بررسی رابطه رضایت مندی زناشویی با باورهای ارتباطی و انتظارات غیرمنطقی زوجین

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد روانشناسی

2 دانشگاه فردوسی مشهد

3 دانشگاه پیام نور تهران

چکیده

در این مطالعه ۵۰ زوج ایرانی مقیم استرالیا و کانادا مورد پژوهش قرار گرفتند. شرکت­ کنندگان با روش نمونه­ گیری در دسترس انتخاب شده و به­ طور داوطلب در این آزمون شرکت کردند. تمامی شرکت­ کنندگان به آزمون­ های شاخص رضایت­مندی زناشویی (DAS)، پرسشنامه باورهای ارتباطی (اپستین، ۱۹۹۲)، مقیاس انتظارات غیرمنطقی (صاحبی، ۲۰۰۵) پاسخ دادند. یافته­ های پژوهش نشان داد که رضایت­مندی زناشویی و متغیرهای شناختی با یکدیگر همبستگی دارند. ضریب همبستگی بین رضایت­مندی زناشویی و باور ارتباطی «عدم توافق تخریب­گر است» 42/0، «ذهن­ خوانی» ۲۳/0، «همسر نمی ­تواند تغییر کند» 59/0، «کمال گرایی جنسی» 32/0 و «زن و مرد اساساً متفاوتند» 12/0 بدست آمد. ضریب همبستگی بین رضایت­مندی زناشویی و انتظارات غیرمنطقی از ازدواج 25/0 بدست آمد. برای محاسبه سهم این عوامل در پیش­بینی واریانس ­های رضایت­مندی زناشویی، رگرسیون خطی و هم­چنین برای بررسی سهم تک ­تک این عوامل در برآورد واریانس ­های رضایت­مندی زناشویی از رگرسیون سلسله مراتبی استفاده شد. یافته­ های بدست آمده نشان داد که تمامی عوامل شناختی روی هم رفته 44% واریانس ­های رضایت­مندی زناشویی را تبیین می­ کنند که از این میان 41% سهم دو باور ارتباطی «عدم توافق تخریب­ گر است» (19%) و «همسر نمی ­تواند تغییر کند» (22%) بوده، دیگر متغیرها کمتر از 2% واریانس ­های این متغیر را پیش­بینی می ­کنند. یافته­ های این پژوهش در آموزش شناختی همسران و اصلاح باورهای ناکارآمد آن­ها می­ تواند به­ کار گرفته شود.

مراجع

  1. بابازاده، سوسن؛ صاحبی، علی (1383). بررسی رابطه رضایتمندی زناشویی با سبک‌های دلبستگی. پایان‌نامه کارشناسی روان-شناسی بالینی، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی.
  2. باقریان نژاد اصفهانی، زهرا؛ ثنایی، باقر؛ نوابی‌نژاد، شکوه (1380). پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت معلم، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی.
  3. برازنده، هدا؛ صاحبی، علی؛ امین یزدی، امیر (1384). تأثیر باورهای ارتباطی و طرح‌واره‌های ناکارآمد اولیه بر سطح سازگاری زناشویی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی بالینی، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی.
  4. بشارت، محمدعلی؛ شریفی، ماندانا؛ ایروانی، محمد (1380). بررسی رابطه سبک‌های دلبستگی و مکانیزم‌های دفاعی. مجله روان‌شناسی، سال پنجم، شماره 19.
  5. بنی‌اسدی شهر بابک، حسن؛ هاشمیان، کیانوش (1375). بررسی و مقایسه عوامل مؤثر اجتماعی ـ فردی و شخصیتی در زوج‌های سازگار و زوج‌های ناسازگار در شهر کرمان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
  6. بروین، کریس. ر (1376). بنیادهای شناختی روان‌شناسی بالینی، ترجمه ترجمه علیلو و همکاران. تبریز: نشر روان‌ پویا.
  7. ثنایی، باقر (1379). مقیاس‌های سنجش خانواده و ازدواج. تهران: نشر بعثت.
  8. حجازی، قدسیه (1358). ازدواج در اسلام. چاپ دوم. نشریه مرکز تحقیقات حقوقی قدسی.
  9. خداپناهی، محمد کریم؛ منصور، محمد (1374). بررسی نقش تهییج‌طلبی در تحکیم روابط زناشویی. پایان‌نامه دکترا دانشگاه تربیت مدرس.
  10. دلاور، علی(1379). روش تحقیق در روان‌شناسی و علوم تربیتی. تهران: نشر ویرایش.
  11. دهقان، فاطمه؛ ثنایی ذاکر، باقر؛ نوابی‌نژاد، شکوه (1380). مقایسه تعارضات زناشویی زنان متقاضی طلاق با زنان مراجعه-کننده برای مشاوره زناشویی (غیرمتقاضی طلاق). پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی.
  12. سالاری، ملیحه؛ صاحبی، علی (1383). بررسی رابطه بین تطبیق "نیازهای بنیادین" زوجین و میزان رضایت از ازدواج در زوج‌های ساکن در شهر مشهد. پایان‌نامه کارشناسی روان‌شناسی بالینی، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی.
  13. سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس؛ حجازی، الهه (1379). روش‌های تحقیق در علوم رفتاری. تهران: نشرآگاه.
  14. ستوده، هدایت (1376). آسیب‌شناسی اجتماعی. تهران: انتشارات نور.
  15. سلیمانیان، علی‌اکبر؛ نوابی‌نژاد، شکوه (1373). بررسی تأثیر تفکرات غیرمنطقی (براساس رویکرد شناختی) بر نارضایتی زناشویی. پایان‌نامه کارشناسی ‌ارشد، دانشگاه تربیت معلم.
  16. صاحبی، علی (1383). روش تحقیق در روان‌شناسی بالینی. تهران: سمت.
  17. صدق آمیز، خدیجه؛ احمدی، حبیب (1376). بررسی عوامل مؤثر بر سازگاری زناشویی در شهر شیراز. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز.
  18. صیادپور، زهره (1381). ازدواج موفق: بررسی رضایت از ازدواج در دانشجویان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب.
  19. صیادپور، ز (1383). بررسی تأثیر میزان آشنایی پیش از ازدواج بر میزان رضایت از ازدواج به منظور ارائه راهبردهای مؤثر در کاهش نرخ طلاق در دانشجویان دانشگاه آزاد.معاونت پژوهشی و برنامه‌ریزی دفتر مطالعات و تحقیقات روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب.
  20. عرفانی اکبری، معصومه؛ سوسن، سیف (1378). بررسی مشکلات مربوط به صمیمیت زوجین و تأثیر ارتباط درمانی زوجین بر آن. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا.
  21. کلارک، دیوید م؛ فربورن، کریستوفر ج (1380). دانش و روش‌های کاربردی رفتار درمانی شناختی. ترجمه حسین کاویانی، تهران: مؤسسه علوم شناختی.
  22. گلشن، صیاد؛ جهانفر، محمد (1372). بررسی طلاق و عوامل اجتماعی ـ جمعیت‌شناختی مؤثر بر آن در سال‌های 1370-1364 در شهرستان خوی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
  23. منصور، دادستان (1376). روان‌شناسی ژنتیک 2. انتشارات رشد.
  24. ملازاده، جواد؛ دادستان، پریرخ (1372). بررسی ویژگی‌های شخصیتی در رابطه با عوامل تنیدگی‌زای زناشویی در زوج‌های در حال طلاق و سازگار. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، روان‌شناسی، دانشگاه تربیت مدرس.
  25. ملازاده، علیرضا (1376). عوامل شادکامی و موفقیت در زندگی زناشویی. نشریه ماهانه آموزشی تربیتی پیوند.
  26. مظاهری، محمدعلی (1379). نقش دلبستگی بزرگسالان درکنش‌وری در ازدواج. مجله روانشناسی، سال چهارم، شماره 15.
  27. موسوی، رقیه؛ ولی‌الله، فرزاد (1374). بررسی و مقایسه عوامل مؤثر بر رضامندی زناشویی در سه گروه پزشکان، کارمندان، کارگران شهر تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم.
  28. مه پویان، ابوالقاسم؛ رودلف، ژاکلین (طوبی) (1354). بررسی عوامل اجتماعی در افزایش طلاق. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
  29. یانگ، جفری (1384). شناخت‌درمانی برای اختلالات شخصیت: رویکرد متمرکز بر طرحواره. ترجمه علی صاحبی و حسن حمیدپور، تهران: انتشارات ارجمند.
  30. Antil, J. K. & Cotton, S. (1988). Factor affecting the division of labor in households. Journal of Sex Role, 18(9-10), 531-553.
  31. Baucom, Donald H., Epstein, Norman 2D, Sayer, steven & Sher, tamara.(1989). The role of cognitions in marital relationships: definitial, methodological and conceptual issues. Journal of consulting and clinical Psychology, 57(1), 31-38.
  32. Baucom, Donald H., Epstein, Norman., Daiuto, Anthony D. Carels, Robert A., Rankin, Lynn A. & Burnett, Charles K. (1996). Cognitions in Marriage: The Relationship Between Standards and Attributions. Journal of family psychology, 10(2), 209-222.
  33. Baucom, Donald H. & Epstein, Norman & Rankin, Lynn A. & Burnett, Charles K. (1996). Assessing Relationship Standards: The Inventory of Specific Relationship Standards Journal of family psychology, 10(1), 72-88.
  34. Bradbury, Thomas. N & Fincham, Frank D. (1993). Assessing dysfunctional cognition in marriage. Psychological Assessment, 5(1), 92-101.
  35. Brennen, B. H. (2004). Handling marital conflict. Seminar Handout. Sounds of Encouragement (Seminar), 12, 121-126.
  36. Carr, A. (1999). The handbook of child and adolescent clinical psychology: A contextual approach. New York: Routledge.
  37. De Angelis, T. (2004). The question of marriage and community well-being. Monitor on Psychology, APA. 35(8), 38.
  38. Duvall, E. M., Miller, B. C. (1985). Marriage and family development, 6th ed. New York: Harper & Row.
  39. Epstein, Norman B., Chen, Fuguo, Beyder-Kamjou, Irina, jan (2005). Relationship standards and marital satisfaction in chinese and American couples. Journal of Marital and Family Therapy.
  40. Fincham, Frank D., Harold, Gordon T. & Gano-Phillips, Susan .(2000). The longitudinal association between attributions and marital satisfaction: Direction of Effects and Role of efficacy expectations. Journal of Family Psychology, 14(2), 267-285.
  41. Fincham, Frank D., Garnier, Philip C., Gano-Philips, Susan & Obsorne, Lori N.(1995). Preinteraction expectations, marital satisfaction and accessibility, Journal of Fmily Psychology, 9(1), 3-14.
  42. Fincham, Frank D,. Bradbury, Thomas N. Beach, steven R. H. (1990). To arrive where we began: A reapraisal of cognition in marriage and marital therapy. Journal of Family Psychology, 4(2),167-184.
  43. Finkenauer, C. & Hazan, H. (2000). Disclosure and secrecy in marriage: Do both contribute to marital satisfaction? Journal of Social and Personal Relationships, 17, 256-259.
  44. Fournier, D. G. & Olson, D. H. (1986). Program for premarital and newlywed couples. In. R. F. Levant (Ed.), Psychoeducational approaches to family therapy and counseling, (194-231). New York: Springer.
  45. Fournier, D. G. Olson, D. H. & Druckman, J. M. (1983). Assessing marital and premarital relationships: The Prepare/Enrich Inventories. In E. E. Filsinger (Ed.), Marriage and family assessment, (229-250). Newbury, CA: Sage Publishing.
  46. Fowers, B. J. & Olson, D. H. (1986). Predicting marital success with Prepare; A predictive validity study. Journal of Marital and Family, 12, 403-413.
  47. Garcia, S. D. (1999). Perception of Hispanic and African American couples at the friendship or engagement stage of a relationship. Journal of Social and Personal Relationships. 16, 105-109.
  48. Gottman, John Mordechai .(1993). A Theory of Marital Dissolution and Stability. Journal of Family Psychology, 7(1), 57-75.
  49. Hawley, D. R. & Olson, D. H. (1995). Enriching newlyweds: An evaluation of three enrichment programs. The American Journal of family Therapy, 23, 2.
  50. Hurley, J. P. (1996). Correlates of life satisfaction in traditional woman in long-term marriage. Dissertation Abstracts International: Section B: the Sciences and Engineering, 56(10-B) 5835.
  51. Karney, Benjamin R. & Bradbury, Thomas N. (1995). The Longitudinal Course of Marital Quality and Stability: A Review of Theory, Method, and Research. Psychological Bulletin. 118(1), 3-34.
  52. Lavee, Y. & Olson, D. H. (1993). Seven types of marriage: Empirical typology based on Enrich. Journal of Marital and Family Therapy. 19(4), 325-340.
  53. Olson, D. H., Cubbin, H. I., Barenes, H. L., Larsen, A. S., Muxen, M. J. & Wilson, M. A. (1983). Families: What makes them work. Beverly Hills, C.A.: Sage Publications.
  54. Pradhan, M. & Misra, N. (1995). Spouse support and quality of marital relationships as correlates of stress. Journal of the Indian Academy of Applied Psychology, 21(1), 43-50.
  55. Rosenbaum, E. & Gilbertson, G. (1995). The stability of cohabition relationships: The role of children. Journal of Marriage and the Family, 17, 231-236.
  56. Sokolski, D. M. (1996). Student marriage: A study of marital satisfaction in graduate. Dissertation Abstracts International: Section - B: The Science and Engineering, 56(8-B), 4645.
  57. Whisman, M. A., Uebelacker, L. A. & Weinstock, L. M. (2004). Psychopathology and marital satisfaction: The importance of evaluating both partners. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 72(5), 830-838.
  58. White, L. & Peterson, D. (1996). Cohabition and divorce in Canada: Testing the selectivity hypothesis. Journal of Marriage and Family, 18, 421-427.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار