جستجوی الگوهای سلامت خانواده ایرانی: یک مطالعه کیفی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشکده خانواده، دانشگاه شهید بهشتی

2 دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شهید بهشتی

3 دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی

4 کارشناس ارشد خانواده درمانی دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

این پژوهش با هدف تعیین دیدگاه­ های خانواده ایرانی درباره مفهوم سلامت خانواده انجام شد. روش تحقیق حاضر از نوع کیفی و نمونه­ گیری به صورت هدفمند بود. از مجموع 104 مصاحبه انجام شده در میان اقوام و مناطق مختلف ایران، 76 مصاحبه از کیفیت مناسب جهت تحلیل داده ها برخوردار بود. برای تجزیه و تحلیل داده­ ها از روش کلایزی استفاده شد. با بررسی گزاره­ های ثبت شده می­توان سلامت خانواده را در چهار طبقه جای داد: سلامت فردی، سلامت نهادی، سلامت تعاملی و سلامت جامعه ­ای. از مقایسه ویژگی­های خانواده سالم و آسیب­ دیده در این پژوهش، می­ توان چنین گفت که در نظر خانواده ایرانی، یک خانواده سالم، خانواده­ ای مادی­گرا و درگیر بقا، کارکردی، مذهبی، سنتی، سلسله­ مراتبی، وابستۀ متقابل، جمع­گرا، محافظه ­کار، مضطرب و نمایشی است. اگرچه جامعۀ ایرانی نشانه­ هایی از حرکت به سوی نوگرایی را بروز می­ دهد، اما خانواده ناسالم به­ زعم شرکت­ کنندگان در این تحقیق، بیشتر دربرگیرندۀ عناصر مدرن است تا سنتی. به نظر می ­رسد الگوی ایده آل خانواده ایرانی در درون ساختار سلسله مراتبی و جمع گرایانه تعریف می­ شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Exploring Health models of Iranian Family: A Qualitative Study

نویسندگان [English]

  • Leily Panaghi 1
  • Ali Zademohammadi 1
  • Fatemeh Bagherian 2
  • Shahla Pakdaman 2
  • Zohre Ahmadabadi 3
  • Somaye Mohammadi 4
1 Shahid Beheshti University, Faculty of Education and Psychology, Family Research Institute
2 Shahid Beheshti University, Faculty of Education and Psychology
3 Shahid Beheshti University, Faculty of Letter and Human Sciences, Department of Sociology
4 Shahid Beheshti University, Faculty of Education and Psychology, Family Research Institute
چکیده [English]

The aim of this study was to determine the Iranian families’ view on the concept of “Family Health“. The study was done by qualitative method and samples were collected through purposive sampling. Among 104 semi-structured interviews with different ethnic groups and geographic regions, 74 interviews recognized qualified to analyze. Colaizzi method was used for analyzing recorded data which leaded to categorizing family health into four classes: individual health, institutional health, interactional health, and social health. Comparing characteristics of healthy and unhealthy families in this study showed that based on Iranian families’ opinion healthy family is objectivist and survival-involved, functional, religious, traditional, hierarchical, interdependent, pluralist, conservative, anxious and exhibitive. Although, Iranian family tend toward modernism, but from perspective of participants in this study, unhealthy family has elements of modernity rather than tradition. It seems that ideal pattern for Iranian family is defined more appropriately as hierarchical and pluralist structure.

کلیدواژه‌ها [English]

  • healthy family- health patternIran- Iran

مراجع

  1. بهبودی، م.، هاشمیان، ک.، شریفی، ح .پ. و نوابی‌نژاد، ش. (1388). پیش‌بینی کارکرد خانواده بر اساس ویژگی‌های شخصیتی زوجین. اندیشه و رفتار در روان‌شناسی بالینی، 3(11)، 66-55.
  2. جوادی، ب.، حسینیان، س. و شفیع‌آبادی، ع. (1388). اثربخشی آموزش تحلیل ارتباط محاوره‌ای به مادران بر بهبود عملکرد خانواده آنان. خانواده‌پژوهی، 5 (20)، 517-503.
  3. عباس‌زاده، م. (1391). تأملی بر اعتبار و پایایی در تحقیقات کیفی. جامعه‌شناسی کاربردی، 23(1)، 34-19.
  4. قمری، م. و خوشنام، ا. ح. (1390). بررسی رابطه عملکرد خانواده اصلی و کیفیت زندگی در بین دانشجویان. خانواده‌پژوهی 7(27)، 354-343.
  5. مظاهری، ع.، صادقی، م. س. و حیدری، م. (1387). مقایسه ادراک و آرمان ساختار خانواده در والدین و فرزندان جوان آن‌ها. خانواده‌پژوهی، 4(16)، 351-329.
  6. ملاشریفی، ش.، وخشور، ح. و سلیمی‌زاده، م. ک. (1384). هنجاریابی مقیاس جو خانواده برای خانواده ایرانی ساکن تهران. خانواده‌پژوهی، 1(3)، 268-255.
  7. Abbaszadeh, M. (2012). [Validity and reliability in qualitative researches]. Applied Sociology, 23(1), 19-34 [in Persian].
  8. Artz, S., Nicholson, D., Halsall, E., & Larke, S. (2001). A review of the literature on assessment risk, resiliency and need. The National Crime Prevention Center, Department of Justice. Available at: http://cyc.uvic.ca/naty/Literature_Review.pdf.
  9. Barnhill, L. R. (1979). Healthy family systems. The Family Coordinator, 28(1), 94-100.
  10. Behboudi, M., Hashemiyan, K., Sharifi, H. P., & Navabi Nezhad, S. (2009). [Family Functioning Based on Couples’ Personality Traits]. Thought and Behavior in Clinical psychology, 3(11), 55-66 [in Persian].
  11. Bomar, P. (2004). Promoting health in families: Applying family research and theory to nursing practice (3rd ed.). Philadelphia: Saunders.
  12. Bowen, M. (1978). Family Therapy in Clinical Practice. New York: Aronson.
  13. Carr, A. (2012). Family therapy: Concepts, process, and practice. Malden: John Wily & Sons.
  14. DePaul, N. (2006). Healthy family functioning relationship advice and relationship tips. Journal of Council for Relationships, 215, 382-680.
  15. Fleck, S. (1980). Family functioning and family pathology. Psychiatric Annuals, 10, 17-35.
  16. Ghamari, M., & Khoshnam, A. H. (2011). [The Relationship of Original Family Function and Quality of Life among Students]. Journal of Family Research, 7(27), 343-354 [in Persian].
  17. Grochowski, G. (2014). Families and health. New York: SAGE Publications, Inc.
  18. Inglehart, R. (1997). Modernization and postmodernization: Cultural, economic, and political change in 43 societies. Princeton, N. J: Princeton University Press
  19. Ingoldsby, B. B., Smith, S. R., Miller, J. E. (2004). Exploring family theories. Los Angeles, California: Roxbury Publishing Company.
  20. Insel, P. M., & Roth, W. T. (2008). Core Concepts in Health Brief. Boston, MA: McGraw-Hill.
  21. Javady, B., Hosseinian, S., & Shafiabadi, A. (2009). [The effectiveness of transactional analysis training on mothers to improve their family function]. Journal of Family Research, 5(20), 503-517 [in Persian].
  22. Kalmijn, M. (1998). Intermarriage and homogamy: causes, Patterns, trends. Annual Review of Sociology, 24, 395-421.
  23. Mazaheri, A., Sadeghi, M. S., & Heydari M. (2008). [A comparison of family structure perception and ideal. between parents and their young children]. Journal of Family, 4(16), 329-351 [in Persian].
  24. Molasharifi, S., Vakhshour, H., & Salimizadeh, M. K. (2005). [Standardizing the Family Atmosphere Scale for Iranian Family of Tehran’s Residential Area]. Journal of Family Research, 1(3), 255-268 [in Persian].
  25. Olson, D. H., DeFrain, J. D., & Olson, A. K. (1999). Building relationships: developing skills for life. Minneapolis, MN: Life Innovations Inc.
  26. Sadock, B. J., Sadock, V. A., & Caplan, M. D., (2003) .Synopsis of psychiatry behavioral sciences and clinical psychiatry. New York: John Wiley and Sons.
  27. Samani, S. (2005). Family process and content model. International society for theoretical psychology conference, 20-24 June 2005, Cape Town, South Africa.
  28. Samani, S. (2007). Spouse selection: Important criteria for Iranian youth. Psychological Report, 100, 59-65.
  29. Satir, V. (1972). Peoplemaking. Palo Alto, CA: Science and Behavior Books.
  30. Schwartz, S. H. (1994). Beyond individualism/collectivism: New cultural dimensions of values. In U. Kim, H.C. Triandis, C. Kagitcibasi, S. Choi, S., & G. Yoon, (Eds.), Individualism and collectivism: Theory, method and applications (pp. 85-119). Thousands Oaks, CA: Sage.
  31. Sperry, L. (2012). Assessment of couples and families: contemporary and cutting edge strategies. New York: Taylor and Francis group.
  32. Walsh, F. (1982). Normal family processes. New York, NY, US: Guilford Press.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار