رابطه تعاملی ابعاد فرزندپروری ادراک شده و خودکارآمدی با بهزیستی روان‌شناختی در نوجوانان

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

هدف اصلی این پژوهش تعیین رابطه تعاملی ابعاد فرزندپروری ادراک­ شده و خودکارآمدی با بهزیستی روان‌شناختی نوجوانان است. جامعه آماری این پژوهش شامل دانش­­آموزان دختر پایه اول دبیرستان شهر تهران بودند. در این مطالعه 450 دانش‌آموز از پنج منطقه تحصیلی شمال، جنوب، مرکز، شرق و غرب تهران با روش نمونه­گیری خوشه­ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند. برای سنجش متغیرهای پژوهش از پرسش‌نامه ادراک از سبک­های فرزندپـروری شیفر (1965)، مقیاس بهزیستی روان‌شناختی ریف (1989) و مقیاس خودکارآمدی شرر و آدامز (1982) استفاده شد. داده­های به دست آمده با استفاده از روش همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج کلی نشان داد که تعامل خودکارآمدی و پذیرش ـ طرد ادراک ­شده پیش‌بینی­‌کننده معنادار بهزیستی روان‌شناختی و زیرمقیاس­های تسلط بر محیط، رشد فردی، روابط مثبت، هدف در زندگی و پذیرش خود در بهزیستی روان‌شناختی است. خودکارآمدی و کنترل‌ ـ آزادی ادراک­ شده هر کدام به طور مجزا، پیش بینی کننده­ معنادار زیرمقیاس استقلال هستند. به طور کلی نتایج نشان داد که تعامل خودکارآمدی و پذیرش ـ طرد ادراک ­شده و تعامل خودکارآمدی با کنترل ـ آزادی ادراک شده، هر دو پیش‌بینی‌کننده معنادار زیرمقیاس پذیرش خود هستند. در زیرمقیاس روابط مثبت علاوه بر تعامل خودکارآمدی با پذیرش ـ طرد ادراک ­شده، خودکارآمدی و پذیرش ـ طرد ادراک­ شده نیز به طور مجزا پیش‌بینی‌کننده‌های معناداری هستند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Mediator Relationship/Effect of Subsets of Applied Parenting Styles and Self ـ Efficacy on Psychological Well ـ Being in Adolescents

نویسندگان [English]

  • Lida Malekzade
  • Mahmud Heidari
  • Shahla Pakdaman
  • Karineh Tahmassian
Shahid Beheshti University
چکیده [English]

The main purpose of the present study is to investigate the moderator relationship of dimensions of parenting styles and self-efficacy with psychological wellbeing in teenagers. The statical population of this study is all female students in first grade of high school in Tehran.Four hundred and fifty students were selected through cluster sampling method form 5 areas (north, south, west, east and center) in Tehran. For measuring the factors in this study parenting styles (Shiffer,1965), psychological wellbeing scale (ryff, 1989) and self-efficacy scale (Sherer & Adams, 1982) were used. Data were analyzed by Pearson correlation and path analysis. Results show that the moderator effect of self-efficacy and perceived Acceptance-Rejection significantly predict psychological wellbeing and subscales of Environmental mastery, Personal growth, Positive relations with others, Purpose in life and Self- acceptance. Self-efficacy and perceived demandingness-Freedom, separately and significantly predicts subscale of Autonomy. In conclusion, results show that the moderator effect of self-efficacy­ and perceived Acceptance-Rejection and the moderator effect of self-efficacy and perceived demandingness-Freedom significantly predicts subscale of self-acceptance. In subscale of positive relations with others, in addition to the moderator effect between self-efficacy and perceived Acceptance-Rejection, these later two variables separately are significant predictor variables.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Self_Efficacy- Psychological Well_Being- Perception of Parenting Styles

مراجع

  1. استا‌فورد، ل. و به‌یر، چ. (1377). تعامل والدین و کودکان. ترجمه محمد دهگانپور و مهرداد خرازچی. تهران: انتشارات رشد.
  2. احدی، ح. و جمهری، ف. (1378). روانشناسی رشد، نوجوانی، بزرگسالی. تهران: پردیس.
  3. انوشه، م. (1385). بررسی رابطه بین شیوه‌های فرزندپروری ادراک شده با احساس شرم و گناه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه الزهرا.
  4. براتی‌بختیاری، س. (1376) بررسی رابطه ساده و چندگانه متغیرهای خوداثربخش، عزت نفس و خودیابی با عملکرد تحصیلی در دانش‌آموزان سال سوم نظام جدید شهر اهواز، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشکده علوم تربیتی روان‌شناسی. دانشگاه شهید چمران.
  5. بهادری‌خسروشاهی، ج. و هاشمی‌نصرت‌آباد، ت. (1391). رابطه اضطراب اجتماعی، خوش‌بینی و خودکارآمدی با بهزیستی روان‌شناختی در دانشجویان. مجله پزشکی ارومیه. 23(2)، صص 122ـ115.
  6. حیدری، م.؛ دهقانی، م. و خداپناهی، م. (1388). بررسی تأثیر شیوه فرزندپروری ادراک شده و جنس بر خودناتوان‌سازی. فصلنامه خانواده‌پژوهی. 5(2)، صص 137ـ125.
  7. زارع، ر. (1390). مقایسه کیفیت زندگی و بهزیستی روا‌‌ن‌شناختی مادران کودکان دارای اختلال بیش‌فعالی همراه با نقص توجه با مادران کودکان بهنجار. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه اصفهان.
  8. شکوهی‌یکتا، م. (1388). سبک فرزندپروری والدین و رابطه آن با ویژگی‌های رفتاری و پیشرفت تحصیلی فرزندان. فصلنامه مطالعات جوانان. صص 14 و 15.
  9. طهماسیان، ک. و فتی، ل. (1385). نقش تحصیلات والدین در خوداثرمندی دختران و پسران نوجوان، فصلنامه خانواده‌پژوهی. 2(8)،صص 369ـ355.
  10. غیبی، م. (1389). رابطه بین سبک‌های یادگیری و خودکارآمدی در دانشجویان دوره کارشناسی گروه‌های علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شهید بهشتی.
  11. کریمی، ع. (۱۳۸۹). بررسی رابطه بین کارکرد خانواده با سبک‌های هویت و جهت‌گیری مذهبی در دانش‌آموزان دختر و پسر سوم متوسطه شهرستان جلفا. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران.
  12. محمودی‌جسور، ژ. (1385). بررسی تأثیر شیوه فرزندپروری بر استقلال و سازگاری دانش‌آموزان سوم دبیرستان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی. دانشگاه الزهرا.
  13. معتمدی‌شارک، ف. (1383). سبک‌های اسنادی، خودکارآمدی تحصیلی و سلامت روان در دانش‌آموزان تیزهوش و عادی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران.
  14. نقاشیان، ذ. (1358). رابطه محیط خانوادگی و موفقیت تحصیلی، پایان‌نامه. دانشگاه شیراز.
  15. یعقوب‌خانی‌‌غیاثوند، م. (1372). رابطه محیط خانوادگی و پیشرفت تحصیلی. پایان‌نامه. دانشگاه شیراز.
  16. Ang, R. P. & Goh, D. H. (2006). Authoritarain parenting style in Asian societies: a cluster analytic investigation. Contemporary Family Theapy. 28(1), 131 ـ151.
  17. Alizade, H., and Andries, C. (2002). Interaction of parenting styles and attention deficit hyperactivity disorder in Iranian Parents. Child & Family Behavior Therapy. 24 (3), 37 ـ52.
  18. Bandura, A. (2006).Adolescent development from an agnatic perspective. In F. Pajares and T. Urden (Eds). Self‌ ـefficacy beliefs of Adolescent, 5, 143 ـ146. Greenwich: Information age publishing.
  19. Bandura, A. (1994). Self ـefficacy in V.S. Ramachaudran (Ed) Encyclopedia of Human Behavior. New York: Academic press.
  20. Bandura, A. (1993). Perceived self ـefficacy in cognitive development and functioning. Educational Psychologist. 28(2), 117 ـ148
  21. Bonomi, A. E., Patrick, D. L., Bushnell, D. M., & Martin, M. (2000). Validation of the United States version of the world health organization quality of life instrument. Journal of Clinical Epidemiology. 53, 1–12.
  22. Ghanaei Chamanabad, A., Mirdoraghi, F., & Pakmehr, H. (2011). The relationship of M. A. students metacognitive and self ـefficacy beliefs with their mental health. Procedia Social and Behavioral Sciences. 15, 3050–3055.
  23. Gholamali Lavasani, M., Borhanzadeh, SH., Afzali, L., & Hejazi, E. (2011). The relationship between perceived parenting styles, social support with psychological well ـ being. Procedia Social and Behavioral Sciences. 15, 1852–1856.
  24. Gomez. V., Kings, F., Bangereter, A., & Grob, A. (2009). The influence of personality and life events on subjective well ـbeing from a life span persoective. Journal of Research in Personality. 43, 345 ـ354.
  25. Gravill, J. I., Compeau, D. R., & Marcolin, B. L. (2002). Met cognition and IT: The Influence of self ـefficacy and Selfـawareness. English Americas Conference on Information System.
  26. Kerpelman, J. L., Erygit, S., & Stephens, C. J. (2008). African American adolescents` future education oriantion: Associations with selfـefficacy, ethnic identity, and perceived parental support. Journal Youth Adolescence. 37, 997 ـ1008.
  27. Kim, Y. H. (2003). Correlation of mental health problems with psychological construction in adolescence: Final results from a 2 year study, International Journal of Narsing studies, 40, 115 ـ125.support.
  28. Lim, S. L., Lim, B. K. (2004). Parenting style and child outcomes in Chinese and Chinese and immigrant Chinese familiesـcurrent finding and crossـcltural considerations in conceptualization and research. Marriage and Family Review. 35(3), 21 ـ 43.
  29. Macek, P. & Jezek, S. (2007). Adolescents` assessments of parents and peers: relationships to self ـesteem and self ـefficacy. Ceskoslovenska Psychologie. 51, 26 ـ34.
  30. Nebbitt, V. (2009). Selfـefficacy in african American adolescent males living in urban public housin. Journal of Black Psychology. 53(3), 295 ـ316.
  31. Penelo, E., Viladrich, C., & Domenech, J.(2010). Percieved parental rearing style i n childhood: internlal structure and concurrent validity on the Egan Minnen Betraffande Uppfostranـchild version in clinical settings. Comprehensive Psychiatry. 51, 434 – 442.
  32. Raggi, A., Leonardi, M., Mantegazza, R., Casale, S., & Fioravanti, G. (2010). Social support and self ـefficacy in patients with Myasthenia Gravis: a common pathway towards positive health outcomes. Neurol Science. 31, 231 ـ235.
  33. Riggio, H, R., Valenzuela, A, M., & Weiser, D. A. (2010). Household responsibilities in the family of origin: relations with self ـefficacy in young adulthood. Personality an Individul Differences. 48, 568 ـ573.
  34. Rottmann, N., Dalton, S. O., Christensen, J., Frederiksen, K., & Johansen, Ch. (2010). Self ـ efficacy, adjustment style and well ـbeing in breast cancer patients: A longitudinal study. Journal of Qual Life Res. 19, 827 ـ836.
  35. Ryff, C. D., & Singer, B. H. (2006). Best new yet on the six ـfactor model of well ـbeing. Social Science Research. 35, 1103 ـ1119.
  36. Ryff, C. D., & Singer, B. (1998). The contours of positive human health. Psychological Inquiry, 19, 1 ـ28.
  37. Smith, G. L. (2007). Parenting effects on selfـefficacy and selfـesteem in late adolescence and how those factors impact adjustment to college. Paper presented at the annual meeting of tefastern psychological association.
  38. Springer, K. W., & Hauser, R. M. (2006). An assessment of the construct validity of Ryff’s Scales of Psychological Well ـBeing: Method, mode, and measurement effects, Social Science Research. 35, 1080 ـ1102.
  39. Zimmerman, B. J. (2002). Becoming a Self ـregulated Learner: An overview. Theory into practice. 41(2), 64 ـ70.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار