اثربخشی آموزش مدیریت رفتاری والدین بر سلامت عمومی مادران کودکان بیش‌فعال

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه اصفهان

2 دانشگاه لرستان

3 دانشگاه بروجرد

چکیده

این پژوهش به بررسی اثربخشی آموزش مدیریت رفتاری والدین، بر سلامت عمومی مادران دارای کودکان بیش ‌فعال می­پردازد. نوع تحقیق، نیمه‌تجربی همراه با پیش‌آزمون، پس‌آزمون و مرحله پیگیری با گروه کنترل است. نمونه مورد پژوهش شامل 30 نفر از مادران کودکان بیش‌فعال ـ نقص توجه می‌باشد که با استفاده از مقیاس غربال­گری CSI-4 و مصـاحبـه بـالینـی روان‌پـزشک از بیـن پرونده­های موجود، در هسته مشاوره اصفهان گزینش شدند. و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. ابزار اندازه‌گیری در این پژوهش، پرسش‌نامه سلامت عمومی بود. مادران گروه آزمایش 9 جلسه­ دو ساعته برنامه­ آموزش مدیریت رفتاری را دریافت نمودند. نتایج اندازه‌گیری‌های مکرر نشان داد که آموزش مدیریت رفتاری در ارتقاء سلامت عمومی مادران در سطح  (05/0P<) معنادار بوده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Parent Behavioral Management Training on General Health of Mothers with Hyperactivity Children

نویسندگان [English]

  • Mohammad Bagher Kajbaf 1
  • Ali Reza Shirazi Tehrani 2
  • Fazollah Mirdrikvand 2
  • Mostafa Mazaheri 3
1 University of Isfahan
2 Lorestan University
3 University of Borujerd
چکیده [English]

The purpose of this study was to investigate the effectiveness of parent behavioral management training on general health of mothers with ADHD children. A quasi-experimental design with pre-test, post-test and follow-up with control group was applied. This sample included 30 mothers of ADHD children who were selected through screening method with using CSI - 4 scale and psychiatrist clinical interview among recorded files in Esfahan counseling center and subjects were randomly assigned to experimental and control groups, and filled measure of general health questionaire. Mothers in the experimental group received nine 2-hour sessions of behavioral management training. Results of repeated measure analyzes showed that behavioral management training has been effective significantly in increasing general health of mothers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hyperactivity Disorder- Parent Behavioral Management Training- General Health
  1. استورا، الف. (1377). تنیدگی یا استرس بیماری جدید تمدن، (ترجمه پ، دادستان)، تهران: انتشارات رشد.
  2. اسماعیلی نسب، م.، علیزاده، ح.، احدی، ح.، و دلاور، ع. (1389). مقایسه اثربخشی دو روش آموزش والدین با رویکرد آدلری و رفتاری بر کاهش شدت نشانه‌های اختلال سلوک در کودکان. پژوهش در حیطه کودکان استثنایی، 10 (3)، 54-39.
  3. جعفری، ب.، موسوی، ر.، فتحی‌آشتیانی، ع.، و خوشابی، ک. (1389). اثربخشی بر نامه فرزندپروری مثبت بر سلامت روان مادران کودکان مبتلا به اختلال بیش‌فعالی، کمبود توجه. فصلنامه خانواده‌پژوهی، 6 (24)، 510-479.
  4. جوکار، س. (1388). مقایسه اثربخشی برنامه آموزش توجه و برنامه ترکیبی آموزش والدین بر کاهش علائم کمبود توجه و بیش‌فعالی در کودکان پیش دبستانی در معرض خطر ابتلا به اختلال کمبود توجه- بیش‌فعالی شهر اصفهان. پایان نامه کارشناسی ارشددانشگاه اصفهان.
  5. روشن‌بین، م.، پور اعتمادی، ح.، و خوشابی، ک. (1386). تأثیر آموزش برنامه گروهی فرزندپروری مثبت بر استرس کودکان مادران 4 تا 10 ساله مبتلا به اختلال بیش‌فعالی کمبود توجه. فصلنامه خانواده‌پژوهی 3 (1)، 572-560.
  6. زارعی، م. (1379). بررسی تأثیر آموزش رفتاری والدین و دارودرمانی بر میزان علائم بیش‌فعالی کودکان دارای علائم اختلال کمبود توجه/ بیش‌فعالی. پایان نامه کارشاسی ارشد، دانشگاه اصفهان.
  7. شکوهی یکتا، و زمانی، ن. (1387). اثربخشی آموزش مدیریت خشم بر ارتباط مادران با فرزندان کم‌توان ذهنی دیرآموز. فصلنامه خانواده‌پژوهی، 4 (15)، 246-231.
  8. طهماسیان، ک. و چیمه، ن. (1391). اثربخشی آموزش مدیریت رفتار بر تنیدگی والدینی مادران کودکان در خود مانده. فصلنامه روان‌شناسی تحولی، (31)، 278-269.
  9. عظیمی، م. (1387). بررسی و مقایسه شیوه‌های فرزندپروری و متغیرهای جمعیت‌شناختی خانواده‌های دارای اختلال نقص توجه همراه با بیش‌فعالی با خانواده‌های کودکان بهنجار. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی کودکان استثنایی، دانشگاه اصفهان.
  10. محمداسماعیل، الف. (1380). بررسی اعتبار، روایی و تعیین نقاط برش اختلال‌های پرسش‌نامه علائم مرضی کودکان بر روی دانش‌آموزان 14-6 ساله مدارس ابتدایی و راهنمایی شهر تهران. تهران: پژوهشکده کودکان استثنایی.
  11. نصر اصفهانی، م. (1388). مقایسه اثربخشی آموزش مهارت‌های اجتماعی و آموزش والدین بر پرخاشگری پسراندارای اختلال سلوک. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان.
  12. نظیفی، م. مکرمی، ح.، و اکبری‌تبار، ع. (1392). اعتبار و ساختار عاملی ترجمه فارسی پرسش‌نامه سلامت عمومی 28 سؤالی در بیمارستان‌های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی کرمان. مجله دانشگاه علوم پزشکی فسا (4) 342-336.
  13. هومن، ع. (1375). استاندارد‌سازی و هنجاریابی پرسش‌نامه سلامت روانی عمومی برای دانشجویان دوره‌های کار‌شناسی دانشگاه تربیت معلم. تهران: دانشگاه تربیت معلم.
  14. هومن، ح. (1384). شناخت روش علمی در علوم رفتاری. (چاپ ششم). تهران: پیک فرهنگ.
  15. یوسفی، س.، سلطانی فر، ا.، و تیموری، س. (1390). مقایسه استرس مادران بیش‌فعال با مادران کودکان عادی. مجله سلامت روانی، (42)122-115.
  16. Anastopoulos, A., Guevemont, D., Shelton, T., & Dapaul, G. (1993). Parenting stress Among families of children with attention deficit hyperactivity disorder. Journal of abnormal children psychology, 20, 503-518.
  17. Barkley, R. A. (1997). Behavioral Inhibition, Sustained Attention and Functions Executive: Constructing A Unifying of ADHD.Psychological Bulletin,121,65-94.
  18. Barry, G. (2001). The effectiveness of treatment for oppositional defiantdisorder. A critical Review. Desertion of doctor of philosophy, united stateinternational University.
  19. Chaffin, M. Tayler, N., & Wilson, ch. (2007). Parent -child intervention therapy with At-Risk Families. Child welfare information Gateway. Available on line: www. Child-welfare. org.
  20. Chan, D. W. (1985). The Chinese version of the General Health Questionnaire: Does language make a difference? Psychological Medicine, 15, 147-55.
  21. Coghill, D., Soutullo, C. Aubuisson, C., Preuss, U., Lindback, T., Silverberg, M., & eta. (2008). Impact of Attention-Deficit/hyperactivity Disorder on the Patient and Family: Results from a European Survey, Child and Adolescent Psychiatry and Mental Health, 2: 31, doi: 10. 1186/1753-2000-2-31.
  22. Fabiano, G. A., Chako, A., Pelham, W. E., Robbe, J., Walker, K. S, Wymbs, F., & eta. (2009). A comparison of behavioral parent training programs for fathers of children
  23. with attention –deficit hyperactivity disorder. Epub, 40 (2),190-204.
  24. Gayle, E. (2003). Child group training versus parent and Child group Training foryoung children with ADHD. Desertion of Doctor of philosophy, Fairleigh Dickinson university.
  25. Goldberg, D., & Williams, P. (1988). A users' guide to the General Health Question-naire. U. K. NFER Nelson.
  26. Grizenko, N. (1997). Outcome of multimodal day treatment for children with severe behavior problems: A five-year follow-up. Journal of the American Academy of Child and AdolescentPsychiatry, 36,989-997.
  27. Holand, S. (2004). Child and family assessment in social work practice. London: SAGE Publications.
  28. Kaminski, J. W., Valle, L. A., Filene, J. H., & Boyle, C. L. (2008). Ameta-analytic review of components associated with parent training program effectiveness. Journal of Abnormal child psychology, 36, 576-589.
  29. karen, E. (2002). Complementary and alternative therapies in childhood attention and hyperactivity problems Journal of Developmental and Behavioral Pediatrics,24, 4-8.
  30. Kazdin, A. E. (2005). Parent management training for oppositional aggressive, and Antisocial behavior in children and adolescent. New York. NY: oxford university Press.
  31. Kuhn, C., Carter, S. (2006). Maternal Self-Efficacy and Associated Parenting Cognitions among Mothers of Children with Autism. American Journal of Orthopsychiatry,76, (4), 564-575.
  32. Levac, A. M., Mcmay, A., Merkam, P., & Reddon-Darcy, M. L. (2008). Exploring parent participation in parent training program for children aggression: understanding and illuminating mechanisms of change. Journal of child and adolescent psychiatry nursing, 21(2), 78-88.
  33. Long, N., & Forehand, R. (2000). Modifications of parental training program for Implementation beyond the clinical setting. in N. Singh (eds), international conference on child and adolescent mental health, els. 17, 293-310.
  34. Mash, E. J., & Johnston, C. (2001). Families of Children with Attention Deficit Hyperactivity Disorder: Review and Recommendation for Future Research. Clinical Child and Family Psychology Review 4: 183-207.
  35. Mc Burnett, K., & Pfiffner, L. (2008). Attention deficit hyperactivity disorder: Concepts, controversies, new directions Psychiatry. New York: In forma Health Care.
  36. Mougan, R., & Landy, S. (2005). Working with parents of aggressive clinical preschool: An integrative approach to treatment; Journal of psychology, 57(2), 257-269.
  37. National Institute of Mental Health. (2008). Attention deficit hyperactivity disorder. http: //www. nimh. nih. gov/publicat/adhd. cfm.
  38. Pelham, J., Carlson, C., Sams, S. E., Vallano, G., Dixon, M. J., Hoza, B., & Swanson, J. M., (1998). Separate and combined effects of methylphenidate andbehavior modi-fication on boys with attention deficit-hyperactivity disorder in the classroom. American Psychologist, 61, 506-515.
  39. Rabiner, C. D. (2002). Stress and coping in parents of children with ADHD. Available from URL: www. helpforadd. com/2002/september. html. Accessed at 2007.
  40. Sanders, M. R., & Turner, K. M. T. (2002). Every Parent’s group work book. Triple International, John Wiley and Sons, Inc.
  41. Sanders, M. R. (2005). Triple P: A multi- level system of parent intervention: workshop-participant Notes. The university Queensland: Brisbane, Australia.
  42. Sanders, M. R., Bor, W., & Morawsk, A. (2007). Maintenance of treatment gains: a Comparison of enhanced, standard, and self-directed tripple-p-positive parenting program. Journal of abnormal child psychology, 35, 983-998.
  43. Shechtman, Z., & Gilat, I. (2005). The effectiveness of counseling groups in reducing stress of parents of children with learning disabilities. Group Dynamics, 9(4),275-286.
  44. Toplak, M. E., Connors, L., Shuster, J, Knezevic, B., & Parks, S. (2008). Review of cognitive, cognitive behavioral, and neural-based interventions for Attention-Defi-cit/Hyperactivity Disorder (ADHD). ClinPsychol Rev, 28(5): 801-23.