Hyper Activity disorder in their children]. Journal of Applied Psychology, 9(34), 25-41 [in Persian].
  33. Danesh, E., Nikoomanesh, N., Saliminiya, N., Sabeghi, L., & Shamshiri, M. (2015). [The relationship between mothers’ personality traits with perfectionism in their adolescent daughters]. Journal of Applied Psychology, 8(32), 63-78 [in Persian].
  34. Danesh, E., Takrimi, Z., & Nafisi, Gh. (2007). [Role of parents’ parenting styles on their children's depression]. Journal of Applied Psychology, 1(2), 126-140 [in Persian].
  35. Dehshiri, Gh. R., Najafi, M., Shikhi, M., & Habibi Askarabad, M. (2009). [Investigating Primary Psychometric Properties of Children's Depression Inventory (CDI)]. Journal of Family Research, 5(2), 159-177 [in Persian].
  36. Desousa, A., Devare, Sh., & Ghanshani, J. (2009). Psychological issues in cleft lip and cleft palate. Journal of Indian Association of Pediatric Surgeons, 14(2), 55-58.
  37. Fabiano, G. A. (2007). Father participation in behavioral parent training for ADHD: Review and recommendations for increasing inclusion and engagement. Journal of Family Psychology, 21(4), 683-693.
  38. Faghihi, M. S., & Kajbaf, M. B. (2017). [Effectiveness of ACT based parenting training to mothers on the self-esteem of children with cleft lip and palate: A single subject study]. Journal of Applied Psychology, 4(40), 453-476 [in Persian].
  39. Farahani, H., Abedi, A., Agha Mohammadi, S., Kazemi, Z. (2014). [Psychology of Single Studies in Behavioral and Medical Science: functional approach]. Tehran: Ravanshenasi va Honar Publication [in Persian].
  40. Gall, M. D., Borg, W. R. & Gall, J. P. (2003). Educational Research: An Introduction (A. R, Nasr, Trans.). Vol 1. Tehran: Samt Publication [in Persian].
  41. Haji Seyedrazi, H., Azkhosh, M., Tahmasian, K., Bayat, M. & Biglarian, A. (2013). [The efficacy of “parenting the strong-willed child” program for mothers’ parenting practices and children’s behavioral problems]. Journal of Family Research, 8(4), 373-390 [in Persian].
  42. Harvey, S. T., & Taylor, J. E. (2010). A meta-analysis of the effects of psychotherapy with sexually abused children and adolescents. Clinical Psychology Review, 30, 517-535.
  43. Hayes, S. C., & Strosahl, K. D. (2010). A Practical guid to acceptance and commitment therapy. New York: Springer.
  44. Hunt, O., Burden, D., Hepper, P., Stevenson, M., Johnston, C. (2006). Self-Reports of Psychosocial Functioning Among Children and Young Adults With Cleft Lip and Palate. Cleft Palate Craniofacial Journal, 43(5), 598-605.
  45. Ivarsson, T., Svalander, P., & Litlere, O. (2006). The children depression inventory (CDI) as measure of depression in Swedish adolescents: A normative study. Nordic Journal of Psychiatry, 60(3), 220 -226.
  46. Jahanbakhsh, M., Khoshkonesh, A., & Heidari, M. (2013). [The Comparison of Healthy and Unhealthy Perfectionism and Type A Personality in the Perceived Parenting Styles in University Students]. Journal of Family Research, 9(3), 359-381 [in Persian].
  47. Kazdin, A. E. (2016). Research design in clinical psychology. 5th Ed. United Kingdom: Pearson PLC.
  48. Khabaz, M., Behjati, Z., & Naseri, M. (2012). [The relationship between social support and coping with resiliency in adolescent boys]. Journal of Applied Psychology, 5(20), 108-123 [in Persian].
  49. Kovacs, M. (1981). The children’s depression inventory. Psychopharmacology Bulletin, 21, 995-998.
  50. Logan, D. E., Claar, R. L., Guite, J. W., Zuck, S. K., Jordan, L. A., … & Zhou, C. (2013). Factor Structure of the Children’s Depression Inventory in a Multisite Sample of Children and Adolescents with Chronic Pain. The Journal of Pain, 14(7), 689-698.
  51. Neville, B. W., Damm, D. D., Allen, C. M., Bouquot, J. E. (2016). Oral and Maxillofacial Pathology. 4th Ed. Philadelphia: W. B. Saunders Company.
  52. Rahmani, P., & Moheb, N., (2011). [A comparison of child rearing method and affective climate of a family a child suffering from free floating anxiety and those without anxiety]. Journal of Educational Sciences, 4(13), 67-78 [in Persian].
  53. Rajabi, Gh. R. (2007). [An Investigation of Reliability and Validity of Child Depression Inventory (CDI) in 13 to 15 years old adolescents]. Journal of Psychology and Educational Sciences, 37(2), 23-46 [in Persian].
  54. Rajabi, Gh. R., & Atari, Y. A. (2004). [Factor analysis of Children's Depression Inventory]. Journal of Counseling Research, 3(9-10), 83-102 [in Persian].
  55. Roshan, M., Agha Yousefi, A. R., Alipour, A. & Rezaie, A. (2015). Effectivness of Interaction Therapy of Mothers on Children’s Affectional-behavioral Problems and Socially Approved Behaviors. Journal of Applied Psychology, 9(36), 1-17 [in Persian].
  56. Rutter, M., & Taylor, E. A. (2005). Child and Adolescent Psychiatry. USA: Wiley-Blackwell.
  57. Shafipour, S. Z., Sheikhi, A., Mirzaei, M., & Kazemnezhad, E. (2015). [Parenting styles and its relation with children behavioral problems]. Holistic Nursing and Midwifery Journal, 25(2), 49-56 [in Persian].
  58. Siegel, D. J., & Hartzell, M. (2012). Parenting from the Inside Out (M. Asfari, & M. Shahr Aray, Trans.). Tehran: Asim Publication [in Persian].
  59. Smacker, M. R., Craighead, E., Craighead, L. W., & Green, B. J. (1986). Normative and reliability data for the Children Depression Inventory. Journal of Abnormal Child Psychology, 14, 25-39.
  60. The Center for Children with Special Needs Seattle Children’s Hospital, Seattle, W. A. (2010). Cleft Lip and Palate: Critical elements of care.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار