دانشگاه شهید بهشتی، پژوهشکده خانواده
خانواده پژوهی
1735-8442
2476-7484
2
3
2007
01
21
نقش الگوهای خانوادگی در سازگاری نوجوانان
FA
محبوبه
فولادچنگ
دانشگاه شیراز
foolad@shirazu.ac.ir
به منظور بررسی نقش الگوهای مختلف خانوادگی در سازگاری نوجوانان دبیرستانی، تعداد 272 دانشآموز سال سوم دبیرستان (132 دختر و 140 پسر) به شیوه نمونهگیری خوشهای تصادفی از شهر شیراز انتخاب شدند. بر مبنای نمره ابعاد کنترل و محبت والدینی در پرسشنامه، محیط خانوادگی (نقاشیان، 1358) از نظر الگوهای خانوادگی به چهار گروه: خانوادههای قاطع (محبت بالا ـ کنترل بالا)، آسانگیر (محبت بالا ـ کنترل پایین)، بیتوجه (محبت پایین ـ کنترل پایین) و مستبد (محبت پایین ـ کنترل بالا) تقسیم شدند. این عده، همچنین پرسشنامه سازگاری نوجوانان دبیرستانی (سینها و سینک، 1993) را تکمیل کردند. میزان آلفای کرانباخ و ضریب بازآزمایی هر دو پرسشنامه محیط خانوادگی و سازگاری نوجوانان دبیرستانی از 68/0 تا 85/0 محاسبه شد. نتایج تحلیل واریانس تعاملی نشان داد که سازگاری عمومی فرزندان خانوادههای قاطع و آسانگیر بهطور معناداری بیش از فرزندان والدین مستبد و بیتوجه است، اما بین سازگاری عمومی فرزندان خانوادههای قاطع و آسانگیر تفاوت معناداری وجود ندارد و فرزندان والدین مستبد و بیتوجه نیز تفاوت معناداری از این نظر با یکدیگر ندارند. نوجوانان دختر از سازگاری عمومی بیشتری در مقایسه با پسران برخوردار بودند. نقش تعاملی الگوهای خانوادگی و جنسیت بر سازگاری نوجوانان معنادار نبود. در بررسی نقش دو بعد کنترل و محبت والدینی در سازگاری نوجوانان نیز تحلیل واریانس نشان داد که میزان کنترل والدین تأثیر معناداری بر سازگاری عمومی فرزندان ندارد، اما نقش محبت بر سازگاری هر دو جنس معنادار است (0001/0P<). یعنی در هر دو جنس نوجوانانی که از محبت بیشتر والدین برخوردار بودند، سازگاری بیشتری را نشان میدادند. تأثیر تعاملی جنسیت با ابعاد کنترل و محبت والدینی بر سازگاری معنادار نبود. نتایج بر حسب کاربردهای آن برای شیوههای مناسب فرزندپروری و نحوه تعامل با فرزندان بهویژه از نظر نحوه کنترل و محبت به نوجوانان و نیز اشاراتی برای تحقیقات آینده می تواند مورد بحث قرار گیرد.
خانواده- محبت- سازگاری- نوجوان- جنسیت
https://jfr.sbu.ac.ir/article_96862.html
https://jfr.sbu.ac.ir/article_96862_bb02bf74cd70b53b92f31535fafd553a.pdf
دانشگاه شهید بهشتی، پژوهشکده خانواده
خانواده پژوهی
1735-8442
2476-7484
2
3
2007
01
21
بررسی رابطه رضایت مندی زناشویی با باورهای ارتباطی و انتظارات غیرمنطقی زوجین
FA
گلناز
شایسته
کارشناس ارشد روانشناسی
علی
صاحبی
دانشگاه فردوسی مشهد
asahebi2000@yahoo.com.au
احمد
علیپور
دانشگاه پیام نور تهران
در این مطالعه ۵۰ زوج ایرانی مقیم استرالیا و کانادا مورد پژوهش قرار گرفتند. شرکت کنندگان با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و به طور داوطلب در این آزمون شرکت کردند. تمامی شرکت کنندگان به آزمون های شاخص رضایتمندی زناشویی (DAS)، پرسشنامه باورهای ارتباطی (اپستین، ۱۹۹۲)، مقیاس انتظارات غیرمنطقی (صاحبی، ۲۰۰۵) پاسخ دادند. یافته های پژوهش نشان داد که رضایتمندی زناشویی و متغیرهای شناختی با یکدیگر همبستگی دارند. ضریب همبستگی بین رضایتمندی زناشویی و باور ارتباطی «عدم توافق تخریبگر است» 42/0، «ذهن خوانی» ۲۳/0، «همسر نمی تواند تغییر کند» 59/0، «کمال گرایی جنسی» 32/0 و «زن و مرد اساساً متفاوتند» 12/0 بدست آمد. ضریب همبستگی بین رضایتمندی زناشویی و انتظارات غیرمنطقی از ازدواج 25/0 بدست آمد. برای محاسبه سهم این عوامل در پیشبینی واریانس های رضایتمندی زناشویی، رگرسیون خطی و همچنین برای بررسی سهم تک تک این عوامل در برآورد واریانس های رضایتمندی زناشویی از رگرسیون سلسله مراتبی استفاده شد. یافته های بدست آمده نشان داد که تمامی عوامل شناختی روی هم رفته 44% واریانس های رضایتمندی زناشویی را تبیین می کنند که از این میان 41% سهم دو باور ارتباطی «عدم توافق تخریب گر است» (19%) و «همسر نمی تواند تغییر کند» (22%) بوده، دیگر متغیرها کمتر از 2% واریانس های این متغیر را پیشبینی می کنند. یافته های این پژوهش در آموزش شناختی همسران و اصلاح باورهای ناکارآمد آنها می تواند به کار گرفته شود.
https://jfr.sbu.ac.ir/article_96869.html
https://jfr.sbu.ac.ir/article_96869_2361fe549c0559ffefe8dd6790094633.pdf
دانشگاه شهید بهشتی، پژوهشکده خانواده
خانواده پژوهی
1735-8442
2476-7484
2
3
2007
01
21
بررسی رابطه عوامل خانوادگی در وضعیت تحصیلی دانشآموزان دوره متوسطه استان قم
FA
علی
زاده محمدی
دانشگاه شهید بهشتی
dr_zadeh@sbu.ac.ir
محمود
حیدری
دانشگاه شهید بهشتی
غلامرضا
جندقی
دانشگاه تهران
حمیدرضا
پوراعتماد
دانشگاه شهید بهشتی
غفار
ملک خسروی
دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی
نیره السادات
سعادتمند
کارشناس ارشد روانشناسی
در پژوهش حاضر نقش عوامل خانوادگی در پیشرفت دانش آموزان استان قم بررسی شده است. نمونه تحقیق شامل 505 دانش آموز دختر و پسر دوره دبیرستانی در سال تحصیلی1384-1383 از شهرستان های استان قم است که به صورت تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. والدین دانش آموزان پرسشنامه های شیوه های فرزندپروری بامریند، ابزار سنجش کارکرد خانواده و پرسشنامه تعارضات خانوادگی را دریافت کرده و به سؤالات آن پاسخ دادند. شاخص های بدست آمده از پرسشنامه ها با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان که بر پایه معدل دانش آموزان در نظر گرفته شده بود، مورد بررسی و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج نشان داد که دانش آموزان با جو خانوادگی ناکارآمد به طور معناداری (03/0=p) از نظر وضعیت تحصیلی وضعیت بدتری دارند. مؤلفه های مختلف تعارضات زناشویی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تفاوت معناداری پیدا نکرد. وضعیت تحصیلی دانش آموزان خانواده هایی با وضعیت اقتصادی ضعیف در مقایسه با وضعیت اقتصادی بالا در سطـح معناداری (01/0=p) بیشتر بود. بین وضعیت تحصیلی دانش آموزان و سطح تحصیلات مادر تفاوت معناداری پیدا نشد. دانش آموزان دختر از نظر وضعیت تحصیلی بهتر از دانش آموزان پسر بودند (001/0=p). نتایج رگرسیون با روش پسرونده نشان داد که متغیرهای ترتیب تولد، سن پدر، سن مادر، درآمد، تعداد فرزندان و متغیرهای حل مشکل، ارتباط و کنترل رفتار از دیدگاه دانش آموزان و نیز متغیرهای ارتباط، همراهی عاطفی و اقتدار منطقی از دیدگاه مادران پیش بینی کننده معنادار وضعیت تحصیلی هستند.
https://jfr.sbu.ac.ir/article_96885.html
https://jfr.sbu.ac.ir/article_96885_fbf5783eeb469a554dafe73b7a661a88.pdf
دانشگاه شهید بهشتی، پژوهشکده خانواده
خانواده پژوهی
1735-8442
2476-7484
2
3
2007
01
21
خشونت علیه همسر و عوامل مؤثر بر آن از دیدگاه قربانیان این پدیده، یک مطالعه کیفی
FA
لیلی
پناغی
دانشگاه شهید بهشتی
lpanaghi@yahoo.com
شهربانو
قهاری
انستیتو روانپزشکی تهران
حمید
یوسفی
روانپزشک
این مطالعه با هدف بررسی دیدگاه های زنان قربانی خشونت و بررسی عوامل خطر و محافظت کننده از آن صورت گرفته است. این بررسی یک مطالعه کیفی می باشد که با برگزاری دو جلسه بحث گروهی متمرکز با حضور 9 الی 10 نفر از زنان قربانی خشونت همسر از مناطق جنوب و جنوب شرقی تهران در هر جلسه برگزار گردید. داده ها، مطالعه ثبت و ضبط گردیدند سپس کدبندی شدند و نتایج استخراج شد. یافته ها نشان دادند که زنان قربانی خشونت با هر سه جنبه خشونت یعنی عاطفی، جنسی و جسمی آشنایی داشتند و خشونت عاطفی را از سایر جنبه های خشونت مهمتر می دانستند. به نظر ایشان، زنان قربانی خشونت بیشتر زنانی با اعتماد به نفس پایین، بدون حمایت اجتماعی و خانوادگی هستند و از شرایط بعد از طلاق می ترسند. این زنان بیشترین منبع حمایتی را قوانین می دانستند که در حال حاضر نقش قوانین را در حمایت از زنان کمرنگ می دانستند. در نتیجه همسرآزاری یک پدیده چند بعدی است که برای حل آن نمی توان فقط به یک بعد پرداخت، هر چند که اصلاح و اجرای قوانین بیش از همه ابعاد در کمک به این زنان نقش خواهد داشت.
همسرآزاری- خشونت- بحث گروهی متمرکز
https://jfr.sbu.ac.ir/article_96897.html
https://jfr.sbu.ac.ir/article_96897_e2d8c505506e489241ac1fb9b68bbac1.pdf
دانشگاه شهید بهشتی، پژوهشکده خانواده
خانواده پژوهی
1735-8442
2476-7484
2
3
2007
01
21
بررسی تأثیر برنامه آموزش گروهی مدیریت والدین متناسب با فرهنگ ایرانی در کاهش نشانه های اختلال نقص توجه/ بیش فعالی و مقایسه آن با دارودرمانی
FA
کتایون
خوشابی
دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی
kkhushabi@yahoo.com
فاطمه
قدیری
دانشگاه شهید بهشتی
علیرضا
جزایری
دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی
والدین به دلیل نفوذ و تماس بیشتر با کودکان می توانند در اجرای مداخلات رفتاری در محیط طبیعی زندگی کودک نقش به سزایی داشته باشند. به همین دلیل در دهه های اخیر توجه روزافزونی به گنجاندن آموزش مدیریت والدین در طرح درمان اختلال نقص توجه/ بیش فعالی (ADHD) گردیده است. هدف از مطالعه حاضر بررسی تأثیر برنامه آموزش مدیریت والدین متناسب با فرهنگ ایرانی به تنهایی و در ترکیب با دارودرمانی در کاهش نشانه های اختلالADHD و مشکلات رفتاری است. بدین منظور در یک مطالعه تجربی با استفاده از طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل، 28 کودک مبتلا به ADHD تحت سه شرایط درمانی قرار گرفتند: دارودرمانی، آموزش مدیریت والدین به مدت 10 جلسه و درمان ترکیبی. نشانه ها و مشکلات رفتاری کودکان به وسیله مقیاس درجه بندی نشانه های اختلال نقص توجه/ بیش فعالی و مقیاس درجه بندی والدین کانرز ارزیابی گردید. یافته ها نشان داد که برنامه آموزش مدیریت والدین به تنهایی در کاهش نشانه های اصلی اختلال و مشکلات رفتاری کودکان تأثیری ندارد. ولی درمان ترکیبی در کاهش مشکلات یادگیری و نیز مشکلات روانتنی تأثیر معنادار برتری نسبت به دو شرایط دیگر نشان داده است. ضمن بحث در مورد مطالعاتی که همسو و ناهمسو با یافته های حاضر هستند، نقش میانجی اختلالات همبود و تغییر رفتاری والدین در اثربخشی آموزش مدیریت والدین مطرح گردیده است که بررسی دقیقتر آنها در مطالعات بعدی پیشنهاد می شود.
https://jfr.sbu.ac.ir/article_96901.html
https://jfr.sbu.ac.ir/article_96901_b86e0849a5600998c44e58aee06b49ff.pdf
دانشگاه شهید بهشتی، پژوهشکده خانواده
خانواده پژوهی
1735-8442
2476-7484
2
3
2007
01
21
بررسی راهبردهای مقابلهای و سلامت روان در مادران کودکان اتیستیک
FA
رامین
افشاری
دانشگاه علوم پزشکی فارس
کتایون
خوشابی
دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی
حمیدرضا
پوراعتماد
دانشگاه شهید بهشتی
pouretemad@yahoo.com
شهرام
مرادی
روانشناس بالینی
پژوهش حاضر به منظور بررسی راهبردهای مقابله ای و سلامت روان در مادران کودکان اتیستیک صورت گرفت. آزمودنی ها شامل 40 مادر کودک اتیستیک بودند که به روش نمونه گیری در دسترس از مرکز ساماندهی، درمان و توانبخشی کودکان اتیسم انتخاب شده بودند. از آزمون SCL-90-R جهت بررسی علائم روانی و از چک لیست راهبردهای مقابله ای کارور به منظور سنجش راهبردهای مقابله ای استفاده گردید. نتایج نشان داد که 5/27% مادران گروه نمونه براساس معیارهای SCL-90-R دارای علائم روانی بودند. علاوه بر این، مشخص گردید که میان راهبردهای مقابله ای متمرکز بر حل مسئله و هیجانی با سلامت روان ارتباط معناداری وجود ندارد، اما بین راهبردهای مقابله ای کمتر مفید و غیرمؤثر با سلامت روان رابطه معناداری وجود دارد.
راهبردهای مقابله ای- سلامت روان- مادران کودکان اتیستیک
https://jfr.sbu.ac.ir/article_96907.html
https://jfr.sbu.ac.ir/article_96907_50e0d08181e7a17c9da3fb4c1d0563eb.pdf