خانواده پژوهی

برخی تحقیقات داخلی نشان از ظهور ارزش‌های پست‌‌مدرن خانوادگی در جامعه در حال تحول ما، پیش از ملحق شدن به جوامع فراصنعتی و حتی صنعتی دارد. بر این اساس این پژوهش با هدف بررسی ارزش‌های پست‌‌مدرن خانوادگی و عوامل مؤثر بر آن در شهر تهران، انجام شد. جامعه آماری پژوهش افراد 18 سال و بالاتر شهر تهران بوده و به شیوه نمونه‌گیری¹PPS ، 600 نمونه از این جامعه آماری انتخاب شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد: در شهر تهران عناصری از ارزش‌های پست‌مدرن خانوادگی به چشم می‌خورد که از نسل اول به سوم سیر صعودی داشته و متأثر از مصرف رسانه، احساس ناامنی اقتصادی، تجرد، نسل و درآمد است. رگرسیون چند متغیره نشان می‌دهد متغیرهای مذکور 24 درصد از ارزش‌های پست‌‌مدرن خانوادگی را تبیین می‌کنند. توجه به عوامل اثرگذار نشان می‌دهد که با به کارگیری سیاست‌های اقتصادی ‌و‌‌ فرهنگی مناسب، می‌توان راه را بر گسترش ارزش‌های پست‌مدرن خانوادگی بست. یافته‌های پژوهش تأییدکننده تئوری اینگلهارت در تغییر ارزش‌هاست.

هدف اصلی پژوهش حاضر، مقایسه نگرش به روابط فرا زناشویی و جهت­گیری مذهبی در کاربران و غیر­ کاربران شبکه اجتماعی فیس­بوک بود. این پژوهش به ­لحاظ هدف از نوع بنیادی و به لحاظ نحوه جمع­آوری اطلاعات از نوع علّی ـ مقایسه­ای بود. جامعه آماری شامل کلیه مردان و زنان متأهل مراجعه­کننده به مراکز مشاوره شهر تهران بودند. از این میان، تعداد 280 نفر (109 کاربر، 171 غیرکاربر) به روش نمونه‌گیری در دسترس از این مراکز انتخاب شدند.

برای جمع‌آوری داده­ها، از مقیاس نگرش به روابط فرا زناشویی و جهت­گیری مذهبی و برای تحلیل داده­ها از تحلیل واریانس چند متغیره استفاده شد. نتایج تحلیل داده­ها نشان داد که مؤلفه‌هـای جهت­گیری مذهبی درونی (01/0<­P) و جهت­گیری مذهبی بیرونی (05/0<­P) به طور معناداری در کاربران فیس‌بوک بالاتر از غیر کاربران فیس‌بوک بود اما در مؤلفه­ نگرش به روابط فرا زناشویی، تفاوت مشاهده شده در دو گروه، از نظر آماری معنادار نبود (05/0>­P). این تحقیق مؤید آن است که استفاده از فیس‌بوک به تنهایی تأثیری در نگرش به روابط فرا زناشویی ندارد اما می‌تواند موجب تفاوت در جهت‌گیری مذهبی درونی و بیرونی کاربران فیس‌بوک شود.

 

پژوهش حاضر به بررسی رابطه استفاده از رسانه­های جهانی، بازاندیشی مدرن و رضایت زناشویی با گرایش زوجین به روابط فرازناشویی می­پردازد. چارچوب نظری این پژوهش تلفیقی از نظریه جهانی ­شدن فرهنگی، بازاندیشی و تغییر شکل صمیمیت گیدنز، رویکرد استفاده و رضایت‌مندی و نظریات روان‌شناسی اجتماعی از کمپ و یابلونسکی می­باشد. مدل در نظر گرفته شده شامل متغیرهای: مصرف رسـانـه­های جهانـی، بـازانـدیشی مـدرن و رضـایتزناشویی است که به عنوان متغیرهای تأثیرگذار بر گرایش به روابط فرازناشویی دخالت داده شده‌اند. این تحقیق با استفاده از روش پیمایش و از طریق نمونه­گیری خوشه­ای چندمرحله­ای، در بین 260 نفر از زوجین شهر قروه انجام شده است.

نتیجه کلی پژوهش نشان داد مصرف رسانه­های جهانی می­تواند زمینه­ای را فراهم کند که دیدگاه مخاطبان را در خصوص گرایش به روابط فرازناشویی شکل دهد اما مخاطبان در مواجهه با این پیام­ها، متناسب با ویژگی­های روانی و اجتماعی خود واکنش­های متفاوتی نشان می­دهند و به این ترتیب، تأثیرات متفاوتی را دریافت می­کنند. از میان عوامل مؤثر بر گرایش به روابط فرازناشویی، مصرف رسانه­های جهانی، بازاندیشی مدرن، رضایت زناشویی، جنسیت، نحوه ازدواج رابطه معناداری با گرایش به روابط فرازناشویی داشته­اند.

هدف پژوهش حاضر بررسی ساختار عاملی، اعتبار و پایایی پرسش‌نامه مقیاس­های روابط در یک نمونه غیر بالینی از دانشجویان ایرانی بود. به ­منظور هنجاریابی این ابزار، از بین جامعه دانشجویان به روش نمونه­گیری در دسترس، 355 دانشجو به پرسش‌نامه­های مقیاس­های روابط (RSQ)، اضطراب بک (BAI)، افسردگی بک (BDI)، سبک­های دلبستگی هازن و شاور (ASQ) و مقیاس تجدید نظر شده پنج عاملی نئو (NEO-FFI) پاسخ دادند. داده­ها با روش تحلیل عاملی تأییدی و نرم‌افزار لیزرل (8/8) تحلیل شدند.  نتایج نشان داد که از میان 4 مدل نمره­گذاری، مدل دو عاملی (سیمپسون و همکاران، 1992) برازندگی قابل قبولی نسبت به دیگر مدل­ها دارد. محاسبه ضریب همسانی درونی نشان داد خرده‌مقیاس­های اضطراب و اجتناب این الگوی نمره‌گذاری  RSQاز پایایی مطلوبی برخوردار است. هم‌چنین، اعتبار همگرا و واگرا با محاسبه ضریب همبستگی پیرسون بین نمره­‌های این دو خرده‌مقیاس با پرسش‌نامه­های اضطراب و افسردگی بک، هازن و شاور و فرم کوتاه پنج عاملی نئو مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج این تحلیل­ها از اعتبار همگرا و واگرای مقیاس مورد مطالعه حمایت کرد. طبق نتایج این پژوهش، مقیاس RSQ واجد ویژگی­های روانسنجی مورد نیاز برای کاربرد پژوهش­های روان‌شناختی و تشخیص­های بالینی است.

هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش تلقیح استرس (SIT) در کاهش استرس زناشویی زنان متأهل بوده است. جامعه آماری تحقیق حاضر، شامل کلیه زنان متأهل مراجعه­کننده به مرکز بهداشتی درمانی ثامن‌الائمه کرمانشاه می­باشد. از این جامعه ابتدا 45 نفر به روش در دسترس انتخاب و سپس از بین آن­هایی که نمرات استرس زناشویی‌شان از میانگین‌ بیشتر بود به طور تصادفی 24 نفر انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند.

طرح پژوهش طرح پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون با گروه کنترل و جلسه پیگیری می‌باشد. گروه‌ آزمایش 9 جلسه تحت آموزش‌ قرار گرفت.برای جمع‌آوری داده‌ها از مقیاس استرس زناشویی استکهلم  (SMS)استفاده شده است. روش آماری پژوهش نیز تحلیل کواریانس می‌باشد. یافته‌های پژوهش حاکی از اثربخشی این رویکرد در کاهش استرس زناشویی زنان  است. بر مبنای یافته­ها، آموزش تلقیح استرس  (SIT)می­تواند در موقعیت‌های بالینی برای کاهش استرس در روابط زناشویی و بهبود روابط همسران مورد استفاده قرار گرفته و مفید باشد

پژوهش حاضر با هدف مقایسه استرس مادران کودکان پیش‌دبستانی با و بدون ناتوانی هوشی صورت گرفت. این پژوهش از نوع علّی ـ مقایسه‌ای بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل همه مادران کودکان پیش‌دبستانی با و بدون ناتوانی هوشی شهر شیراز بودند که از بین آن‌ها نمونه‌اي به حجم 116 نفر (58 نفر از آن‌ها مادران کودکان پیش‌دبستانی با ناتوانی هوشی و 58 نفر از آن‌ها مادران کودکان پیش‌دبستانی بدون ناتوانی هوشی) انتخاب شدند.

از پرسش‏نامه رويدادها و تغييرات زندگي (مک‌کابین و همکاران،1996) براي سنجش استرس استفاده شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس دوطرفه نشان داد که‌ استرس مادران کودکان پیش‌دبستانی با ناتوانی هوشی به طور معنی‌داری بیشتر از استرس مادران کودکان پیش‌دبستانی بدون ناتوانی هوشی است.

هم‌چنین نتایج آزمون تحلیل واریانس چندمتغیره نشان داد که استرس مادران کودکان پیش‌دبستانی با ناتوانی هوشی در خرده‌مقیاس‌‌های استرس‏هاي درون‏خانوادگي، استرس‏هاي زناشويي، استرس‏هاي مالي و تجاري، بيماري و استرس پرستاري، از دست دادن اعضاي خانواده و مشکلات قضايي خانواده  نسبت به مادران کودکان پیش‌دبستانی بدون ناتوانی هوشی به طور معنا‌داری بالاتر است.

 شایان ذکر است که بین  استرس مادران کودکان پیش‌دبستانی با و بدون ناتوانی هوشی در خرده‌مقیاس‌‌های استرس‏های ناشي از بارداري و فرزندان، استرس‏هاي كاري و تغيیر شغلي و کم و زياد شدن اعضاي خانواده تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد. با توجه به یافته‌‌های این پژوهش پیشنهاد می‌شود که مسئولین آموزش کودکان با ناتوانی هوشی، برنامه‌هاي آموزش خانواده بهنگام با تأکید بر برنامه‌های مدیریت استرس برای والدين کودکان پیش‌دبستانی با ناتوانی هوشی فراهم نمايند تا بر پيشرفت همه جانبه این کودکان تأثير بگذارند و از پیامدهای زيان‌آوري که این کودکان را در سنين مدرسه تهديد مي‌کند، پیشگیری کنند.

هدف از پژوهش حاضر پیش­بینی سلامت عمومی براساس سبک­های دلبستگی (سبک دلبستگی اضطرابی و سبک دلبستگی اجتنابی) و تمایز یافتگی (واکنش هیجانی، موقعیت من، هم­آمیختگی و برش عاطفی) در دانشجویان دختر دارای تجربه­ شکست عاطفی دانشگاه‌های شهر اهواز بود. روش پژوهش حاضر همبستگی و از نوع پیش­بین بود و آزمودنی­های آن را 190 دانشجوی دختر دارای تجربه­ شکست عاطفی طی یک سال گذشته تشکیل می­دادند.

انتخاب گروه نمونه به روش نمونه­گیری هدفمند و هم‌چنین نمونه­گیری گلوله برفی انجام شد. ابزارهای گردآوری داده­ها شامل پرسش­نامه­های سلامت عمومی گلدبرگ، سبک دلبستگی کالینز و تمایز یافتگی اسکورون و دندی بودند. برای تحلیل داده­ها از روش تحلیل ممیز استفاده شد.

نتایج به دست آمده نشان داد که ترکیب خطی متغیرهای پژوهش قادر به پیش­بینی سلامت عمومی در دانشجویان دختر دارای تجربه شکست عاطفی است. هم‌چنین در تحلیل ممیز به روش گام به گام مشخص گردید که کارآمدترین متغیرها در پیش­بینی سلامت عمومی به ترتیب: برش عاطفی و سبک دلبستگی اضطرابی هستند. در بررسی متغیرها به صورت جداگانه نیز مشخص گردید که همه­ متغیرها شامل دلبستگی اضطرابی، دلبستگی اجتنابی، واکنش هیجانی، موقعیت من، هم­آمیختگی و برش عاطفی پیش­بین­های معنی‌داری برای سلامت عمومی در دانشجویان دختر دارای تجربه شکست عاطفی دانشگاه­های شهر اهواز می­باشند.