دانشگاه شهید بهشتی، پژوهشکده خانواده
خانواده پژوهی
1735-8442
2476-7484
4
3
2009
01
20
بررسی آداب پیوند زناشویی و امور خانوادهدر شاهنامه فردوسی*
FA
احمد
خاتمی
دانشگاه شهید بهشتی
test@sbu.ac.ir
پیشینهشناسی موضوع «خانواده» و دستیابی به آداب و رسوم آن از ضروریات خانوادهپژوهی و مسائل مربوط به خانواده است. پژوهشهای تاریخی نشان میدهند که ایرانیان از دیرباز به مسئله ازدواج و تشکیل خانواده و تربیت فرزند توجه خاص داشتهاند و در حفظ و سلامت بنیان خـانواده سخت میکوشیدند. بدیهی است مهمترین و معتبرترین مأخذ برای دستیابی به دیدگاهها، قراردادها و آداب و رسوم ایرانیان در خصوص مسائل خانواده، متون ادبی کهن است. قطعاً یکی از مهمترین و تأثیرگذارترین این آثار، شاهنامه فردوسی است. شاهنامـه صرفنظر از برتریها و مزایای شعری و جنبههای کلامی و بلاغی، گنجینهای است گرانبها از آگاهیهای سیاسی، اجتماعی، تاریخی. همچنین سندی است معتبر برای شناخت فرهنگ و تمدن ایران باستان و گزارشگری است موثق از آداب و رسوم و سنن ایرانیان، که شناخت و دستیابی به بعضی از آنها جز از طریق مطالعه شاهنامه مقدور و ممکن نیست. آداب زناشویی و تشکیل خانواده نیز از جمله آدابی است که حکیم طوس به مناسبتهای گوناگون در لابهلای داستانهای شاهنامه به آنها اشاراتی دارد. در این مقاله سعی شده تا با مراجعه به داستان-های شاهنامه، پارهای از رسوم و آیینهای مربوط به ازدواج، تولد کودک، تربیت فرزند و روابط خانوادگی استخراج و بهگونهای علمی طبقهبندی و مدوّن گردد.
شاهنامه,فرهنگ ایرانی,خانواده,زناشویی
https://jfr.sbu.ac.ir/article_95182.html
https://jfr.sbu.ac.ir/article_95182_f71e414c2280422696bb2b60a6c46de8.pdf
دانشگاه شهید بهشتی، پژوهشکده خانواده
خانواده پژوهی
1735-8442
2476-7484
4
3
2009
01
20
تبیین تئوریک سلامت از دیدگاه زنان
FA
سرور
پرویزی
دانشگاه علوم پزشکی ایران
test@sbu.ac.ir
نعیمه
سیدفاطمی
دانشگاه علوم پزشکی ایران
کیاندخت
کیانی
کارشناس ارشد مامایی
زنان نیمی از جمعیت را تشکیل میدهند. بنابراین سلامت آنان زیربنای سلامت جامعه و خانواده است. هدف این پژوهش کیفی، تبیین دیدگاههای زنان در زمینه مفهوم سلامت است. 22 خانم 20 تا 50 ساله در تهران، طی نمونهگیری مبتنی بر هدف انتخاب و تا اشباع دادهها مورد مصاحبههای عمیق نیمه ساختار تعاملی قرار گرفتند. مصاحبه-ها ضبط، دستنویس و با روش سه مرحلهای مقایسه مداوم تحلیل شدند. این عوامل که به منزله طبقههای استخراج شده هستند عبارتند از: شیرینی و دشواری نقش مادری، عوامل فرهنگی ـ اجتماعی مؤثر بر سلامت و خانواده سالم زیربنای سلامت زنان. سلامت زنان محور سلامت خانواده است که تحت تأثیر شرایط مناسب خانواده، روابط زناشویی خوب و برخورداری از حمایتهای اجتماعی است. از اینرو، نیازهای زنـان که زیـربنـای خـانوادههـا هستند میبایست در تصمیمگیری و برنامهریزیها مبتنی بر شواهد واقعی باشند.
سلامت,زنان,خانواده,پژوهش کیفی,نظریه پایه
https://jfr.sbu.ac.ir/article_95195.html
https://jfr.sbu.ac.ir/article_95195_a19ab9af51ae949666c7886d2dcebcae.pdf
دانشگاه شهید بهشتی، پژوهشکده خانواده
خانواده پژوهی
1735-8442
2476-7484
4
3
2009
01
20
عوامل مؤثر بر فرسودگی و سلامت روانی مراقبین بیمارانمبتلا به اسکیزوفرنی
FA
نرگس
چیمه
دانشگاه شهید بهشتی
test@sbu.ac.ir
سیدکاظم
ملکوتی
دانشگاه علوم پزشکی ایران
لیلی
پناغی
0000-0002-2066-4686
دانشگاه شهید بهشتی
lpanaghi@gmail.com
زهره
احمدآبادی
دانشگاه شهید بهشتی
مرضیه
نجومی
دانشگاه علوم پزشکی ایران
علی
احمدی تنکابنی
پزشک
مؤسسهزدایی از درمان بیماران روانی آن را به موضوعی خانوادگی تبدیل کرده است. نقش مراقبت از بیماران در خانواده، فرسودگی و اختلالات روانپزشکی را برای مراقبان به دنبال دارد. در تحقیق حاضر فرسودگی و سلامت روانی مراقبان در رابطه با شدت سایکوپاتـولوژی ـ نشانههای مثبت و منفی بیماری ـ مهارتهای زندگی بیماران، دانش خانوادهها و خصوصیات جمعیتشناختی بیماران بررسی میشود. 117 بیمار اسکیزوفرنی و اعضاء خانواده آنان پرسشنامههای سلامت روانی GHQ-28، پرسشنامه آگاهیسنجی خانوادههای مبتلایان به اسکیزوفرنیا، فرم کوتاه آزمون برنامه مصاحبه تجارب خانوادههای بیماران روانی، آزمون سطح شناختی آلن و مقیاس علائم مثبت و منفی (PANSS) را تکمیل کردند. یافتهها نشان داد که نشانههای کلی سایکوپاتولوژی و مهارتهای زندگی بیماران با فرسودگی مراقبان همبسته است، اما بین طول بیماری و آگاهی مراقبان با فرسودگی یا سلامت روانی آنان همبستگی معناداری بدست نیامد. ارائه آموزش، مهارتها و یا منابع به خانواده این بیماران، میتواند علاوه بر ارتقاء سلامت روانی و جسمی آنها به بهبود عضو بیمار خانواده نیز کمک کند.
اسکیزوفرنی,فرسودگی,سلامت روانی,مراقب
https://jfr.sbu.ac.ir/article_95202.html
https://jfr.sbu.ac.ir/article_95202_8a11d2d08e52f3f647acdb4d77e8063a.pdf
دانشگاه شهید بهشتی، پژوهشکده خانواده
خانواده پژوهی
1735-8442
2476-7484
4
3
2009
01
20
بررسی احساس تمایل و تقصیر با استرس، افسردگی و اضطراب متقاضیان طلاق در شهرهای اصفهان و اراک
FA
حامد
یزدخواستی
دانشگاه شهید بهشتی
test@sbu.ac.ir
نادر
منصوری
دانشگاه شهید بهشتی
علی
زاده محمدی
دانشگاه شهید بهشتی
زهره
احمدآبادی
دانشگاه شهید بهشتی
پژوهش حاضر رابطه احساس تمایل و تقصیر بر استرس، افسردگی و اضطراب افراد متقاضی طلاق در دادگاههای خانواده شهرهای اصفهان و اراک را بررسی میکند. نمونه این پژوهش شامل 237 نفر آزمودنی (147 زن و 89 مرد) است که با روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند ابزارهای بهکار رفته در این پژوهش از پرسشنامه 21 سؤالی DASS و پرسشنامه محقق ساخته سنجش تمایل و تقصیر در طلاق (آلفای کرونباخ آنها 91/0 و60/0) استفاده شد. نتایج نشان داد رابطه معناداری بین احساس تقصیر و تمایل به جدایی با اضطراب و افسردگی وجود دارد و مشخص شد زنانی که تمایل به جدایی داشتهاند از افسردگی کمتری رنج میبرند. داشتن فرزند و درآمد بیشتر و تحصیلات بالاتر با کاهش میزان استرس، افسردگی و اضطراب در بین افراد مراجعهکننده برای طلاق رابطه داشت.
احساس تمایل و تقصیر,طلاق,استرس,اضطراب,افسردگی
https://jfr.sbu.ac.ir/article_95224.html
https://jfr.sbu.ac.ir/article_95224_9db00681cd1b0b79f591fc311680ce97.pdf
دانشگاه شهید بهشتی، پژوهشکده خانواده
خانواده پژوهی
1735-8442
2476-7484
4
3
2009
01
20
تعیین رابطه بین طرحوارههای ناسازگار اولیه با ابعادصمیمیت زناشویی زوجین شهر اصفهان
FA
مریم
ذوالفقاری
کارشناس ارشد مشاوره خانواده
test@sbu.ac.ir
مریم
فاتحیزاده
دانشگاه اصفهان
محمدرضا
عابدی
دانشگاه اصفهان
هدف تحقیق حاضر بررسی رابطه بین طرحوارههای ناسازگار اولیه و صمیمیت زناشویی در زوجین عادی است. در این پژوهش حوزههای طرحوارههای اولیه متغیرهای پیشبین و ابعاد صمیمیت زناشویی متغیرهای ملاک بودند. 70 نفر (35 زوج) از بین کارکنان شرکت فولاد مبارکه اصفهان و همسرانشان بهصورت نمونهگیری تصادفی چندمرحلهای انتخاب شدند. نوع پژوهش توصیفی (همبستگی) است زوجین بهطور جداگانه پرسشنامه صمیمیت زناشویی و پرسشنامه طرحواره یانگ (YSQفرم بلند) را تکمیل کردند. در پژوهش حاضر روش آماری همبستگی، تحلیل رگرسیون با شیوه ورود و گام به گام و تحلیل واریانس چندمتغیره بهکار برده شد. نتایج حاصل از تحلیل دادهها نشان میدهد که بین طرحوارههای ناسازگار اولیه با ابعاد صمیمیت زناشویی همبستگی منفی و معناداری وجود دارد، یعنی هرچه طرحوارهها ناسازگارتر میشوند صمیمیت زناشویی کاهش مییابد. همچنین یافتههای رگرسیون چندمتغیری بیانگر این نکته بودهاند که حوزه «محدودیتهای مختل» مهمترین پیشبینی-کننده صمیمیت زناشویی میباشد و به غیر از بعد «صمیمیت جنسی» برای سایر ابعاد صمیمیت زناشویی پیشبینیکننده معتبری است. از سوی دیگر قابل اشاره است که بین زنان و مردان از نظر طرحوارهها تفاوت معناداری وجود نداشته است و فقط در بعد صمیمیت بدنی نمرات مردان بیش از زنان بوده است. این بررسی نشان داد که طرحوارههای مربوط به «محدودیتهای مختل» که شامل استحقاق، بزرگمنشی و خویشتنداری ناکافی میباشد؛ بیشترین نقش را در عدم صمیمیت زناشویی ایفا میکنند.
طرحوارههای ناسازگار اولیه,صمیمیت زناشویی,زوجین
https://jfr.sbu.ac.ir/article_95233.html
https://jfr.sbu.ac.ir/article_95233_6729690800c4eff0669728b3ed5998d0.pdf
دانشگاه شهید بهشتی، پژوهشکده خانواده
خانواده پژوهی
1735-8442
2476-7484
4
3
2009
01
20
اثربخشی آموزش مدیریت خشم بر ارتباط مادران با فرزندان کم توان ذهنی و دیرآموز
FA
محسن
شکوهی یکتا
دانشگاه تهران
test@sbu.ac.ir
نیره
زمانی
کارشناس ارشد روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی
این پژوهش با هدف بررسی تأثیر آموزش مدیریت خشم بر ارتباط مادران با فرزندان کمتوان ذهنی و دیرآموز صورت گرفته است. روش تحقیق شبه تجربی با طرح پیشآزمون ـ پسآزمون با گروه گواه است. جامعه آماری شامل مادرانی است که فرزندان آنان در دو مدرسه غیرانتفاعی ویژه دانش-آموزان کمتوان ذهنی آموزشپذیر و دیرآموز به تحصیل اشتغال دارند.نمونه آماری شامل 46 مادر بوده که با روش نمونهگیری در دسترس انتخاب و پس از همگن شدن براساس ویژگیهای جمعیتشناختی در دو گروه آزمایشی و گواه جایگزین شدند. ابزار اندازهگیری، مقیاس محقق ساخته ارزیابی خشم و پرسشنامه ارتباط والد ـ کودک است. گروه آزمایشی در هفت جلسه آموزش مدیریت خشم مبتنی بر رویکرد شناختی ـ رفتاری شرکت کردند. یافتههای تحقیق با استفاده از روش تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شد. نتایج حاصله نشان داد که کاربرد تکنیکهای مدیریت خشم به کاهش خشم مادران و بهبود ارتباط آنها با فرزندان منجر میشود.
دانش افزایی والدین,کنترل خشم,تعامل مادر و فرزند,عقبمانده ذهنی آموزشپذیر,دیرآموز
https://jfr.sbu.ac.ir/article_95238.html
https://jfr.sbu.ac.ir/article_95238_fe00bcd3f2f3aa1deb1ac6adc91b3737.pdf
دانشگاه شهید بهشتی، پژوهشکده خانواده
خانواده پژوهی
1735-8442
2476-7484
4
3
2009
01
20
اثربخشی زوجدرمانی کوتاهمدت خودنظمبخشی بر افزایش رضایت زناشویی مراجعان درمانگاه فرهنگیان شهرستان بابلسر
FA
مصطفی
تبریزی
کارشناس ارشد مشاوره و راهنمایی
شکوه
نوابی نژاد
دانشگاه علامه طباطبائی
کبری
جانباز فریدونی
دانشگاه تربیت معلم تهران
test@sbu.ac.ir
این پژوهش با بهرهگیری از مبانی نظری تئوری خودنظمبخشی برای حل مشکلات و ارتقاء رضایت زناشویی طراحی شده است. محتوای اساسی زوج درمانی خودنظمبخشی این است که خود زوجین (نه درمانگر) تغییرات طولانی مدتی را در رابطه-شان ایجاد کنند. هدف از این پژوهش بررسی تأثیر زوج درمانی خودنظمبخشی کوتاه مدت بر افزایش رضایت زناشویی است. جامعه آماری این پژوهش متشکل از کلیه زوجین مراجعهکننده به درمانگاه شهر بابلسر بوده و نمونه شامل 20 زوج که در بهـار و تـابستـان سال 1386 جهت دریافت کمکهای تخصصی در زمینه مشاوره زناشویی مراجعه کرده بودند که به روش تصادفی ساده در گروههای آزمایش (10 زوج) و کنترل (10 زوج) جایگزین شدند. سپس آزمون رضایت زناشویی انریچ بر روی آنها اجرا شد. یافته-های این تحقیق با استفاده از آزمون تحلیل واریانس دو طرفه (مانوا) نشان داد که زوجدرمانی کوتاهمدت خودنظمبخشی بر افزایش رضایت زناشویی، سازگاری با شخصیت همسر، ارتباط، حل تعارض، رضایتمندی از اوقات فراغت، بهبود رابطه جنسی و رابطه با خویشاوندان و دوستان مؤثر میباشد، اما جنسیت آزمودنیها تأثیری بر میزان اثربخشی درمان خودنظمبخشی ندارد. نتیجهگیری نهایی این است که شیوه فوق تأثیر بهسزائی در افزایش رضایت زناشویی زوجین دارد و زوج-درمانگران میتوانند نقش خودنظمبخشی را در حل تعارضات و افزایش رضایت زناشویی بهعنوان عامل مهم در نظر بگیرند.
خودنظمبخشی,رضایت زناشویی,زوجدرمانی
https://jfr.sbu.ac.ir/article_95246.html
https://jfr.sbu.ac.ir/article_95246_041f83785b2262164fca15683a0e06ef.pdf