دانشگاه شهید بهشتی، پژوهشکده خانواده
خانواده پژوهی
1735-8442
2476-7484
10
1
2014
07
23
ازدواج از منظر اقتصاد حقوق
7
29
FA
علی
تازیکینژاد
دانشگاه مفید قم
rtaziki@gmail.com
جعفر
شفیعی سردشت
دانشگاه شهید بهشتی
اسماعیل
شمسیان
دانشگاه سمنان
حقوق ازدواج به عنوان بخش جداییناپذیر نهاد مقدس خانواده، ابزار سیاستی است که با وضع ضمانتهای اجرایی خاص خود، سعی میکند استانداردهای مطلوب رفتاری زوجین فعلی و آتی را مشخص نماید. به عبارت دیگر سعی دارد وضعیت نهاد خانواده و بازیگران آن را به سمتی سوق دهد که حتیالامکان منطبق بر الگوی مورد قبول عقل جمعی و شرع حاکم بر آن جامعه باشد. وضع این استانداردها، بدون توجه به پیامدهای آن، نهاد خانواده و متعاقب آن جامعه را با تشویش مواجه ساخته و انگیزههای رفتاری تدافعی را در افراد تقویت مینماید و در هر صورت هزینههای نظام قانونگذاری و قضایی را افزایش میدهد.رویکرد اقتصادی به حقوق ازدواج، با مطالعه پیامدها و نتایج قوانین بر رفتار زوجین، به دنبال حداقلسازی هزینههای ازدواج ـ شامل هزینههای زوجین، جامعه و نظام قانونگذاری و قضایی ـ و افزایش هزینههای نقض ناکارآمد آن است. نقش انگیزشی قوانین خانواده و قوانین مکمل آن ـ قوانین کار، امور استخدامی، مالیاتی و غیره ـ در نرخ ازدواج و طلاق، میزان مهریه و سایر تصمیمات زوجین، موضوعی است که در اقتصاد حقوق خانواده مورد توجه جدی قرار دارد. نوشتار حاضر، در قالب دو عنصر «عقد» و «بازار» و با استفاده از مفاهیم هزینه، منفعت، کارآمدی، رقابت و همکاری، اطلاعات نامتقارن و غیره، به بررسی اقتصادی ازدواج و مفاهیم حقوقی وابسته به آن میپردازد و بدینگونه رویکردی نوین را به قانونگذاران و قضات امور خانواده ایران معرفی مینماید.
ازدواج,اقتصاد حقوق,عقد,بازار
https://jfr.sbu.ac.ir/article_96683.html
https://jfr.sbu.ac.ir/article_96683_bcf0e0bbdc0e45f20e6e53127a99cbbd.pdf
دانشگاه شهید بهشتی، پژوهشکده خانواده
خانواده پژوهی
1735-8442
2476-7484
10
1
2014
07
23
عوامل حفاظت کننده ازدواج در افراد متأهل دارای عوامل خطر
31
45
FA
شیدا
خالدی
دانشگاه شهید بهشتی
sheyda.khaledi@gmail.com
فرشته
موتابی
دانشگاه شهید بهشتی
تقی
پورابراهیم
دانشگاه شهید بهشتی
فاطمه
باقریان
دانشگاه شهید بهشتی
پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل حفاظتکننده ازدواج در افراد متأهل دارای عوامل خطر انجام شده است. روش پژوهش کیفی است. در این پژوهش از چکلیست محقق ساخته عوامل خطر و پرسشنامه 115 سؤالی رضایت زناشویی انریچ استفاده شده است. جهت انتخاب گروه نمونه چکلیست عوامل خطر و پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ در بین 100 مرد و 100 زن متأهل که حداقل 3 سال از زندگی مشترک آنها گذشته بود توزیع شد. از بین این 200 نفر 22 نفر که عوامل خطر و رضایت زناشویی بالا داشتند انتخاب شدند. ضمن مصاحبه با 18 نفر دادهها به اشباع رسید. عوامل عمده حفاظتکننده بر اساس فراوانی شامل ارتباط، ویژگیهای شخصیتی، مهارتها، سازگاری، عوامل بیرونی، مذهب و باورها میباشند. هر یک از این عوامل حفاظتکننده شامل چند مؤلفه اولیه هستند. تعدادی از مؤلفهها مانند احترام، رابطه جنسی مطلوب و تعهد نقش مهمی در حفظ و نگهداری زندگی مشترک داشتند. علاوه بر این به عوامل حفاظتکنندهای مانند قناعت، عدم چشم و همچشمی و پذیرش زندگی اشاره شد که به نظر میرسد خاص فرهنگ ایرانی است. بین زنان و مردان در انتخاب عوامل عمده حفاظتکننده تفاوت معناداری مشاهده نشد اما در برخی از مؤلفههای بیان شده مانند امیدواری، همدلی، همکاری با هم در کارهای خانه، اعتماد به توانایی خود برای حل مشکل و تماس جسمانی در بین زنان و مردان تفاوت معناداری مشاهده شد.
عوامل حفاظتکننده,ازدواج,عوامل خطر,رضایت زناشویی
https://jfr.sbu.ac.ir/article_96667.html
https://jfr.sbu.ac.ir/article_96667_49d787577c04d462f24e701abe1ea676.pdf
دانشگاه شهید بهشتی، پژوهشکده خانواده
خانواده پژوهی
1735-8442
2476-7484
10
1
2014
07
23
مالّیت و قابلیت انتقال رویان
47
63
FA
سیدمحمد
آذین
جهاد دانشگاهی
azinlawyer@gmail.com
سیدعلی
آذین
جهاد دانشگاهی
با تصویب قانون نحوه اهدای جنین به زوجین نابارور به تاریخ 24 آذرماه 1382، اصطلاح «اهدای جنین» رسماً وارد ادبیات حقوقی کشورمان شده و قانون، یکی از روشهای مرسوم تلقیح مصنوعی یعنی انتقال رویان (Embryo) را مشروعیت بخشیده است. این مقاله بر آن است تا با بررسی شرایط قابلیت انتقال اموال از منظر فقهی و قانونی، مشروعیت انتقال حقوقی رویان، که در لسان قانونگذار جنین نامیده شده را مورد تحقیق قرار دهد. در توجیه ضرورت این مطالعه همین بس که اگر ماهیت آنچه در لسان عرف و حتی نزد حقوقدانان و قانونگذار، «اهدای جنین» نامیده میشود. حقیقتاً هبه باشد، باید شرایط عمومی انتقال مورد معامله در خصوص رویان نیز صدق کند.چه آنکه هبه به صراحت قانون مدنی و نظر بسیاری از فقیهان یک عقد است و جز مقرراتی که بنا به صراحت شریعت مختص هبه قرار داده شده، این عقد در سایر احکام، تابع قواعد عمومی قرار داده است. یکی از این قواعد عمومی مورد اجماع، ضرورت مالیت داشتن و قابلیت انتقال مورد معامله است. شیئی را میتوان به موجب یکی از عقود منتقل نمود که اولاً مالیت داشته باشد و ثانیاً دارای اوصافی باشد که مانع از امکان انتقال حقوقی آن نشود. باور به مال بودن و قابلیت انتقال رویان آثاری فراتر از تصحیح عمل اهدای جنین به همراه دارد و میتواند مشکل تجاریسازی تلقیح مصنوعی را نیز مرتفع سازد. اما باید دید آیا واقعاً میتوان موجودی که قابلیت تبدیل به نوع انسانی را دارد، به استناد وضعیت فعلیاش مال دانست و اساساً پیامدهای چنین تحلیلی تا چه حد میتواند اخلاقی و در نتیجه مورد تأیید قانون باشد؟ آیا نمیتوان با قول به «حاکمیت قانون» در مشروعیتبخشی به انتقال رویان، از چالشهای غیرقابل حل عقد دانستن این عمل گریخت و در عین حال از مزایای مشروعیت انتقال رایگان رویان بهرهمند ماند؟ این مقاله تلاش میکند به پاسخی درخور به این پرسشها دست یابد.
اهدای جنین,هبه,رویان,مالیت,شخصیت
https://jfr.sbu.ac.ir/article_96672.html
https://jfr.sbu.ac.ir/article_96672_fb244e88b64621fea5804d27c53ce58f.pdf
دانشگاه شهید بهشتی، پژوهشکده خانواده
خانواده پژوهی
1735-8442
2476-7484
10
1
2014
07
23
پیشبینی خودشناسی انسجامی فرزندان براساس ویژگیهای فرزندپروری والدین
65
78
FA
محمدعلی
بشارت
دانشگاه تهران
besharat@ut.ac.ir
سعیده
بزازیان
دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر
نیما
قربانی
دانشگاه تهران
مهساسادات
اصغری
دانشگاه تهران
در این پژوهش، رابطه ویژگیهای فرزندپروری والدین با خودشناسی انسجامی فرزندان مورد بررسی قرار گرفت. هدف، آزمودن قدرت پیشبینی خودشناسی انسجامی فرزندان بر اساس ویژگیهای مشارکت، حمایت از خودپیروی و مهرورزی والدین در یک نمونه دانشجویی بود. تعداد 352 دانشجو (142 پسر، 210 دختر) از مقطع کارشناسی دانشگاه تهران در این پژوهش شرکت کردند.از آزمودنیها خواسته شد مقیاس ادراک از والدین (PPS) و مقیاس خودشناسی انسجامـی (ISKS) را تکمیل کنند. نتایج نشان داد که ویژگیهای حمایت والدین از خودپیروی و مهرورزی والدین با خودشناسی انسجامی رابطه مثبت معنادار دارند. تحلیل رگرسیون نشان داد که به ترتیب ویژگی مهرورزی مادر و حمایت پدر از خودپیروی میتوانند تغییرات مربوط به خودشناسی انسجامی را پیشبینی کنند. بر اساس یافتههای این پژوهش میتوان نتیجه گرفت که ویژگیهای فرزندپروری والدین به شکلهای گوناگون و احتمالاً بر حسب مکانیسمهای متفاوت، خودشناسی انسجامی فرزندان را تحت تأثیر قرار میدهند. این ویژگیها همچنین تحت تأثیر متغیرهای فرهنگی هستند.
خانواده,مشارکت,خودپیروی,مهرورزی,خودشناسی
https://jfr.sbu.ac.ir/article_96678.html
https://jfr.sbu.ac.ir/article_96678_79037af60acca27e0ebe11ddf2fd6614.pdf
دانشگاه شهید بهشتی، پژوهشکده خانواده
خانواده پژوهی
1735-8442
2476-7484
10
1
2014
07
23
رابطه بین شیوه های فرزندپروری، سبک های دلبستگی و جو خانوادگی دو نسل والدین و فرزندان
79
97
FA
میرمحمدباقر
آزادموسوی
کارشناس ارشد روانشناسی عمومی
azad.moosavi@yahoo.com
محمدرضا
جلالی
دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین
jalali@ikiu.ac.ir
پژوهش حاضر با هدف شناسایی رابطه بین شیوههای مختلف فرزندپروری (مقتدر، سهلگیر، استبدادی و بیتوجه)، سبکهای مختلف دلبستگی (ایمن، اجتنابی و دوسوگرا) و جو خانوادگی (گرم و سرد) دو نسل (والدین و فرزندان) صورت پذیرفته است. گروه نمونه پژوهش حاضر 220 آزمودنی (110 دانشآموز پسر کلاس سوم راهنمایی مدارس نواحی دوگانه شهر قزوین همراه با 110 نفر از والدینشان) بودند که به صورت نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای تصادفی انتخاب شدند. در این پژوهش، از پرسشنامههای شیوههای فرزندپروری شیفر (نقاشیان، 1358) و سبکهای دلبستگی کولینز و رید (کولینز و رید، 1990)، به عنوان ابزارهای جمعآوری اطلاعات استفاده شد. برای تحلیل دادهها، از روش مجذور خی 2، روش همبستگی پیرسون و روش تحلیل رگرسیون خطی ساده گام به گام استفاده شد. یافتههای پژوهش نشان داد که رابطه معناداری بین شیوه فرزندپرروی، سبکهای دلبستگی و جو خانوادگی دو نسل وجود دارد.
شیوه فرزندپروری,سبک دلبستگی,جو خانوادگی و انتقال بیننسلی
https://jfr.sbu.ac.ir/article_96685.html
https://jfr.sbu.ac.ir/article_96685_06d4214811c1e5e3a960a2bd734a2c89.pdf
دانشگاه شهید بهشتی، پژوهشکده خانواده
خانواده پژوهی
1735-8442
2476-7484
10
1
2014
07
23
رابطه عملکرد خانواده و نیازهای روانشناختی با سلامت روانی نوجوانان
99
111
FA
عباس
رحیمینژاد
دانشگاه تهران
arahimi@ut.ac.ir
محسن
پاکنژاد
جهاد دانشگاهی واحد تهران
خانواده و عملکرد آن اولین نهاد اجتماعی است که نقش مهمی در تحول روانشناختی فرزندان دارد. هدف مطالعه حاضر بررسی رابطه عملکرد خانواده و سطح ارضای نیازهای روانی با بهداشت روانی فرزندان نوجوان خانواده میباشد. روش پژوهشی نیز مطالعه از نوع توصیفی همبستگی است که در جامعه آماری خانوادههای ساکن شهرکهای مسکونی سازمان صنایع دفاع در شهر تهران و با انتخاب تصادفی 200 خانواده دارای نوجوان و جوان (14 تا 22 ساله) انجام شد.دادههای پژوهشی با استفاده از سه پرسشنامه ابزار سنجش خانواده1، پرسشنامه نیازهای روانشناختی2 و پرسشنامه سلامت روانی عمومی3 گردآوری شد.یافتهها نشان داد که بین عملکرد کلی خانوادهها و سلامت روان فرزندان نوجوان آنها رابطه معنادار وجود دارد. یافته دیگر نشاندهنده رابطه منفی بین عملکرد پایین خانوادهها و ارضای نیازهای اساسی فرزندان آنهاست. در پایان ضمن بررسی این یافتهها پیشنهادهایی برای بهبود عملکرد خانواده مطرح شده است.
عملکرد خانواده,سلامت روانی,نیازهای روانشناختی,نوجوان
https://jfr.sbu.ac.ir/article_96689.html
https://jfr.sbu.ac.ir/article_96689_90bf06c42d250ffe76e57d091c7c44ce.pdf
دانشگاه شهید بهشتی، پژوهشکده خانواده
خانواده پژوهی
1735-8442
2476-7484
10
1
2014
07
23
رابطه تعاملی ابعاد فرزندپروری ادراک شده و خودکارآمدی با بهزیستی روانشناختی در نوجوانان
113
126
FA
لیدا
ملکزاده
دانشگاه شهید بهشتی
malekzadeh1@yahoo.com
محمود
حیدری
دانشگاه شهید بهشتی
شهلا
پاکدامن
دانشگاه شهید بهشتی
کارینه
طهماسیان
دانشگاه شهید بهشتی
هدف اصلی این پژوهش تعیین رابطه تعاملی ابعاد فرزندپروری ادراک شده و خودکارآمدی با بهزیستی روانشناختی نوجوانان است. جامعه آماری این پژوهش شامل دانشآموزان دختر پایه اول دبیرستان شهر تهران بودند. در این مطالعه 450 دانشآموز از پنج منطقه تحصیلی شمال، جنوب، مرکز، شرق و غرب تهران با روش نمونهگیری خوشهای چند مرحلهای انتخاب شدند. برای سنجش متغیرهای پژوهش از پرسشنامه ادراک از سبکهای فرزندپـروری شیفر (1965)، مقیاس بهزیستی روانشناختی ریف (1989) و مقیاس خودکارآمدی شرر و آدامز (1982) استفاده شد. دادههای به دست آمده با استفاده از روش همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج کلی نشان داد که تعامل خودکارآمدی و پذیرش ـ طرد ادراک شده پیشبینیکننده معنادار بهزیستی روانشناختی و زیرمقیاسهای تسلط بر محیط، رشد فردی، روابط مثبت، هدف در زندگی و پذیرش خود در بهزیستی روانشناختی است. خودکارآمدی و کنترل ـ آزادی ادراک شده هر کدام به طور مجزا، پیش بینی کننده معنادار زیرمقیاس استقلال هستند. به طور کلی نتایج نشان داد که تعامل خودکارآمدی و پذیرش ـ طرد ادراک شده و تعامل خودکارآمدی با کنترل ـ آزادی ادراک شده، هر دو پیشبینیکننده معنادار زیرمقیاس پذیرش خود هستند. در زیرمقیاس روابط مثبت علاوه بر تعامل خودکارآمدی با پذیرش ـ طرد ادراک شده، خودکارآمدی و پذیرش ـ طرد ادراک شده نیز به طور مجزا پیشبینیکنندههای معناداری هستند.
فرزندپروری ادراک شده,بهزیستی روانشناختی,خودکارآمدی
https://jfr.sbu.ac.ir/article_96657.html
https://jfr.sbu.ac.ir/article_96657_05934f53a65d5356137ca46f5752dd1c.pdf