جنین آزمایشگاهی به مثابه شخص

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه تهران

چکیده

جنین آزمایشگاهی بر اساس اصول اخلاقی و قوانین طبیعی در حکم جنین عادی است. اختلافی که در نمو طبیعی جنین آزمایشگاهی با جنین طبیعی وجود دارد نباید احکام حاکم بر آن را متفاوت کند، چرا که وصف جنین در مورد آزمایشگاهی نیز قابل اعمال و گسترش است. این امر بیانگر آن است که جنین آزمایشگاهی دارای همان حقوقی خواهد بود که قانون برای جنین عادی در نظر گرفته است. به همین جهت، به رغم ادعای برخی مبنی بر مالیت جنین و به تبع، قابلیت مورد معامله واقع شدن آن، آن‌چه در این نوشتار بدان پرداخته می‌شود. بیان نقدهایی بر این نظریه و اثبات شخصیت جنین از لحظه‌ انعقاد نطفه است و از این حیث تفاوتی میان جنین طبیعی و آزمایشگاهی وجود ندارد. بنابراین حتی ضمن عقودی مانند هبه نیز نمی‌تواند مورد معامله و موضوع حق واقع شود.

عنوان مقاله [English]

In Vitro Embryo as a Person

نویسندگان [English]

  • Mohammad Hasan Sadeghi Moghadam
  • Mostafa Mozafari
Tehran University
چکیده [English]

Based on moral principles and the natural laws, an in vitro embryo is considered as a natural embryo. The difference in the course of natural growing of an in vitro embryo and natural embryo, does not result in a difference of the governing rules, since both are embryos. It is argued that an in vitro embryo has the same rights as the natural embryo. Considering this claim, despite the position of some scholars who believe that such an embryo is subject to ownership, this article aims to critique this idea and argue that an in vitro embryo has the same personhood as a natural embryo from the moment of conception. Therefore, the embryo cannot be transferred as a gift or otherwise traded in the form of a stipulation in a contract.

کلیدواژه‌ها [English]

  • In Vitro Embryo- Property- Person- Embryo Donation- Contract for the Transfer of an Embryo
  1. آخوندی، م. و صادقی، م. (1382). ضرورت به کارگیری تکنیک‌های باروری کمکی در تولید مثل انسان. مجموعه مقالات روش‌های نوین تولید مثل انسانی از دیدگاه فقه و حقوق. تهران: سمت و پژوهشکده ابن‌سینا.
  2. آخوندی، م.، بهجتی، ز.، عارفی، س.، صدری، ه.، اعرابی، م.، زرنانی، ا.، چمنی، ل.، و شبستری، ا. (1386). آشنایی با لقاح طبیعی، لقاح خارج رحمی و ضرورت استفاده از گامت جایگزین در درمان ناباروری. فصلنامه پایش، ش6، 321-307.
  3. آگاه، ح. (1382). قرآن، حق حیات و چالش‌های موجود. فصلنامه پژوهش‌های قرآنی، ش35 و 36، 183-160.
  4. آندرتو، ر.(2005). کرامت انسان در پرتو حقوق بین‌الملل زیست پزشکی. ترجمه م ج ساعد (1386). فصلنامه حقوق پزشکی، ش1، 220-218.
  5. اراکی، م. (1415). کتاب البیع. ج2. قم: مؤسسه راه حق.
  6. اسماعیلی، ا. (1387). خرید و فروش خون. قم: مؤسسه فرهنگی تبیان.
  7. امامی، س. ح. (1366). حقوق مدنی. ج3. تهران: کتابفروشی اسلامیه.
  8. انصاری، م. (1415). مکاسب. ج4. قم: نشر کنگره بزرگداشت شیخ اعظم انصاری.
  9. ایروانی، ب. (1418). دروس تمهیدیه فی القواعد الفقهیه. قم: الانوار المهدی.
  10. جعفری لنگرودی، م. (1388). ترمینولوژی حقوق. تهران: کتابخانه گنج دانش.
  11. جواهری، ح. (1421). بحوث فی الفقه المعاصر. قم: مجمع‌الذخائر الاسلامیه.
  12. خلفی، م. (1385). اهدای جنین در پرتو فقه و حقوق. فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، ش33، 79-50.
  13. راسخ، م. (1383). بیوتکنولوژی و انسان، مسائل و دیدگاه‌ها. مجله تحقیقات حقوقی، ش40، 92-9.
  14. دیوان عالی (1338). رأی شماره 5892-10/11/38.
  15. شهیدی، م. (1387). وضعیت حقوقی کودک آزمایشگاهی. تهران: انتشارات مجد.
  16. صفایی، س. ح. (1386). اشخاص و محجورین. تهران: سمت.
  17. فیضی طالب،‌ ع. (1377). پیوند اعضا. قم: مرکز تحقیقات فقهی قوه قضاییه.
  18. قاسم‌زاده، س. م. (1384). شرایط اساسی صحت قراردادهای درمان ناباروری با استفاده از گامت و جنین. مجموعه مقالات اهداء گامت و جنین در درمان ناباروری. تهران: سمت و پژوهشکده ابن‌سینا.
  19. کاتوزیان، ن. (1389). اموال و مالکیت. تهران: نشر میزان.
  20. کاتوزیان، ن. (1387). دوره مقدماتی اعمال حقوقی. تهران: شرکت سهامی.
  21. کریمی، ع. (1393). انتقال گامت و جنین از دیدگاه حقوق اموال. فصلنامه باروری، ش 30، 36-11.
  22. کریمی، ع. (1389). تعارض بین احکام راجع به مالیت بالفعل و شخصیت بالقوه جنین. اولین همایش جنین آزمایشگاهی پژوهشکده رویان،)6/10/1389(.
  23. محسنی، م. (1384). الفقه و مسائل الطبیه. قم: بوستان کتاب.
  24. محقق داماد، س. م. (1389). فقه پزشکی. ج1. تهران: انتشارات حقوقی.
  25. مروج جزایری، س. م. (1416). هدی الطالب فی شرح مکاسب. ج6. قم: مؤسسه دارالکتاب.
  26. معین، س.م. (1371). فرهنگ فارسی معین. ویرایش 8. ج 1. تهران: امیرکبیر.
  27. موسوی‌الخمینی، ر. (1414). تحریرالوسیله. ج2. قم: دارالاسلام.
  28. نایب‌زاده، ع. (1380). باروری مصنوعی. ج1. تهران: انتشارات مجد.
  29. نجفی، م. (بی‌تا). جواهرالکلام. ج22. بیروت: داراحیاء التراث العربی.
  30. Agah, H. M. (2003). [Qur'an, the right of life and the existing challenges]. Journal of Qur'anic Studies, 35 & 36, p.160-183 [in Persian].
  31. Akhoondy, M. & Sadeghi, M. (2003). [The Necessity of Using Assisted Reproductive Techniques in Human Reproduction. Proceedings of modern methods of human reproduction with Regard to Law and Jurisprudence]. Tehran: Samt and Ebne Sina Publications [in Persian].
  32. Akhoondy, M., Behjati, Z., Arefi, S., Sadri, H., Arabi, M., Zarnani, A., Chamani, L. & Shabestari, A. (2007). [Understanding the Natural Fertilization, IVF and Gamete Need to use Alternative Infertility Treatment]. Payesh Journal, 6, 307-321 [in Persian].
  33. Anderto, R. (2005). Dignity of the person in the light of international biomedical law (M. J. Saed, Trans.). Journal of Medical law, 1, 218-220.
  34. Ansary, M. (1993). [Makaseb]. Vol.4. Qom: Congress on the Commemoration of Sheikh Ansari Publication [in Arabic].
  35. Araki, M. (1993). [Vending Book]. Vol. 22. Qom: Rahe Hagh Institution [in Arabic].
  36. Emami, S. H. (1987). [Civil Law]. Vol. 3. Tehran: Eslamiyeh Bookselling [in Persian].
  37. Esmaeli, A. (2008). [Blood Selling and Buying]. Qom: Tebyan Cultural Institution [in Persian].
  38. Feyzi Taleb, A. (1998). [Organ Transplantation]. Qom: Jurisprudential Study Center of Judiciary [in Persian].
  39. Ghasemzadeh, S. H. (2005). [The Basic Conditions of Infertility Contract Accuracy Using Gametes and Embryos]. Tehran: Samt and Ebne Sina Publications [in Persian].
  40. Irvani, B. (1996). [Doroos Al-Tamhidiyeh fi Ghavaed Al-Feqh]. Qom: Anvar Al-Mahdi Publication [in Arabic].
  41. Jafari Langroodi, M. (2009). [Terminology of Law]. Tehran: Ganje Danesh Library [in Persian].
  42. Javaheri, H. (1999). [Bohooth fi Feqh Al-Moaser]. Qom: Majmao Al-Jazayer Publication [in Arabic].
  43. Karimi, A. (2009). [Contrast between Ordinances Related to Actual Property Being and Potential Personality of Fetus]. The 1th Conference on Laboratory Fetus of Royan Institute, (2009/11/26) [in Persian].
  44. Karimi, A. (2014). [Transference of Gamete and embryo from property rights perspective]. Fertilization Journal, 30, 11-36 [in Persian].
  45. Katuzian, N. (2010). [Law of Property]. Tehran: Mizan Publications [in Persian].
  46. Katuzian, N. (2008). [Elementary Course of Legal Acts]. Tehran: Publication of Enteshar Corporation [in Persian].
  47. Khalafi, M. (2006). [Embryo donation in light of the jurisprudence and law]. Journal of Woman's Study, 33, 50-79 [in Persian].
  48. Moein, S. M. (1992). [Moein Persian Dictionary]. 8thEd. Vol. 1. Tehran: Amir Kabir Publications [in Persian].
  49. Mohaghegh Damad, S. M. (2010). [Medical Jurisprudence]. Vol.1. Tehran: Legal Publications [in Persian].
  50. Mohseni, M. (2005). [Alfeqh va Masael Al-Tabiyeh]. Qom: Boostan Publication [in Persian].
  51. Moravej Jazayeri, S. M. (1994). [Hod Al-Taleb fi Sharhe Al-Makaseb]. Vol 6. Qom: Darolketab Institution [in Arabic].
  52. Mosavi Al-Khomeyni, R. (1992). [Tahrir Al-Vasileh]. Vol.2, Qom: Daro Al-Eslam [in Arabic].
  53. Naebzadeh, A. (2001). [Artificial Insemination]. Vol.1. Tehran: Majd Publications [in Persian].
  54. Najafi, M. (Dateless). [Javaher Al-Kalam]. Vol. 22. Beirut: Publication of Dar Al-Ahyae Al-Torath Al-Arabi [in Arabic].
  55. Rasekh, M. (2004). [Biotechnology and Human, Issues and Views]. Journal of Legal Studies, 40, 9-92 [in Persian].
  56. Safaee, S. H. (2007). [Individuals and Incapacitated Persons]. Tehran: SAMT Publications [in Persian].
  57. Shahidi, M. (2008). [The Legal Status of Infants]. Tehran: Majd Publication [in Persian].
  58. The Supreme Court of Iran (1959). Verdict No.38/11/10-5892 [in Persian].