ویژگی‌های شخصیتی، طرحواره‌های ناسازگار اولیه و کارکرد خانواده در زوجین متقاضی و غیر متقاضی طلاق

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده روان شناسی دانشگاه شهید بهشتی

2 دانشجوی دکتری روان شناسی بالینی دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

تصمیم به طلاق به متغیرهای فردی و بین فردی بستگی دارد. ویژگی ­های شخصیتی و طرحواره‌های ناسازگار اولیه عوامل فردی مهمی هستند که در کنار کارکرد خانواده به عنوان یک عامل بین فردی در کنارآمدن با مشکلات زندگی نقش مهمی ایفا می­ کنند و می‌توانند تعیین کننده گرایش یا عدم گرایش زوجین به سمت طلاق باشند. نمونه پژوهش 285 نفر از زوجین متقاضی طلاق (147 نفر) و عادی (138 نفر) بودند که به شیوه نمونه­ گیری هدفمند از مناطق مسکونی و دادگاه­ های خانواده شهر تهران انتخاب شده، و پرسشنامه­ های ویژگی­ های شخصیتی، طرحواره­ های ناسازگار اولیه، و کارکرد خانواده را تکمیل کردند. نتایج نشان داد که دو گروه در طرحواره­ های ناسازگار اولیه (محرومیت هیجانی، رهاشدگی و طرد، بی اعتمادی، بدبینی و بازداری هیجانی)، ویژگی­ های شخصیتی (روان رنجور خویی، تجربه گرایی، توافق پذیری، و با وجدان بودن)، و کارکرد خانواده (حل مسئله، نقش ­ها، و کنترل رفتار) با یکدیگر تفاوت دارند. تحلیل رگرسیون لجستیک نیز نشان داد که 34 تا %45 تقاضای طلاق توسط خرده مقیاس های فوق تبیین می ­شود. به نظر می­رسد که توجه به چنین متغیرهایی در پیشگیری اولیه و ثانویه نقش مهمی داشته و لازم است که روان­شناسان و مشاوران در محیط­ های بالینی و مشاوره­ای به این متغیرها توجه کنند. 

عنوان مقاله [English]

Personality Characteristics, Early Maladaptive Schema and Family Function in Couples Initiating for Divorce Versus Non-Initiating Ones

نویسندگان [English]

  • Mohsen Dehghani 1
  • Nasrin Esmailian 2
1 Shahid Beheshti University
2 Shahid Beheshti University
چکیده [English]

Decision for divorce depends on various personal and interpersonal variables. Personality characteristics and early maladaptive schema as two individual, and family function, as an interpersonal variable would play crucial role in helping people to cope with problems in life. A sample of 285 couples (147 initiator, and 138 noninitiator) were recruited in the family courts, and residential districts in Tehran. They completed a battery of questionnaire including NEO (five factor personality questionnaire), short form of early maladaptive schema questionnaire (YSR), and McMaster family assessment device (FAD). Groups were matched based on age, education level, social economic status, and years of marriage. Results indicated statistical significant differences between two groups in personality characteristics (neuroticism, openness to new experiences, agreeableness and consciousness) early maladaptive schemas (emotional deprivation, rejection, distrust, pessimism and emotional inhibition), and family function (problem solving, roles, and behavioral control). The result of regression logistic analysis showed that 34 to 45 percent of dependent variable predicted by these 12 independent variable. As such, it seems that there is a need to attend the factors would play a role both at primary prevention level and secondary level that psychologists and counselors could consider when providing mental health services.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • personality
  • Early maladaptive schemas
  • Family function
  • Divorce

مراجع

  1. بخشی‌پور، ب.، اسدی، م.، کیانی، ا.، شیرعلی پور، ا. و احمددوست، ح. (1391). رابطه عملکرد خانواده با تعارض زناشویی زوج‌های در آستانه طلاق. دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، 13(2)، 21- 11.
  2. بهروز، ب.، محمدی، ف.، علی‌آبادی، ش.، کجباف، م. ب.، حیدری‌زاده، ن. و بهروز، ب. (1393). مقایسه ویژگی‌های شخصیتی و سبک‌های اسنادی در زوج‌های عادی و متقاضی طلاق. دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، 15 (1)، 61-52.
  3. ثنائی ذاکر، ب. (1379). مقیاس‌های سنجش خانواده و ازدواج. تهران: بعثت.
  4. دیوانداری، ح.، آهی، ق.، اکبری، ح.، مهدیان، ح. (1388). فرم کوتاه پرسشنامه طرحواره یانگ: بررسی ویژگی های روانسنجی و ساختار عاملی بین دانشجویان. پژوهشنامه تربیتی، 5 (20)، 133-103.
  5. سازمان ثبت احوال کشور (1394). طلاق‌های ثبت شده در سال‌های مختلف. برگرفته از: http://www.sabteahval.ir/Default.aspx?tabid=4773
  6. عسگری، پ.، حافظی، ف. و جمشیدی، ث. (1389). رابطه سبک اسناد و ویژگی‌های شخصیتی با رضایت از زندگی زناشویی در پرستاران زن شهر ایلام. فصلنامه زن و فرهنگ، 1(3)، 33-17.
  7. گروسی فرشی، م. ت. (1380). رویکردی نوین در ارزیابی شخصیت (کاربرد تحلیل عاملی در مطالعات شخصیت). تبریز: جامعه پژوه، دانیال.
  8. نجاریان، ف. (1374). عوامل مؤثر بـر کـارآیی خـانواده: بررسـی روان‌سنجی مقیـاس سـنجش خـانواده. پایـان نامـه کارشناسی ارشد مشـاوره، دانشـگاه آزاد اسـلامی واحـد رودهن.
  9. یوسف نژاد شیروانی، م. و پیوستگار، م. (1390). رابطه رضایت از زندگی و طرحواره‌های ناسازگار اولیه در دانشجویان. دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، 12(2)، 65-55.
  10. یوسفی، ن. (1390). مقایسه اثربخشـی دو رویکـرد خـانواده درمـانی مبتنی بر طرحواره درمانی و نظام عاطفی بوون بر طرحـواره‌هـای ناسازگار اولیه در مراجعـان متقاضـی طـلاق شـهر سـقز. اصـول بهداشت روانی، 13(52)، 373-356.
  11. Al-Krenawi, A. (2010). A study of psychological symptoms, family function, marital and life satisfactions of polygamous and monogamous women: The Palestinian case. International Journal of Social Psychiatry, 58(1), 79–86.
  12. Amato, P. R. (2010). Research on Divorce: Continuing Trends and New Developments. Journal of Marriage and Family, 72, 650-666.
  13. Asgari, P., Hafezi, F., & Jamshidi, S. (2010). [Relationship between Attribution Style and Personality Characters with Marital Satisfaction among Female Nurses of Ilam City]. Journal of Women and Culture, 1(3), 17-33 [in Persian].
  14. Bakhshipour, B., Asadi, M., Kiani, A. R., Shiralipour, A., & Ahmaddoost, H. (2012). [The Relationship between Family Function and Marital Conflict in Couples who had Decided to get Divorced]. Knowledge & Research in Applied Psychology, 13(2), 10-19 [in Persian].
  15. Behrouz, B., Mohammadi, F., Aliabadi, Sh., Kajbaf, M. B., Heidarizadeh, N., & Behrouz, B. (2014). [A Comparison between Personality Traits and Attribution Styles of Normal Couples and Divorce Petitioners]. Knowledge & Research in Applied Psychology, 15(1), 52-61 [in Persian].
  16. Bouchard, G., Lussire, Y., & Sabourin, S. (1999). Personality and marital adjustment: Utility of five factor model of personality. Journal of Marriage and Family, 61(3), 651-660.
  17. Costa, P. T., McCrae, R. R., Martin, T. A., Oryol, V. E., Rukaishnikov, A. A., Senin, I. G., Hrebickova, M., & Urbanek, T. (2004). Consensual Validation of Personality Traits across Culture. Journal of Research in Personality, 38, 179-201.
  18. Daye, R. (2003). Introduction to Family processes. London: Lawrence Erlbaum Association, Inc.
  19. Diener, E. D., Eunkook, M. S., Richard, E. L., & Smith, H. L. (2007). Subjective well-being: Three decades of progress. Psychological Bulletin, 125(2), 276-302.
  20. Divandari, H., Ahi, G., Akbari, H., & Mahdian, H. (2009). [Young Schema Questionnaire-Short Form: Review of Psychometric Properties and Factor Analysis among University Students]. Pazhouhesh-Nameye Tarbiati, 5(20), 103-133 [in Persian].
  21. Donnellan, M. B., Conger, R. D., & Bryant, C. M. (2005). Erratum to the big five and enduring marriages. Journal of Research in Personality, 39(1), 206-207.
  22. Dorros, S., Hanzal A., & Segrina, C. (2011). The big five personality traits and perceptions of touch to intimate and non-intimate body regions. Journal of Research in Personality, 42, 1067-1073.
  23. Dumitrescu, D., & Rusu, A. S. (2012). Relationship between early maladaptive schemas, Couple satisfaction and individual mate value: An evolutionary psychological approach. Journal of evidence – based psychotherapies, 12(1), 63-70.
  24. Epstein, N. B., & Baucom, D. H. (1996). A cognitive-behavioral approach to couples’ problems: A program of research and its clinical applications. In W. Dryden (Ed.), Research in counselling and psychotherapy: Practical applications (pp. 133–161). Thousand Oaks: Sage.
  25. Epstein, N. B., Chen, F., & Beyder-Kamjou, I. (2005). Relationship standards and marital satisfaction in Chinese and American couples. Journal of Martial and Family Therapy, 31(1), 59–74.
  26. Falah Chay, R., Zarei, E., & Normandy Pour, F. (2014). Investigating the relationship between maladaptive schemas and marital satisfaction in mothers of primary school children. Journal of life science & biomedicine, 4(2), 119-124.
  27. Furnham, A. (2008). Relationship among four big five measures of different length. Psychological Reports, 102, 312-316.
  28. Garusi Farshi, M. T. (2001). [A new approach in Personality Assessment: Using Factor Analysis in studies of Personality]. Tabriz, Iran: Jameh Pazhuh, Danial [in Persian].
  29. Hamamci, Z. (2005). Dysfunctional relationship beliefs in marital satisfaction and adjustment. Social behavior and personality: an international journal, 33(4), 11-20.
  30. Hatammii, M., & Fadayi, M. (2015). Effectiveness of Schema Therapy in Intimacy, Marital Conflict and Early Maladaptive Schemas of Women Suing for Divorce. International Journal of Advanced Biological and Biomedical Research, 3(3), 285-290.
  31. Jafari Nadoshan, A., Zare, H., Hoseini, A., Poor Salehi, M., & Zini, M. (2015). [Evaluation and comparison of the divorced women mental health and compliance and cognitive emotion regulation with married women in Yazd city]. Journal of Women and Society, 6(2), 1-16.
  32. Kenneth, R. O., & Stephanie, N. (2007). Five-factor Personality Similarity and marital adjustment. Social Behavior and Personality: An International Journal, 27(3), 309-314.
  33. Manzary, L., Makvandi, B., & Khajevand Khoshli, A. (2014). Comparison between Maladaptive Schemas, Marital Conflicts and Sexual Satisfaction in Nearly-Divorced, Divorced and Normal Individuals. Journal of Psychology & behavioral studies, 2(1), 39-49.
  34. Najarian, F. (1995). Effective Factors on Family Function: Review of Psychometric Properties of Family Assessment Device. Master Dissertation in Counseling, Islamic Azad University, Roudehen Branch [in Persian].
  35. Organization for Civil Registration of Iran (2015). Registered Divorces in Different Years. Retrieved from: http://www.sabteahval.ir/Default.aspx?tabid=4773 [in Persian].
  36. Panahifar, S., Yousefi, N., & Amani, A. (2014). The effectiveness of schema-based couple therapy on early maladaptive schemata adjustment and the increase of divorce applications adaptability. Journal of business & management review, 3(9), 339-345.
  37. Pascal, A., Christine, A., & Jean, L. (2008). Development and validation of the Cognitive Inventory of Subjective Distress. International Journal of Geriatric Psychiatry, 23, 1175-1182.
  38. Pour Abbas, S. (2016). Investigating the relationship between the early maladaptive schema& marital satisfaction among 25 to 45 years-old couples. International Journal of Humanities and Cultural Studies, Special Issue, 665-676.
  39. Provencher, V. C., Begin, M. P. G., Girouard, A., Tremblay, S., Boivin, S., & Lemieux, S. (2008). Personality traits in overweight and obese women: Associations with BMI and eating behaviors. Eating Behaviors, 9(3), 294-302.
  40. Rogge, R. D., Brudbury, T. N., Hahlweg, K. E. G., & Thurmaier, F. (2006). Predicting marital distress and dissolution: Refining the two-factor hypothesis. Journal of Family Psychology, 20(1), 156-159.
  41. Sanai Zaker, B. (2000). [Family and Marriage Scales]. Tehran: Besat [in Persian].
  42. Schmitt, D. P. (2004), The Big Five Related to Risky Sexual Behavior Across to World Regions: Differential Personality Associations of Sexual to Promiscuity and Relationship Infidelity. European Journal of Personality, 18(4), 301-319.
  43. Shackelford, T. K., Besser, A., & Goetz, A. T. (2008), Personality, Marital Satisfaction and Probability of Marital Infidelity. Journal of Individual Differences Research, 6, 13-25.
  44. Shahmoradi, S., Fatehi zadeh, M., & Ahmadi, S. A. (1390). Marital conflict predicted by personality characteristic, psychology and demographic couples. Journal of Knowledge & Research in Applied Psychology, 12(43), 33-44.
  45. Stiles, O. E. (2004). Early maladaptive schemas and intimacy in young adult's romantic relationships. Unpublished doctoral dissertation, Alliant International University, San Francisco.
  46. Susan, J. C., Keith, S. D., & Rachel, M. (2006). Marital Problem solving behavior in depression and marital distress, Journal of abnormal psychology, 115, 20-38.
  47. Tabachnic, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using Multivariate Statistics. New York: Pearson Education, Inc.
  48. Weiser, D. A., & Weigel, D. J. (2015). Investigating experiences of the infidelity partner: Who is the “Other Man/Woman”? Personality and Individual Differences, 85, 176-181
  49. Yong, E. M., & Long, L. (1998). Counseling and Therapy for Couples. New York: International Thomson Publishing Company.
  50. Young, J. E., & Brown, G. (2001). Young Schema Questionnaire: Special Edition. New York: Schema Therapy Institute.
  51. Yousefi, N. (2011). [Comparison of the Effectiveness of Family Therapy Based on Schema Therapy and Bowen’s Emotional System Therapy on the early maladaptive schema Among Divorce Applicant Clients]. Journal of Fundamentals of Mental Health, 13(52), 356-373 [In Persian].
  52. Yousef Nezhad Shirvani, M., & Peyvastegar, M. (2011). [The relationship between life satisfaction and early maladaptive schemas in university students]. Knowledge and Research in Applied Psychology, 12(2), 55-65 [In Persian].

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار