بررسی اثربخشی روان نمایشگری (سایکودراما) بر افزایش عزت نفس و بخشودگی دختران نوجوان دارای والدین طلاق گرفته

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه شهیدبهشتی

چکیده

هـدف پـژوهش حـاضـر بـررسـی اثـربخشی روان­ نمایشگری بر افزایش عزت­ نفس و بخشودگی دختران نوجوان دارای والدین طلاق گرفته بود. این پژوهش یک مطالعه­ با پیش ­آزمون، پس ­آزمون و آزمون پیگیری با گروه آزمایش و کنترل بود. جامعه آماری این تحقیق متشکل از کلیه نوجوانان دختر سنین 14 تا 17 سال است که والدین­شان طلاق گرفته و تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی استان تهران قرار دارند.   تعداد 24 نفر از این نوجوانان با روش نمونه­ گیری در دسترس انتخاب و به­صورت تصادفی به دو گروه آزمایش و گواه تقسیم شدند. آزمون بخشودگی موگر و عزت­ نفس الیس­ پوپ به عنوان پیش­ آزمون برای هر دوگروه اجرا شد. برای گروه آزمایش، مداخله روان­ نمایشگری به مدت 10 جلسه­ حداکثر 2 ساعته، هفته­ ای دو مرتبه انجام شد و گروهکنترل در این مدت هیچ مداخله­ ای دریافت ننمود. بعد از اتمام جلسات، و یک ماه پس از آن، هر دو آزمون مجدداً برای هر دو گروه اجرا شد. برای تجزیه و تحلیل داده­ ها از تحلیل واریانس با اندازه های مکرر استفاده شد. نتایج نشان دادند که کاربرد روش روان­ نمایشگری باعث افزایش نمرات عزت­ نفس کلی و بخشودگی، و خرده­مقیاس ­های عزت­ نفس خانوادگی، اجتماعی، جسمانی و عمومی شده و تأثیریبر عزت­ نفس تحصیلی نداشت. 

  1. بیابان‌گرد، ا. (1373). روش‌های افزایش عزت‌نفس در کودکان و نوجوانان. تهران: انجمن اولیا و مربیان.
  2. صالحی، م. (1388). اثربخشی آموزش گروهی مدیریت خشم با رویکرد شناختی ـ ‌رفتاری بر عزت‌نفس و پرخاشگری نوجوانان بزهکار. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
  3. غفاری، ا.، و رمضانی، خ. (1372). هنجاریابی آزمون پنج مقیاسی عزت‌نفس کودکان و نوجوانان الیس پوپ برای دانش-آموزان دبیرستانی شهر تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران.
  4. ناظمی‌زاده‌اردکانی، ن. (1385). بررسی مقایسه‌ای میزان مشکلات رفتاری نوجوانان در اشکال مختلف خانواده (طلاق و ازدواج مجدد، فوت، اعتیاد و عادی) در شهرستان شاهرود. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
  5. نوئین، آ.، مولوی، ح.، فرودستان، م.، و رهبری، م. (1388). بررسی تأثیر سایکودراما بر افزایش عزت‌نفس دختران نوجوان در شهر اصفهان. چکیده مقالات دومین کنگره سراسری هنردرمانی در ایران، 103.
  6. Avinger, K. A., & Jones, R. A. (2007). Group treatment of sexually abused adolescent girls: A review of outcome studies. The American Journal of Family Therapy, 35(4), 315.
  7. Berman, C. (1991). A hole in my heart. New York: Simon & Shuster.
  8. Carbonell, D. M. (1999). Psychodrama groups for girls coping with trauma. International Journal of Group Psychotherapy, 49(3), 285-306.
  9. Coopersmith, S. (1967). A method for determining type of self-esteem. Journal of Abnormal and Social Psychology,59, 87- 94.
  10. Corder, B. F. (1994). Structured adolescent psychotherapy groups. Sarasota, Fl: Professional Resource Press.
  11. Elkind, D. (1974). Children and adolescents: Interpretive essays on Jean Piaget (2nd ed.). New York: Oxford Press.
  12. Fassell, D. (1991). Growing up divorced. New York: Pocket Books
  13. Fong, J. (2006). Psychodrama as a preventive measure: Teenage girls confronting violence. Journal of Group Psychotherapy, Psychodrama & Sociometry, 59(3), 99-108.
  14. Freedman, S. (2003). The impact of forgiveness on adolescent adjustment to parental divorce. Journal of Divorce & Remarriage, 39(1/2), 135-165.
  15. Holmes, P., & Karp, M. (1991). Psychodrama: Inspiration and technique. Routledge.
  16. Karatas, Z., & Gokeakan. Z. (2009). A comparative investigation of the effects of cognitive- behavioral group practices and psychodrama on aggression. Journal of Educational Science: Theory & practice, 9, 1441-1452.
  17. Kelly, J. B., & Wallerstein, J. S. (1976). The effects of parental divorce: Experiences of the child in early latency. American Journal of Orthopsychiatry, 46(1), 20- 32.
  18. Lee, J. Y. (2005). A group therapy manual using cinema therapy to improve adjustment in adolescents after parental divorce. Unpublished doctoral dissertation, Alliant international university, Alliant [On-line]. Available: www.alliant.edu.
  19. Lippe, W. A. (1992). Stanislavskiʼs affective memory as a therapeutic tool. Journal of Group Psychiatry, Psychodrama and Sociometry, 45(3), 102-111.
  20. Malchiodi, C. A. (1998). The art therapy sourcebook. Los Angeles: NTC/Contemporary.
  21. Mauger, P., Perry, J., Freeman, T., Grove, D., Mcbride, A., & Mckiney, (1992). The measuring of forgiveness: Preliminary research. Journal of Psychology and Christianity, 11, 170-180.
  22. Mishne, J. M. (1986). Clinical work with adolescents. New York: Free press, macMillan Inc.
  23. Neuman, N. M. (1989). Women’s experiences of changes in self-esteem following participation in psychodrama a phenomenological investigation. Unpublished doctoral dissertation, Union institute [On-line]. Available: www.myunion.edu
  24. Parish , T. S., & Dostal , J . W. (1980). Evaluations of self and parent figures by children from intact, divorced and reconstituted families. Journal of Youth and Adolescence, 9(4), 347-351.
  25. Parish, T. S., & Philip, M. K. (1982). The self-concepts of children from Intact and divorced families: Can they be affected in school settings? Education, 103(1), 60-63.
  26. Parish, T. S., & Wigle, S. E. (1985). A longitudinal study of the impact of parental divorce on adolescent’s evaluations of self and parents. Adolescence, 20, 239- 244.
  27. Riley, S. (1999). Contemporary art therapy with adolescents. London: Jessica Kingsley.
  28. Singal, S. (2003). The efficacy of psychodrama in the treatment of oppositional and defiant adolescent. Unpublished doctoral dissertation, McGill University, Montreal.
  29. Tolbert, Y. R. (2006). Interweaving art therapy and dialectical behaviour therapy for group with adolescent. Unpublished master thesis, Ursulin College, Ohio
  30. Wallerstein, J. S. (1989). Children after divorce: Wound that don’t heal. New York times magazine, 39-49.
  31. Wood, H. (2004). Art therapy group for adolescents enrolled in alternative education. Unpublished doctoral dissertation, California state university, Losangeles [On-line]. Available: www.ucla.edu.