دانشگاه شهید بهشتی، پژوهشکده خانواده
خانواده پژوهی
1735-8442
2476-7484
9
2
2013
10
23
تفاوت ملاکهای انتخاب همسر بین دو جنس
155
171
FA
هاشم
جبرائیلی
دانشگاه شهید بهشتی
jebraeilyhora@yahoo.com
علی
زاده محمدی
دانشگاه شهید بهشتی
test@sbu.ac.ir
محمود
حیدری
دانشگاه شهید بهشتی
پژوهش حاضر با هدف بررسی ترجیحهای انتخاب همسر دختران و پسران، مقایسۀ ملاکهای دو جنس و بررسی تغییرات ایجاد شده در مهمترین ملاکهای این نمونه، در مقایسه با نمونه پژوهشی انجام گرفت که در اوایل دهۀ شصت در کشور انجام شده بود. تعداد ۳۷۵ دانشجو (۱۶۸ پسر و ۲۰۷ دختر) به شیوۀ نمونهگیری در دسترس از بین دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی انتخاب شدند و با استفاده از پرسشنامۀ ملاکهای انتخاب همسر بررسی شدند. دادههای پژوهش با استفاده آزمونهای فریدمن و t مستقل تحلیل شد. یافتهها حاکی از آن بود که بین پسران و دختران در بیشترِ ملاکهای انتخاب همسر تفاوت معناداری وجود دارد.به طور کلی، پسران، ملاکهای مرتبط با زیبایی و دختران، ملاکهای مرتبط با توانایی مالی مرد و قابل اتکا بودن او را بیشتر ترجیح میدهند. همچنین مقایسۀ نتایج پژوهش حاضر با پژوهش انجام شده در اوایل دهۀ شصت نشاندهندۀ تغییراتی در زمینۀ ملاکهای انتخاب همسر، از جمله افزایش اهمیت آیندۀ مالی خوب برای دختران و اهمیت زیبایی برای پسران نمونه حاضر بود. یافتههای مربوط به تفاوتهای جنسیتی از دیدگاه تکاملی انتخاب همسر حمایت کرد. مقایسۀ نتایج پژوهش حاضر با پژوهش انجام شده در اوایل دهۀ شصت نیز حاکی از تغییراتی در فرهنگ کشور از ارزشهای سنتی و دینی در انتخاب همسر بهسوی ارزشهای غیرسنتی و مدرن بود.
ازدواج,فرهنگ,ملاکهای انتخاب همسر,نظریۀ تکاملی
https://jfr.sbu.ac.ir/article_96237.html
https://jfr.sbu.ac.ir/article_96237_c19805b2c1f08f5e7c106d6ba521bb17.pdf
دانشگاه شهید بهشتی، پژوهشکده خانواده
خانواده پژوهی
1735-8442
2476-7484
9
2
2013
10
23
نقش تعامل زوجین در کاربرد مهارتهای ارتباطی
173
188
FA
منصورهالسادات
صادقی
دانشگاه شهید بهشتی
test@sbu.ac.ir
محمدعلی
مظاهری
دانشگاه شهید بهشتی
فرشته
موتابی
دانشگاه شهید بهشتی
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش تعامل زوجین در کاربرد مهارتهای ارتباطی براساس مشاهدۀ تعاملهای زوجین طراحی شد. بدین منظور، ۳۱ زوج سازگار و ناسازگار (۱۶ زوج ناسازگار)، از بین زوجین ۱۸ تا۵۰ سال ساکن تهران از طریق نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند. سپس با طراحی سناریویی هدفمند، در چند مرحله از تعاملات زوجها فیلمبرداری شد. این سناریو شامل حل مسئله و تصمیمگیری و صحبت دربارۀ خاطرۀ خوب قبلی بود. ابزار گردآوری اطلاعات نیز پرسشنامۀ سازگاری زناشویی (MAT) و نظام کدگذاری تعامل زوجین ایرانی (ICICS) بود. نتایج تحلیل دادهها نشان داد در حالیکه با افزایش تعامل مثبت بین زوجها مهارت حل مسئله و مذاکره بیشتر رخ میدهد، هرچه تعامل منفی زوجها افزایش مییابد، مهارت حل مسئله یا مذاکره کمتر اتفاق میافتد. همچنین در حالیکه تعامل منفی زوجها پیشبینیکنندۀ منفی برای استفاده از مهارت تصمیمگیری است، زوجینی که میزان تعاملات مثبت آنها بیشتر بود، بیشتر توانستند دربارۀ خاطرات خوب خود صحبت کنند. از سویی نیز نتایج تحلیل دادهها نشان داد زوجینی که از توانمندی مهارتهای حل مسئله/مذاکره و تصمیمگیری و مرور خاطرات خوب برخوردار بودند، میزان سازگاری زناشویی بیشتری نیز داشتند. در تفسیر یافتههای فوق، پژوهشگران به نقش مخرب تعاملات منفی بر فضای روانی زوجها و تشدید احساسات منفی رد و بدل شده بین آنها اشاره کرده و اعتقاد دارند در این مواقع، زوجین به کمک به یکدیگر برای حل تعارض تمایلی ندارند. همچنین هرچه تعامل منفی بیشتر باشد، حافظه نیز با ایجاد فیلتر منفی نمیتواند خاطرات خوب را یادآوری کند.
نظام کدگذاری تعامل زوجین ایرانی,تعاملات مثبت و منفی,حل مسئله,مهارتهای ارتباطی,مرور خاطرۀ خوب
https://jfr.sbu.ac.ir/article_96244.html
https://jfr.sbu.ac.ir/article_96244_c821354404d4c9f5480fa58f043bd4f5.pdf
دانشگاه شهید بهشتی، پژوهشکده خانواده
خانواده پژوهی
1735-8442
2476-7484
9
2
2013
10
23
عوامل پیشبینیکنندۀ خوداثرمندی والدینی مادرانِ کودکان زیر دو سال
189
204
FA
کارینه
طهماسیان
دانشگاه شهید بهشتی
test@sbu.ac.ir
آسیه
اناری
دانشگاه شهید بهشتی
محبوبه
فتحآبادی
کارشناس ارشد خانواده درمانی
خوداثرمندی والدینی به معنای سطح اطمینان ادراک شدۀ والد از چگونگی ایفای نقش خود است و میتواند با سازگاری روانشناختی و اجتماعی کودک و والد همبسته باشد. هدف پژوهش حاضر، بررسی عوامل مؤثر در خوداثرمندی والدینی مادران کودکان زیر دو سال بود. این مطالعه در زمرۀ مطالعات توصیفی ـ پسرویدادی قرار دارد. بدین منظور، با روش نمونهگیری هدفمند و در دسترس، از ۲۲۰ تن از مادران کودکان زیر دو سال شهر تهران خواسته شد تا به سؤالات پژوهش پاسخ دهند. از شاخص استرس والدینی (آبیدین، ۱۹۹۵)، مقیاس منابع حمایت اجتماعی (کوسک و کوسک، ۲۰۰۲)، پرسشنامۀ اثرمندی مادرانه (تتی و گلفند، ۱۹۹۱)، پرسشنامۀ افسردگی بک (بک، ۱۹۷۶)، پرسشنامۀ خُلق و خوی کودک (بیتس، ۱۹۸۶) و مقیاس اضطراب جدایی مـادرانه (هوک و مک برید و گنزدا، (۱۹۸۹) برای جمعآوری دادهها استفاده شد. نتایج تحلیل رگرسیون گامبهگام نشان داد خُلقوخوی کودک و افسردگی مادر و استرس والدینی، در سه گام، حدود ۳۳ درصد واریانس خوداثرمندی والدینی مادرانِ کودکان زیر دو سال را تبیین میکنند؛ بنابراین برنامههای آموزشی و پیشگیرانه با در نظر گرفتن این متغیرها میتوانند سطح خوداثرمندی در مادران را افزایش داده و از ناسازگاریهای بعدی پیشگیری کنند.
استرس والدینی,افسردگی و مادران,حمایت اجتماعی,خوداثرمندی والدینی,خُلق و خوی کودک
https://jfr.sbu.ac.ir/article_96249.html
https://jfr.sbu.ac.ir/article_96249_e5b6459afdbd30ea5b8d8fc7b152e527.pdf
دانشگاه شهید بهشتی، پژوهشکده خانواده
خانواده پژوهی
1735-8442
2476-7484
9
2
2013
10
23
تفاوت ارزشی در روابط والدین و فرزندان(بررسی و تبیین مسئلۀ تفاوت ارزشی در ایلام)
205
219
FA
زینب
طولابی
دانشگاه ایلام
tolabi70@yahoo.com
خلیل
کمربیگی
کارشناس ارشد جامعه شناسی
test@sbu.ac.ir
تفاوت در ارزشها از جمله پدیدههای اجتماعی است که خود را در وضعیت گذار جوامع بیشتر نمایان میسازد. فناوریها و مسائل جدید اجتماعی، نسلی نو را در درون خود پرورش داده و در فرایند جامعهپذیری نسل جدید که خواهان برقراری ارتباط مؤثر با دیگران و بهرهگیری از میراث گذشتگان است، خلل ایجاد میکند. محققان از نظریات آلپورت و اینگلهارت در بررسی این مسئله استفاده کردهاند. اهدافی که این تحقیق در پی بررسی آنها بوده، عبارتاند از: ۱. بررسی تفاوت بین سلسلهمراتبارزشى پدران با سلسلهمراتب ارزشى پسران؛ ۲. بررسی تفاوت بین ارزشهاى مادى پدران با ارزشهاى مادى پسران؛ ۳. بررسی تفاوت بین ارزشهاى فرامادى پدران با ارزشهاى فرامادى پسران.جامعۀ آمارى این پژوهش را تمام دانشآموزان پسر سال سوم دبیرستانهاى شهر ایلام تشکیل دادهاند. براى هر یک از دو نسل (پدران و پسران)، ۱۴۴ پرسشنامه در نظر گرفته شده، اطلاعات نیز ازطریق پرسشنامه و مصاحبه جمعآورى شده است. براساس نتایج این پژوهش، اولویتهاى ارزشى پدران و پسران آنها بهترتیب عبارتاند از: اقتصادى، اجتماعی، مذهبى، نظرى، سیاسى و زیبایىشناسى. دربارۀ نظام ارزشى اینگلهارت، اولویتهاى ارزشى پدران عبارتاند از: ثروت و زندگى مرفه و امنیت ملی و اولویتهای ارزشی پسران عبارتاند از: زندگى مرفه و ثروت و امنیت ملى. ارزشهاى فرامادى و مادى بهترتیب اولویتهاى ارزشى پدران و پسران را تشکیل مىداد. نتایج پژوهش نشان میدهد که در زمینۀ ارزشهای اقتصادی و سیاسی و اجتماعی بین پدران و فرزندان آنها تفاوت عمیق و در ارزشهای علمی و مذهبی تفاوت سطحی وجود داشته و در ارزشهای زیبایی شناختی تفاوتی وجود ندارد. در نتیجه، میتوان تفاوت را در اغلب ارزشهای فرزندان با والدین آنها مشاهده کرد.
تعارض ارزشی,تغییرات نسلی,تفاوت ارزشی,نسل
https://jfr.sbu.ac.ir/article_96256.html
https://jfr.sbu.ac.ir/article_96256_063fab73b38e529015da8efef26d2617.pdf
دانشگاه شهید بهشتی، پژوهشکده خانواده
خانواده پژوهی
1735-8442
2476-7484
9
2
2013
10
23
اثربخشی تباردرمانی بر کاهش استرس مادران دارای فرزندان با نشانههای اختلالهای برون سو
221
239
FA
مرضیه
عطاردی
دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی
marzie.atarodi@gmail.com
اصغر
دادخواه
دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی
test@sbu.ac.ir
بهروز
دولتشاهی
دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی
مطالعۀ حاضر به منظور اثربخشی تباردرمانی بر کاهش استرس مادرانِ دارای فرزندان پسر ۶ و۷ ساله با نشانههای اختلالهای برونسو، با روش آزمایشی تکآزمودنی انجام شد. بدین منظور، شش مادر که فـرزنـدان آنها بـراسـاس سیـاهۀ رفتـاری کـودک (CBCL)، علائم و نشانههای اختلالهای برونسو را نشان میدادند، به روش نمونهگیری قضاوتی انتخاب شدند آزمودنیها پیش از شروع جلسات درمان، سه مرتبه به فواصل یک هفتهای، با پرسشنامۀ استرس والدینی ـ فرم کوتاه ارزیابی شدند (خط پایه) و پس از آن، در نُه جلسۀ گروهی هفتگی یک ساعت و نیمی شرکت کردند. در جلسات سوم و ششم و نهم نیز آزمودنیها بهوسیلۀ پرسشنامۀ مذکور ارزیابی شدند. پس از اتمام جلسات نیز دو مرتبه، با فواصل دو هفتهای، نتایج بهدست آمده پیگیری شد. بررسی نتایج با تحلیل چشمی نمودار نشان داد که بیشترِ آزمودنیها (بهجز دو آزمودنی) تغییرات چشمگیری در شاخص استرس والدینی نشان دادند. همچنین درصد بهبودی 04/0 درصد تا ۲۳ درصد و اندازۀ اثر متوسط تا بالایی مشاهده شد؛ اما در دو آزمودنی که جلسات درمان را تکمیل نکردند، نتایج، معنادار نبود. در اندازهگیریهای مکرر با استفاده از آزمون هینه فلت نیز مشخص شد که تباردرمانی بر کاهش استرس مادران مؤثر بوده است (012/0p<).
بازیدرمانی,تباردرمانی,استرس والدینی
https://jfr.sbu.ac.ir/article_96263.html
https://jfr.sbu.ac.ir/article_96263_96f511fcf3233bd7dbf6375d3b36ea3e.pdf
دانشگاه شهید بهشتی، پژوهشکده خانواده
خانواده پژوهی
1735-8442
2476-7484
9
2
2013
10
23
رابطۀ نگرشهای شرم مرتبط با اختلالهای روانی با هیجان ابرازشده در اعضای خانوادۀ افراد با اختلال دوقطبی و اسکیزوفرنی
241
254
FA
حمید
خانیپور
دانشگاه علامه طباطبائی
khanipur.hamid@gmail.com
محمود
گلزاری
دانشگاه علامه طباطبائی
test@sbu.ac.ir
جمال
شمس
دانشگاه شهید بهشتی
هادی
زارع
کارشناس ارشد روانشناسی بالینی
سمیرا
کرملو
دانشگاه علامه طباطبائی
هدف از مطالعۀ حاضر شناسایی مؤلفههای نگرشهای شرم دربارۀ اختلال روانی در اعضای خانوادۀ افراد با اختلال دوقطبی و اسکیزوفرنی و نقش آنها در پیشبینی هیجان ابرازشده بود. در این مطالعه، از ۸۵ نفر از اعضای خانوادۀ مراجعهکنندگان بیمارستان امامحسین نمونهگیری انجام شد. از همۀ شرکتکنندگان خواسته شد ابزارهای کارکرد خانواده و نگرشهای شرم مرتبط با اختلالهای روانی را تکمیل کنند. یافتهها نشان داد ۴۷ درصد از شرکتکنندگان نگرشهای جامعه به اختلالهای روانی را مثبت و ۳۵ درصد نیز نگرشهای جامعه را به اختلالهای روانی، منفی میدانند. اعضای خانودۀ بیماران دو قطبی شرم بیرونی بیشتری را از سوی جامعه گزارش کردند و شرکتکنندگان مؤنث نمرۀ بیشتری در شرم بیرونی از جانب خانواده دریافت کردند. بین هیجان ابراز شده با همۀ نگرشهای شرم رابطه وجود داشت. نگرشهای انعکاس شرم بر خانواده و شرم درونی بهصورت معنیداری هیجان ابراز شده را پیشبینی کردند. شرم در ایجاد نگرشهای منفی به اختلالهای روانی نقش دارد و هیجان ابراز شده را پیشبینی میکند.
هیجان ابراز شده,شرم,دوقطبی,اسکیزوفرنی
https://jfr.sbu.ac.ir/article_96271.html
https://jfr.sbu.ac.ir/article_96271_378a3ae70a148bf6918dc930a4b66a02.pdf
دانشگاه شهید بهشتی، پژوهشکده خانواده
خانواده پژوهی
1735-8442
2476-7484
9
2
2013
10
23
قرائت جرمشناسانه از قانون مدنی ایران در زمینۀ «نگاهداری و تربیت اطفال»؛ جلوهای از جرمشناسی خانواده
255
269
FA
امیرحسین
نیازپور
دانشگاه شهید بهشتی
niapah@yahoo.com
خانواده همواره شاخصترین محیط در جامعهپذیر کردن انسانهاست. در این بستر است که کودکان با معیارهای اخلاقی و ارزشهای اجتماعی آشنا شده و بهتدریج، بهسوی احترام گذاردن به بایدها و نبایدهای کیفری هدایت میشوند. با وجود این، گاه محیط خانواده به عرصهای برای متمایل کردن کودکان به ارتکاب بزهکاری تبدیل میشود؛ از همینرو تربیت کودکان در این محیط و نیز چگونه تربیت شدن آنان اهمیت بسیاری پیدا میکند.در گسترۀ تقنینی ایران، به الزام خانوادهها به تربیت کودکان و ایجاد بستر مناسب برای درست تربیت شدن این دسته و نیز حمایت مالی ـ اقتصادی از آنان توجه شده است. طبیعتاً، این الزام که در قالب حق ـ تکلیف حضانت تبلور یافته، علاوهبر اینکه دارای جنبۀ حقوقیمدنی است، کارکردی جرمشناسانه نیز دارد. در این نوشتار، از جنبههای جرمشناسانه حقـ تکلیف پدر و مادر (۱) و دور ساختن کودکان از پدر و مادر در پرتو قانون مدنی ایران (۲) سخن بهمیان میآید.
پیشگیری از بزهکاری,حق بر تربیت شدن,پیشگیری رشدمدار,جرمشناسی,بزهکاری به عادت
https://jfr.sbu.ac.ir/article_96274.html
https://jfr.sbu.ac.ir/article_96274_ba3cf19b672b336e1ed42bc9cf34553e.pdf