بررسی نقش نظارت بر کاهش مشکلات رفتاری دختران 12-6 ساله مبتلا به ADHD: مقایسه خودنظارتی و نظارت مادر

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه خوارزمی

2 دانشگاه الزهرا(س)

چکیده

پژوهش حاضر، به بررسی نقش عامل نظارت بر کاهش مشکلات رفتاری دختران مبتلا به ADHDپرداخته است. از میان عوامل مختلف نظارتی، خودنظارتی (نظارت درونی) و نظارت مادر (نمونه‌ای از نظارت بیرونی) انتخاب گشته و اثربخشی آن‌ها مورد مقایسه قرار گرفته است. برای تعیین تأثیر این نظارت‌ها بر کاهش علائم مرضی ADHD، از طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل استفاده شدپس از انتخاب دانش‌آموزان مبتلا به اختلال بیش‌فعالی ـ کم‌توجهی، این دانش‌آموزان به صورت تصادفی در سه گروه آموزش مهارت‌های نظارت بر رفتار به مادران، آموزش راهبرد خودنظارتی و گروه کنترل جایگزین شدند. دو گروه آزمایشی تحت کاربندی متغیرهای مستقل (آموزش مهارت‌های نظارت بر رفتار به مادران و آموزش راهبرد خودنظارتی به کودکان) قرار گرفتند و گروه کنترل تحت کاربندی خاصی قرار نگرفت. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها، از آزمون آماری تحلیل واریانس یک‌طرفه و آزمون تعقیبی شفه استفاده شد. یافته‌ها بیانگر این بود که طبق گزارش مادران، گروه آزمایشی که از آموزش مهارت‌های نظارت بر رفتار به مادران سود برده بودند، نسبت به گروه کنترل، کاهش در علائم مرضی ADHD را نشان دادند. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که آموزش مهارت‌های نظارت بر رفتار به مادران می‌تواند به عنوان مداخله سودمندی در جهت کاهش علائم مرضی ADHD در کودکان مطرح باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Role of Monitoring in Reducing Behavioral Problems in 6-12 Years Old Girls with ADHD: A Comparison Between Maternal Monitoring and Self Monitoring

نویسندگان [English]

  • Leila Gheragh Molaii 1
  • Zohreh Khosravi 2
  • Shokuh Sadat Bani Jamali 2
1 Kharazmi University
2 Alzahra University
چکیده [English]

The present study examined the role of monitoring in reducing behavioral problems in 6-12 years old girls with ADHD. Among the various factors of monitoring, self monitoring (internal monitoring) and maternal monitoring (an external monitoring) were selected and their effectiveness was compared. Therefore, a pretest- posttest with control group design was used. In order to analyze the data, one-way ANOVA was used. The results indicated that according to mothers' reports, the group that was monitored by mothers compared to control group, showed significant reduction in ADHD symptoms. So, we can conclude that behavior monitoring skills training for mothers can be an useful intervention to reduce ADHD symptoms in children.

کلیدواژه‌ها [English]

  • ADHD- Behavior Monitoring Skills Training- Self_Monitoring

مراجع

  1. اشتری‌زاده، ل. علی‌پور، ا. (1381)؛ بررسی تأثیر آموزش خودکنترلی (خودنظارتی) در کودکان دارای اختلال نقص توجه؛ پژوهشکده کودکان استثنایی، سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور.
  2. بختیاری اسفندقه، ف. مولوی، ح. ملک‌پور، م. تأثیر شیوه آموزش به خود دستور دادن بر عملکرد حل مسئله ریاضی و میزان توجه دانش‌آموزان دختر تکانشی؛ مجله تازه‌های علوم شناختی، سال4، شماره 1، 1381.
  3. به‌پژوه، ا. غباری بناب، ب. علی‌زاده، ح. همتی علم دارلو، ق. (1383)؛ تأثیر آموزش فنون کنترل خود بر بهبود مهارت‌های اجتماعی دانش‌آموزان با اختلال کاستی توجه و بیش‌فعالی؛ مجله پژوهش در حیطه کودکان استثنایی، شماره 7 (پیاپی23)، بهار 1386، صص 18ـ1.
  4. بهدانی، ف. حبرانی، پ. (1384)؛ مقایسه اختلالات همراه در دختران و پسران مبتلا به اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی (ADHD)؛ مجله افق دانش، دانشکده علوم پزشکی و خدمات بهداشتی، درمانی گناباد، دوره 11، شماره 4، سال 1384.
  5. جمشیدی عینی، ش. (1375)؛ بررسی رابطه شیوه‌های نگرش فرزندپروری و خلاقیت؛ پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
  6. خوشابی، ک. (1385)؛ بررسی تأثیر برنامه آموزش گروهی مدیریت والدین متناسب با فرهنگ ایرانی در کاهش نشانه‌های اختلال نقص توجه ـ بیش‌فعالی و مقایسه آن با دارودرمانی؛ www.rehabiran.net.
  7. روشن‌بین، م. پوراعتماد، ح. خوشابی، ک. (1386)، تأثیر آموزش برنامه گروهی فرزندپروری مثبت بر استرس والدگری مادران کودکان 4 تا 10 ساله مبتلا به اختلال بیش‌فعالی ـ کمبود توجه؛ فصلنامه خانواده‌پژوهی، سال سوم. شماره 10. تابستان 1386.
  8. زرگری‌نژاد، غ. یکه‌یزدان‌دوست، ر. (1385)؛ اثربخشی آموزش والدین بر مشکلات رفتاری کودکان ADHD (مطالعه تک‌موردی)؛ مجله مطالعات روانشناختی، دوره 3، شماره 2، تابستان 1386، صص 48ـ29.
  9. شهیم، س. مهرانگیز، ل. یوسفی، ف. (1386)؛ شیوع اختلال نقص توجه ـ بیش‌فعالی در کودکان دبستانی؛ مجله بیماری‌های کودکان ایران، دوره 17(ویژه‌نامه2)، پاییز1386، صص 216ـ211.
  10. علیزاده، ح. (1384)؛ تبیین نظری اختلال نارسایی توجه ـ بیش‌فعالی: الگوی بازداری رفتاری و ماهیت خودکنترلی؛ مجله پژوهش در حیطه کودکان استثنایی17، سال پنجم، شماره 3، پاییز 1384، 348ـ323.
  11. قشنگ، ن. (1382)؛ تأثیر آموزش مادران بر کاهش تنیدگی رابطه مادر ـ کودک؛ پایان‌نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی عمومی، دانشگاه شهید بهشتی.
  12. فطین‌حور، ش. (1375)؛ بررسی رابطه اختلالات رفتاری با شیوه‌های فرزندپروری مادران بین دانش‌آموزان پسر کلاس‌های چهارم و پنجم ابتدایی شهر اردبیل در سال تحصیلی 75-74؛ پایان‌نامه کارشناسی ارشد؛ دانشگاه تربیت معلم.
  13. قنبری، س. (1385)؛ بررسی اثربخشی آموزش رفتاری والدین در کاهش مشکلات برونی‌سازی شده کودکان 7 تا 9 سال؛ پایان‌نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی بالینی؛ دانشگاه شهید بهشتی
  14. محمداسماعیل، ا. (1380) ؛ بررسی اعتبار، روایی و تعیین نقاط برش اختلال‌های پرسش‌نامه علائم مرضی کودکان (4ـCSI) روی دانش‌آموزان 6 تا 14 ساله مدارس ابتدایی و راهنمایی شهر تهران، پژوهشکده کودکان استثنایی، سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور.
  15. هادیانفرد، ح. نجاریان، ب. شکرکن، ح. مهرابی‌زاده هنرمند، م. (1379)؛ مقایسه اثربخشی سه روش روان‌درمانی در کاهش اختلال نقص توجه ـ بیش‌فعالی کودکان پسر دبستانی پایه‌های سوم و چهارم شهر شیراز؛ مجله علوم تربیتی و روا‌‌ن‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، دوره سوم، سال هفتم، شماره‌های 1 و 2، صص 54 ـ29.
  16. هاشمی نصرت‌آباد، ت. مرادی، ع. فرزاد، و. کاویانی، ح. (1386)؛ تأثیر آموزش خودگردانی رفتارهای توجهی، خودگردانی رفتارهای انگیزشی و خودآموزی کلامی بر کاهش نشانه‌های اختلال نارسایی توجه ـ بیش‌فعالی؛ مجله پژوهش در حیطه کودکان استثنایی،7، تابستان 1386. صص 154ـ129.
  17. Alizade. H; (2002); Interaction of parenting styles and attention deficit hyperactivity disorder in Iranian parents; Journal Child&Family Behavior Therapy;2002.
  18. Anastopoulos. A; (1993); Parent training for attention-deficit hyperactivity disorder: Its impact on parent functioning; www. sciencedirect.com
  19. Augusto Rohde. L, Szobet C, Polanczyk G, Schmits.M, Martins.S, Tramontina.S; Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder in a Divers Culture; BIOL;Society of Biological Psychiatry; 2005; 1436-1441 ;www. sciencedirect.com
  20. Barkley. R. A; (1997); Advancing age Declining ADHD; American Journal Of Psychiatry, 154, 1323-1324.
  21. Biederman. J, Spencer. T; (1999); Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder(ADHD) as a Noradrenergic Disorder; Biol Psychiatry 1999; 46: 1234-1242; wwww.science-direct.com.
  22. Bradley. J. D. D, Golden. C. J; (2001); Biological Contributions to the presentation and understanding of attention-deficit/hyperactivity disorder: a review; Journal of Clinical psychology Review , vol 21 . No.6, pp 907-929.
  23. Chi. Terry C; (2002); Mother-Child Relationship Of Children With ADHD; Journal of Abnormal Child Psychology; Agust2002.
  24. Chronis. M. A, Jones. H. A, Raggi. V. L; (2006); Evidence-based psychosocial treatments for children and adolescents with attention - deficit/hyperactivity disorder; www.sciencedirect.com.
  25. Clarke. A. R, Barry. R. J, McCarthy. R, Selikowitz. M, Clarke. D. C, Croft. R. J; (2003); EEG activity in girls with attention-defficit/hyperactivity disorder; journal Clinical Neurophysiology, 114(2003). 319-328.
  26. Corkum. P, Humphries. K, Mullane. J. C, Theriault. F; (2008); Private speech in children with ADHD and their typically developing peers during problem-solving and inhibition tasks; Journal of Contemporary Educational Psychology 33.97-115.
  27. Daly. B. P, Creed. T, Xantho poulo. S. M, Ronald. T; (2007); Psychosocial treatments for children with attention deficit hyperactivity disorder. Neuropsychol Review, vol.17, pp73-79.
  28. Fabiano. G. A and etal; (2012); A Waitlist-Controlled Trial of Behavioral Parent Training for Fathers of Children with ADHD; Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology Volume 41, Issue 3, 2012.
  29. Ghuman. J. K, Ghuman. H. S; (2014); ADHD in preschool children(assessment and treatment); Oxford university press.
  30. Graham. J, Seth. S, Coghill. D; What's new in ADHD; www. sciencedirect. com
  31. Hoza. Betsy, Johnson. Charlotte, Pillow. David R, Ascough. James C; (2006); Predicting Treatment response for childhood attention-deficit/hyperactivity disorder: Introd-uction of a heuristic model to guide research; Applied and preventive psychology, 11(2006),215-229.
  32. Hoza, B.; Mrug, S.; Gerdes, A. C.; Hinshaw, S. P.; Bukowski, W. M.; Gold, J. A.; Kraemer, H. C.; Pelham, W. E.; Wigal, T. & Arnold, L. E.; (2005); What aspects of peer relationships are impaired in children with Attention-Deficit / Hyperactivity Disorder?; Journal of Consulting and Clinical Psychology, 73 (3), 411-423.
  33. Jones. H. A, Rabinovitch. A. E, Hubbard. R. R; (2012); ADHD symptoms and Academic adjustment to college: the role of parenting style; Journal of attention disorders;18(2); february 2012.
  34. Kutcher. Stan, Aman. Michael, Brooks. Sarah J, Buiteoar. Jan, Van Doalen. Emma, Findling. Robert L, Fisman. Sandra, Greenhill. Laurence. L, Huss. Michael, Kusumakar. Vivek, Pine. Daniel, Taylor. Eric, Tyano. Sam; (2004); International Consensus Statement on attention-deficite/hyperactivity disorder (ADHD) and disruptive behavior disorders (DBDS): Clinical implications and treatment practice suggestions; Journal European Neuropsychopharmacology 14(2004),11-28.
  35. McMenamy.Jannette M, Perrin. Ellen C, Wiser. Marrianne; (2005); Age-related Differences how children with ADHD understabd their condition: Biological or psychological causality? ; Applied Developmental psychology ,26(2005),111-131.
  36. Ralston. S, Zuddas. A, Nuijten. M; (2007); There are significant barriers to the diagnosis and treatment of ADHD in Europe; MEDTAP International Inc, The netherlands..
  37. So.Cherlyl Y. C, Leung. Patrick. W. L, Hung. Se-Fong; (2008); Treatment Effectiveness Of Combined Medication/Behavioral Treatment With Chinese ADHD Children In Routin Practice; Journal Behaviour Research and Terapy 2008;doi :lo.1016.
  38. Voeller. Kytjak. S; (2005); Attention-Deficit Hyperactivity Disorder(ADHD); Journal Child Neurology; 19:798-814.
  39. Waschbusch. D. A, Kipp. H. L, Pelham. W. E; (1998); Generalization of behavioral and psychostimulant treatment of attention-deficit/hyperactivity disorder (ADHD): discussion and examples; Journal of Behavioral Research and Therapy 36(1998) 675-694.
  40. Workman A. Edward, Katz. Alan. M; (1995); Teaching behavioral self control to students; Second edition; by PRO–ED , Inc.
  41. Xie, J. Faye Dixon, Ong Min Yee, Junshun Zhang, Y. Ann Chen, Sascha DeAngelo, Peter Yellowlees, Robert Hendren, and Julie B. Schweitzer;(2013); A Study on the Effectiveness of Videoconferencing on Teaching Parent Training Skills to Parents of Children with ADHD; Telemedicine and e-Health. March 2013, 19(3): 192-199.
خانواده پژوهی
دوره 9، شماره 4 - شماره پیاپی 4
فروردین 1392
صفحه 451-470

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار