ضرورت تشکیل پرونده شخصیت در دادرسی اطفال بزهکار

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

چکیده

نظام دادرسی نوین، با گذار از آموزه‌های کلاسیک به کلی متحول گردیده و تحت تأثیر جریان­ های فکری روشنگرانه، سعی در احیای نوعی سیستم دادرسی کاربردی مدرن دارد که مرتکب جرم را محور مطالعات نظری و میدانی قرار داده و با ابداع روش­ های علمی، مبادرت به ارزیابی و آزمایش شخصیت بزهکاران به ویژه اطفال بنماید. این تحول فکری را باید مولود تلاش‌های مکاتب بشری در توسعه سیاست جنایی کاربردی و رویکرد عدالت­ خواهانه و انسان­ محور دانست.از این­رو، لزوم تشکیل پرونده شخصیت برای وصول به هدف فردی کردن واکنش‌های اجتماعی و تعیین ضمانت اجرای مناسب با اوصاف شخصیتی بزهکاران، ذهن اندیشمندان و مصلحان چرخه عدالت کیفری را به خود معطوف داشته و موجب گشته است که قانون­ گذاران با درک واقعیات موجود، آزمایش علمی شخصیت بزهکاران را به ‌عنوان یک الزام حقوقی در قوانین دادرسی، پیش  ­بینی و نتایج آن را در سرنوشت کیفری مجرمین تصریح نمایند. مقاله حاضر، با درک اهمیت این موضوع و در شرایطی که نظام دادرسی اطفال ایران، در آستانه آزمونی دیگر قرار گرفته، به بررسی وضعیت حقوقی و قانونی جایگاه پرونده شخصیت در نظام قضایی اطفال ایران پرداخته و جهات مثبت و منفی آن را با لحاظ لایحه پیشنهادی جدید رسیدگی به جرائم اطفال و نوجوانان، به محک نقد و بررسی درآورده است. نتایج حاصل از این تحقیق، حاکی است که: شناسایی شخصیت اطفال بزهکار با هدف فردی کردن واکنش اجتماعی، امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر است؛ تشکیل پرونده شخصیت باید به یک الزام حقوقی با ضمانت اجرایی قوی مبدل گردد؛ سیاست جنایی کاربردی باید جایگزین سیاست جنایی ذهنی و غیرعملی گردد؛ نظام دادرسی ایران، با تشکیل پرونده شخصیت به مفهوم علمی آن بیگانه و با وضعیت ایده‌آل فاصله زیادی دارد؛ لایحه پیشنهادی جدید با وصف اشاره غیرمستقیم به ضرورت تشکیل پرونده شخصیت، فاقد انسجام و صراحت لازم و کافی در این زمینه است.

کلیدواژه‌ها


  1. فوکو، م؛ (1382). مراقبت و تنبیه؛ ترجمه نیکو سرخوش، چاپ سوم، نشرنی، تهران.
  2. آنسل، م؛ (1375). دفاع اجتماعی؛ ترجمه دکتر محمد آشوری و علی حسین نجفی ابرندآبادی، چاپ اول، نشر دانشگاه تهران.
  3. میلکی، ا؛ (1383). بررسی کیفر شناختی مجازات شلاق در حقوق ایران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه مازندران.
  4. نرمان، ل. مان؛ (1362). اصول روان‌شناسی، ترجمه دکتر محمود ساعتچی، انتشارات امیر کبیر، تهران.
  5. مندراس، هـ؛ (1369). مبانی جامعه‌شناسی؛ ترجمه باقر پرهام، نشر امیرکبیر، تهران.
  6. شامبیاتی، هـ؛ (1383). بزهکاری اطفال و نوجوانان؛ انتشارات مجد، چاپ دوازدهم.
  7. علی‌آبادی، ع؛ (1369). حقوق جنائی؛ جلد اول، نشر فردوس، چاپ دوم.
  8. کی نیا، م؛ (1374). روان‌شناسی جنایی؛ جلد اول، انتشارات رشد، چاپ اول.
  9. کریمی، ی؛ (1383). روان‌شناسی شخصیت؛ نشر ویرایش، چاپ اول.
  10. یغمایی، ن؛ (1385). شخصیت؛ ماهنامه اصلاح و تربیت، شماره 58 و 59، بهمن و اسفند.
  11. دهخدا، ع.‌ا؛ (1377). لغت‌نامه دهخدا؛ جلد 9، انتشارات دانشگاه تهران.
  12. معین، م؛ (1382). فرهنگ فارسی (یک جلدی)، انتشارات سرایش، چاپ ششم، تهران.
  13. برونو، ف؛ (1370). فرهنگ توصیفی اصطلاحات روان‌شناسی، ترجمه مهشید یاسائی و فرشته ظاهری، انتشارات طرح نو.
  14. لازین، پ؛ (1373). روان‌شناسی شخصیت؛ ترجمه جعفر جوادی و پروین کدیور، انتشارات رسا، چاپ دوم.
  15. سوری، ذ.ا؛ (1386). شخصیت بزهکار؛ کار تحقیقی، مقطع کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکز.
  16. نوربها، ر؛ زمینه جرم‌شناسی؛ انتشارات گنج دانش.
  17. پیناتل، ژ؛ (1345). جرم شناسی؛ ترجمه دکتر رضا علومی، تهران.
  18. نجفی توانا، ع؛ (1381). جرم شناسی؛ انتشارات خط سوم، چاپ دوم.
  19. گلدوزیان، ا ؛ (1377). بایسته‌های حقوق جزای عمومی؛ نشر میزان، چاپ اول.
  20. محسنی، م؛ (1375). کلیات حقوق جزای عمومی؛ جلد اول، انتشارات گنج دانش، چاپ دوم.
  21. نجفی توانا، ع؛ (1382). بزهکاری اطفال و نوجوانان، انتشارات راه تربیت، چاپ اول، تهران.
  22. دانش، ت. ز؛ (1378). دادرسی اطفال بزهکار در حقوق تطبیقی؛ نشر میزان، تهران.
  23. آئین‌نامه اجرایی سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور، مصوب 20/9/84، آرشیو روابط عمومی سازمان زندان‌ها.
  24. افراسیابی، م. ا؛ (1377). حقوق جزای عمومی؛ جلد دوم، چاپ اول.
  25. عباچی، م؛ (1380). حقوق کیفری اطفال؛ انتشارات مجد، چاپ اول.
  26. پرادل، ژ؛ (1381). تاریخ اندیشه‌های کیفری؛ ترجمه دکتر علی حسین نجفی ابرندآبادی؛ انتشارات سمت، چاپ اول.
  27. صانعی، پ؛ (1376). حقوق جزای عمومی؛ جلد اول، انتشارات گنج دانش.
  28. سعیدنیا؛ م.ر؛ (1385). مجموعه قوانین و مقررات اطفال و نوجوانان؛ انتشارات حقوقی، چاپ اول، تهران.
  29. نجفی‌توانا، ع؛ (1384). سن مسئولیت کیفری اطفال در مقررات حقوق داخلی و بین‌المللی، فصلنامه علمی ـ پژوهش مدرس، دانشگاه تربیت مدرس تهران، ویژه حقوق.
  30. کوشا، ج؛ (1379). سیاست‌های قضایی جدید در قبال جرائم اطفال، گزارش کارگاه‌های آموزش دادرسی ویژه نوجوانان، شورای عالی توسعه قضایی.