تجربۀ زیستۀ زنان از پدیدۀ ازدواج زودهنگام: یک بررسی کیفی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 گروه علوم اجتماعی، دانشگاه فردوسی مشهد

2 گروه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

کودک‌همسری با واردکردن دختران بدون آمادگی و توان جسمی، روانی و اجتماعی لازم، از کودکی به مرحلۀ بزرگ‌سالی، چالش‌هایی جدی برای آن‌ها به وجود می‌آورد. مسئلۀ کلیدی در این ارتباط تأثیرگذاری پیچیده و چندسطحی این پدیده بر شئون مختلف زندگی عاملان اجتماعی موردنظر است که بررسی این پدیده را منوط به واکاوی ژرفانگرانۀ تجربۀ ‎زیستۀ زنان از ازدواج زودهنگام در بستر اجتماعی و فرهنگی پیرامونشان می‌کند. در تحقیق حاضر با رویکرد کیفی، مبتنی بر نظریۀ زمینه‌‌‌ای، به بررسی مسئلۀ مذکور در میان دختران 13 تا 17 سال، در روستای بقمچ، از توابع بخش مرکزی شهرستان چناران که تجربۀ ازدواج زودهنگام داشته‌اند، پرداخته شده و در مجموع با 10 نفر از این دختران مصاحبه شده است.بر مبنای نتایج تحقیق، عواملی همچون «رواج بین نسلی ازدواج زودهنگام»، «بی‎اهمیتی تحصیل دختران»، «فشار اجتماعی بر دختران مجرد»، «محیط فرهنگی بسته و درون‎نگر جامعۀ روستایی»، «محوریت مردسالاری در نظام اجتماعی جامعۀ روستایی» و «عدم‌پذیرش عشق پیش از ازدواج» بر رخداد «کودک‌همسری: تلفیق انفعال کودکانه و اقتدار سنت‌مدارانه» مؤثر است. مشارکت‌کنندگان در تحقیق، در مقابلِ پدیدۀ کودک‌همسری، راهبردهایی مانند «سهل‎گیری در گزینش همسر»، «تقدیرگرایی در تن‌دادن به زندگی زناشویی»، «تعجیل در یاددهی اصول زناشویی» و «همسرگزینی در شبکۀ خویشاوندی» را در پیش می‌گرفتند و پیامدهایی از قبیل «به‌خطرافتادن سلامتی جسمانی»، «فشار روانی ناشی از عدم‌آمادگی پذیرش نقش همسری و مادری»، «تداوم سنت‌های اجتماعی پشتیبان ازدواج زودهنگام»، «تجربۀ بیگانگی از خود در نقش همسری» و نهایتاً «انزوای اجتماعی» را می‌پذیرفتند.
 
 
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Women's Lived Experience of the Phenomenon of Early Marriage: A Qualitative Study

نویسندگان [English]

  • Ali Akbar Majdi 1
  • mahdi kermani 1
  • Zahra Baradaran Kashani 1
  • Fatemeh Khedmati 2
1 Assistant Professor of Social Sciences Department of Ferdowsi University of Mashhad
2 BS student Social Sciences of Ferdowsi University
چکیده [English]

Child marriage creates severe challenges for girls without the necessary physical, mental, and social preparation and strength from childhood to adulthood. The Important issue in this regard is the complex and multi-level effect of this phenomenon on various aspects of the social actors' lives, which makes the investigation of this phenomenon dependent on the in-depth analysis of women's lived experience of early marriage in the social and cultural context. This research, with a qualitative approach based on grounded theory, has investigated the mentioned issue among girls aged 13 to 17 in Boqhmech village, in the central part of Chenaran City, who had the experience of early marriage, in total 10 of these girls were interviewed. Based on the results, factors such as "intergenerational custom of an early marriage", "irrelevance of girls' education", "social pressure on unmarried girls", "closed and introspective cultural environment of rural society", "centeredness of patriarchy in the social system of rural society and lack of acceptance for love before marriage" will be effective on the phenomenon of "child marriage: the combination of childish passivity and traditional authority". The participants in the research employed strategies such as "carelessness in choosing a spouse", "prejudicial in entering into married life", "hasty in teaching the principles of marriage" and "choosing a spouse in the kinship network", and accepted consequences such as "to The risk of falling physical health", "psychological pressure caused by not being ready to accept the role of wife and mother", "the continuation of social traditions supporting early marriage", "the experience of alienation from oneself in the role of the wife" and finally "social isolation".

کلیدواژه‌ها [English]

  • Early marriage
  • women
  • passivity
  • childhood
  • child’s marriage
ابراهیمی، ح.، و فخرایی، س. ( 1392 ). بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با ازدواج زودهنگام در شهرستان نقده، مطالعات
.93- 110 ،(21) جامعه شناسی، 6
استراوس، آ.، و کربین، ج. ( 1392 ). مبانی پژوهش کیفی فنون و مراحل تولید نظریۀ زمینه ای، ترجمۀ ابراهیم افشار، تهران:
نشر نی.
.108-156 ،(3) افتخارزاده، س. ز. ( 1394 ). تجربۀ زیستۀ زنان در ازدواج زودهنگام، پژوهشنامۀ مددکاری اجتماعی، 1
ایمان، م. ت.، گلی، ع.، و زارع، ا. ( 1394 ). مطالعۀ الگوی فضایی شیوع ازدواج در بین زنان زیر 20 سال شهری و فرزندآوری
.1-24 ،(14) آنان، مطالعات جامعه شناختی شهری، 5
.85-136 ، بارت، ر. ( 1380 ). اسطوره در زمانۀ حاضر، ترجمۀ یوسف علی اباذری، ارغنون، 18
بهرامی، و.، حقی کرم الله، م.، و قربانی، ع. ( 1401 ). مطالعۀ داده بنیاد ازدواج زودهنگام دختران شهرستان پل دختر (مورد
.472-508 ،(4) مطالعه: روستای زیودار)، راهبرد اجتماعی فرهنگی، 11
،(10) پورطالب، ن.، و موسویان انلجق، س. ب. ( 1400 ). کودک همسری: رویکردی پدیدارشناسانه، فصلنامۀ حقوق کودک، 3
.1-13
چنانی، ف.، رضایی فرد، ف.، جلالی، ف.، و جهانگیری، س. ( 1401 ). بررسی علل و آسیب های کودک همسری، مطالعات فرهنگ
.105-114 ،(1) و هنر، 7
حاجیلو، ف.، آقایاری، ت.، و علیپور آبدار، ف. ( 1400 ). علل زمینه ساز کودک همسری (مطالعۀ موردی زنان دارای تجربۀ زیستۀ
.103-116 ،(48) مراجعه کننده به مراکز بهداشتی شهر تبریز)، فصلنامۀ علمی و پژوهشی زن و جامعه، 12
دوبووار، س. ( 1380 ). جنس دوم، ترجمۀ قاسم صنعوی، تهران: انتشارات توس.
ریتزر، ج. ( 1374 ). نظریۀ جامعه شناسی در دوران معاصر، ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران: علمی.
ساروخانی، ب. ( 1370 ). دایرةالمعارف علوم اجتماعی، تهران: کیهان.
صفوی، ح. س.، و مینایی، م. گ. ( 1394 ). تجربۀ زیستۀ دختران نوجوان در نقش همسر (مطالعۀ ازدواج زودهنگام دختران
.87-106 ،(1) آران بیدگل)، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 6
فتایی، م.، مطلق، م.، و آقاجانی مرسا، ح. ( 1401 ). مطالعۀ زمینه ها و پیامدهای کودک همسری در استان لرستان، فصلنامۀ
.105- 142 ،(32) علمی پژوهشنامۀ مددکاری اجتماعی، 9
فلیک، ا. ( 1392 ). درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمۀ هادی جلیلی، تهران: نشر نی.
،(3) کوهی، ک. ( 1398 ). بررسی کودک همسری در کشور با تأکید به استان آذربایجان شرقی، فصلنامۀ حقوق کودک، 1
.129-149
گلاسر، و. ( 1385 ). تئوری انتخاب: روان شناسی جدید در آزادی فردی، ترجمۀ نورالدین رحمانیان، تهران: نشر آشیان.
.68- 79 ، لطفی، ر. ( 1389 ). پیامد های سلامتی ازدواج زودهنگام در زنان، فصلنامۀ زن و بهداشت، 2
.1-12 ، مطیع، ن. ( 1376 ). فمینیسم در ایران در جست وجوی یک رهیافت بومی، نشریۀ زنان، 33