نقش تعدیل کننده ادراک انصاف و رفتارهای فداکارانه در رابطه صمیمیت با همسر و کیفیت زناشویی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد اسلامی، پردیس علوم و تحقیقات خوزستان دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اهواز

2 دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اهواز

چکیده

هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش تعدیل­کننده ادراک انصاف و رفتارهای فداکارانه در رابطه صمیمیت با همسر و کیفیت زناشویی در کارکنان متأهل شرکت ملی نفت اهواز بود. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان متأهل شرکت ملی نفت اهواز  بوده و نمونه پژوهش شامل 400 نفر (186 زن و 214 مرد) بودند که بصورت تصادفی طبقه­ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده­ها از پرسشنامه صمیمیت (IS)، پرسشنامه ادراک انصاف (PEM)، پرسشنامه ادراک رفتار­های فداکارانه (PSBM) و پرسشنامه کیفیت زناشویی (QMI) استفاده شد. نتایج تحلیل داده­ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین صمیمیت با همسر، ادراک انصاف و رفتار­های فداکارانه با کیفیت زناشویی رابطه معنی­­داری(0001/0> p) وجود دارد. همچنین نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون تعدیلی مشخص کرد که متغیرهای ادراک انصاف و رفتارهای فداکارانه، توان تعدیل رابطه صمیمیت با همسر و کیفیت زناشویی را دارند. بر این اساس می­توان نتیجه گرفت که رابطه بین صمیمیت با همسر و کیفیت زناشویی یک رابطه خطی ساده نیست و ادراک انصاف و رفتارهای فداکارانه می­توانند این رابطه را تعدیل نمایند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Moderating Role of Perception of Equity and Sacrificial Behavior on Relationship of Spouse Intimacy with Marital Quality

نویسندگان [English]

  • Sahar Safarzadeh 1
  • Parivash Azizpoor 2
1 Psychology Department, Ahvas Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran
2 Psychology Department, Ahvas Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran
چکیده [English]

The aim of present study was to investigate the moderating role of equity perception and sacrificial behaviors on the relationship of spouse intimacy with marital quality among married employees of National Iranian Oil Company (NIOC) in Ahvaz city. The statistical population was all of the NIOC married employees in Ahvaz city, and the sample included 400 subjects (186 men and 214 women) who were selected via classified random sampling. Intimacy Scale (IS), Perception of Equity Measurement (PEM), Perception of Sacrificing Behaviors Measurement (PSBM) and Quality of Marriage Index (QMI) were used for data collecting. The results of Pearson Correlation Coefficient indicated that there was a significant correlation (P<0/0001) between spouse intimacy and sacrificial behaviors with marital quality. Moreover, the adjusted regression analysis revealed that perception of equity and sacrificial behaviors had a moderating role on the relationship of spouse intimacy and marital quality. It can be concluded that the relationship between spouse intimacy and marital quality is not a simple linear association and it was adjusted and moderated by perception of equity and sacrificial behavior.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Spouse
  • Intimacy
  • Perception of Equity
  • Sacrifice
  • Marriage

مراجع

  1. اسدپور اسماعیل، ع. م.، ثنایی ذاکر، ب.، و شقاقی، ش. (1391). بررسی اثربخشی زوج درمانی هیجان محور بر افزایش صمیمیت زناشویی زوج های مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره شهر تهران. مجله پژوهش‌های روان‌شناسی بالینی و مشاوره، 2(1) 38-25.
  2. اعتمادی، ع. (1384). بررسی و مقایسه اثربخشی رویکرد روانی- آموزشی مبتنی بر شناختی رفتاری و ارتباط درمانی و صمیمیت زوجین مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره شهر اصفهان. پایان نامه دکتری، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی.
  3. ایزدی پناه، م. (1393). بررسی رابطه بین سبک های دلبستگی به خدا، مقدس دانستن ازدواج و صمیمیت معنوی با کیفیت زناشویی. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی.
  4. بک، آ. (1921). عشق هرگز کافی نیست. ترجمه مهدی قراچه داغی. (1387). تهران: ذهن آویز.
  5. بهرامپور، خ. (1391). تأثیر زوج‌درمانی هیجان‌محور بر صمیمیت و دلزدگی‌ زناشویی زوجین کارکنان شرکت ملی حفاری اهواز. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی.
  6. ثنایی ذاکر، ب. (1387). مقیاس‌‌های سنجش خانواده و ازدواج. تهران: بعثت.
  7. جعفری‌نژاد، ل. (1390). اثر ایدئولوژی برابری جنسیتی بر هماهنگی و ناهماهنگی زناشویی با میانجی‌گری ادراک و انصاف در والدین دانش‌آموزان مدارس ابتدایی شهر اهواز. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی.
  8. حیدری، ح.، کریمیان، ن.، و سالاری، س. (1394) بررسی رابطه بین ترس از صمیمیت و سبک های هویتی با تعهد زناشویی افراد متاهل. فصلنامه خانواده پژوهی 11(41) 73-86.
  9. خجسته‌مهر، ر. (1384). بررسی ویژگی‌های شخصیتی، مهارتهای اجتماعی، سبک‌های دلبستگی و ویژگی‌های جمعیت شناسی به عنوان پیش‌بینی‌های موفقیت و شکست رابطه زناشویی در زوجهای متقاضی طلاق و عادی شهر اهواز. پایان‌نامه دکتری، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی.
  10. خجسته‌مهر، ر.، فرامرزی، س.، و رجبی، غ. ر. (1391). بررسی نقش ادراک انصاف بر کیفیت زناشویی. فصلنامه مطالعات روانشناختی 1(8) 50-32.
  11. خجسته‌مهر، ر.، کراچیان، م.، و شیرالی نیا، خ. (1393). نقش واسطه‌ای ادراک رفتارهای فداکارانه همسر در رابطه بین سبک-های دلبستگی و کیفیت زناشویی. فصلنامه روان‌شناسی خانواده 2(1) 40-31.
  12. خجسته‌مهر، ر.، کرایی، ا.، و رجبی، غ. ر. (1389). بررسی یک مدل پیشنهادی برای پیشایندها و پیامدهای گذشت در ازدواج. فصلنامه مطالعات روانشناختی، 1(2) 162-135.
  13. سلطانزاده اهوازی، س. (1391). بررسی یک مدل پیشنهادی برای پیشایندها و پیامدهای فداکاری در ازدواج در والدین دانش-آموزان مدارس دخترانه مقطع راهنمایی شهر اهواز. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی.
  14. صادقی، م. و یاوری، س. (1387). بررسی رابطه شادمانی ذهنی و فداکاری با صمیمیت با همسر در کارکنان اداره‌های دولتی شهر اهواز. پایان نامه کارشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی.
  15. طاهرزاده، ن. (1391). بررسی تغییرات ادراک انصاف و رضایت زناشویی در چرخه زندگی خانواده در زنان و مردان متأهل شهر اهواز. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی.
  16. غزلی، ه. و شیرازی، آ. (1387). بررسی رابطه بین ویژگی‌های شخصیتی و سبک‌های عشق با رضایت زناشویی در کارکنان متأهل برخی از سازمان‌ها و ادارات دولتی شهر اهواز. پایان‌نامه کارشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی.
  17. فرامرزی، س. (1388). بررسی نقش ادراک انصاف در کیفیت زناشویی کارکنان متأهل شهر اهواز. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی.
  18. کاوند، م. (1390). بررسی رفتارهای فداکارانه، انگیزه های فداکاری و ادراک انصاف با صمیمیت زناشویی در والدین دانش آموزان مقطع ابتدایی شهر بروجرد. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی.
  19. کراچیان، م. (1392). بررسی اثر مستقیم و غیر مستقیم سبک‌های دلبستگی بر کیفیت زناشویی با میانجی‌گری ادراک رفتارهای فداکارانه همسر در دانشجویان زن متأهل دانشگاه شهید چمران اهواز. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی.
  20. محمدی خشوئی، ر.، محمدی خشوئی، م.، قربانی، م. و خسروی، س. (1394). تجارب نیازهای حمایتی و مشارکتی زوجین در اولین تجربه فرزنددار شدن: یک مطالعه کیفی با رویکرد پدیدارشناسی. فصلنامه خانواده پژوهی 11(44) 455-469.
  21. نوکاریزی، ح. (1393). دیدگاه فهمی، برابرنگری رفتارهای فداکارانه شوهران به عنوان پیش‌بینی‌های ادراک انصاف زنان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی.
  22. Adital, B., & Yoav, L. (2005). Dyadic characteristics of individual attributes: attachment, neuroticism, and their relations to marital quality and closeness. American Journal of Orthopsychiatry, 4(1) 621-639.
  23. Ahmadi, K., Nabipoor, S. M., Kimiaee, S. A., & Afazli, M. H. (2010). Effect of family problem solving on martial Satisfaction. Journal of Applied Science, 1(2) 682 – 687.
  24. Asadpour, E., Nazari, A. M., Sanayizaker, B., & Shaghaghi, S. H. (2012). [Effectiveness of emotion-focused couple therapy in the increase of marital intimacy of couples referring to the counseling centers of Tehran City]. Journal of Psychology, 3(1) 25-38 [in Persian].
  25. Bahrampour, K. (2012). Effectiveness of emotion-focused couple therapy in intimacy and couple burnout of employees working in National Drilling Company of Ahvaz. Master thesis, Shahid Chamran University, Faculty of Psychology and Educational Sciences [in Persian].
  26. Beck, A. (1921). Love is never enough. Translated by M. Gharacheh Daghi. (2008). Tehran: ZehnAviz Press [in Persian].
  27. Claffey, S. T., & Mickelson, K. (2009). Division of household labor and distress: The role of perceived fairness for employed mothers. Sex Roles, 60(1) 819-831.
  28. Clarc, M. S., Lemay, E. P., Graham, S. M., Pataki, SH. P., & Finkel, E. J. (2010). Ways of giving benefits in marriage: Norm use, relationship satisfaction, and attachment- related variability. Psychological Science, 21(7) 944-951.
  29. Clark, M. S., & Mills, J. (1979). Interpersonal attraction in exchange and communal relationships. Journal of Personality and Social Psychology, 37(1) 12-24.
  30. Cohen, SH., Schulz, M. S., Weiss, E., & Waldinger, R. J. (2012). Eye of the Beholder: The Individual and Dyadic Contributions of Empathic Accuracy and Perceived Empathic Effort to Relationship Satisfaction. Journal of Family Psychology, 2(1) 236-245.
  31. Coltrane, S. (2000). Research on Household Labor: Modeling and Measuring the Social Embeddedness of Routine Family Work. Journal of Marriage and the Family, 62(4) 1208-1233.
  32. Cramer, D., & Jowett, S. (2010). Perceived empathy, accurate empathy and relationship satisfaction in heterosexual couples. Journal of social and Personal relationships, 27(5) 327-349.
  33. Crowley, A. K. (2006). The relationship of adult attachment style and interactive conflict styles to marital satisfaction. Unpublished Doctoral Thesis. Texas A & M University.
  34. Encarta World English Dictionary. (1999). Microsoft Corporation. Bloomsbury Publishing plc. Journal of the Dictionary Society of North America, 21(1) 1
  35. Etemadi, A. (2005). Effectiveness of cognitive-behavioral therapy, therapeutic relationship and couples’ intimacy referring to the counseling centers of Isfahan. PhD. thesis, Tarbiat Modarres University, Faculty of Psychology and Educational Sciences [in Persian].
  36. Faramarzi, S. (2009). The Role of perceived fairness in the marital quality of married employees in Ahvaz City. Master thesis, Shahid Chamran University, Faculty of Psychology and Educational Sciences [in Persian].
  37. Figuerres, K. SH. (2008). Sacrifice in marriage: Motives, behaviors, and outcomes. Brigham Young University.
  38. Fincham, F. D., & Bradbury, T. N. (1987). The assessment of marital quality: A reevaluation. Journal of Marriage and the Family, 49(1) 797-809.
  39. Fincham, F. D., Paleari, G., & Regalia, C. (2002). Forgiveness in marriage: The role of relationship quality, Attributions and empathy. Journal of Personal Relationships, 9(1) 27-37
  40. Ghazali, H., & Shirazi, A. (2008). The relationship between personality traits, love styles and marital satisfaction in the married employees of governmental organizations and agencies in Ahvaz. BA Thesis, Shahid Chamran University, Faculty of Psychology and Educational Sciences [in Persian].
  41. Greenstein, T. N. (2009). National context, family satisfaction, and fairness in the division of household labor. Journal of marriage and Family, 71(2) 1039-1051.
  42. Harper, J. M., & Figuerres, K. S. (2008). Perception of sacrifice scale. Unpublished measure. Brigham Young University, Provo, UT.
  43. Heidari, H., Karimian, N. & Salari, S. (2015). Examination of the Relationship between Fear of Intimacy and Identity Styles and Marital Commitment of Married Couples. Journal of Family Research, 11(1) 73-86 [in Persian].
  44. Impett, E. A., & Gable, S., & Peplau, A. (2005). Giving up and giving in: The costs and benefits of daily sacrifice in intimate relationships. Journal of Personality and Social Psychology, 89(1) 327-344.
  45. Impett, E. A., & Gordon, A. M. (2008). For the good of others: Toward a positive psychology of sacrifice. Journal of Positive psychology: Exploring the best in people, 2(1) 79-100.
  46. Izadipanah, M. (2014). Relationship between attachment styles to God, considering marriage as holy, spiritual intimacy and marital quality. Master thesis, Shahid Chamran University, Faculty of Psychology and Educational Sciences [in Persian].
  47. Jafarinezhad, L. (2011). The effect of gender equality ideology on marital harmony and disharmony with the mediation of perception and judgment in the parents of primary school children in Ahvaz. Master thesis, Shahid Chamran University, Faculty of Psychology and Educational Sciences [in Persian].
  48. Karney, B. R., & Bradbury, T. N. (1995). Assessing longitudinal change in marriage: An introduction to the analysis of growth curves. Journal of Marriage and the Family, 57(4) 1091-1108.
  49. Kavand, M. (2011). Evaluation of sacrificing behaviors, sacrificing motivations, perception of fairness and marital intimacy in elementary students’ parents. Master thesis, Shahid Chamran University, Faculty of Psychology and Educational Sciences [in Persian].
  50. Kelley, H. H. (1979). Personal relationships: Their structures and processes. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
  51. Kevin, Sh., F. (2008). Sacrifice in Marriage: Motives, Behaviors and Outcomes. Marriage and Family Therapy, Brigham Young University.
  52. Khojastehmehr, R. (2005). Evaluation of personality traits, social skills, attachment styles and demographic characteristics as predictors of success and failure in marriage and divorce-seeking couples in Ahvaz. PhD Thesis, Shahid Chamran University, Faculty of Psychology and Educational Sciences [in Persian].
  53. Khojastehmehr, R., Faramarzi, S., & Rajabi, G. F. (2012). The role of perceived fairness on marital quality. Journal of Psychological Studies, 1(8) 32-50 [in Persian].
  54. Khojastehmehr, R., Korayi, A., & Rajabi, G. H. (2010). Review of a proposed model for the antecedents and consequences of forgiveness in marriage. Journal of Psychological Studies, 1(1) 135-162 [in Persian].
  55. Khojastehmehr, R., Krachiyan, M., & Shir Ali Niya, K. H. (2014). The mediating role of spouses’ selfless behavior in the relationship between attachment styles and marital quality. Journal of Family Psychology, 2(1) 31-40 [in Persian].
  56. Kogan, A., Impett, E. A., Oveis, CH., Hui, B., Gordon, A. M., & Keltner, D. (2010). When giving feels good: The intrinsic benefits of sacrifice in romantic relationships for the communally motivated. Psychological Science, 21(12) 1918-1924.
  57. Krachiyan, D. (2013). Direct and indirect effect of attachment styles on marital quality with the mediating role of perceiving spouse’s sacrificing behaviors in female married students of Shahid Chamran University. Master Thesis, BA Thesis, Shahid Chamran University, Faculty of Psychology and Educational Sciences [in Persian].
  58. Krejcie, R. V., & Morgan, D. W. (1970). Determining Sample Size for
  59. Research Activities. Educational and Psychological Measurement.
  60. Lambert, E. (2003). Justice in corrections: An exploratory study of the impact of organizational justice on correctional staff. Journal of Criminal Justice, 31(1) 155-168.
  61. Larson, J. H., Holman, T. B. (1994). Predictors of marital quality and stability. Family Relations, 43(6) 228-237.
  62. Lavee, Y., & Katz, R. (2002). Division of Labor, Perceived Fairness T and Marital Quality: The Effect of Gender Ideology. Journal of Marriage and Family, 64(1) 27-39.
  63. Lemay, E. P., Clark, M. S., & Feeney, B. C. (2007). Projection of responsiveness to needs and the construction of satisfying communal relationships. Journal of personality and Social psychology, 92(1) 834-853.
  64. Lewis, R. A., & Spanier, G. B. (1979). Theorizing about the quality and stability of marriage. New York: The Free Press.
  65. Mattingly, B. A. (2008). Research Report The Effects Of Sacrifice Types And Motives On Romantic Relationship Quality. New York: The Free Press.
  66. Mattingly, B. A., & Clark, E. M. (2012). Weakening Relationships We Try To Preserve: Motivated Sacrifice, Attachment, and Relationship Quality. Journal of Applied Social Psychology, 42(2) 373-386.
  67. Mohammadi Khashouei, R. A., Mohammadi Khashouei, M., Ghorbani, M., & Khosravi, S. (2016). The Experiences of Supportive and Participative Needs of Couples in the First Experience of Child Bearing: A Qualitative Study with Phenomenology Approach. Journal of Family Research, 11(4) 455-469 [in Persian].
  68. Murray, S. L. (2005). Regulating the risks of closeness: A relationship-specific sense of felt security. Current Directions in Psychological Science, 14(1) 74-78.
  69. Nokarizi, H. (2014). Men’s egalitarianism and sacrificing behavior as the predictors of perception of fairness in women. Master thesis, Shahid Chamran University, Faculty of Psychology and Educational Sciences [in Persian].
  70. Norton, R., (1983). Measuring marital quality-a critical look at the dependent variable. Journal of Marriage and the family, 45(2) 141-151.
  71. Parker, R., & Pattenden. A. (2009). Strengthening and repairing relationships: Addressing forgiveness and sacrifice in couples education and counseling. Australian family Relationships Clearinghouse (AFRC) Briefing.
  72. Perry, B. J. (2004). The relationship between equity and marital quality among Hispanics, African, Americans and Caucasians. Doctoral Dissertation. Ohio State University.
  73. Rupple, E. K., & Curran, M. A. (2012). Relational Sacrifices in Romantic Relationships: Satisfaction and the Moderating Role of Attachment. Journal of Social and Personal Relationships, 29(1) 508-529.
  74. Sadeghi, M., & Yavari, S. (2008). The relationship between subjective well-being, sacrifice and intimacy with spouse in the employees of public offices in Ahvaz. BA Thesis, Shahid Chamran University, Faculty of Psychology and Educational Sciences [in Persian].
  75. Saginak, K. A., & Saginak, M. A. (2005). Balancing work and family: Equity, gender and marital satisfaction. The Family Journal, 13(2) 162-166.
  76. Sanayi Zaker, B. (2008). [Evaluation scales of family and marriage]. Tehran: Besat Press [in Persian].
  77. Sanderson, C. A., & Cantor, N. (2001). The association of intimacy goals and marital satisfaction: A test of four mediational hypotheses. Personality and Social Psychology Bulletin, 27(1) 1567-1557.
  78. Soltanzadeh Ahvazi, Q. (2012). Review of a proposed model for the antecedents and consequences of parental sacrifice in marriage on parents of female secondary school students in Ahvaz. Master Thesis, BA Thesis, Shahid Chamran University, Faculty of Psychology and Educational Sciences [in Persian].
  79. Sprecher, S. (2001). Equity and social exchange in dating couples: Associations with satisfaction. Journal of Marriage and Family, 63(1) 599-613.
  80. Taherzadeh, N. (2012). Assessment of changes in the perceptions of fairness and marital satisfaction in the family life cycle of married women and men in Ahvaz. Master Thesis, BA Thesis, Shahid Chamran University, Faculty of Psychology and Educational Sciences [in Persian].
  81. Totenhagen, C. J., & Curran, M. A. (2011). Daily hassles, sacrifices, and relationship quality for pregnant cohabiters. Journal of Family Science, 2(2) 68-72.
  82. Traupmann, G., & Hatfield, E. (1983). How important is marital fairness over the life span? International Journal of aging and human development, 17(2) 89-101.
  83. Van Lange, P. A. M., Agnew, C. R., Harinck, F., & Steemers, G. E. M. (1997). From Game Theory To Real Life: How Social Value Orientation Affects Willingness To Sacrifice In Ongoing Close Relationships. Journal of Personality and Social Psychology, 73(1) 1330-1344.
  84. Van Lange, P. A. M., Rusbult, C. E., Drigotas, S. M., Arriaga, X. M., Witcher, B. S., & Cox, C. L. (1997). Willingness to Sacrifice in Close relationships. Journal of Personality and Social Psychology, 72(2) 173-1395.
  85. Walster, E., Trupmann, G., & Walster, G. W. (1978). Equity and extramarital sexuality. Journal of personality and social psychology, 36(2) 82-92.
  86. Whitton, S. W., Stanley, S. M., & Markman, H. J. (2007). If I help my partner, will it hurt me? Perceptions of sacrifice in romantic relationships. Journal of Social and Clinical Psychology, 26(1) 64-92.
  87. Willigen, M. V., & Drentea, P. (2001). Benefits of Equitable Relationships: The Impact of Sense of Fairness, Household Division of Labor, and Decision Making Power on Perceived Social Support. Sex Roles, 10(2) 571-597.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار